Η αλήθεια είναι πως ένα τέτοιο άρθρο μάλλον το χρωστάμε πολύ καιρό. Τα στοιχεία υπάρχουν, αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολο, από διάφορες εταιρικές “μπροσούρες” και άρθρα άποψης ξένων ιστοσελίδων να βγει κάποιο σοβαρό αποτέλεσμα, που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μας. Εμείς, και οι αναγνώστες μας, καλό είναι να έχουμε κάποια γνώση, και κάποια άποψη για το θέμα, αλλά δεν θα είμαστε εμείς αυτοί που θα βρεθούν κάποια στιγμή στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο, και θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τον χειρότερο εχθρό των μονάδων επιφανείας, το υποβρύχιο.
Έχει γίνει μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με το αν οι νέες φρεγάτες πρέπει ή δεν πρέπει να έχουν ικανότητα αεράμυνας περιοχής, ή αν θα πρέπει να είναι αεράμυνας περιοχής. Μερικοί μπορεί απλά να πιστέψουν πως τελικά ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το Πολεμικό Ναυτικό είναι η τουρκική αεροπορία, κι όχι το τουρκικό ναυτικό. Μας αρέσει να υποτιμούμε ή να υπερτιμούμε τον αντίπαλο, κατά το δοκούν και το “βολεύειν”. Έτσι, η τουρκική αεροπορία μπορεί να “τσακίσει” τα πολεμικά μας πλοία, αλλά τα τουρκικά υποβρύχια δεν έχουν ελπίδες να “νικήσουν”. Καταλαβαίνουμε το λάθος, έτσι;
H Τουρκία διαθέτει 12 συμβατικά υποβρύχια Type 209/1200 και 209/1400, και έχει παραγγείλει άλλα 6, τεχνολογίας ΑΙΡ. Τα τουρκικά ΑΙΡ υποβρύχια, τα 214ΤΝ θεωρητικά θα είναι ανώτερα των ελληνικών, καθώς είναι μια τουλάχιστον μια δεκαετία νεότερα. Αν λοιπόν, 4 ελληνικά υποβρύχια 214ΗΝ (συν 1 209/1200 ΑΙΡ) κατάφεραν να κάνουν τον τουρκικό στόλο να “ιδρώσει”, και μάλιστα με τορπίλες του 1980, τι θα κάνουν τα 6 τουρκικά 214ΤΝ, με τορπίλες Mk48 Mod7 ή DM2A4; Πως μπορούν να αντιμετωπιστούν αυτά τα πολεμικά πλοία;
Εδώ και χρόνια γράφουμε πως το ΠΝ δεν φοβάται την εχθρική αεροπορία τόσο, όσο τα εχθρικά υποβρύχια. Η τουρκική αεροπορία θα έχει πολλά προβλήματα να λύσει τις πρώτες ώρες μιας σύγκρουσης, από το να αποφασίσει να αντιπαρατεθεί απευθείας με τον Ελληνικό Στόλο. Ακόμη κι αν αποφασίσει να το κάνει, δεν έχει τα απαραίτητο μέγεθος για να κάνει επιθέσεις πολλαπλές κορεσμού, ενώ το ίδιο το ΠΝ έχει τακτικές που θα κάνουν την τουρκική αεροπορία να πληρώσει πολύ ακριβά μια επιτυχία, όπως τη βύθιση μιας φρεγάτας. Αν η ΤΗΚ χάσει 20 F-16, και δαπανήσει 100 ή 150 stand-off όπλα, όχι για να βυθίσει, αλλά για να βγάλει εκτός μάχης μια φρεγάτα, σημαίνει πως κάτι κάνουν λάθος. Ο κίνδυνος από την εχθρική αεροπορία είναι μεγάλος και υπαρκτός, αλλά αυτή τη στιγμή ασχολούμαστε με τον κίνδυνο κάτω από το νερό…
ΑΠΟΨΗ: Επιθέσεις κορεσμού και οι ελληνικές υποψήφιες φρεγάτες για το ΠΝ (Μέρος 2ο)
Αντίθετα, ένα υποβρύχιο, μπορεί να προκαλέσει απίστευτη καταστροφή. Εκτοξεύοντας 8 τορπίλες, μπορεί να βυθίσει, όχι να καταστρέψει, αλλά να καταβυθίσει, 8 πολεμικά πλοία, με ανυπολόγιστες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Μερικοί θεωρούν πως η αγορά των 7 κορυφαίων ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων είναι μια περιττή “πολυτέλεια” για το ΠΝ του 2021, αλλά τόσα γνωρίζουν, και τόσα λένε. H δύναμη των 11 συν 7 ελικοπτέρων είναι η ελάχιστη που απαιτείται για να καταφέρει το ΠΝ να αντιμετωπίσει μια δύναμη 14 ως 18 εχθρικών υποβρυχίων. Έτσι, για σύγκριση, οι γείτονες έχουν 24 ελικόπτερα S-70B28 για την ελληνική δύναμη των υποβρυχίων. Αλλά ως συνήθως εμείς τα ξέρουμε όλα καλύτερα…
Το ΠΝ με την παραλαβή των 7 MH-60R θα αποστρατεύσει τιμητικά τα πιστά ΑΒ-212ASW, τουλάχιστον από το ρόλο των ελικοπτέρων που θα κυνηγούν υποβρύχια ορμώμενα από τις φρεγάτες. Ελικόπτερα που δεν θα φοβηθούν να πετάξουν κοντά στο Καστελλόριζο, ενώ λίγο παραπέρα γίνεται αποβατική ενέργεια, θα βρουν το υποβρύχιο και θα το βυθίσουν. Κοντά τους θα υπάρχουν και τα παλιότερα, αλλά εκσυγχρονισμένα S-70B/B6, που θα παίξουν κι αυτά το ρόλο που τους αναλογεί.
Τώρα, πριν προχωρήσουμε να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Οι ανθυποβρυχιακές ικανότητες των πλοίων του ΠΝ είναι 30 ετών παλιές, ή παλιότερες. Το DE1160, είναι ένα εξαιρετικό σύστημα, της εποχής του όμως. Προερχόμενο από το αμερικανικό SQS-56, είναι ένα σύστημα που συνδυάζει σόναρ τρόπιδας και VDS. Από το ΠΝ έχουμε διαφορετικές προσλαμβάνουσες για το σύστημα, καθώς άλλοι το εκθειάζουν, ενώ άλλοι επιθυμούν την … αφαίρεση του VDS από τις ΜΕΚΟ200ΗΝ! Το θέμα είναι πως το σύστημα έχει “ξετρυπώσει” υποβρύχια από πολύ δύσκολα σημεία, και ακόμη και σήμερα θεωρείται ικανότατο. Το πρόβλημά του είναι δυστυχώς η υποστήριξη, καθώς το ΠΝ αγόρασε όχι την έκδοση του USN, αλλά την εμπορική έκδοση του συστήματος. Έτσι, η εξεύρεση ανταλλακτικών είναι μια επίπονη και κοστοβόρος διαδικασία.
Δεν συζητάμε καν, για το ικανότατο πριν 40 χρόνια, αλλά παρωχημένο SQS-505 που φέρουν οι ελληνικές φρεγάτες κλάσης S. Φυσικά, αυτό έχουμε, με αυτό πορευόμαστε, αλλά πρέπει να γίνει αποδεκτό πως το ΠΝ έχει μείνει πίσω στον ανθυποβρυχιακό αγώνα. Και λογικό είναι να υπάρχουν εξελίξεις μετά από 40 χρόνια… Και ερχόμαστε στο σημερινό μας ερώτημα, πόσο καλά μπορούν να κυνηγήσουν υποβρύχια οι υποψήφιες νέες φρεγάτες για το ΠΝ;
Θα ξεκαθαρίσουμε κάτι. Δεν είμαστε ούτε αξιωματικοί του ΠΝ με ειδικότητα ASW, ούτε γνώστες απόρρητων μελετών. Η επιλογή θα γίνει από επιτροπή του ΠΝ. Και το ΠΝ μας, γνωρίζει πολύ καλά στο τι χρειάζεται σε επίπεδο δυνατοτήτων. Η δική μας δουλειά είναι να παραθέσουμε αντικειμενικά όσα είναι δημοσίως διαθέσιμα για τις ανθυποβρυχιακές ικανότητες των πλοίων. Είναι προφανές πως κάποια πλοία υπερέχουν από κάποια άλλα…
ThinkOutOfTheBox: CAMM/CAMM-ER ή MICA VL/NG αντί των ESSM Block 2 για τις νέες φρεγάτες του ΠΝ;
Καταρχάς, ανάμεσα στις προτάσεις υπάρχουν και πλοία που έχουν σχεδιαστεί κατά κύριο λόγο για ανθυποβρυχιακό αγώνα. Είναι τα πλοία με την περίφημη “ηλεκτρική πρόωση“, δηλαδή μιλάμε για τις SIGMA 11515HN, Navantia F-110, αλλά και FREMM-IT. Τα πλοία με ηλεκτροκινητήρες είναι πολύ πιο “αθόρυβα” σε σχέση με τα άλλα, κι έτσι προτιμούνται γιατί το κυνήγι υποβρυχίων θέλει… ησυχία.
Σε αντίθεση, οι ArrowHead 140 και FDI φέρουν πρόωση αποκλειστικά με κινητήρες diesel, και θεωρούνται λιγότερο “ήσυχα”. Βέβαια υπάρχει η πληροφορία πως η FDI φέρει ειδικά ελάσματα που ελαχιστοποιούν το θόρυβο, αλλά δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί πως έχει τις δυνατότητες της FREMM στον ASW αγώνα. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι FDI σχεδιάστηκαν για να αντικαταστήσουν τις LaFayette, συνεπώς είναι εστιασμένες στο χαμηλό κόστος χρήσης και συντήρησης. Και χαμηλό κόστος χρήσης έχουν μόνο οι κινητήρες diesel.
Μια διαφορετική κατηγορία είναι οι MEKO A200 και οι MMSC-HN. Αν και διαθέτουν το γνωστό συνδυασμό αεριοστροβίλων και ντίζελ, εντούτοις διαθέτουν πρόωση με waterjets. Μπορεί οι waterjet να μας θυμίζουν τους δίχρονους κινητήρες των jetski, αλλά αυτό δεν έχει αναλογία στα πολεμικά σκάφη. Οι θιασώτες των waterjet ισχυρίζονται πως το πλοίο είναι απαλλαγμένο από το θόρυβο “σπηλαίωσης” (cavitation). Έτσι, πλοίο με waterjet θεωρούνται πως έχουν καλύτερες επιδόσεις στον περιορισμό θορύβου από ότι πλοία με προπέλες. Αν αυτό ισχύει, μένει να διαπιστωθεί (εμείς δεν έχουμε πειστεί απόλυτα, και σίγουρα, δεν έχουμε απάντηση).
Τώρα, υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το θέμα σόναρ τρόπιδας συν ποντιζόμενο σόναρ, εναντίον απλά συρόμενου/ποντιζόμενου σόναρ (ένα από τα “πολλά” ελαττώματα της MMSC). H αλήθεια είναι πως όλα τα πλοία που συμμετέχουν στη διαδικασία του ΠΝ έχουν και ένα κορυφαίο ή έστω απλά ικανοποιητικό σόναρ τρόπιδας, πλην της MMSC. Με όλα τα πλοία του ΠΝ μετά τον Β’ ΠΠ να φέρουν τέτοιο σόναρ, υπάρχει μια “ανασφάλεια” για την ικανότητα της MMSC να δρα στο περιβάλλον του Αιγαίου, σε περιοχές που δεν μπορεί να γίνει χρήση κάποιου βυθιζόμενου σόναρ.
Δεν σας κρύβουμε πως την ερώτηση την κάναμε στα στελέχη της Lockheed Martin, όταν βρέθηκαν στην Αθήνα. Σύμφωνα με όλους όσους ρωτήσαμε, παλιά στελέχη του USN όλοι τους, θεωρούν πως αν είναι να εντοπιστεί ένα σύγχρονο υποβρύχιο, αυτό θα γίνει μόνο μέσω του ποντιζόμενου σόναρ, όχι του σόναρ τρόπιδας, και φυσικά του ελικοπτέρου. Όταν ζητήσαμε την αντιπαραβολή των δυνατοτήτων της MMSC με τις άλλες προτάσεις που ΟΛΕΣ έχουν σόναρ τρόπιδας, θεωρούν πως η MMSC υπερέχει λόγω της ενσωμάτωσης του MH-60R στο CMS του πλοίου, καθώς ο ανθυποβρυχιακός πόλεμος είναι δικτυοκεντρικός. Σας μεταφέρουμε τις πληροφορίες, χωρίς να τις κρίνουμε.
Βέβαια, θα πρέπει να τονίσουμε πως η νέα φρεγάτα του USN, FFG-62 Constellation Class, ενώ έχει σαφή ανθυποβρυχιακό προσανατολισμό (ηλεκτρική πρόωση από την FREMM-IT, πολλαπλές λύσεις σε σόναρ), εντούτοις στερείται σόναρ τρόπιδας. Αντίθετα, φέρει εντυπωσιακό ASW εξοπλισμό, AN/SLQ-61 light weight towed array sonar, AN/SQS-62 Variable-Depth Sonar AN/SQQ-89F undersea warfare/anti-submarine warfare combat system με Cooperative Engagement Capability αλλά και ελικόπτερο MH-60R. Συνεπώς, το USN έχει πειστεί πως το σόναρ τρόπιδας δεν αξίζει την επιβάρυνση των υδροδυναμικών χαρακτηριστικών του πλοίου, αλλά και τις ανάγκες συντήρησής του (γιατί δεν “κόπηκε” λόγω κόστους). Βέβαια, το USN δεν έχει κύριο θέατρο επιχειρήσεων το Αιγαίο, αλλά προφανώς και τα πλοία του θα επιχειρήσουν και σε Littoral Waters.
Η Fincantieri ποντάρει στο συγκρότημα ισχύος για να κερδίσει τον διαγωνισμό για τις νέες φρεγάτες
Βέβαια αυτό δεν λέει πολλά στους άλλους υποψηφίους, και επιμένουν στην κλασική “λύση” του συνδυασμού σόναρ τρόπιδας με μεταβλητού βάθους, έτσι η Navantia εφοδιάζει την F110 με το UMS4110 (BlueMaster), ανώτερο του Kingklip Mk2 (BlueHunter) της FDI. Αλλά και οι άλλες προτάσεις φέρουν sonar τρόπιδας, ενώ όλα τα πλοία φέρουν φυσικά ΚΑΙ συρόμενο σόναρ. Βέβαια, ενώ η κορυφαία επιλογή είναι το CAPTAS-4, και όπως είναι γνωστό, η MMSC φέρει το μικρότερων δυνατοτήτων CAPTAS-2, με σαφή υποβάθμιση των δυνατοτήτων σε σχέση με το CAPTAS-4. Ακόμη και η “φθηνή” Type 31 θα λάβει το κορυφαίο σόναρ τρόπιδας S2150 από τις υπό απόσυρση Type 23. Συνεπώς, τα περισσότερα ναυτικά συνεχίζουν να επιθυμούν σόναρ τρόπιδας στα πλοία τους.
Ο ανθυποβρυχιακός αγώνας βασίζεται πάρα πολύ και στα μεταφερόμενα όπλα. Το ΠΝ διαθέτει τορπίλες Mk46 αλλά με την παραγγελία των MH-60R θα αγοραστούν και οι νέες προηγμένες τορπίλες Mk54. Όλα, ή σχεδόν όλα τα πλοία φέρουν τορπιλοσωλήνες για την εκτόξευση ανθυποβρυχιακών τορπιλών. Διαφοροποίηση στον οπλισμό έχουν μόνοι η γαλλική FDI και η ιταλική Bergamini, που φέρουν τορπίλες MU90, αντί των αμερικανικών Mk54. Όπως έχουμε σημειώσει και παλαιότερα, οι δυο διπλοί τορπιλοσωλήνες της FDI μπορούν να ξαναγεμίσουν μόνο στο ναύσταθμο, κι όχι εν πλω, αν και αυτό δεν σημαίνει κάτι το αρνητικό, καθώς το απόθεμα των 4 τορπιλών είναι αρκετό για αυτοπροστασία (επαρκεί για εμπλοκή μέχρι δυο υποβρυχίων).
ΑΠΟΨΗ: Το μοναδικό κριτήριο με το οποίο θα επιλέξει το Πολεμικό Ναυτικό τις νέες του φρεγάτες
Η εξέλιξη όμως του ανθυποβρυχιακού αγώνα, θεωρείται το VL-ASROC, μια “ρουκέτα” που μεταφέρει μια τορπίλη Mk46 ή Mk54 στην περιοχή που έχει εντοπιστεί το υποβρύχιο. Πρέπει να σημειώσουμε πως οι ελαφρές ανθυποβρυχιακές τορπίλες έχουν εξαιρετικά περιορισμένη ακτίνα δράση, η Mk54 δεν ξεπερνά τα 9 χιλιόμετρα. Άρα, δύσκολα θα μπορεί να βληθεί υποβρύχιο από πλοίο, πριν το υποβρύχιο εκτοξεύσει τις τορπίλες του. Ο VL-ASROC μπορεί σε ελάχιστο χρόνο, να μεταφέρει την τορπίλη σε απόσταση 20+ χιλιομέτρων, και να πλήξει το υποβρύχιο πριν αυτό προλάβει να χτυπήσει το/τα πλοίο/α.
Ας σκεφτούμε το σενάριο, να εντοπιστεί εισερχόμενη τορπίλη, και το υποβρύχιο αλλά μετά την βολή. Στον ελάχιστο χρόνο που απομένει στο πλοίο, μπορεί να εκτοξεύσει έναν VL-ASROC και να πλήξει το υποβρύχιο, πριν την άφιξη της τορπίλης. Έτσι, η τορπίλη του υποβρυχίου θα βρεθεί είτε χωρίς καθοδήγηση (αν καθοδηγείται με καλώδιο/οπτική ίνα), είτε με ενεργή καθοδήγηση χωρίς έλεγχο του υποβρυχίου, άρα περισσότερο ευάλωτη στα συστήματα αυτοπροστασίας του πλοίου. Θεωρείται πως ο VL-ASROC είναι μια σημαντική εξέλιξη στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο, και μάλλον εκ των ων ουκ άνευ για φρεγάτες πολλαπλών ρόλων.
Το “πρόβλημα” είναι πως ο VL-ASROC απαιτεί εκτοξευτή Mk41, και μάλιστα “ολόκληρο” κελί, δηλαδή έχει το μέγεθος ενός SM-2. Αυτό σημαίνει δυο πράγματα. Πρώτον, VL-ASROC μπορούν να φέρουν μόνο οι φρεγάτες με Mk41 (SIGMA 11515HN, Arrowhead 140, MEKO A200, MMSC, F110), και δεύτερο, και σημαντικότερο, πως δεν μπορεί να μπει σε φρεγάτες που δεν φέρουν αρκετά “κελιά”, δηλαδή απαιτεί κάτι περισσότερο από έναν Mk41. Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που η Lockheed προσπαθεί να “στριμώξει” περισσότερα κελιά στις MMSC-HN και σε πρώτη φάση έχει ανακοινωθεί πως έχουν μπει 3 επιπλέον SCL (Single Cell Launchers), σύνολο 11 κελιά. Αλλά και πάλι υπολείπεται σημαντικά της SIGMA 11515HN (16-32 κελιά), F110 (16), Arrowhead 140 (16-32).
Τέλος, πρέπει να τονίσουμε πως το πλέον επιτυχημένο ανθυποβρυχιακό μέσο είναι το ελικόπτερο. Πρέπει να καταλάβουμε τους λόγους που το ΠΝ επένδυσε σε 4+3 ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα, καθώς η απειλή είναι σημαντική. Τα ελικόπτερα είναι αυτά που θα κυνηγήσουν τα τουρκικά υποβρύχια, θα τα ξετρυπώσουν και θα τα πλήξουν καίρια. Μια αλλαγή στο μοντέλο επιχειρήσεων του ΠΝ είναι η εκ νέου εισαγωγή ηχοσημαντήρων. Τα νέα MH-60R θα φέρουν ηχοσημαντήρες νέας γενιάς, που σε συνδυασμό με αυτούς των Ρ-3Β θα δημιουργούν ένα πλέγμα εντοπισμού στην περιοχή ενδιαφέροντος.
Χρειαζόμαστε φρεγάτες με δυνατότητες Αεράμυνας ή Φρεγάτες Πολλαπλών Ρόλων;
Εκεί είναι και το σημείο που υπάρχει μάλλον υπεροχή των MMSC, καθώς τα MH-60R θεωρούνται πως έχουν άμεση διασύνδεση με το COMBATSS-21 μέσω του AN/SRQ-4. Έτσι, το ελικόπτερο γίνεται ενεργό μέρος του πλοίου, και οι πληροφορίες μεταδίδονται από το πλοίο στο ελικόπτερο αμφίδρομα. Η ολοκλήρωση του ελικοπτέρου στο CMS της MMSC-HN, μέσω ψηφιακής αμφίδρομης ζεύξης, θεωρείται το μεγαλύτερο προσόν, κατά δήλωση της Lockheed Martin. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, δεδομένα από το σόναρ του πλοίου, που μόνα τους δεν σημαίνουν τίποτα, αν συνδυαστούν με δεδομένα από το ποντιζόμενο σόναρ του ελικοπτέρου ή/και των ηχοσημαντήρων, μπορούν να έχουν σαν αποτέλεσμα τον εντοπισμό δύσκολου υποβρύχιου στόχου.
Καθώς όλα αυτά θεωρούνται “απλά” και για άλλα πλοία, δεν είναι. Πρέπει να σκεφτούμε πως τα δεδομένα μεταδίδονται αυτοματοποιημένα, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση ή επεξεργασία. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Αμερικανοί δίνουν σημασία στον Δικτυοκεντρικό Ανθυποβρυχιακό Πόλεμο, καθώς δεν σκοπεύουν να χάσουν πανάκριβα αεροπλανοφόρα από πάμφθηνα συμβατικά υποβρύχια. Συνεπώς, έχουν πάει τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο σε άλλο επίπεδο, καθώς η μεγαλύτερη απειλή ακόμη και τώρα, παραμένουν οι υποβρύχιοι στόλοι των “αντιπάλων” κρατών (Ιράν, Β. Κορέα, Ρωσία, και ίσως αύριο, Τουρκία).
Τώρα, καθώς πολλοί θα θεωρούν πως το παραπάνω είναι μια προσπάθεια να δοθούν πόντοι στις MMSC. Δεν είναι, και θα εξηγήσουμε. Έχουμε αρκετούς λόγους να πιστεύουμε πως το MH-60R μπορεί να “ολοκληρωθεί” με τον ίδιο τρόπο και στα πλοία που φέρουν TACTICOS. Ο λόγος είναι απλός, το USN κάνει χρήση του TACTICOS! Η LCS Independence φέρει το ΣΕΠ ICMS Northrop Grumman, που είναι ουσιαστικά ένα αμερικανικής κατασκευής TACTICOS. Το MH-60R είναι οργανικό ελικόπτερο στις LCS Independence, άρα υπάρχει διασύνδεση, άλλωστε και το TACTICOS είναι “ανοιχτής” αρχιτεκτονικής. Άρα, λογικά από αυτό θα επωφεληθούν οι SIGMA 11515HN, Arrowhead 140 και ΜΕΚΟ Α200.
Ανάλογη πρέπει να είναι και η διαδικασία ολοκλήρωσης του MH-60R στο CADIZ των Ισπανών. Βέβαια, η Ισπανία δεν έχει ακόμη αγοράσει το MH-60R, συνεπώς εκεί δεν αποκλείεται να υπάρχει ένα ρίσκο, καθώς παρά την ύπαρξη των ρουτινών του AEGIS στο CADIZ, χρειάζονται και αρκετές δοκιμές. Φυσικά δεν χρειάζεται να κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στα ιταλικά και γαλλικά πλοία, που είναι απολύτως προφανές πως δεν θα μπορεί να υπάρξει καμία διασύνδεση, και το ελικόπτερο θα δρα αυτόνομα, όπως και σήμερα.
Νέες ναυπηγήσεις ή αναβαθμίσεις πλοίων; Το Γερμανικό παράδειγμα
Αν θέλαμε τώρα να κάνουμε μια πολύ “άτσαλη” κατάταξη, με βάση αυτά που υπάρχουν διαθέσιμα στη βιβλιογραφία, θα βάζαμε στην κορυφή της λίστας τη SIGMA 11515HN (ηλεκτρική πρόωση, VL-ASROC, διασύνδεση ελικοπτέρου-CMS, πλήρες σετ σόναρ) και λίγο πιο πίσω την ισπανική F110 (υστερεί στη διασύνδεση ελικοπτέρου-CMS). Ακολουθεί πολύ κοντά η MMSC-HN, η οποία έχει και το πλεονέκτημα της υψηλής ταχύτητας, στην περίπτωση που απαιτηθεί να αποφύγει εισερχόμενες τορπίλες, πριν τα VL-ASROC χτυπήσουν το υποβρύχιο. Λογικά η ΜΕΚΟ Α200 είναι επόμενη σε δυνατότητες (waterjet) και αμέσως μετά θα βάζαμε την Arrowhead 140, αρκεί φυσικά να μην αγοραστεί σαν Type 31, αλλά να τοποθετηθεί η σχετική μόνωση στο μηχανοστάσιο.
Χρειάζεται πραγματικά το ΠΝ φρεγάτες με SCALP Naval ή αυτό είναι αποστολή της ΠΑ και των υποβρύχιων;
Κάπου εκεί είναι και η ιταλική FREMM (με πλεονέκτημα την ηλεκτρική πρόωση) και μάλλον τη λίστα κλείνει η γαλλική FDI. Η τελευταία, αν και φέρει ένα κορυφαίο σόναρ (CAPTAS-4), εντούτοις δεν μπορεί να συνεργαστεί με το MH-60R, ενώ οι κινητήρες ντίζελ δεν θεωρούνται οι καλύτεροι για ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να φέρει VL-ASROC ή άλλη σχετική επιλογή όπλου. Συνεπώς, παρά την υπερ-υψηλή τεχνολογία που ενσωματώνει, υστερεί εμφανώς σε ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις. Αντίθετα, οι άλλες λύσεις, που έχουν σαφή ανθυποβρυχιακό προσανατολισμό, μπορούν και ξεχωρίζουν στον τομέα. Είναι προφανές πως οι FDI έχουν σαφή αντιαεροπορικό ρόλο, αν και τελικά ο οπλισμός τους, σε γαλλική υπηρεσία, είναι περιορισμένος (μόλις 16 ASTER 30), αλλά η FDI HN θα φέρει 32 πυραύλους (15 και 30).
