H ΠΤΗΣΗ ήταν ίσως η πρώτη που έγραψε για την είσοδο της χώρας μας στο πρόγραμμα European Patrol Corvette. H EPC είναι ένα αρκετά φιλόδοξο πρόγραμμα, το οποίο βρίσκεται υπό την αιγίδα της PESCO (Permanent Structured Cooperation, PESCO), μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρηματοδότηση ανάπτυξης αμυντικών προγραμμάτων. Είναι μια εικόνα της πραγματικότητας που έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει η Ευρώπη, και μια προσπάθεια για κοινά στρατιωτικά προγράμματα.
Τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την εποχή των “πακέτων Ντελόρ”, αντιμετώπιζαν απόλυτα “εχθρικά” τα αμυντικά προγράμματα. Έτσι, αργά αλλά σταθερά, και με την εισαγωγή σκληρών κανόνων ανταγωνισμού, οδήγησε την Ευρώπη σε μια αμυντική “αποδυνάμωση”. Έτσι, οι ΗΠΑ κυριάρχησαν σε πολλούς τομείς, ενώ άλλες χώρες, όπως η Τουρκία, Νότια Κορέα, ακόμη και η Κίνα, κατάφεραν να αναπτύξουν ισχυρό αμυντικό βιομηχανικό βραχίονα.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να παραλάβει κορβέτες νέας γενιάς EPC από το 2027!
Το βασικό πρόβλημα ήταν το θέμα της ανάπτυξης ενός αμυντικού συστήματος. Για να φτιαχτεί από ένα νέο βλήμα 20 χιλιοστών, μέχρι ένα πλοίο 4.000 τόνων, πρέπει να γίνει έρευνα, να γίνουν σχέδια, δοκιμές κ.ο.κ. Μερικοί θεωρούν πως τα πλοία είναι κάτι το εξαιρετικά “απλό”. Δεν είναι, και αυτό το αποδεικνύει ο διαγωνισμός για τη φρεγάτα FFG(X) του USN. Οι Αμερικανοί επέλεξαν ένα έτοιμο σχέδιο, το οποίο επανασχεδιάζουν, για να καλύψει τις ανάγκες τους. Το ίδιο κάνουν οι Βρετανοί με τις Type 31. Το κόστος ανάπτυξης ενός νέου πλοίου είναι τρομερά υψηλό, δεν γίνεται να λέμε πως τα κόστη θα τα πληρώσει ο πρώτος χρήστης (ή ο δεύτερος). Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η Permanent Structured Cooperation (PESCO), και κάπως έτσι αποφασίστηκε η δημιουργία της EPC.
ThinkOutOfTheBox: Συμμετοχή της Ελλάδας στην EPC με τη ελληνική σχεδίαση Als Class 100
H EPC θα έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη σχεδίασή της, και την ανάπτυξή της, κατά 50%. Έτσι, η ΕΕ θα δώσει το 50% των εξόδων ανάπτυξης, και τα κράτη που συμμετέχουν θα προσφέρουν το υπόλοιπο 50% (κι αυτό θα επιμεριστεί στα κράτη που συμμετέχουν). Τι είναι όμως η EPC;
Navantia και Naviris συμφωνούν να εργαστούν μαζί για τη σχεδίαση της Ευρωκορβέτας
Το πρόγραμμα PESCO EPC (European Patrol Corvette) είναι κοινό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν 4 κράτη-μέλη της ΕΕ, η Ιταλία (lead nation στο πρόγραμμα), η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελλάδα. Στόχος του προγράμματος είναι η σχεδίαση και ανάπτυξη ενός νέου πλοίου επιφανείας μεγέθους μεγάλης κορβέτας, ή ακόμη καλύτερα, μιας ελαφριάς φρεγάτας, μεγέθους περίπου 100 μέτρων και εκτοπίσματος περίπου 3.000 τόνων.
Για την υποστήριξη αυτού του προγράμματος δημιουργήθηκε μια κοινοπραξία. Αυτήαποτελείται από τις εταιρείες Fincantieri, Naval Group, Navantia και Naviris, με την Naviris να είναι ουσιαστικά ένα joint venture (50-50 μεταξύ Naval Group και Fincantieri) και να παίζει το ρόλο το συντονιστή του προγράμματος. Από τη σελίδα βέβαια της PESCO καταλαβαίνουμε πως τον ηγετικό ρόλο τον έχει η Ιταλία. Κατά την άποψή μας, αυτό είναι κάτι καλό, καθώς οι Ιταλοί έχουν μεγάλη εμπειρία στην επιτυχή ανάπτυξη ναυπηγικών προγραμμάτων.
Πόσα πλοία θα κατασκευαστούν; Μόνο οι τρεις πρώτες χώρες, δηλαδή Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την κατασκευή 20 (!) πλοίων. Τα πλοία αυτά κατανέμονται 8 στην Ιταλία, 6 στην Γαλλία και 6 σε Ισπανία. Το γνωρίζουμε πως η επόμενη ερώτηση αφορά τη χώρα μας, αλλά δυστυχώς, η Ελλάδα δεν έχει προσδιορίσει ακόμα πόσα πλοία επιθυμεί να ναυπηγήσει. Και ίσως έχει τις μεγαλύτερες ανάγκες από όλες τις υπόλοιπες συμμετέχουσες.
Μερικοί θεωρούν πως η κατασκευή της EPC “χάνεται” κάπου στην επόμενη δεκαετία. Δεν είναι όμως έτσι, το πλοίο είναι περισσότερο ώριμο, ή δυναμικά ώριμο από όσο μπορεί να πιστεύουμε. Έτσι, η Ιταλία θα παραλάβει το πρώτο πλοίο της κλάσης, μπορούμε ίσως να το πούμε και πρωτότυπο, το 2027, ενώ αμέσως μετά θα ακολουθήσουν παραδόσεις σε Γαλλία και Ισπανία. Τώρα, η ωρίμανση είναι σοβαρό θέμα, αλλά υπάρχει πολύ σαφές χρονοδιάγραμμα κι εκεί. Έτσι, οι μελέτες για τα ναυπηγικά σχέδια θα ξεκινήσουν στο τέλος του 2022, για να ακολουθήσει το detailed design για τα πλοία σε Ιταλία και Γαλλία περί τα μέσα του 2024. Το detailed design για την Ισπανία, που βιάζεται λιγότερο σε σχέση με τους υπολοίπους, πρόκειται να αρχίσει το 2026.
Θέλουμε να επιστρέψουμε στη χρηματοδότηση του προγράμματος, καθώς η σχεδίαση, όπως είπαμε, κοστίζει. Μέχρι και το βασικό σχεδιασμό, το κόστος ανάπτυξης εκτιμάται ότι θα είναι έως €80 εκ. Τα χρήματα αυτά, όπως είπαμε και παραπάνω, θα καλυφθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και συγκεκριμένα το EDF ή European Defence Fund (€40 εκ., δηλαδή τα μισά) και τα υπόλοιπα 40 εκ. από τα 4 κράτη μέλη που συμμετέχουν. Δηλαδή, η χώρα μας, με κόστος 10 εκ. € θα αποκτήσει ναυπηγικά σχέδια αξίας 80 εκ. €. Είναι κατανοητό αυτό; και μάλιστα, τα σχέδια αυτά θα είναι δικά μας. Και θα μπορούμε να τα τροποποιούμε κατά το δοκούν.
Συνεχίζονται οι εργασίες στην πρώτη ισραηλινή κορβέτα Sa’ar 6
Πόσο όμως θα κοστίσει η σχεδίαση του του detailed design για το πλοίο της Ελλάδας; οι εκτιμήσεις από πλευράς PESCO είναι πως το ελληνικό πλοίο, σε λεπτομερή σχεδίαση που θα καλύπτει ακριβώς τις ελληνικές ανάγκες, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε € 40 εκατ. Δηλαδή, η χώρα μας, το ΠΝ για την ακρίβεια, θα έχει, με συνολικό κόστος 50 εκ. ευρώ, κατασκευαστικά σχέδια για μια ελληνική φρεγάτα, ακριβώς όπως θα τη θέλει το ΠΝ.
Άρχισε η κατασκευή της πρώτης τουρκικής κορβέτας για την Ουκρανία
Το ενδιαφέρον όμως δεν είναι εκεί. Είναι στο κόστος κάθε πλοίου. Το κόστος ναυπήγησης του 1ου πλοίου κάθε σειράς εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε € 300 εκατ., ενώ κάθε επόμενου περίπου € 250 εκατ., χωρίς φυσικά με φόρτο βλημάτων/πυρομαχικών. Αυτό κατά ένα μικρό ποσοστό ενδέχεται να καλυφθεί από το EDF, δηλαδή, τα 250 εκ. € για κάθε πλοίο, μπορεί να χαμηλώσει μέσω ευρωπαϊκής χρηματοδότησης!
Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό, η EPC θα είναι ένα υπερσύγχρονο πλοίο, που θα ενσωματώνει τη σχεδιαστική εμπειρία των καλύτερων ναυπηγικών εταιρειών της Ευρώπης. Η κλάση EPC-GR θα μπορούσε να είναι η καλύτερη λύση για όλα τα “προβλήματα” του ΠΝ, ώστε να καταφέρει να αντικαταστήσει, με αυτά τα πλοία, το σύνολο των φρεγατών κλάσης S. Επίσης, μια άλλη “υποκλάση” θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις γερασμένες ΤΠΚ, με ελαφριά πλοία, που θα έχουν όμως ελπίδες επιβίωσης σε ένα φλεγόμενο Αιγαίο.
Το σίγουρο είναι, πως για πρώτη φορά, η χώρα μας έχει στα χέρια της ένα όραμα στον ναυπηγικό τομέα. Μέσα από την EPC, θα μπορούσε η χώρα να αποκτήσει σύγχρονο ΠΝ, πλοία που θα δημιουργήσουν ένα σύγχρονο, ευέλικτο, και κυρίως, πανίσχυρο Στόλο, που δεν θα έχει ανάγκη από “μεταχειρισμένες” λύσεις, Ενδιάμεσες ή άλλες. Με χαμηλό κόστος, το ΠΝ θα μπορέσει να ξανασταθεί στα πόδια του. Είναι στο χέρι του ίδιου του ΠΝ, αλλά και του ελληνικού αμυντικού τομέα (δεν μιλάμε μόνο για τα ναυπηγεία), να αδράξουν την ευκαιρία.
