Σε μια εποχή όπου οι ναυτικές δυνάμεις καλούνται να ανταποκριθούν γρήγορα και αποτελεσματικά σε ποικίλες προκλήσεις, η ανάγκη για ικανότητα προσαρμογής είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Στο πλαίσιο αυτό, η BAE Systems παρουσίασε στην αμυντική έκθεση Euronaval 2024 την Adaptable Strike Frigate (ASF), ένα σχέδιο φρεγάτας βελτιστοποιημένο για υψηλής επικινδυνότητας επιχειρήσεις κοντά σε παράκτιες ζώνες.
Η ανάπτυξη της ASF ξεφεύγει από τις παραδοσιακές σχεδιάσεις φρεγάτας, και ενσωματώνει τις αρχές του «συστήματος των συστημάτων» (system of systems). Όπου διαθέτοντας την ικανότητα να αναδιαμορφώνεται, προσαρμόζεται στις απειλές και τις ανάγκες κάθε επιχείρησης. Έτσι το σκάφος έχει αρθρωτή αρχιτεκτονική που διευκολύνει την αποτελεσματική χρήση διάφορων modules όπλων και εξοπλισμού με γρήγορη εναλλαγή, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα και μείωση του κόστους που απαιτούν εξειδικευμένα πλοία.
Κεντρικό στοιχείο βέβαια είναι η συσχέτιση και ενσωμάτωση σε πραγματικό χρόνο στοιχείων από κάθε αισθητήρα, είτε του ίδιου του σκάφους, είτε απομακρυσμένο (και δορυφόρους ή UAV HALE/MALE). Ουσιαστικά, το πλοίο έχει σχεδιαστεί να δρα σαν ένα F-35 στην επιφάνεια, με εξελιγμένες δυνατότητες fusion πληροφοριών ενώ διαθέτει ένα εξελιγμένο ψηφιακό σύστημα διαχείρισης για να μοιράζεται επεξεργασμένα δεδομένα με άλλες μονάδες και κέντρα ελέγχου, ενισχύοντας αφενός την αποτελεσματικότητα και αφετέρου την ασφάλεια των αποστολών.
Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στην Adaptable Strike Frigate να συμμετέχει σε μάχη όχι μόνο με τα όπλα της (δυνητικά η σχεδίαση επιτρέπει μεγάλο αριθμό πυραύλων κάθε τύπου), αλλά να “μοιράζει” στόχους και αποστολές και σε συνοδευτικά πλοία, αεροσκάφη και μη επανδρωμένα, διατηρώντας ένα “war cloud” κοινής αναφοράς.
Στο πνεύμα της εποχής, η Adaptable Strike Frigate στηρίζεται βέβαια στην εξαπόλυση και περισυλλογή κάθε είδους αυτόνομων μη επανδρωμένων συστημάτων. Οπότε ενισχύει την εικόνα της επιχειρησιακής κατάστασης, ακόμη και πολύ βαθιά στην εχθρική ενδοχώρα, ενώ μπορεί να ανταποκριθεί σε απειλές που προσεγγίζουν καλυπτόμενες από το παράκτιο ανάγλυφο.
Ικανότητα μεταφοράς όπλων
Στη Euronaval 2024 η BAE Systems παρουσίασε μια μακέτα του σκάφους με με σχετικά περιορισμένο οπλισμό στην πλώρη, με 24 αντιαεροπορικούς πυραύλους CAMM/CAMM-ER και έναν 8πλό εκτοξευτή Mk41. Ο τελευταίος πιθανότατα να προορίζεται για πυραύλους RGM-109 Tomahawk που θα εκτελέσουν αποστολές κρούσης, ενώ προφανώς προσφέρονται και άλλες διαμορφώσεις εκτοξευτών. Το πλοίο φέρει και το γνωστό πυροβόλο των 57 χιλιοστών της Bofors, όπως και βοηθητικά πυροβόλα για αυτοάμυνα.
Το ενδιαφέρον όμως είναι τα 4 εμπορευματοκιβώτια που φέρει στο μεσόστεγο. Σε αυτά μπορούν να τοποθετηθούν κάθε είδους εκτοξευτές πυραύλων, είτε cruise, είτε βαλλιστικών, αλλά και εξαπόλυσης drones. Θεωρείται ότι στο μέλλον, εκτοξευτές και φορείς όπλων σε εμπορευματοκιβώτια θα γίνουν το στάνταρ σε πολεμικά πλοία.
Στη συνέχεια, περίπου το 40% της επιφάνειας του σκάφους, προς την πρύμνη, θυμίζει πλοίο ειδικών επιχειρήσεων. Υπάρχει ελικοδρόμιο για οργανικά ελικόπτερα όπως και για καθέτου απογειώσεως UAV, για τα οποία προβλέπεται και εξτρά χώρος απονήωσης στο μεσόστεγο. Επίσης έχει χώρο πλευρικά για 4 μικρότερα σκάφη, όπου μπορεί να επιβαίνουν ομάδες ειδικών δυνάμεων, ενώ αυτά μπορεί να είναι και υβριδικά υποβρύχια, π.χ. όπως το βρετανικό VICTA (που πρώτη παρουσίασε η σελίδα μας). Τέλος, κάτω από το ελικοδρόμιο υπάρχει μεγάλος χώρος αποθήκευσης και εξαπόλυσης μέσω ράμπας άλλων σκαφών, επανδρωμένων ή μη, επιφανείας και υποβρυχίων, π.χ. για αποστολές ναρκοθέτησης ή ναρκαλιείας. Στον χώρο αυτό υπάρχουν και μεγάλες πλαϊνές θύρες, για γρήγορη φόρτωση διαφόρων μικρών σκαφών, ή άλλου εξοπλισμού σε στανταρισμένα εμπορευματοκιβώτια.
Πράσινη πρόωση
Σήμερα, οι δυτικές ναυτικές δυνάμεις αναζητούν τρόπους για να προχωρήσουν προς μια πιο βιώσιμη λειτουργία, συμβαδίζοντας με την κλιματική αλλαγή (όσο αστείο κι ακούγεται αυτό για πολεμικά ναυτικά). Εδώ η Adaptable Strike Frigate ενσωματώνει μια καινοτόμο σχεδίαση πρόωσης με συνδυασμό ντίζελ, κεντρικής έλικας, συν δύο ηλεκτρικών pods, που επιτρέπει υψηλή ευελιξία και επιδόσεις, με μειωμένο όμως αποτύπωμα εκπομπών θερμοκηπίου.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: VICTA, το καινοτομικό υβριδικό υποβρύχιο για αμφίβιες επιχειρήσεις
Σε κάθε περίπτωση, η Adaptable Strike Frigate δεν είναι απλώς μια νέα φρεγάτα, αλλά μια πλατφόρμα που στηρίζεται σε ανοιχτή αρχιτεκτονική όπλων και αισθητήρων, οπότε το ίδιο το φορτίο της μπορεί να αλλάξει και να εξελίσσεται ακολουθώντας την καινοτομία, άρα να ανταποκρίνεται συνεχώς στις όποιες αποστολές της ανατεθούν.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η BAE Systems έχει ήδη σε παραγωγή τη φρεγάτα Type 26. Σε βρετανική υπηρεσία είναι ένα πλοίο πολλαπλών ρόλων, αλλά η αυστραλιανή και η καναδική εκδοχή στοχεύουν περισσότερο στην αντιαερπορική προστασία. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της σελίδας μας, η ASF μπορεί να προσφερθεί σε χαμηλότερη τιμή από την Type 26, ελπίζοντας ίσως να αποσπάσει παραγγελίες αρχικά από το Βρετανικό Ναυτικό.
