Η επερχόμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στη Γαλλία, στο ναυπηγείο του Λοριάν, στις 6 Ιουνίου (ενώ θα παραστεί στις εκδηλώσεις για την επέτειο της απόβασης στη Νορμανδία), υποθέτουμε πως φέρει το συμβολισμό ότι η εξοπλιστική προσπάθεια συνεχίζεται και μάλιστα με σημείο αναφοράς τη μεγαλύτερη έως σήμερα ελληνική προμήθεια, αυτή των φρεγατών FDI HN, κλάσης “Κίμων”.
Το μεγαλύτερο όμως θέμα του συμβολαίου αυτού, είναι πως το Πολεμικό Ναυτικό θα προμηθευτεί 3 πλοία, αντί 4 που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός. Έτσι, κάθε στιγμή, θα έχει διαθέσιμες 2 μόνο μεγάλες μονάδες επιφανείας με δυνατότητα αεράμυνας περιοχής, καθώς θα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί διαθεσιμότητα 100% σε ένα τόσο προηγμένο μέσο. Και το ΠΝ, γνωρίζοντας πως μπορεί να βρεθεί σε ανάγκη διαχείρισης πολλών σημείων έντασης, θα πρέπει να έχει ανά πάσα στιγμή διαθέσιμα 3 πλοία επιπέδου “Κίμων”. Με λίγα λόγια, από το σχεδιασμό του, λείπει τουλάχιστον ακόμη ένα τέτοιο.
Καθώς όμως το ΠΝ έχει συγκεκριμένες ευθύνες, η προμήθεια της 4ης FDI παραμένει στο τραπέζι, υπό μια κύρια προϋποθέση. Η οποία προφανώς είναι το… χρήμα. Πάντως και η εξάσκηση της προαίρεσης για ένα 4ο πλοίο (που η προθεσμία της έχει πλέον περάσει), είχε ασαφή σημεία. Όπου σύμφωνα με τη διατύπωση που είχε μπει στην σύμβαση, θα έπρεπε να υπάρχει και σύμφωνη γνώμη της γαλλικής πλευράς, οπότε η προαίρεση δεν ήταν ακριβώς “προαίρεση”, αλλά μάλλον μια επαναδιαπραγμάτευση πάνω σε μια ορισμένη τιμή “βάσης”.
Τονίζουμε όμως πως το Πολεμικό Ναυτικό επιθυμεί την 4η FDI, αρκεί αυτό να μην επηρεάσει, αρχικά τον εκσυγχρονισμό των MEKO200HN, και μετά το πρόγραμμα απόκτησης των κορβετών, που κι αυτό δηλώνεται ότι είναι “ανοιχτό”. Μάλιστα, από τη στιγμή που υπάρχει αμερικανική “οπισθοχώρηση” στο θέμα των LCS (αφού μας προσφέρονται πλοία που δεν θέλει το ΠΝ), ο Κλάδος θα ήθελε 4 κορβέτες αντί για 3. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσει να έχει 12 πλοία μέχρι το 2030, δηλαδή 4 FDI HN, 4 MEKO200HN και 4 κορβέτες. Αν και οι κορβέτες είναι μικρότερης μαχητικής αξίας των σύγχρονων φρεγατών, εντούτοις είναι μια λύση μέχρι την έλευση, μετά το 2030, των φρεγατών Constellation, όπως προδιαγράφεται ως μακροπρόθεσμο σχέδιο του ΠΝ.
Σε γενικές γραμμές, το πρόγραμμα των φρεγατών κλάσης “Κίμων” προχωρά κανονικά, αν και έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις στο πρώτο (γαλλικό) πλοίο. Σε ότι αφορά την παράδοση του πρώτου ελληνικού σκάφους, το δικό μας πλήρωμα δεν έχει μεταβεί ακόμη στο Λοριάν, καθώς θα προηγηθεί ειδική διαδικασία παραλαβής από τη DGA (είναι η γαλλική ΓΔΑΕΕ). Και το γαλλικό πλοίο αυτή τη στιγμή έχει προσωπικό της DGA που το ελέγχει και μετά θα αναλάβει πλήρωμα του Γαλλικού Ναυτικού. Αυτή είναι η εκεί διαδικασία, και το ΠΝ όχι απλά τη σέβεται, αλλά την επιθυμεί!
Σε κάθε περίπτωση, η αγορά μιας 4ης FDI, θα έδινε στο ΠΝ επιχειρησιακές λύσεις και μικρές ανάσες. Το πρόβλημα είναι η αναμενόμενη διόγκωση του κόστους των FDI σε υψηλά επίπεδα, και εδώ πρέπει να δώσει λύσεις και η γαλλική κυβέρνηση. Και είναι προφανές πως η “μπάλα βρίσκεται στο γαλλικό γήπεδο”. Το λογικότερο που μπορεί να γίνει, και το έχουμε πει εδώ και πολύ καιρό, είναι μας να προσφερθεί το πρώτο πλοίο που τώρα ετοιμάζεται, δηλαδή η μελλοντική Amiral Ronarc’h του Γαλλικού Ναυτικού, μιας και βλέπουμε πως για το όλο πρόγραμμα των γαλλικών σκαφών της κλάσης, δεν… υπάρχει βιασύνη απόκτησης τους. Η λύση αυτή θα επέτρεπε στη γαλλική πλευρά να μας το πουλήσει σε “τιμή κόστους”.
Σημειώνουμε πως το κόστος έρευνας και ανάπτυξης της κλάσης (που σημειωτέον το πλήρωσε απευθείας η γαλλική κυβέρνηση στη Naval Group και στη Thales), είναι πολύ υψηλό, και είναι ένας από τους λόγους που τα πλοία είναι ακριβά. H μείωση τιμής που έγινε το 2021, και μετά τη συμφωνία AUKUS που ακύρωσε την αυστραλιανή παραγγελία για γαλλικά υποβρύχια (οπότε η Naval Group έχασε ένα τεράστιας αξίας συμβόλαιο), έγινε υποψιαζόμαστε σε αυτά τα κόστη, και έτσι “έκλεισε η δουλειά” με εμάς. Οπότε αν επαναληφθεί κάτι τέτοιο, θα έδινε τη δυνατότητα στη γαλλική κυβέρνηση να μας δώσει τη Amiral Ronarc’h σε τιμή κάπου ανάμεσα στα 500 με 700 εκατ. ευρώ (χωρίς όμως οπλικό φόρτο).
Το πρώτο πλοίο της κλάσης βέβαια δεν έχει δοκιμαστεί ακόμη, και προφανώς δεν γνωρίζουμε αν παρουσιάσει κάποιες πιθανές “παιδικές ασθένειες” και πόσο κόστος και χρόνο μπορεί να απαιτήσουν για διόρθωση (τέτοια ζητήματα εμφανίζονται συχνά πάντως σε νέες σχεδιάσεις σκαφών και είναι αναμενόμενα, απλώς ελπίζει κανείς να μην είναι σημαντικά).
Πάντως το ίδιο ζήτημα ήδη ισχύει και για το πρώτο ελληνικό πλοίο (το “Κίμων”) μιας και αυτό προγραμματίζεται να παραδοθεί την ίδια περίοδο με το πρώτο γαλλικό. Άρα τα 2 σκάφη θα δοκιμαστούν μαζί ουσιαστικά, συνεπώς αν το πρώτο της κλάσης, μας προσφερθεί σε ανταγωνιστική τιμή, αξίζει να το αγοράσουμε, “as is, where is”. Σε δεύτερο χρόνο θα επιλυθούν οι όποιες “παιδικές ασθένειες” (εφόσον εμφανιστούν), και το ΠΝ μπορεί αργότερα να προσθέσει τους επιπλέον 16 πυραύλους Aster 30 και τον εκτοξευτή RAM.
ThinkOutOfTheBox: Ελληνικός Στόλος με περισσότερες και φθηνότερες FDI Made in Greece
To βασικό όμως είναι πως αν γίνει αυτό, μέχρι το 2026, το ΠΝ θα έχει όχι 3, αλλά 4 σύγχρονες φρεγάτες. Έτσι ίσως η πρωθυπουργική επίσκεψη στο Λοριάν, να μην είναι μόνο συμβολική/τελετουργική (και λιγάκι προεκλογική, να μην το κρύβουμε, αφού 3 μέρες μετά θα έχουμε Ευρωεκλογές), αλλά να έχει και ουσιαστικό εξοπλιστικό περιεχόμενο.
