Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των MEKO200HN θα κοστίσει 400 εκ. ευρώ, η ραχοκοκαλιά του ΠΝ αναβαθμίζεται σοβαρά πλέον…

O εκσυγχρονισμός των φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ είναι μια ιστορία παλιά… Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς , είχε ξεκινήσει από το τέλος της περασμένης δεκαετίας, όταν η τελευταία ΜΕΚΟ200ΗΝ, η ΣΑΛΑΜΙΣ δεν είχε κλείσει καλά-καλά τη δεκαετία, αλλά η πρώτη, η ΥΔΡΑ κόντευε πλέον τα 20 χρόνια. Το ΠΝ, σοφά σκεπτόμενο, είχε αρχίσει να σχεδιάζει τον εκσυγχρονισμό των πλοίων, λαμβάνοντας υπόψιν τότε τις εξελίξεις ειδικά στο θέμα των ραντάρ αέρος. Το 1990 το MW-08 ήταν σύγχρονο και απάντηση στις τότε απειλές (του 1990), το 2010 όμως ήταν ήδη οριακό (ας μην συζητήσουμε τους λόγους που το επέβαλαν στις Super Vita).

Το ΠΝ σκέφτεται εκτενέστερο εκσυγχρονισμό των MEKO200HN, σαν “αντισταθμιστικά” για την πιθανή αγορά 4 φρεγατών MMSC

Μετά, ήρθε η γνωστή σε όλους μας, Κρίση. Το πρώτο πράγμα που “πετσοκόπηκε” ήταν οι αμυντικές δαπάνες και όλος ο αμυντικός σχεδιασμός πήγε πολλά χρόνια πίσω. Άλλωστε οι σχέσεις με την Τουρκία τότε ήταν … εξαιρετικές, ο Ερντογάν ήταν φιλικός, ενώ, όπως είχε πει και παλιός ΥΠΕΘΑ, “σιγά μην γίνει πόλεμος”. Το ΠΝ βέβαια άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα με την υποστήριξη των συστημάτων των πλοίων, αλλά αυτό δεν σήμαινε πως οι ΜΕΚΟ200ΗΝ δεν έβγαιναν πάντα έξω…

Το 2014 οι ΜΕΚΟ200ΗΝ και ο εκσυγχρονισμός τους ήταν το βασικό πρόγραμμα που έπρεπε να τρέξει για το ΠΝ, καθώς με 4 εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ και 7 εκσυγχρονισμένες S το ΠΝ θα μπορούσε να διατηρήσει μια στοιχειώδη ισορροπία στο Αιγαίο, ενώ θα προσπαθούσε να βρει νέα πλοία, είτε καινούργια είτε μεταχειρισμένα. Ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ200ΗΝ μαζί με τον εκσυγχρονισμό των MLRS θα ξεκινούσε το 2015. Η αλλαγή της κυβέρνησης οδήγησε και σε αλλαγή των προτεραιοτήτων, και περιέργως προχώρησε μέσα στο 2015 ο εκσυγχρονισμός των Ρ-3Β, καθώς οι ανάγκες για ένα ΑΦΝΕ ήταν επίσης πιεστικές. Οι ΜΕΚΟ200ΗΝ έμειναν πάλι στο περιθώριο, παρά το γεγονός ότι αποτελούσαν τις καλύτερες μονάδες του Στόλου.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Όλα τα σενάρια εκσυγχρονισμού των φρεγατών MEKO200HN και ότι ξέρουμε για τα κόστη

Τελικά κάποια στιγμή το 2018, ο τέως ΥΠΕΘΑ Πάνος Καμμένος ανακοίνωσε την “άμεση” έναρξη του προγράμματος, αν και τελικά πέρασαν πολλοί μήνες, και το πρόγραμμα προχώρησε -κάπως- ο διάδοχός του. Ήταν μόλις τον Μάιο του 2019 που το πρόγραμμα πήγε στο ΣΑΓΕ, και εγκρίθηκε η σκοπιμότητά του. Επίσης, εγκρίθηκε, ο τρόπος που θα γινόταν, μέσω της διαδικασίας του ανταγωνιστικού διαλόγου. Βέβαια, το 2018 το ποσό που ενέκρινε το ΥΠΟΙΚ ήταν … 100 εκ. ευρώ, ενώ αργότερα, μετά από σκληρές πιέσεις του ΠΝ έφτασε αρχικά τα 120 εκ. ευρώ, για να πάει περίπου στα 150 με 160 εκ. ευρώ. Θεωρητικά, αν άξιζε, και με αιματηρές οικονομίες από άλλα προγράμματα, θα μπορούσε να φτάσει και τα 200 εκ. ευρώ. Καμία όμως σχέση με τον εκσυγχρονισμό του 2014, που είχε υπολογιστεί στα 400 εκ. ευρώ.

Τώρα, το ΠΝ έπρεπε να αυτοσχεδιάσει, προκειμένου να κάνει εκσυγχρονισμό σε πλοία με μόλις 40 εκ. ευρώ το καθένα. Το Κέντρο Πληροφοριών Μάχης ήταν πλέον παρωχημένο, το ραντάρ MW-08 με πολύ μικρή εμβέλεια, ενώ το DA-08 σχεδόν προβληματικό και χωρίς να μπορεί να εκμεταλλευτεί τον πύραυλο ESSM. Το ESM/ECM παλιό, ενώ δεν αναφέρουμε άλλα προβλήματα και κομμάτια του εξοπλισμού που πρέπει να αλλαχτούν, αλλά εστιάζουμε εκεί που οι φρεγάτες “πονούν” σε τακτικό επίπεδο.

Το ΠΝ εξετάζει πρόταση για τη Ναυπήγηση στην Ελλάδα 4 MMSC με “πακέτο” τον εκσυγχρονισμό των MEKO200HN

Οι Τούρκοι έκαναν κάτι αρκετά λογικό, με βάση τα δεδομένα και τις δυνατότητες τη στιγμή της απόφασης. Έτσι, τοποθέτησαν το SMART-S Mk2, που μπορεί να δίνει δεδομένα στους ESSM. Μάλιστα, καθώς το τοποθέτησαν στα περισσότερα από τα πλοία του ναυτικού τους, κατάφεραν να πετύχουν συμπαραγωγή και να έχουν πλέον δική τους γραμμή παραγωγής στη χώρα τους. Είναι κι αυτό ένα άλλο θέμα, καθώς όλα τα πλοία του ΠΝ θα μπορούσαν να επωφεληθούν από ένα ικανό 3D radar, και σύνδεσή τους με Link11/16. Όχι μόνο τα πλοία, όλο το σύστημα αεράμυνας… Αλλά ας μην ανοίξουμε ούτε αυτή τη συζήτηση, εδώ η ραχοκοκαλιά του ΠΝ δεν έχει σύγχρονα ραντάρ, θέλουμε να τα βάλουμε (η ΠΤΗΣΗ) στα αρματαγωγά και στις πυραυλακάτους…

Τώρα, το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ200ΗΝ είχε προϋπολογιστεί στα 150 με 160 εκ. ευρώ. Οι περισσότερες εταιρείες δήλωσαν αδυναμία να κάνουν όλα αυτά που ζητούσε το ΠΝ, και κάποιες είχαν αρχίσει να προτείνουν τον εκσυγχρονισμό λιγότερων πλοίων (3 ή και 2 αντί για τα 4 της κλάσης). Φυσικά το ΠΝ ούτε να το ακούσει δεν ήθελε, και οι άνθρωποι εκεί συνέχισαν να διαπραγματεύονται σκληρά. Τελικά πρώτοι οι Σουηδοί, ήρθαν και πρόσφεραν ότι ήθελε το ΠΝ, μέσα στο προϋπολογισμό των 160 εκ. ευρώ . Βέβαια, οι πληροφορίες μας αναφέρουν πως οι Σουηδοί ήταν σχετικά φειδωλοί στις “λεπτομέρειες” αλλά θεωρητικά, η προσφορά τους ήταν τεχνικά άρτια. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως ήταν απολύτως πλήρης.

Η Naval Group ενδιαφέρεται για τον εκσυγχρονισμό των MEKO200HN, επίσκεψη σε φρεγάτα

Αμέσως μετά, κι άλλες εταιρείες ήρθαν να προσαρμόσουν τις προσφορές τους στα ποσά που μπορούσε να πληρώσει το ΠΝ, και μετά από έκπτωση στην έκπτωση, και την προσφορά λίγο φθηνότερων απαρτίων, κι άλλες εταιρείες τα κατάφεραν να καλύψουν “κάπως” το ΠΝ. Από όσο γνωρίζουμε, η Lockheed Martin Canada, χάρη στο ικανότατο αλλά χαμηλού κόστους (χάρη στην Ανοιχτή Αρχιτεκτονική) CMW330, και με την βοήθεια κάποιων ισραηλινών προτάσεων σε ραντάρ, βρέθηκε να καλύπτει τις ανάγκες του ΠΝ και μάλιστα με λεπτομερέστερη προσφορά (εννοούμε πως κάλυπτε καλύτερα τα σημεία που ήθελε να αλλάξει το ΠΝ).

Τώρα, το ΠΝ γνώριζε πως τα 160 εκ ήταν λίγα, και οι -σοβαρές- εταιρείες είχαν ξεκαθαρίσει πως το πρόγραμμα θα χρειάζονταν περίπου 200 εκ. ευρώ για να καλύψει τις ελάχιστες απαιτήσεις. Η διαδικασία ήταν σε -μια εξαιρετικά αργή- εξέλιξη, όταν τελικά πριν λίγες μέρες έγινε σαφές πως το ΠΝ και η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισαν να επενδύσουν πραγματικά χρήματα στις ΜΕΚΟ200ΗΝ. Αν δυο μόλις φρεγάτες Belh@rra κοστίζουν 3 δις ευρώ, είναι ποτέ δυνατόν να μην επενδύσουμε σαν χώρα, 100 εκ ευρώ σε κάθε ΜΕΚΟ200ΗΝ για να τις αξιοποιήσουμε άλλα 15 με 20 χρόνια;

Δηλώσεις Καμμένου: Ξεκίνησε το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των φρεγατών MEKO200HN;

Οι πληροφορίες από πηγές μας αναφέρουν πως πλέον το κονδύλιο έχει αυξηθεί στα 400 εκ. ευρώ, και δεν μιλάμε πλέον για έναν οριακό εκσυγχρονισμό που θα αυξήσει την συντηρησιμότητα των φρεγατών όπως έγινε με τις Kortenaer, αλλά με πραγματική αύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των πλοίων, και με πλήρη αλλαγή των σημαντικότερων απαρτίων. Γίνεται αντιληπτό αμέσως πως το ποσό είναι αξιοπρεπές για έναν εκσυγχρονισμό των πλοίων, που θα τα φέρει σε ένα επίπεδο που θα μπορούν να επιχειρούν με ιδιαίτερες αξιώσεις σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Πλέον θεωρούμε πως οι φρεγάτες θα αποκτήσουν ένα προηγμένο ραντάρ τριών διαστάσεων, με επικρατέστερο το TRS-4D, που είναι και ένα από τα κύρια ραντάρ του Αμερικανικού Ναυτικού (το φορούν οι LCS), ανώτερο αυτού που μέχρι πρότινος πρότειναν οι εταιρείες. Εκεί δηλαδή που ένα ραντάρ του επιπέδου SMART-S Mk2 θα ήταν αρκετό, ή κάποιο σαν το SEA GIRAFFE ή το ELM-2258 ALPHA (Basic), τώρα θα πάμε σε κάτι πολύ ανώτερο. Θεωρούμε πως το ΠΝ θα θελήσει ένα πλέον ραντάρ AESA, είτε περιστρεφόμενο είτε, πιο δύσκολα, ένα fixed. Το TRS-4D βγαίνει και σε έκδοση fixed, αλλά δεν αποκλείουμε κι άλλες λύσεις, όπως για παράδειγμα κάποιες ισραηλινές λύσεις. Εδώ να πούμε πως αν οι ελληνικές ΜΕΚΟ200ΗΝ πάρουν fixed panel, το ELM-2248 MF-STAR θα μπορούσε να ήταν μια πολύ καλή λύση.

Οι εξελίξεις στο θέμα του εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ200ΗΝ, στο πρόγραμμα βαρέων τορπιλών για τα υποβρύχια… που βρισκόμαστε;

Αν οι ΜΕΚΟ200ΗΝ πάρουν fixed panel radar, τότε πλέον δεν θα απαιτείται σύστημα ελέγχου πυρός για την κατεύθυνση πυραύλων ημι-ενεργούς (NSSM, ESSM Block I, SM-2MR Block IIa) ή ανανέωση δεδομένων πτήσης σε ενεργούς καθοδήγησης (ESSM Block II, SM-2MR BlockIIc). Αυτό σημαίνει και λιγότερες απαιτήσεις συντήρησης, αλλά και υψηλότερη αξιοπιστία για τα συστήματα του πλοίου. Θυμίζουμε πως και το SeaFire 500 των γαλλικών FDI είναι AESA, fixed panel. Σε διαφορετική περίπτωση, απλά θα χρειαστούν αναβάθμιση των STIR που έχει το πλοίο, και θα μπορούν να κατευθύνουν όπλα σαν το ESSM Block I.

Τώρα, θεωρούμε πως με 400 εκ. θα αποκτήσουν ένα εξαιρετικό ραντάρ (έχουμε ξεφύγει από το “αξιοπρεπές”), ένα εξαιρετικό CMS (CMS330, 9LV, TACTICOS κοκ), ενώ μάλλον θα δούμε κάποιο προηγμένο ESM, φυσικά κάποιο προηγμένο ECM, ενώ δίπλα στο Link 11 θα δούμε και Link 16 (επιτέλους) ενώ το πιθανότερο είναι να δούμε και το Link 22. Φυσικά θα υπάρξουν κι άλλες μείζονες αλλαγές (πχ σύστημα ενδοεπικοινωνίας), αλλά και μια σειρά σοβαρών “λύσεων” που δεν θα την αναλύσουμε εδώ.

ΕΞΕΛΙΞΗ: Η φθηνότερη πρόταση για τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ έρχεται από τη Σουηδία και υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις του ΠΝ! Sea Giraffe και CMS 9LV Mk4 στο Αιγαίο;

Οι ελληνικές ΜΕΚΟ200ΗΝ έχουν τοποθετημένο τον εκτοξευτή Mk48 αντί του Mk41. O τελευταίος είναι μικρότερος και ελαφρύτερος από τον Mk41, έτσι οι ελληνικές ΜΕΚΟ δεν έχουν κανένα πρόβλημα ευστάθειας. Το θέμα είναι πως ο 16πλός Mk48 υστερεί σε σχέση με τον 8cell Mk41,  καθώς ο τελευταίος μπορεί να λάβει, εκτός φυσικά από τον SM-2MR, και 4πλό κάνιστρο με ESSM Block I σε κάθε cell. Έτσι, οι τουρκικές φρεγάτες μπορούν να φέρουν 32 ESSM, ενώ οι Track IIb μπορούν να φέρουν, θεωρητικά 64. Οι Τούρκοι όμως δεν φόρτωσαν ποτέ 64 ESSM, όχι λόγω κόστους, αλλά λόγω βάρους ψηλά και ευστάθειας. Έτσι οι 2 Χ Mk41 δεν αξιοποιούνται πλήρως, και υπάρχουν πληροφορίες πως τους φορτώνουν με συνδυασμό ESSM και NSSM.

Τώρα, υπάρχει η αξιόπιστη πληροφορία πως οι Mk48 μπορούν να δεχτούν διπλό κάνιστρο για ESSM Block II. Αυτό σημαίνει πως έτσι τα πλοία θα μπορούν να έχουν φορτίο 32 ESSM Block II, ένα εξαιρετικό νούμερο για φρεγάτα πολλαπλών ρόλων. Λογικά λοιπόν, το ΠΝ θα προσπαθήσει να αγοράσει έναν αριθμό ESSM Block II, για να αυξήσει τον συνολικό αριθμό των διαθέσιμων πυραύλων, τοποθετώντας τους ανά δυο σε κάθε cell του Mk48.

Έρχεται πρόταση εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ200ΗΝ που δεν ξεπερνά τα 140-160 εκ. ευρώ, και είναι αμερικανοκαναδική!

To ΠΝ επιθυμεί να τοποθετήσει και δυο αυτόματους πύργους με πυροβόλο των 20 ως 30 χιλιοστών (προτιμά το δεύτερο, ή και ακόμη μεγαλύτερο διαμέτρημα) που θα συνεργάζονται με το CMS και το ραντάρ. Τέτοια όπλα θεωρούνται απολύτως απαραίτητα σε σύγχρονα πλοία, ειδικά για την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών σε σημεία που δεν μπορούν να αμυνθεί διαφορετικά το πλοίο, ενώ φυσικά θα προσφέρουν και σε επιθέσεις κορεσμού προστατεύοντας από αεροσκάφη, πυραύλους ή κατευθυνόμενα όπλα.

Πλέον το ΠΝ θα εκσυγχρονίσει και το πυροβόλο Mk45 Mod2 των 5 ιντσών σε Mod4, κάτι που έχουν κάνει και οι Αυστραλοί στις δικές τους ΜΕΚΟ200 ANZAC. Η μεγαλύτερη σε μήκος κάνη θα επιτρέπει την προσβολή στόχων σε αποστάσεις 20 ναυτικών μιλίων ή 37 χιλιομέτρων, με ότι σημαίνει αυτό για τη δυνατότητα των ελληνικών φρεγατών να εμπλέκουν στόχους με το πυροβόλο σε μεγάλες αποστάσεις, όχι μόνο στην ξηρά αλλά και στη θάλασσα. Θεωρητικά μπορεί να αλλάξει και το κάλυμμα του όπλου, με άλλο που δίνει λιγότερη “επιστροφή” στα εχθρικά ραντάρ. Κάτι τέτοιο δεν θα είχε κάποια αξία στις ελληνικές ΜΕΚΟ200ΗΝ.

Κάτι που δεν γνωρίζουμε είναι το τι θα κάνει το ΠΝ με το θέμα sonar. Αν και η συσκευή που φέρει η κλάσης ΥΔΡΑ είναι αρκετά καλή, και επιλεγμένη προσεκτικά πριν από 30 χρόνια, εντούτοις, είναι τουλάχιστον 30+ ετών παλιάς τεχνολογίας. Η εισαγωγή των υποβρυχίων κλάσης 214ΤΝ σε υπηρεσία σε 2 με 3 χρόνια, έχει απασχολήσει αρκετά τους επιτελείς του ΠΝ. Θεωρούμε πως θα δωθούν λύσεις στο θέμα, αν και οι ΜΕΚΟ200ΗΝ, με τα νέα συστήματα επικοινωνίας και τα Link11/16/22 που θα έχουν, θα μπορούν να συμμετέχουν σαν “κυνηγοί” στο ανθυποβρυχιακό πλέγμα που θα κάνει το ΠΝ με την βοήθεια των εκσυγχρονισμένων S-70B6 και των νέων MH-60R (όταν θα έρθουν).

ΕΞΕΛΙΞΗ: Στα σκαριά Έκτακτο Εξοπλιστικό Πρόγραμμα για την Ελλάδα ύψους 1,5 + 1,5 δις ευρώ

Πρέπει να είμαστε σαφείς. Όλα όσα ήθελε το ΠΝ να γίνουν στα πλοία, ακόμη κι αυτά τα λίγα, ΔΕΝ γίνονταν με 40 ή 50 εκ. ευρώ ανά πλοίο. Αν βάζαμε ραντάρ και CMS, τότε πολλά άλλα ηλεκτρονικά συστήματα θα έμπαιναν απλά … τα ίδια, από συντήρηση. Τώρα οι φρεγάτες θα δουν πραγματικό εκσυγχρονισμό, με σύγχρονο IFF, Link 16/22, εκσυγχρονισμό των Phalanx και του πυροβόλου των 5 in σε Mod 4, τηλεχειριζόμενα πυροβόλα, συστήματα ESM αλλά και ECM, ενώ πλέον θα μπορούν να εξαντλήσουν τις δυνατότητες του πυραύλου ESSM Block I/II. Το ότι μέχρι τώρα ρίχνουν τους πυραύλους ESSM, δεν σημαίνει πως τους αξιοποιούν πλήρως. Κι όλα αυτά θα είναι πλήρως ολοκληρωμένα σε ένα πλοίο που θα έχει πλέον αξιοπρεπή ισχύ πυρός.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Φρεγάτες Κλάσης ΜΕΚΟ200ΗΝ, η “ελληνική” φρεγάτα

Πριν κλείσουμε, θα πρέπει να πούμε πως υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο ο εκσυγχρονισμός να συνδεθεί με κάποιο τρόπο με τις νέες ναυπηγήσεις. Θεωρώντας σαν πιο πιθανές λύσεις τις MMSC (και αναμένοντας σχόλια παρακάτω), αλλά και την σχεδίαση της Sa’ar 72, στην ελληνική της έκδοση, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ, δεν θα εκπλαγούμε αν δούμε συστήματα που θα προσφέρουν ομοιοτυπία στα πλοία, όπως για παράδειγμα το ραντάρ (οι MMSC φέρουν το TRS-4D, ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ, σε αυτή τη φάση, φαίνεται να φέρει το ELM-2258 ALPHA (βασική έκδοση). Θεωρούμε επίσης πως το CMS των ΜΕΚΟ200ΗΝ θα κρίνει και το CMS που θα φέρουν τα μελλοντικά πλοία του ΠΝ. Επίσης, τα συστήματα IFF, ESM, Link16/22 θεωρούμε πως με κάποιον τρόπο θα είναι κοινά με το τι θα επιλέξει το ΠΝ στο μέλλον.

Νέος “ιστός” για την τρίτη φρεγάτα ANZAC της Αυστραλίας

Ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ200ΗΝ θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει χτες. Η καθυστέρηση τελικά οφείλεται όχι τόσο στα διαθέσιμα κονδύλια, αλλά στην επιλογή του τρόπου υλοποίησης. Αυτό είναι κάτι που το ΠΝ θα πρέπει να βρει τρόπο να ξεπεράσει. Δυστυχώς οι επιλογές δεν είναι πολλές, ή συνεχίζουμε στον “ίδιο” δρόμο, ή η Κυβέρνηση προχωρά με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (που θα φέρει απέναντί της την Αξιωματική Αντιπολίτευση) ή προχωρά με διακρατική συμφωνία. Η τελευταία θα μπορούσε να γίνει σίγουρα με τις ΗΠΑ, με τον Καναδά, αλλά ίσως και με χώρες όπως η Γαλλία, η Σουηδία ή το Ισραήλ. Δεν έχουμε σαφείς πληροφορίες για το θέμα, αλλά ειλικρινά, ευχόμαστε να δωθεί τέλος σε αυτό το σήριαλ, και το ΠΝ να έχει σε περίπου 3 χρόνια, 4 πανίσχυρες φρεγάτες.