Τα άρθρα που έχουμε γράψει, μόνο εμείς, για τις FDI HN, κλάση “Κίμων”, μάλλον προσεγγίζουν τις πολλές δεκάδες. Για να κάνουμε την απαραίτητη, μικρή, ανασκόπηση, θα πούμε πως το πλοίο είναι μια φρεγάτα πολλαπλών ρόλων, αλλά ταυτόχρονα, αντί για δυνατότητα αεράμυνας, έχει δυνατότητα αεράμυνας περιοχής, δηλαδή μπορεί να ελέγξει σημαντικό εναέριο χώρο γύρω της.
Προκειμένου να μην αναλωθούμε σε άλλες αναλύσεις σχετικά με το τι θα πρέπει να λάβουν οι 3 φρεγάτες κλάσης “Κίμων”, επιγραμματικά θα πούμε ότι μέχρι το 2030 αναμένουμε:
- Να έχει γίνει επιτυχώς η τοποθέτηση των επιπλέον 16 αντιαεροπορικών πυραύλων Aster 30, του εκτοξευτή RAM, των chaffs, στις δυο πρώτες που θα έρθουν χωρίς αυτά (“Κίμων” και “Νέαρχος”).
- Να έχει γίνει τοποθέτηση ενός προηγμένου συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου σε όλα τα σκάφη.
- Να έχει αγοραστεί επιτέλους το μη επανδρωμένο ελικόπτερο (VTOL UAS) S-100 Shiebel για κάθε πλοίο.
- Να υπάρξει κάποια λύση στο θέμα του IRST (δηλαδή της κάμερας εντοπισμού και στοχοποίησης), με πιθανότερη την επιλογή κάποιου μοντέλου της γαλλικής εταιρίας Safran.
- Να έχει ενσωματωθεί το σύστημα επικοινωνίας Link 16 (αφού έχει γίνει η απαραίτητη προμήθεια μέσω FMS) και αν είναι δυνατόν, και το Link 22.
Θεωρούμε πως όλα αυτά θα έχουν γίνει έως τότε, καθώς το ΠΝ του μέλλοντος θα διαμορφωθεί γύρω από αυτά τα 3 πλοία. Συνεπώς μπορούμε να προχωρήσουμε παρακάτω, και να δούμε τις σημαντικές αποστολές που θα αναλάβουν τα πλοία.
Τhales Sea Fire, το ψηφιακό ραντάρ που δίνει εικόνα στις “Κίμων”
Καταρχάς, η FDI έχει χτιστεί γύρω από ένα εξαιρετικά προηγμένο και ίσχυρο ραντάρ. Το Sea Fire θα λέγαμε πως είναι εκ των κορυφαίων ευρωπαϊκών στην κατηγορία του, φτιαγμένο αποκλειστικά ως Fixed Panel (σταθερών επιφανειών). Μπορεί να υπάρχουν αρκετά ανάλογα ισχυρά ραντάρ όπως το Saab Giraffe 4A Fixed Face, ή το Hensoldt TRS-4D Fixed Panel, αλλά το Sea Fire έχει φτιαχτεί μέσα σε ένα οικοσύστημα/περιβάλλον συστημάτων της κατασκευάστριας του, Thales, με αποτέλεσμα την αρμονική συνεργασία μαζί τους.
Έτσι, το πλοίο από μόνο του είναι ένας προηγμένος κόμβος ελέγχου του εναερίου χώρου σε μεγάλες αποστάσεις. Ας μην γελιόμαστε βέβαια, όπως κάθε ραντάρ, έτσι και το Sea Fire επηρρεάζεται από την καμπυλότητα της γης. Συνεπώς οι εμβέλειες που προβάλλει η εταιρεία κατασκευής (στα 300 χιλιόμετρα), αφορά στόχους που πετούν ψηλά. Στόχοι που πλησιάζουν χαμηλά, προφανώς και δεν μπορούν να αποκαλυφθούν στις ίδιες αποστάσεις. Εκεί όμως η σχεδιάστρια του σκάφους, Naval Group σε συνεργασία με το Γαλλικό Ναυτικό έχουν ολοκληρώσει τη φιλοσοφία μιας “ψηφιακής φρεγάτας”, ώστε να βελτιώσουν συνολικά την απόδοση.
Πολλοί θεωρούν πως ένα πλοίο λαμβάνει πληροφορίες κυρίως από το ραντάρ του. Πράγματι, έτσι συμβαίνει μέχρι και σήμερα. Ήδη όμως, η εξέλιξη των αλγορίθμων των υπολογιστικών συστημάτων, επιτρέπουν να γίνεται κάτι που λέγεται Data Fusion, δηλαδή “σύντηξη πληροφοριών”. Έτσι, απαιτείται ένας εξελιγμένος υπολογιστικός κόμβος, που θα επιτρέψει την επεξεργασία πολλαπλών δεδομένων από πολλές πηγές, και θα δίνει την ολοκληρωμένη τακτική εικόνα. Μπορεί λοιπόν το Sea Fire να είναι ένα πολύ αξιόλογο ραντάρ, αλλά και αυτό δρα ως “πηγή” πληροφορίας, για το σύστημα διαχείρισης μάχης SETIS.
Σε γαλλική υπηρεσία, η FDI θα είναι συνήθως ενταγμένη σε μια ομάδα μάχης αεροπλανοφόρου, όπου θα λαμβάνει πληροφορίες από άλλα πλοία, από τα ιπτάμενα ραντάρ E-2D Hawkeye και από τα ναυτικά μαχητικά Rafale M που φιλοξενούνται στο αεροπλανοφόρο, μέχρι και γαλλικούς κατασκοπευτικούς δορυφόρους. Έτσι το πλοίο θα έχει πλήρη εικόνα του τι γίνεται και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακρυά, αλλά και σε ύψος επιφανείας, από τη σύντηξη πληροφοριών μέσω SETIS.
Σε ελληνική υπηρεσία βέβαια δεν έχουμε ιπτάμενα ραντάρ E-2D, αλλά διαθέτουμε EMB-145AEW, και πλέον και Rafale. Την ίδια στιγμή έχουμε πολλά ακόμη πλοία του ΠΝ, τα οποία αυτή τη στιγμή δεν έχουν Link 16, αλλά θα αποκτήσουν. Διαθέτουμε επίσης μη επανδρωμένα αεροσκάφη Heron, ισραηλινής κατασκευής που δρουν στο Αιγαίο, ενώ έχει σχεδιαστεί η απόκτηση ακόμη μεγαλύτερων, των αμερικανικών Sea Guardian (ναυτική εκδόση του MQ-9B Reaper). Κάπου εδώ να πούμε πως οι FDI θα ήταν το ιδανικό μέσο ελέγχου UAV, αναλαμβάνοντας τοπικά τον έλεγχο τους (εφόσον προστεθεί η αναγκαία υποδομή). Με λίγα λόγια, η FDI HN θα μπορεί λαμβάνει στοιχεία από κάθε μέσο του ΓΕΕΘΑ.
Λέμε ΓΕΕΘΑ κι όχι Γενικό Επιτελείο Ναυτικό, διότι εννοούμε όλα τα μέσα συλλογής πληροφοριών των Ενόπλων Δυνάμεων, αρκεί βέβαια να είναι διασυνδεδεμένα σε κάποιο δίκτυο ανταλλαγής δεδομένων, ανώτερο και πιο σύγχρονο του Link 11. Δεν εξαιρούμε ούτε τα επάκτια ραντάρ του Ελληνικού Στρατού, ούτε τις κάμερες της συνοριοφυλακής, ούτε άλλα μικρά ή μεγάλα UAVs, όλα δυνητικά μπορεί να προσφέρουν στην τακτική εικόνα που θα έχει μια FDI (επαναλαμβάνουμε όμως, εφόσον διασυνδεθούν ανάλογα!).
Ποια θα είναι όμως η πιο σημαντική αποστολή των ελληνικών FDI; Δεν θα πούμε η αεράμυνα, που θα περιμένουν πολλοί, αλλά θα προβάλλουμε το κυνήγι των υποβρυχίων!
Ελπίζουμε πως θα συμφωνήσουμε πως το κορεσμένο, μικρών σχετικά αποστάσεων περιβάλλον του Αιγαίου είναι μια περιοχή που δεν πρέπει να εκτεθεί εύκολα μια φρεγάτα κλάσης “Κίμων”, καθώς οι απειλές για τέτοια πλοία είναι πολλές και μεγαλώνουν συνεχώς (από τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, από πυροβολαρχίες ξηράς με βλήματα μεγάλων αποστάσεων, από τουρκικά μαχητικά, από αντιπλοϊκά βλήματα που θα εκτοξεύονται από τις ακτές, από σκάφη του Τουρκικού Ναυτικού, όπως και από μη επανδρωμένα επιφανείας). Αντίθετα, μια “Κίμων” θα διαπρέψει περισσότερο στην ανοιχτή θάλασσα, καθώς η τακτική εικόνα που θα έχει ο κυβερνήτης της, και προφανώς τοπικός διοικητής, θα είναι πολύ ολοκληρωμένη, ενώ το ίδιο το σκάφος θα έχει το μεγάλο “χώρο” γύρω του να ελιχθεί, να ελέγξει και να απειλήσει με τα όπλα του. Έτσι, αυτό που περιμένουμε είναι οι “Κίμων” να βρεθούν να επιχειρούν κυρίως στο τρίγωνο Κρήτης-Ρόδου (ή Μεγίστης) και Κύπρου.
ThinkOutOfTheBox: Πυροβολαρχίες SAMP/T σε Κρήτη, Κάρπαθο και στα πλοία της “Μοίρας Λασκαρίδη”
Το πλοίο θα λέγαμε έχει φτιαχτεί για εκεί. Με κινητήρες diesel χαμηλής κατανάλωσης, μπορεί να παραμείνει για πολλές μέρες χωρίς να χρειαστεί να αποχωρήσει για ανεφοδιασμό, ενώ η σχεδίαση της γάστρας, του επιτρέπει να αντέχει “δύσκολους” καιρούς.
Μπορεί κάποιοι να θεωρήσουν, πως η ανοιχτή θάλασσα σημαίνει και κίνδυνος από εχθρικά αεροσκάφη. Πράγματι, οι Τούρκοι έχουν στο σχεδιασμό τους τη “θυσία” αρκετών μαχητικών τους, αρκεί να “νικήσουν” το ανίκητο ΠΝ. Αλλά πιστεύουμε πως δεν θα κάνουν το λάθος να στείλουν μαζικά μαχητικά εναντίον των “Κίμων”, ή τουλάχιστον σε μεσαίες αποστάσεις κοντά του.
Εδώ όμως έρχεται ο κίνδυνος των τουρκικών υποβρυχίων. Και ίσως για αυτό κατασκευάζουν τα 6 σύγχρονα 214ΤΝ, ώστε να μπορούν να απειλήσουν στην Ανατολική Μεσόγειο. Αντίστροφα, αυτός είναι ο λόγος που το ΠΝ εδώ και 8 χρόνια επενδύει τα “ρέστα του” σε σύγχρονη ανθυποβρυχιακή άμυνα. Έτσι αγόρασε τον -σίγουρα καθυστερημένο- εκσυγχρονισμό των Ρ-3Β, πήρε 7 νέα ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα MH-60R, και τις FDI HN. Όπου η τελευταία έχει το το κορυφαίο παγκοσμίως συρόμενο σόναρ CAPTAS-4, που επιτρέπει ανίχνευση υποβρυχίων σε σημαντικές αποστάσεις.
Ιαπωνία: “Ξεσκονίζει” το MQ-9B Sea Guardian για πιθανή αγορά
Το ΠΝ θεωρεί πως ο συνδυασμός CAPTAS-4 με ελικόπτερο MH-60R, θα δώσει τη δυνατότητα αντιμετώπισης των αθόρυβων υποβρυχίων αναερόβιας πρόωσης, κάτι που αποτελεί παγκόσμιο “στοίχημα”. Άλλωστε το MH-60R είναι το βασικό μέσο ανθυποβρυχιακής έρευνας του Αμερικανικού Ναυτικού, ενώ το CAPTAS-4 είναι το βασικό σόναρ για το Γαλλικό Ναυτικό για για πολλά άλλα ευρωπαϊκά. Άρα, ο συνδυασμός τους στο πεδίο, εφόσον γίνει αρμονικά, μπορεί να δώσει θεωρητικά κορυφαίες επιδόσεις στη συγκεκριμένη αποστολή.
Προφανώς και η “Κίμων” δεν είναι το απόλυτο ανθυποβρυχιακό πλοίο. Θα μπορούσε να έχει ηλεκτρική πρόωση, για πολύ πιο αθόρυβη πλεύση, αλλά θεωρούμε πως οι νέας τεχνολογίας κινητήρες ντίζελ έχουν μειώσει το ηχητικό τους αποτύπωμα σε σχέση με προηγούμενες γενιές. Έτσι, η πρόωση των FDI είναι σίγουρα συμβιβασμός κόστους, αλλά προφανώς αρκετά τίμιος. Μην ξεχνάμε πως σε ένα πολεμικό πλοίο δεν υπολογίζουμε μόνο χαρακτηριστικά όπως ο θόρυβος, αλλά και τη συντήρηση και την κατανάλωση, όπου οι ντίζελ κινητήρες είναι αποδοτικότεροι.
Θα έχουν οι ελληνικές FDI -και Gowind- διασύνδεση με το Αιγυπτιακό Ναυτικό; Μάλλον όχι
Επίσης, το πλοίο μπορεί να μην φέρει ανθυποβρυχιακούς πυραύλους ASROC ή MILAS, αλλά φέρει τις ελαφριές τορπίλες MU90, που θεωρούνται από τις ικανότερες στην κατηγορία τους, με διπλάσια σχεδόν εμβέλεια σε σχέση με τις Mk46. Τονίζουμε ότι οι ανθυποβρυχιακές τορπίλες φέρονται από τα πλοία κατά κύριο λόγο για αυτοπροστασία, καθώς η βασική κρούση κατά εχθρικού υποβρυχίου θα γίνει από τα MH-60R με τορπίλες Mk54.
Σε τέτοια ανθυποβρυχιακή αποστολή όμως, θα ρωτήσει κανείς ποιος είναι ο ρόλος των αντιαεροπορικών πυραύλων μεγάλης εμβελείας Aster 30. Πράγματι, οι Aster 30 είναι σήμερα ένα από τα κορυφαία όπλα αεράμυνας περιοχής, είτε στη θάλασσα είτε στη στεριά. Αλλά οι 32 πύραυλοι που θα φέρει κάθε FDI HN είναι εξαιρετικά πολύτιμα όπλα, και το ΠΝ δεν θα τα σπαταλήσει εύκολα, βάζοντας τα σκάφη π.χ. σε απόσταση βολής τουρκικών επάκτιων πυροβολαρχιών πυραύλων ATMACA. Αντίθετα η FDI HN μπορεί να πλέει σε σημαντική απόσταση και οι Aster 30 θα έχουν αποστολή να κρατούν μακρυά την αεροπορική απειλή κάθε τύπου, όπως π.χ. τα μεγάλα τουρκικά μη επανδρωμένα και τα μαχητικά τους.
Φρεγάτα FDI HN: Πόσο στενή είναι η συνεργασία της με το οργανικό MH-60R;
Αν η FDI HN χρειαστεί να πλησιάσει περισσότερο τις τουρκικές ακτές, καλύπτοντας για παράδειγμα μια δύναμη ενίσχυσης/ανακατάληψης, τότε κάθε πλοίο θα έχει μόνο 32 Aster 30 και 21 RAM (ίσως κάποιους ακόμη RAM προς αναπλήρωση), οπότε θα χρειαστεί και αεροπορική κάλυψη και στενή συνεργασία με άλλες μονάδες, για να υπάρχει μια πυκνή πολυστρωματική αεράμυνα.
Με τις δυνατότητες όμως των Sea Fire/SETIS και με τη μεσολάβηση του Link 16, οι “Κίμων” θα μπορούν να κατευθύνουν όπλα από ελληνικά Rafale. Έτσι θα μπορεί να “κάνουν βολές” με… Meteor σε αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων κατά εχθρικών εναερίων ραντάρ (E-7T), ή με MICA απέναντι σε εισερχόμενες απειλές. Όλα αυτά δεν έχουν γίνει ποτέ σε ασκήσεις, αλλά οι δυνατότητες τέτοιων σεναρίων έχουν περιγραφεί στις ρουτίνες του SETIS. Με λίγα λόγια, η FDI έχει την προοπτική, που σε ελληνική υπηρεσία πρέπει να μεγιστοποιηθεί και δοκιμαστεί, ώστε να πάρει ρόλο “μαέστρου” σε μια διακλαδική επιχείρηση, που θα εμπλέκει μέσα και όπλα των Ενόπλων Δυνάμεων, από F-35, F-16V & Rafale, μέχρι PrSM, GMLRS-ER, SCALP-EG, Rampage και ότι άλλο. Μια άλλη δηλαδή κύρια αποστολή του σκάφους, η οποία θα στηρίζεται περισσότερο στον ηλεκτρονικό του εξοπλισμό, που θα επιτρέπει επιτελική δράση, με υψηλό αυτοματισμό.
Ας σκεφτούμε για λίγο, όλα τα παραπάνω όπλα, να πέφτουν την ίδια στιγμή, από διαφορετικές κατευθύνσεις, πάνω σε μια εχθρική αρμάδα, όσο καλά εξοπλισμένη με αντιαεροπορικούς πυραύλους και CIWS να είναι εξοπλισμένη αυτή.
Συνολικά το σημερινό άρθρο δεν έχει σκοπό να “δοξάσει” τις ελληνικές Κίμων, αλλά να δείξει τις κυριότερες αποστολές που πρέπει να αναλάβουν. Για να γίνει αυτό όμως και να μην πάει “χαμένη” η τεράστια επένδυση των 3,3 δις ευρώ, θα πρέπει να υπάρξουν μερικά προαπαιτούμενα. Ανάμεσα σε αυτά, το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου (ολοκληρωμένο ώστε να δρα ως ένα ακόμη και πολύ σοβαρό “στρώμα” αεράμυνας), αλλά και η δικτύωση με Link 16 με πολλά ακόμη μέσα της άμυνας μας, όπως και η μεθοδική “παραγωγή” νέων τακτικών και δομών διακλαδικών συνεργασιών, κάτι που θέλει και χρόνο και κόστος. Και αν είναι δυνατόν, ο αριθμός των FDI πρέπει να αυξηθεί ώστε να υπάρχει ανά ζεύγη και αλληλοκάλυψη τους.