Στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, προχώρησε σε σημαντικές δηλώσεις που φωτίζουν το μέλλον του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και τις στρατηγικές επιλογές της χώρας για την ενίσχυση της ναυτικής της ισχύος. Οι ανακοινώσεις του επικεντρώθηκαν σε δύο βασικούς άξονες: την πιθανή απόκτηση δύο ιταλικών φρεγατών κλάσης Bergamini ως ενδιάμεσο βήμα προς τις αμερικανικές φρεγάτες Constellation και τη συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση για την αγορά μιας τέταρτης φρεγάτας FDI, γνωστής ως κλάση «Κίμων».
Παράλληλα, ο Υπουργός εξήρε τις δυνατότητες των φρεγατών «Κίμων», χαρακτηρίζοντάς τες ως τις κορυφαίες παγκοσμίως, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο εξέτασης μιας γαλλικής πρότασης για επιπλέον πλοία του ίδιου τύπου. Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έκανε καμία αναφορά στον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ, αν και το θέμα δεν τέθηκε από τους παρευρισκόμενους.
Η απόφαση να εξεταστεί η αγορά δύο φρεγατών Bergamini από την Ιταλία αποτελεί μια κίνηση υψηλού συμβολισμού και στρατηγικής σημασίας. Οι φρεγάτες αυτές, που ανήκουν στην οικογένεια FREMM (Fregate Europeenne Multi-Mission), θεωρούνται από τις πλέον προηγμένες μονάδες του ιταλικού ναυτικού. Ο κ. Δένδιας τόνισε ότι η επιλογή τους δεν είναι τυχαία, καθώς η σχεδίασή τους παρουσιάζει ομοιότητες με τις υπό ανάπτυξη αμερικανικές φρεγάτες Constellation, οι οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην πλατφόρμα των FREMM.
Αυτή η ομοιότητα καθιστά τις Bergamini μια ιδανική «γέφυρα» ή stepping stone (όπως λέγαμε παλιότερα) για το Πολεμικό Ναυτικό, καθώς η απόκτησή τους θα διευκολύνει τη μετάβαση σε πιο σύγχρονες μονάδες στο μέλλον, όπως οι Constellation που μοιράζονται την ίδια σχεδίαση. Οι ιταλικές φρεγάτες, αν και μεταχειρισμένες, είναι σχετικά πρόσφατης κατασκευής, με τις δύο υπό εξέταση να έχουν ενταχθεί σε υπηρεσία το 2013 και το 2017, αντίστοιχα. Η ηλικία τους, που δεν ξεπερνά τα 12 χρόνια, τις καθιστά ελκυστικές, ειδικά σε μια περίοδο που ο ελληνικός στόλος αντιμετωπίζει τη γήρανση των φρεγατών Kortenaer.
Η απόκτηση των Bergamini δεν φαίνεται να αποτελεί μια μεμονομένη κίνηση τελικά, αλλά μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού που αποσκοπεί στη σταδιακή ανανέωση του στόλου. Οι Constellation, που προορίζονται να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά του αμερικανικού ναυτικού τις επόμενες δεκαετίες, θεωρούνται από την ελληνική πλευρά ως μακροπρόθεσμος στόχος. Ωστόσο, η καθυστέρηση στο πρόγραμμα κατασκευής τους, που εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2029, καθιστά την απόκτηση των Bergamini μια πρακτική λύση για την κάλυψη των άμεσων αναγκών.
Οι φρεγάτες αυτές προσφέρουν εξαιρετικές δυνατότητες σε αποστολές ανθυποβρυχιακού πολέμου, αντιαεροπορικής άμυνας και επιχειρήσεων επιφανείας, ενώ η τιμή τους, που φημολογείται ότι κυμαίνεται στα 580 εκατομμύρια ευρώ για τις δύο μονάδες χωρίς όπλα, θεωρείται ιδιαίτερα ανταγωνιστική σε σύγκριση με το κόστος νέων κατασκευών.
Παράλληλα, ο Υπουργός αναφέρθηκε στη διαπραγμάτευση για την τέταρτη φρεγάτα FDI, γνωστή στην Ελλάδα και ως Belharra, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη με τη γαλλική Naval Group. Η απόφαση για την αγορά της εξαρτάται, όπως δήλωσε, από την τιμή που θα προσφερθεί. Οι τρεις πρώτες φρεγάτες της κλάσης «Κίμων» –η «Κίμων», η «Νέαρχος» και η «Φορμίων»– βρίσκονται ήδη σε διαφορετικά στάδια ναυπήγησης, με την πρώτη να αναμένεται να παραδοθεί εντός του 2025.
Ο κ. Δένδιας εξέφρασε την απόλυτη πεποίθησή του ότι οι φρεγάτες αυτές, με την ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών και οπλικών συστημάτων (όπως οι πύραυλοι Aster-30 και Scalp Naval), θα είναι οι καλύτερες στον κόσμο. Η δυνατότητα στρατηγικού πλήγματος σε αποστάσεις άνω των 1.000 χιλιομέτρων, που προσφέρουν οι Scalp Naval, αναβαθμίζει σημαντικά την αποτρεπτική ισχύ του ελληνικού στόλου, καθιστώντας τις «Κίμων» ικανές να αντιμετωπίσουν ποικίλες απειλές στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η έμφαση του Υπουργού στις φρεγάτες «Κίμων» υπογραμμίζει τη στρατηγική συνεργασία με τη Γαλλία, η οποία ενισχύεται μέσω της Συμφωνίας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για την Άμυνα και την Ασφάλεια. Ωστόσο, η απόκτηση μιας τέταρτης FDI δεν είναι δεδομένη, καθώς το κόστος, που εκτιμάται μεταξύ 1,1 και 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα.
Η ελληνική πλευρά σύμφωνα με τον Νίκο Δένδια έχει ζητήσει μια «καλή τιμή», με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής, όπως συνέβη με τις τρεις πρώτες φρεγάτες. Επιπλέον, η πρόσφατη γαλλική πρόταση για την κατασκευή τριών ακόμα FDI στην Ελλάδα, με συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας κατά 40%, φαίνεται να βρίσκεται υπό εξέταση. Ο κ. Δένδιας δεν επεκτάθηκε στο θέμα, αλλά η αναφορά του υποδηλώνει ότι η Ελλάδα κρατά ανοιχτές όλες τις επιλογές για την ενίσχυση του στόλου της.
Ένα ζήτημα που προκαλεί ενδιαφέρον είναι η σιωπή του Υπουργού σχετικά με τον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ. Παρά το γεγονός ότι δεν ρωτήθηκε σχετικά, η απουσία οποιασδήποτε αναφοράς ενισχύει τις φήμες ότι το πρόγραμμα αυτό ίσως να μην αποτελεί πλέον προτεραιότητα. Η απόκτηση των Bergamini και η πιθανή ένταξη μιας τέταρτης FDI θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες του στόλου σε σύγχρονες μονάδες, καθιστώντας τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ λιγότερο επείγον. Ωστόσο, οι ΜΕΚΟ παραμένουν κρίσιμες για την επιχειρησιακή ικανότητα του Πολεμικού Ναυτικού, και η τυχόν αναβολή της αναβάθμισής τους θα μπορούσε να δημιουργήσει κενά στην άμυνα, ειδικά αν η απόσυρση των Kortenaer συνεχιστεί.
Η στρατηγική του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας φαίνεται να κινείται σε δύο παράλληλες κατευθύνσεις: την άμεση ενίσχυση του στόλου με αποδεδειγμένες λύσεις, όπως οι Bergamini, και την επένδυση σε υπερσύγχρονες πλατφόρμες, όπως οι FDI, που προσφέρουν μακροπρόθεσμες δυνατότητες. Η επιλογή των Bergamini όχι μόνο καλύπτει τις τρέχουσες ανάγκες, αλλά προετοιμάζει το έδαφος για την ένταξη των Constellation, οι οποίες, παρά τις καθυστερήσεις, παραμένουν στο επίκεντρο του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Η ταυτόχρονη διαπραγμάτευση για την τέταρτη FDI δείχνει τη δέσμευση της Ελλάδας να διατηρήσει έναν ισχυρό πυρήνα φρεγατών, ικανών να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της Ανατολικής Μεσογείου.
Συνολικά, οι δηλώσεις του κ. Δένδια στο Φόρουμ των Δελφών αποτυπώνουν μια φιλόδοξη, αλλά και ρεαλιστική προσέγγιση για την αναβάθμιση του Πολεμικού Ναυτικού. Η Ελλάδα, αντιμέτωπη με τις γεωπολιτικές προκλήσεις της περιοχής και την ανάγκη εκσυγχρονισμού του στόλου της, κινείται με προσοχή, αλλά και αποφασιστικότητα. Η απόκτηση των Bergamini, η διαπραγμάτευση για την τέταρτη FDI και η εξέταση της γαλλικής πρότασης για επιπλέον «Κίμων» αλλά και η προοπτική των Constellation (που τελικά παραμένουν “ζωντανές”) συνθέτουν ένα πολύπλοκο, αλλά πολλά υποσχόμενο παζλ. Το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό για την οριστικοποίηση αυτών των αποφάσεων, που θα διαμορφώσουν τη ναυτική ισχύ της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες.
