Του αναγνώστη μας, Οδυσσέα Σακκάτου
Εδώ και αρκετό καιρό διακινούνται διάφορες ειδήσεις που αφορούν την επιλογή των τεσσάρων κορβετών πολλαπλού ρόλου για το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό που έγιναν τρείς (3+1) λόγω… συνήθειας. Στα σενάρια αυτά πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν Γάλλοι και Ιταλοί.
Οι Ολλανδοί απουσιάζουν στον δεύτερο γύρο θεωρώντας τους Ελληνικούς διαγωνισμούς τουλάχιστο άδικους. Στο σημείο αυτό δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει μαζί τους, αφού το σχέδιο φρεγάτας τους, Sigma 10515HN στην πιο βασική της διαμόρφωση, με 2 εκτοξευτές Mk41 (μέχρι 64 πυραύλους ESSM, εναλλακτικά και αντιαεροπορικούς πυραύλους μεγάλης εμβέλειας SM-2 ή ανθυποβρυχιακές ρουκέτες κατακόρυφης εκτόξευσης VL-ASROC), ένα εκτοξευτή RAM, και με ένα ραντάρ AESA (όχι με APAR2), ήταν και παραμένει -κατά τη γνώμη μας- η πλέον ολοκληρωμένη πολλαπλών ρόλων που μας προτάθηκε. Παρέχοντας μέχρι 85 αντιαεροπορικούς πυραύλους (ESSM και RAM) εξασφαλίζοντας επιβιωσιμότητα σε επιθέσεις κορεσμού, όπως και κοινό σύστημα μάχης (CMS) με τον υπόλοιπο στόλο των φρεγατών ΜΕΚΟ και τορπιλακάτων “Ρουσσέν”, με δυνατότητα κατασκευής στην Ελλάδα. Ψιλά γράμματα θα πει κανείς.
Πως έχασε η SIGMA 11515HN από την FDI HN; Πως τα κατάφεραν οι Γάλλοι έστω και την τελευταία στιγμή;
Η «ΠΤΗΣΗ» έχει θέσει πολλές φορές το θέμα της πολυτυπίας η οποία καραδοκεί λόγω αποσπασματικών αγορών, αλλά μάλλον αυτό δεν απασχολεί το «πλούσιο» πλέον Πολεμικό Ναυτικό. Είναι απορίας άξιο πάντως, το ότι ένα Πολεμικό Ναυτικό με δύο ζωντανά παραδείγματα ελαχιστοποίησης κόστους και μεγιστοποίησης οφέλους λόγω ομοιοτυπίας, ξαφνικά κατακερματίζει τον στόλο κυριών μονάδων επιφανείας. Μιλάμε για τις φρεγάτες τύπου S και τις πυραυλακάτους «Ρουσσεν», οι οποίες έφεραν διαθεσιμότητες σε ένα ναυτικό με προϋπολογισμούς τριτοκοσμικών χωρών μέχρι προσφάτως.
Θα μπορούσα να δικαιολογήσω το ΠΝ, λέγοντας ότι είναι ρίσκο να βασίζεσαι σε ένα τύπο πλοίου σε τόσο μεγάλους αριθμούς. Αλλά αν δεν είχε αυτή την ομοιοτυπία δεν θα είχε υπόσταση σήμερα.
Το σπουδαιότερο που φαίνεται να χάνεται δια των «Γαλλικών» επιλογών, είναι ότι οι «Ρουσσέν» αλλά και οι ΜΕΚΟ όπως και τα υποβρύχια κλάσης «Παπανικολής» είναι Ελληνικής κατασκευής, με δυνατότητες επιδιόρθωσης και συντήρησης εντός των τειχών. Με τις ψηφιακές FDI-HN θα πρέπει να παρακαλάμε τα Γαλλικά ναυπηγεία, με ότι συνεπάγεται αυτό για κόστη και διαθεσιμότητες των συγκεκριμένων σκαφών. Με όλο το σεβασμό προς τους ιθύνοντες, αλλά ένα άρθρο του Ναυάρχου Σπ. Κονιδάρη για την «άγνωστη» δυνατότητα των ΤΠΚ Super Vita περί χρήση βαρέων τορπιλών, αποκάλυψε ότι στο «βασίλειο» των ανωτάτων αξιωματικών δεν είναι όλα αγγελικά πλασμένα, και οι παλινωδίες είναι στην ημερησία διάταξη.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Ναύαρχος Κονιδάρης, η άγνωστη δυνατότητα των ΤΠΚ Super Vita!
Στον παραπάνω προβληματισμό του κατακερματισμού έρχεται να προστεθεί και το ζήτημα των πολλών μεγεθών και ικανοτήτων πλοίων. Το ΠΝ μετά τις FDI-HN ενδιαφέρεται πλέον για κορβέτες. Έτσι ενώ αποσύρουμε 9 φρεγάτες, μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα έχουμε και κορβέτες στην θέση τους.
Αν γυρίζαμε τον χρόνο πίσω θα μπορούσαμε να έχουμε έως και 9 Sigma 10515HN και 4 αναβαθμισμένες ΜΕΚΟ δηλαδή 13 κύριες μονάδες επιφανείας με 6 δις (όσα δηλαδή θα μας κοστίσουν 6 πλώρες σήμερα και η αναβάθμιση των ΜΕΚΟ). Αλλά ο χρόνος δεν γυρνά πίσω για κανένα. Το χειρότερο αφορά την προσπάθεια της Ελληνικής κυβέρνησης και της στρατιωτικής ηγεσίας, να στηρίξει τα εγχώρια ναυπηγεία με «προίκα» πολεμικά πλοία. Αυτή η προσπάθεια θα στεφθεί με «επιτυχία» δια της ναυπήγησης μόλις 2 φρεγατών στην χώρα μας. Δηλαδή από μια παραγγελία 3 φρεγατών και 3 κορβετών θα ναυπηγήσουμε μόνο 2 κορβέτες στην Ελλάδα, συγκριτικά με όσα είχαμε καταφέρει με την ναυπήγηση των Ρουσσεν, ΜΕΚΟ και Τype 214.
Έτσι «χτίστηκαν» οι ΜΕΚΟ200ΗΝ, του Αρχιπλοιάρχου ε.α. Ευστάθιου Νικολάου Π.Ν.
Η ΠΤΗΣΗ πρότεινε σε άρθρο της την απόκτηση άλλων 2 FDI για να φτάσουμε στις 5 μονάδες, προκειμένου να έχουμε ομοιοτυπία και προπάντων τις φρεγάτες που μας λείπουν, αλλά τα εγχώρια ναυπηγεία δεν παίρνουν τίποτα στο σενάριο αυτό. Εξάλλου και η 4η έχει συμφωνηθεί να κατασκευαστεί στην Γαλλία οπότε η 5η πάει εκεί θέλοντας και μη. Η ιδέα της ΠΤΗΣΗΣ είναι καλή και σε κάθε άλλη περίπτωση θα έπρεπε να νιώθουμε ότι το ΠΝ θα έχει τον πιο ισχυρό κορμό κύριων μονάδων επιφανείας από συστάσεώς του, αλλά η απουσία Ελληνικών ναυπηγείων είναι παράγων αποτρεπτικός μαζί με τις ελλείψεις στον εξοπλισμό των πλοίων.
ThinkOutOfTheBox: Αγορά 2 επιπλέον φρεγατών FDI συν 3 La Fayette, αντί για 3 κορβέτες
Παρόλα αυτά η Ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται θετική για αγορά ακόμα μίας FDI-HN. Μα αφού έχουμε μόνο 2 δις ευρώ διαθέσιμα πως θα αγοραστεί η 4η Γαλλική φρεγάτα η οποία κοστίζει κάπου 1 δις; Η Γαλλία λόγω οικονομικών περιορισμών ανακοίνωσε ότι θα αποφασίσει μετά το 2028-2030 την συνέχιση παραγωγής της FDI για το δικό της Ναυτικό. Οπότε, το πλοίο αυτό έχει σοβαρό ρίσκο να μείνει στον αριθμό των 4-5 μονάδων επί μια οχταετία (2022-2030) εκτός αν η Ελλάδα σώσει την παρτίδα για τους Γάλλους με επιπλέον παραγγελία. Ενώ δύσκολα θα περιμένει κανείς τόσα χρόνια μετά, να εκκινήσει παραγωγή η Naval για επιπλέον μονάδες. Ήδη προτείνει νέες σχεδιάσεις για την επόμενη δεκαετία οπότε οι πιθανότητες είναι ενάντια στην FDI.
Εδώ το ΠΝ έχει υποχρέωση να αποσυρθεί από την option, με βάση τις δηλώσεις περί αναβολής του προγράμματος από την Γαλλική πλευρά, γλυτώνοντας το 1 δις. Το αποτέλεσμα αυτής της στάσης θα αποκαλύψει και τις γαλλικές προθέσεις. Όσο και αν αισθανόμαστε τυχεροί για την τιμή που «κλειδώσαμε», άλλο τόσο κινδυνεύουμε να παγιδευτούμε εξασφαλίζοντας μόνο τα Γαλλικά ναυπηγεία και συμφέροντα.
Η υπεροχή του ΠΝ στο θέμα ομοιοτυπίας σε υλικά, συντήρηση εκπαίδευση και κυρίως πληρώματα, χάνεται στην μετά «ΕΛΛΗ» εποχή, αν δεν προσέξουν οι ιθύνοντες ώστε να έχουμε τουλάχιστο άλλες 6 μονάδες ίδιου τύπου και ολοκληρωμένες από κάθε άποψη κατά την παραλαβή (και όχι με υποσχέσεις για το μέλλον). Το πρόβλημα είναι λογιστικό – διαχειριστικό για μια μικρή χώρα, αφού με 10 μεγάλες μονάδες επιφανείας, όπως βαδίζει σήμερα το ΠΝ, δηλαδή με 3FDI-HN, 4 MEKO και 3 κορβέτες, θα χρειάζεται 3 δομές εκπαίδευσης και τρεις διαφορετικές γραμμές υποστήριξης. Αν αυτό δεν λέγεται χάος από κάθε άποψη και έλλειψη οράματος, πως αλλιώς να το περιγράψουμε;
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ: FCx-30HN εναντίον Gowind HN, ποιο είναι το καλύτερο πλοίο;
Ο αριθμός ακόμα 6 νέων μονάδων δεν είναι θεωρητικός ούτε αποκύημα της φαντασίας. Είναι όσα χρειάζεται ένα ΠΝ που έχει όραμα, για ελάχιστη ομοιοτυπία και οικονομίες κλίμακας. Σήμερα με περίπου 1,7 δις ευρώ μπορούμε να αποκτήσουμε 3 κορβέτες δίνοντας όμως στα ελληνικά ναυπηγεία έργο 2 μονάδων μόνο. Όμως αν προσθέσουμε το 1 δις της 4ης FDI-HN τότε πλησιάζουμε το ποσό που απαιτείται για τον στόλο του μέλλοντος. Μια συμφωνία για 6 νέες μονάδες με κατασκευή των 5 στην Ελλάδα, θα μας έδινε το περιθώριο σοβαρής εμπλοκής Ελληνικών εταιρειών και όλων των ναυπηγείων. Ειδικά στο θέμα του CMS, εφόσον αυτό θα αφορά τον κύριο κορμό πλοίων του ΠΝ, η σχετική απόφαση θα πρέπει να απαιτεί τη μεταφορά τεχνογνωσίας, ώστε να υπάρχει όφελος επιστροφής. Άλλωστε η δικτυοκεντρική Εθνική Άμυνα δεν προκύπτει με αποσπασματικές αγορές χωρίς όραμα και κοινό παρονομαστή.
Ποια όμως είναι η φρεγάτα που μπορούμε να αποκτήσουμε με 3 δις περίπου για 6 μονάδες, πέρα από τη Sigma 10515; Το ΠΝ εγκλωβισμένο από την αρχική ημιτελή παραγγελία των FDI-HN έψαξε για σχετικά φθηνό αλλά ολοκληρωμένο το οποίο να καλύπτει και τις ναυαρχίδες από τις ελλείψεις τους. Έτσι έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ Gowind ή FCx-30 και αφήνουμε το σύστημα μάχης TACTICOS που θα σήμαινε ομοιοτυπία στον στόλο. Δεν επιλέγουμε 64 ESSM αλλά 16 αντιαεροπορικούς πυραύλους που δεν έχουμε ποτέ δει στο οπλοστάσιο μας, με ότι συνεπάγεται αυτό σε φόρτους και κόστη κ.λπ.
Γενικά τα ξεριζώνουμε όλα στο όνομα της διαπραγμάτευσης. Όπου τώρα, άπαντες, μαζί και ο υπουργός Αμύνης μιλούν για τη σημασία της χρηματοδότησης. Με το ταμείο άδειο συνειδητοποιήσαμε πλέον ότι η χρηματοδότηση είναι σπουδαιότερη της τιμής. Συμπέρασμα: η διαπραγμάτευση απέτυχε και στο πλοίο (ως ολοκληρωμένη πλατφόρμα) και στην χρηματοδότηση, που είναι το σημαντικό για το Ελληνικό ΠΝ.
Σοβαρή πρόταση είναι βέβαια η ιταλική FCx-30, που ξεκίνησε ως αντιαεροπορική κορβέτα με εκτόπισμα φρεγάτας και με τις προσθήκες των Ιταλών έγινε ακόμη πιο ολοκληρωμένο πλοίο. Επιπλέον το χρηματοδοτικό των Ιταλών μας δίνει δυνατότητες να κάνουμε την παραγγελία χωρίς γενναίες προκαταβολές όπως κάναμε με τους Γάλλους και στεγνώσαμε ταμεία. Ακόμα και αν σήμερα εκκινήσουμε με παραγγελία 3+1 θα πρέπει να την βελτιώσουμε σε 6 μονάδες.
Όμως τα οφέλη δεν σταματούν εδώ ειδικά σε σχέση με την Gowind και την Γαλλική σχολή σκέψης. H Ελλάδα με την κατασκευή στα ναυπηγεία της ενός πλοίου μεγέθους φρεγάτας όπως το FCX-30-ΗΝ, σε σεβαστούς αριθμούς, βάζει σοβαρή υποψηφιότητα για την ανάληψη κατασκευαστικού έργου στην ευρώκορβέτα, που αναμένεται να είναι παρεμφερής σχεδιαστικά. Έτσι η Ιταλική πρόταση είναι η μόνη που προσφέρει την αναγέννηση του στόλου αλλά και των ναυπηγείων.
Αν τα παραπάνω στεναχώρησαν ή πίκραναν αυτό δεν ήταν σκοπός μου, αλλά η παραδοχή των γεγονότων οδηγεί σε ορθολογικές αποφάσεις με γνώμονα το Εθνικό συμφέρον. Τα Γαλλικά όπλα τα θαυμάζω αλλά δεν πρέπει να είμαστε δογματικοί και το κυριότερο θα πρέπει να βλέπουμε το δάσος και όχι το δέντρο. Οι επιλογές των επόμενων εβδομάδων θα αποκαλύψουν μεγαλοπρεπώς την ύπαρξη ή την έλλειψη οράματος. Προσωπικά εύχομαι να μην επιβεβαιωθώ και να είμαι εξ αυτών που θα παραδεχτούν την ύπαρξη οράματος όπως θα προκύψει από τις επιλογές.
