Το κείμενο που ακολουθεί διακινήθηκε χθες ως ενημερωτικό σημείωμα της Naval Group στην κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα και μια «επιλεγμένη», μικρή ομάδα δημοσιογράφων (κατά την προσφιλή τακτική που καλά κρατεί από τις πιο σκοτεινές ημέρες της διαβόητης φρεγατιάδας») και αφορά σε πρόταση της γαλλικής εταιρίας για την ναυπήγηση τριών πρόσθετων φρεγατών τύπου Belh@rra/FDI για το ΠΝ.
Σύμφωνα λοιπόν με το non-paper:
Η Naval Group θα προωθήσει την επέκταση της συνεργασίας μεταξύ της Γαλλίας και της Ελλάδα, ώστε να ενισχυθεί η δέσμευση της απέναντι στις ανάγκες του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και για την ανάπτυξη της ελληνικής αμυντικής και τεχνολογικής βάσης. Τα παραπάνω θα επιτευχθούν μέσω των παρακάτω:
- Μεταφορά Τεχνολογίας και Τεχνογνωσίας σε σημαντικούς Έλληνες συνεργάτες (ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ΜΕΤΚΑ, …) μέσω της εκπαίδευσης προσωπικού στο Λοριάν και στο Ολιούλ (στο Κέντρο Αριστείας για Συστήματα Διαχείρισης Μάχης) για το πρόγραμμα FDI κατά τη διάρκεια της κατασκευής της τέταρτης Ελληνικής FDI στο Λοριάν. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά θα πραγματοποιήσουν τις αναβαθμίσεις των απαραίτητων υποδομών για την κατασκευή προηγμένων τεχνολογικά φρεγατών.
Κατασκευή τριών (3) επιπρόσθετων φρεγατών FDI, που θα είναι συναρμολογημένες και παραδομένες τοπικά, ενσωματώνοντας την ελληνική αλυσίδα εφοδιασμού μέσω της βοήθεια της Naval Group.
Μία τέτοιου είδους πρόταση προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την Ελλάδα:
- Την ομοιογένεια του Ελληνικού Στόλου με φρεγάτες ίδιου τύπου επιτρέποντας μειωμένα κόστη εκπαίδευσης, κοινή εφοδιαστική υποστήριξη, βελτιστοποιημένη υποστήριξη εν υπηρεσία και αυξημένη διαθεσιμότητα.
- Πολύ σημαντική επιστροφή για την Ελληνική βιομηχανία.
- Μια πλήρης ανάπτυξη των κύριων ελληνικών ναυπηγείων στον τομέα των Πολεμικών Πλοίων Επιφανείας.
- Μια σημαντική κίνηση προς την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας, επιτρέποντας την απόκτηση βιομηχανικής αυτονομίας για την εγχώρια κατασκευή εθνικών πλοίων.
- Η ευκαιρία για την Ελλάδα να γίνει βασικός συνεργάτης της Naval Group για την κατασκευή επιπλέον FDI στο μέλλον, υποστηρίζοντας την συνολική πρωτοβουλία του Rearm Europe, επιτυγχάνοντας μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα.
Η πρόταση φυσικά δεν γίνεται σε τυχαίο χρόνο (αν και για όσους έχουν μνήμη συμπίπτει με την επαύριον της συμβατικής, καταληκτικής ημερομηνίας παράδοσης της φρεγάτας ΚΙΜΩΝ, της πρώτης της ομώνυμης κλάσης, που όμως δεν έχει ακόμη αρχίσει δοκιμές και προφανώς πλέον η Naval Group εκμεταλλεύεται την «περίοδο χάριτος» που προβλέπεται από τη σύμβαση).
Έρχεται την παραμονή της παρουσίασης στην Βουλή από τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εθνικής Άμυνας του νέου -12ετούς- εξοπλιστικού προγράμματος των Ενόπλων Δυνάμεων, για το οποίο είναι γνωστό ότι περιέχει πρόβλεψη ναυπήγησης νέων φρεγατών, (σύμφωνα με αρκετές πηγές 1+4, με την μια να αφορά στην 4η FDI-HN, την οποία και το γαλλικό non-paper θεωρεί δεδομένη).
Έρχεται επίσης τη στιγμή που έχει αναδυθεί η πιθανότητα απόκτησης -τουλάχιστον δυο- μεταχειρισμένων ιταλικών φρεγατών κλάσης Bergamini, τύπου FREMM. Και λέμε τουλάχιστον δυο, διότι οι πληροφορίες λένε ότι το σύνολο των πλοίων της ιταλικής κλάσης, του αρχικού ναυπηγικού προγράμματος του 2008-2015 (4 μονάδων «γενικών καθηκόντων» και 4 μονάδων ανθυποβρυχιακού αγώνα) θα αντικατασταθεί σε βάθος χρόνου (10 ετών) από νέες. Άρα θα γίνουν και αυτές διαθέσιμες.
Αν και πολλοί θα σπεύσουν θα αποδώσουν στη γαλλική πρόταση πρόθεση να αναχαιτισθεί η απόκτηση των μεταχειρισμένων φρεγατών κλάσης Bergamini, ο πραγματικός στόχος είναι μεγαλύτερος και μακρύτερα στο μέλλον και δεν είναι άλλο από το δυνητικό πρόγραμμα φρεγατών τύπου Constellation, που αν και ακούγεται όλο και λιγότερο (έως και καθόλου) από επίσημα χείλη, θεωρητικά παραμένει εν ισχύ. Θα επιβεβαιωθεί όμως οσονούπω (ή θα διαψευστεί), εάν παραμένει ακόμη ελληνική επιδίωξη στην επικείμενη παρουσίαση του 12ετούς εξοπλιστικού προγράμματος.
Αν και η παλαιότερη αναφορά σε ελληνικές Constellation ήταν για (έως και) επτά μονάδες, ένα τέτοιο ναυπηγικό πρόγραμμα είναι φυσικό να εξελιχθεί σε φάσεις, με σταδιακές παραγγελίες πλοίων σε βάθος 10ετίας. Με τις ευνοϊκότερες όμως προϋποθέσεις το πρόγραμμα δεν θα απέδιδε πλοία πριν τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2030.
Η απόκτηση μεταχειρισμένων πλοίων -ως «ενδιάμεση» λύση- αποτελούσε επιδίωξη του ΠΝ ήδη από το (μακρινό πλέον) Σεπτέμβριο 2020, όταν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ανακοινώσει από τον βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης το πρόγραμμα των €5,5 δις για το ΠΝ.
Μεταχειρισμένα πλοία θα εξυπηρετούσαν, με οικονομικό τρόπο, την απαίτηση του ΠΝ για «πλώρες» και την αντικατάσταση των υπέργηρων φρεγατών κλάσης S.
Στο φτωχό όμως «τοπίο» των δυνητικά διαθέσιμων μεταχειρισμένων φρεγατών παγκοσμίως, οι ιταλικές Bergamini αποτελούν την καλύτερη δυνατή λύση κόστους/απόδοσης. Επιπλέον, όπως προαναφέρθηκε, η απόκτηση πλοίων της κλάσης θα μπορούσε -κάτω από προϋποθέσεις- να επαναλάβει το άκρως επιτυχημένο εγχείρημα του ΠΝ τη δεκαετία του 90, όταν «σκούπισε» τα πλοία της κλάσης Kortenaer (S) του Ολλανδικού Ναυτικού.
Ένα τέτοιο σενάριο, δηλαδή την απόκτηση των οκτώ πλοίων της ιταλικής κλάσης θα επέτρεπε την αντικατάσταση τόσο των κλάσης S, όσο και των MEKO 200HN σε βάθος χρόνου. Σε ένα απολύτως ρεαλιστικό σενάριο τριών σταδίων, οι MEKO 200HN θα μπορούσαν να εκσυγχρονιστούν με την ελάχιστη δαπάνη και με στόχο να παραμείνουν σε υπηρεσία για μια περίπου δεκαετία. Ζεύγη Bergamini, με πρώτες τις υπό συζήτηση Carlo Bergamini (F 590) και Virginio Fasan (F 591) θα ξεκινήσουν να αντικαθιστούν κλάσης S. Σε επόμενο στάδιο και καθώς θα γίνονται διαθέσιμες πρόσθετες Bergamini, θα ολοκληρωθεί η αντικατάσταση τον υπόλοιπων S και τελικά τα έσχατα τέσσερα ιταλικά πλοία θα οδηγήσουν τις ΜΕΚΟ 200HN σε απόσυρση.
Ένα τέτοιο σενάριο θα επιτρέψει την μετακίνηση οιουδήποτε ναυπηγικού προγράμματος νέων φρεγατών για το ΠΝ μετά το μέσον ή και προς το τέλος της δεκαετίας του 30.
Τότε, εάν η Ελλάδα θα υλοποιήσει τελικά πρόγραμμα ναυπήγησης Constellation, αυτό θα στηριχθεί πάνω στην εμπειρία και τις υποδομές των Bergamini, έστω και εάν οι δυο κλάσεις διαφέρουν σημαντικά.
Το σενάριο όμως γίνεται πολύ πιο ενδιαφέρον εάν δεν υπάρχει στο ελληνικό μέλλον ναυπήγηση Constellation. Τότε, και με δεδομένη την ύπαρξη αριθμού Bergamini στον ελληνικό στόλο, θα ήταν απολύτως λογική η στροφή σε κατασκευή νέων ιταλικών FREMM, είτε GP-e, είτε εξελιγμένων FREMM-EVO με όλα τα πλεονεκτήματα ομοιογένειας και μεταφοράς τεχνολογίας (στα οποία αναφέρεται και το γαλλικό non-paper προς υπεράσπιση των πρόσθετων FDI).
Όλα τα παραπάνω σενάρια είναι ο στόχος του σμπάρου («κανονιάς θα λέγαμε) της Naval Group, με την πρόταση που σαφώς έχει απόλυτα θετικά στοιχεία. Τα λεπτά σημεία στην υπόθεση είναι -όπως πάντα- ο χρόνος και το χρήμα.
Τη δεδομένη στιγμή (και προ της ανακοίνωσης του 12ετούς εξοπλιστικού) είναι άγνωστο το πότε το ΠΝ θα μπορεί να χρηματοδοτήσει πρόγραμμα νέων φρεγατών (Constellation ή όποιων άλλων). To πιθανότερο είναι ότι στην καλύτερη περίπτωση το ορόσημο αυτό βρίσκεται στο τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, αν και το ρεαλιστικότερο είναι να τοποθετείται στην αρχή της επόμενης.
Στο μεσοδιάστημα θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τον (όποιο) εκσυγχρονισμό MEKO 200HN και δυνητικά την τέταρτη Belh@rra όπως και την αγορά δυο Bergamini (και τη συμπλήρωση/αναπλήρωση του οπλισμού τους).
Και βέβαια, για να μιλήσουμε για χρήμα, αντί της τελευταίας και με το ίδιο κόστος -των € 1,2-1,5 δις όπως εκτιμάται- θα μπορούσαν να αποκτηθούν τέσσερις «πλώρες» Bergamini.
Ακόμη όμως και με την προμήθεια μιας τέταρτης Belh@rra, που θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να προχωρήσει, υπάρχει χώρος για την υλοποίηση ενός -φιλόδοξου μεν αλλά ρεαλιστικού δε- σχεδίου απόκτησης όσο το δυνατόν περισσότερων Bergamini (ακόμη και τέσσερις θα αντικαθιστούσαν επάξια τις S, ενώ στο ιδανικό σενάριο που προαναφέρθηκε, άλλες τέσσερις θα επέτρεπαν τη συνταξιοδότηση των MEKO 200HN σε 10-12 χρόνια από σήμερα). Υπό αυτό το πρίσμα, της ύπαρξης 4-8 Bergamini, ένα ναυπηγικό πρόγραμμα FREMM, είτε GP-e, είτε FREMM-EVO ισοφάριζε την πρόταση της Naval Group.
Βέβαια ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» που ονομάζεται Constellation, παραμένει κρυμμένος σε πλήρη θέα.
