Του Αντιναυάρχου (ε.α.) Σπύρου Κονιδάρη*
1. Η πρόσφατη επιλογή των Φρεγατών FDI – Belhara ως νικητών του «διαγωνισμού» για τα νέα μεγάλα πλοία του Π.Ν. συνοδεύτηκε από ιδιαίτερα θετικά σχόλια τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Γαλλία.
2. Συμμερίζομαι το πανηγυρικό κλίμα και συμμετέχω σε αυτό για πολλούς λόγους, μερικούς από τους οποίους θα εξηγήσω στην συνέχεια αλλά στο τέλος δεν μπορώ να αποφύγω ένα υστερόγραφο.
3. Ο πρώτος λόγος είναι η κατανόηση από τον Πρωθυπουργό της xώρας της ανάγκης άμεσου εξοπλισμού του Πολεμικού Ναυτικού, με την διάθεση σοβαρών κονδυλίων για τα οικονομικά δεδομένα της Ελλάδος. Σε ότι αφορά τις φρεγάτες, το ότι ο Πρωθυπουργός έλαβε πολύ σοβαρά υπόψη του τις αξιολογήσεις των ειδικών επιτελών και την γνώμη της φυσικής Ηγεσίας του Ναυτικού -δηλαδή όχι των «απέξω»- αλλά των εν ενεργεία Ναυάρχων που έχουν την ευθύνη απέναντι στην Κυβέρνηση, τον Λαό και την ένδοξη ιστορία του Ναυτικού, τον τιμά ιδιαίτερα. Τέτοια προσέγγιση δείχνει εμπράκτως τον σεβασμό της Πολιτικής προς τη Στρατιωτική Ηγεσία κάτι που δεν το συναντάμε συχνά σε αυτή την χώρα που, συνήθως, ρόλο στις προμήθειες δεν παίζουν οι εισηγήσεις των θεσμικών παραγόντων αλλά οι «ειδικοί» σύμβουλοι και οι ευέλικτοι και διαπλεκόμενοι ενδιάμεσοι. Δεν το λέω εγώ, η δικαιοσύνη έχει πολλάκις αποφανθεί σχετικά (σημείωση 1, στο τέλος).
4. Ο σεβασμός λοιπόν στο Όπλο και την Ηγεσία του, όπως εκφράστηκε από τον κ. Π/Θ, είναι μια σημαντική παράμετρος αλλά ακόμη σημαντικότερες είναι (α) η τελική διαμόρφωση των πλοίων, (β) το σύντομο των παραδόσεων και (γ) η πολιτική διάσταση της συμφωνίας. Στον χώρο που μου διατίθεται και αφήνοντας τους ειδικούς να σχολιάσουν το (γ) και θα περιοριστώ σήμερα στο (α).
5. Αυτές τις μέρες πολλοί, εκμεταλλευόμενοι το πανηγυρικό κλίμα, επιθυμούν να αυτοαναδειχθούν ως εμπνευστές και πατέρες της πρόσκτησης των πλοίων αυτών, καθώς για χρόνια φώναζαν υπερ αυτών, μερικοί δε μάλιστα το καλοκαίρι του 2020 μας προειδοποιούσαν για ενδεχόμενες … τιμωρίες.
6. Και φυσικά είχαμε άδικο (;) όσοι εκφράζαμε φανερά και με επιχειρήματα τις εύλογες επιφυλάξεις μας για τα πλοία αυτά, όπως προσφέρονταν, με:
(α) Τον μικρό αριθμό (16) των κατευθυνομένων βλημάτων επιφανείας – αέρος (Κ/Β Ε-Α) που θα έφεραν, ειδικά αφού επιζητούσαμε πλοία Αεράμυνας Περιοχής, που θα εξασφάλιζαν τις αεροναυτικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο,
(β) Την ανυπαρξία συστήματος εγγύς προστασίας (CIWS) για επιβίωση σε επιθέσεις κορεσμού από Κ/Β ή για αντιμετώπιση προσβολών από μικρές αποστάσεις διατηρώντας τα πολύτιμα (και περιορισμένα) Κ/Β μεγάλων αποστάσεων του πλοίου,
(γ) Τις περιορισμένες δυνατότητες στον Η/Ν πόλεμο,
(δ) Tην μη χρησιμότητα των Κ/Β SCALP NAVAL (με τεράστιο κόστος ολοκλήρωσης αποκλειστικά για το Π.Ν., λίγα βλήματα και αυτά στις θέσεις των κρίσιμων βλημάτων αεραμύνης). Όχι γιατί η Ελλάδα δεν τα χρειάζεται στο οπλοστάσιό της. Αλλά επειδή τα βλήματα αυτά τα έχουμε και βάλλονται από αεροσκάφη της Π.Α., και με το κόστος μόνο της ολοκλήρωσης, θα καλύπταμε άλλες σοβαρότατες ανάγκες οπλισμού,
(ε) Για την αδυναμία κατασκευής τους στην Ελλάδα (πού όλοι οι υποψήφιοι… ευαγγελίζονταν) λόγω της κατάστασης των ναυπηγείων και της μη ύπαρξης ιδιοκτήτη. Κάτι που αν τελικώς υπεγράφετο θα αποτελούσε ωρολογιακή βόμβα για την ολοκλήρωση του προγράμματος και την παράδοση των 2 ή 3 πλοίων που θα ανατίθεντο σε ελληνικό ναυπηγείο, σήμερα. Για το θέμα και τις ανησυχίες μου έχω γράψει και μιλήσει πολλές φορές και το παράδειγμα των ΤΠΚ Νο. 6 και 7 στα ναυπηγεία Ελευσίνας νομίζω είναι αρκετό.
7. Ας εξετάσουμε λοιπόν τι προβλέπει η σημερινή συμφωνία, αφήνοντας στην άκρη το κόστος της σε σχέση με αυτό της περυσινής πρότασης, για το οποίο έχουν γράψει πολλοί. Τα πλοία αυτά λοιπόν είναι FDI ΗΝ, δηλαδή “Belhara” σε διαμόρφωση αναβαθμισμένη ειδικά για το Ελληνικό Ναυτικό, που επιπλέον της περυσινής πρότασης και του πλοίου που κατασκευάζεται για το Γαλλικό Ναυτικό, θα φέρει τα ακόλουθα σοβαρά συστήματα και όπλα:
(α) Διπλό αριθμό (32) κατευθυνομένων βλημάτων επιφανείας – αέρος
(β) Σύστημα CIWS RAM με 21 βλήματα εγγύς προστασίας (και όχι μόνο, με το νέο αυξημένο βεληνεκές τους),
(γ) Option σύστημα STRALES στο κύριο πυροβόλο 76/62 για αυξημένη ευελιξία και αυτοάμυνα κυρίως κατά ασύμμετρων απειλών επιφανείας στο Αρχιπέλαγος.
(δ) Τέλος, κατασκευή και των 3 πλοίων στην Γαλλία στην γραμμή παραγωγής των πλοίων του Γαλλικού Ναυτικού.
8. Σε ότι αφορά την κατασκευή όλων των πλοίων στην Γαλλία τα συναισθήματά μου είναι ανάμικτα. Θετικά, καθώς η ολοκλήρωση του προγράμματος είναι εξασφαλισμένη και εκτιμώ χωρίς καθυστερήσεις, κάτι που σημαίνει ότι το Π.Ν. θα παραλάβει τα 2 πρώτα πλοία το 2025 και εντός του 2026 θα τα έχει εντάξει επιχειρησιακά στο Στόλο. Αρνητικά όμως γιατί, με ευθύνη όλων των Ελληνικών κυβερνήσεων της τελευταίας 20ετίας, τα ναυπηγεία της Ελλάδος έχουν απαξιωθεί πλήρως και παραμένουν… oρφανά.
9. Με αποτέλεσμα, από ένα τόσο μεγάλο ναυτικό πρόγραμμα (35 χρόνια μετά την παραγγελία των ΜΕΚΟ!) και ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, να μην προκύπτει η παραμικρή βιομηχανική συμμετοχή ελληνικών ναυπηγείων. Μια συμμετοχή στην κατασκευή, έστω του «μισού» 3ου και του 4ου πλοίου, που θα εξασφάλιζε στα ναυπηγεία μας σύγχρονο εξοπλισμό, τεχνογνωσία και την πρόσληψη και συναφή εκπαίδευση εκατοντάδων νέων επιστημόνων και στελεχών, που θα μπορούσαν στην συνέχεια να αναλάβουν την κατασκευή πλοίων ελληνικών σχεδιάσεων για την αντικατάσταση του γηρασμένου στόλου, τουλάχιστον των περιπολικών, κανονιοφόρων και πυραυλακάτων του Π.Ν. και των σκαφών του Λιμενικού Σώματος-ΕΛΑΚΤ.
10. Σε ότι αφορά στην ανάθεση έργου από τα Γαλλικά ναυπηγεία και την κατασκευάστρια των Κ/Β Γαλλική MBDA, σε Ελληνικές εταιρίες υψηλής τεχνολογίας, διαφαίνεται ότι στις συμβάσεις που θα υπογραφούν δεν θα υπάρχουν ιδιαίτερες δεσμεύσεις και το θέμα αυτό επαφίεται στην καλή διάθεση της Γαλλικής πλευράς.
11. Ευελπιστούμε στην υλοποίηση του προγράμματος αξιοποίησης των Ελληνικών εταιρειών τις οποίες η Group Naval έχει αξιολογήσει το τελευταίο έτος και την ένταξη των σοβαρότερων και πλέον εξειδικευμένων εξ αυτών στην εφοδιαστική αλυσίδα του ομίλου, για το σύνολο των προγραμμάτων του, και όχι μόνο του «επείγοντος» προγράμματος των Ελληνικών φρεγατών.
12. Στον τομέα αυτό θα απαιτηθεί και η βοήθεια των Ελλήνων υπουργών των οποίων η αποστολή δεν τελείωσε με τις υπογραφές, τις χειραψίες και τις φωτογραφίες. Ας αφήσουν τους πανηγυρισμούς για μάς στην… εξέδρα και αυτοί, ως παίκτες της Εθνικής Ελλάδος, να συνεχίσουν τον αγώνα. Όπως ακριβώς ο Ολυμπιακός προχθές στην Πόλη, μετά το 0-2! (Σημείωση 2).
Εκτός και αν αισθάνονται ότι ολοκλήρωσαν την αποστολή τους και είναι κουρασμένοι, οπότε θα πρέπει να επιληφθεί του θέματος ο… προπονητής!
* Επίτιμος υπαρχηγός Στόλου- MSEE
Σημείωση 1: Σε δεξίωση σε πρεσβεία Χώρας της Μ. Ανατολής που εκπροσωπούσα τον ΑΓΕΝ προ 13 ετών, στέλεχος των ναυπηγείων γνώστης του χώρου των εξοπλισμών, μου είχε υποδείξει έναν από αυτούς ως “Bagman”. Στην ερώτησή μου αν είναι Ισραηλίτης (εκ του …man) μου εξήγησε ότι το χαρακτηριστικό στο όνομα αυτό δεν ήταν η κατάληξη αλλά το 1ο μέρος (Bag-σακούλα). Bag-man, δηλαδή ο άνθρωπος που κουβάλησε τις σακούλες με το μαύρο χρήμα σε εξοπλιστικό πρόγραμμα των αρχών του 2000.
Σημείωση 2: Δεν είμαι Ολυμπιακός, αλλά αυτό το 0-3 έχει μεγάλη αξία. Πιστεύω και αυτό να το πανηγυρίσαμε όλοι!
