Του αναγνώστη μας Odyssey, τον οποίο και ευχαριστούμε
Αφορμή για το παρόν άρθρο στάθηκε το αντίστοιχο όπου ο αναγνώστης της ΠΤΗΣΗΣ, KyrNG, ανέλυε με αντικειμενικότητα την αμερικανική πρόταση, την HF2, για τις νέες φρεγάτες του Πολεμικού μας Ναυτικού.
Άσκηση Αντικειμενικότητας: Ένας Belhaρίτης υπερασπίζεται τις HF2!
Όπως και ο KyrNG ούτε και εγώ είμαι «ειδικός» αλλά ένεκα οικονομικός αναλυτής στο επάγγελμα, μετά από 20 χρόνια στον κλάδο μου, έμαθα να αναλύω βασιζόμενος σε πληροφορίες. Βέβαια οι πηγές των πληροφοριών δεν είναι παρά δημοσιεύματα, αλλά είναι μια βάση για ανάλυση. Λοιπόν αγαπητέ φίλε KyrNG δεν θα επαναλάβω την ανάλυση των σημείων που έκανες αλλά θα μείνω στην προτροπή σου να δούμε την HF2 αντικειμενικά: Αρχικά θα σταθώ στο γεγονός ότι στην Ελλάδα απεχθανόμαστε το εν λόγω πλοίο καταλογίζοντας στην Αμερικανική κυβέρνηση ότι μας προωθεί «τράτες τυλιγμένες σε αλουμινόχαρτο». Εδώ ας βάλουμε τα πράγματα στην θέση τους. Καμία κυβέρνηση δεν μας πουλά φρεγάτες, αυτό το κάνουν ιδιωτικές εταιρείες. Οι κυβερνήσεις τους τις στηρίζουν όπως θα έκανε κάθε μια που ενδιαφέρεται να γίνουν συμφωνίες επωφελείς για την οικονομία της. Οι ιδιωτικές εταιρείες λοιπόν μάθανε ότι ζητάμε φρεγάτες και ήρθαν με προτάσεις. Μία εξ αυτών η «ανεπαρκής» HF2, η οποία όμως έχει πολλά ονόματα: LCS (ως αρχικό μοντέλο) MMSC (για τη Σαουδική Αραβία) αλλά και ένα ακόμα, που ο KyrNG μας προέτρεψε να βρούμε: Ως υποψήφια FFG(X). Δηλαδή ως πρόταση για τη νέα φρεγάτα του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού.
Το εν λόγω σκαρί είναι μια εξέλιξη από εκείνο της LCS, φθάνοντας στα 125 μέτρα μήκος με πλήρωμα 130 άτομα και σίγουρα διαφορετικό εκτόπισμα. Δείτε μια σχετική μακέτα από την έκθεση DSEI 2017 της LCS125M (θα χαθούμε στα ονόματα).
Τι βλέπουμε άμεσα: Αρχικά 16 κελιά κάθετης εκτόξευσης ΜΚ41 (για πυραύλους ESSM/SM2) αλλά και 16 αντιπλοϊκούς πυραύλους (8 στο πρόστεγο και 8 πάνω από το υπόστεγο του ελικοπτέρου). Επιπλέον (σε σύγκριση με το βασικό LCS του Αμερικανικού Ναυτικού) δύο παρεμβολείς SEWIP, 4x εκτοξευτές Nulka, 2x RWS και 2x ραντάρ ελέγχου πυρός, ενώ παραμένει το SeaRAM για άμυνα σημείου.
Ακόμη διακρίνεται προσθήκη πτερυγίων σταθεροποίησης στο κύτος.
Το 2018 στο ναυτικό συμπόσιο SNA παρουσιάζεται ξανά ως πρόταση, πάλι στα 125 μέτρα με 130 άτομα πλήρωμα, αλλά με επανασχεδιασμένη, πιο κλασική γέφυρα, απαλείφοντας ένα λόγο απέχθειας των Ελλήνων για το σκάφος, καθώς πλέον δεν θυμίζει πια κορβέτα, περιπολικό ή ακόμα και θαλαμηγό.
Παρατηρώντας τη νέα μακέτα βλέπουμε ότι μετά το κύριο πυροβόλο των 57mm η Lockheed Martin διατήρησε τους 2 οκταπλούς εκτοξευτές ΜΚ41, οπότε και εδώ «χάνεται» ακόμη ένας βασικός λόγος εγχώριας «απέχθειας» για το συγκεκριμένο σκαρί. Σαν να μην έφτανε αυτό, εκεί που λέγαμε για τις προτάσεις των SIGMA, A200-300, Arrowhead, F110 ότι έχουν περισσότερα κελιά, οι άνθρωποι της κατασκευάστριας, μας αποδεικνύουν ότι το σχέδιο τους είναι επεκτάσιμο και μπορεί να καλύψει κάθε ανάγκη. Έτσι διαπιστώνουμε όχι απλά την ύπαρξη 16 κελιών ΜΚ41 αλλά και την πρόνοια ύπαρξης χώρου για περισσότερα. Το επίσης διαφορετικό σε αυτή την παραλλαγή είναι ότι μπροστά από την γέφυρα πλέον υπάρχουν οκτώ πύραυλοι NSM (προβληματικό γιατί σίγουρα δεν βελτιώνει τα χαρακτηριστικά Stealth) αλλά όχι οι άλλοι οκτώ πάνω από το υπόστεγο. Μήπως όμως το πλοίο εξακολουθεί να μπορεί να δεχθεί συνολικά 16 αντιπλοϊκούς, ώστε να αντιμετωπίσει και τα σύγχρονα τουρκικά πλοία; Θα μπορούσε έτσι μια τέτοια εκδοχή να γίνει αντίπαλο δέος των ακόμα και των τουρκικών αντιτορπιλικών TF2000;
Προχωρώντας στην μακέτα βλέπουμε ραντάρ fixed panel. Είναι το Raytheon’s Enterprise Air Surveillance Radar (EASR), με πλήρη σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου αντιμέτρων και γενικά δεν στερείται κάτι ουσιώδες στον τομέα (σαν κάτι άλλους, ονόματα δεν λέμε).
Οι εκπλήξεις δεν σταματούν εδώ. Διακρίνουμε ότι τα φουγάρα του πλοίου είναι κρυμμένα για να καλύπτουν το θερμικό ίχνος, κάτι που δεν γίνεται ούτε στις HF2 ούτε ακόμα και σε άλλες υποψήφιες φρεγάτες, κατά τον τρόπο αυτό.
Και βεβαίως η ταχύτητα του σκάφους παραμένει το ισχυρό του στοιχείο, άνω των 30 κόμβων (το USN απαιτούσε στον διαγωνισμό ταχύτητα 28 κόμβων), ενώ η έλλειψη προπέλας σε παράκτιες περιοχές κάνει δύσκολη την ανίχνευση τους από τα τουρκικά υποβρύχια TN214, μια επιλογή για πολλούς σχολιαστές έως και ιδανική για αβαθή νερά. Γκρίνια υπάρχει βέβαια για την απόδοση των waterjet σε κακοκαιρία, αλλά γενικά αν το πλοίο επιχειρεί ήδη σε ωκεανούς δεν έχω επιχείρημα (ούτε γνώσεις) να πω πως είναι προβληματικό σε ανοιχτή θάλασσα. Πάντως να θυμηθούμε πως και οι ΜΕΚΟ Α200 έχουν water jet.
Απόψεις αναγνωστών: Φρεγάτα MMSC/HF2, είναι τελικά άδικη η κριτική που δέχεται ή μήπως όχι;
Ναι, αλλά κάτι λείπει που λέει και ο KyrNG (δεν σε ξέχασα φίλε μου): Τορπίλες; Ναι, δεν εμφανίζονται σε αυτές τις μακέτες αλλά τώρα έχουμε αρκετά κελιά κάθετης εκτόξευσης και μάλιστα έχουμε και χώρο για περισσότερα. Οπότε είτε καλώς λείπουν, ή μπορεί να προστεθούν στο ελικοδρόμιο (όπως πρότεινε ο KyrNG) και να γίνει επαρκέστατο και σε αυτό το θέμα το σκάφος.
Και από sonar; Εδώ βλέπουμε την ίδια εικόνα. Εδώ και καιρό όμως διαβάζω ότι όσο σημαντικό είναι το UAV (το μη επανδρωμένο αεροσκάφος) για να επιχειρεί από φρεγάτα άλλο τόσο σημαντικό είναι το USV (το μη επανδρωμένο όχημα επιφανείας) στις ναυτικές επιχειρήσεις στο μέλλον. Οι οποίες θα στηρίζονται σε αισθητήρες, τόσο στο σκάφος όσο και απομακρυσμένα, δημιουργώντας ένα πεδίο προστασίας περιμετρικά του. Έτσι στη συγκεκριμένη πρόταση υπάρχει ήδη πρόνοια για ένα ελικόπτερο UAV (όπως το Camcopter S100), ενώ οι ισραηλινοί ήδη τοποθέτησαν συρόμενο σόναρ στο μη επανδρωμένο σκάφος Seagull και η Elbit Systems παρέχει το TRAPS για κυνήγι υποβρυχίων κυρίως σε παράκτιες θάλασσες, λαμβάνοντας στοιχεία από το οργανικό ελικόπτερο και το UAV και από το USV. Έτσι η φρεγάτα μπορεί να κινείται με την ανώτατη ταχύτητα της εκτελώντας ελιγμούς διαφυγής ενώ λαμβάνει δεδομένα από αλλού.
Και στην Ελλάδα υπάρχει ήδη μελέτη για εγχώριο USV, οπότε θα μπορούσαμε να του δώσουμε αυξημένες δυνατότητες αλλά και μέγεθος συμβατό με τις νέες φρεγάτες, ώστε να έχουμε μια ανάλογη λύση. Και να μην ξεχνάμε ότι στο Ελληνικό αρχιπέλαγος τα USV μπορούν να ελέγχονται από σταθμούς σε νησιά, καθιστώντας το Αιγαίο παγίδα θανάτου για εχθρικά υποβρύχια.
Η γαλλική FDI, η αμερικανική HF2, οι υπόλοιπες προτάσεις, και η ΠΤΗΣΗ
Ως γενικό συμπέρασμα βλέπουμε πως το η συγκεκριμένη έκδοση LCS125M – FFG(X) έχει ότι ζητάμε και περισσότερα. Δεν σχολιάζω το θέμα με την μετάδοση, καθώς αποδεδειγμένα είναι το σκάφος που έχει κάνει τα περισσότερα ναυτικά μίλια και έχει τα περισσότερα αντίτυπα ως LCS. Γιατί όμως δεν προσφέρθηκε στην Ελλάδα η συγκεκριμένη εκδοχή; Μάλλον για λόγους κόστους. Το ήδη προτεινόμενο σχέδιο HF2 είναι πλησιέστερο στο ήδη παραγόμενο LCS, άρα προσφέρει μεγαλύτερο όφελος στην πωλήτρια εταιρία που αποφεύγει το κόστος ανάπτυξης μιας πιο εξελιγμένης εκδοχής (άλλωστε δεν ξέρουμε αυτές οι μακέτες σε ποιο βαθμό ολοκληρώθηκαν σχεδιαστικά). Όπως είπαμε στην αρχή, στην ελληνική απαίτηση, εμφανίστηκαν ιδιωτικές εταιρείες και κατέθεσαν τις προτάσεις τους, οι οποίες εδώ και ένα χρόνο συνεχώς τροποποιούνται, σε μια γενικώς ρευστή διαδικασία. Είναι ένα σκάφος που δεν ξέρω γιατί δεν το ζητήσαμε σε αυτή την διαμόρφωση και πραγματικά δεν γνωρίζω αν μπορεί έστω και τώρα το ΠΝ να το ζητήσει, αυξάνοντας ταυτόχρονα την πίεση στους λοιπούς μνηστήρες. Ίσως το κόστος ανάπτυξης να μην είναι απαγορευτικό αν θέλουμε αναβίωση της ναυπηγικής μας βιομηχανίας, που θα μπορούσε να συμπράξει, με προοπτική την αναγέννηση της από τις στάχτες.
Να εξηγήσουμε λίγο το συγκεκριμένο. Αναζητώντας να δημιουργήσουμε νέο ΠΝ και ταυτόχρονα να διασώσουμε τα εγχώρια ναυπηγεία, αντί να αγοράζουμε αποσπασματικά πλοία, θα μπορούσαμε να προτείνουμε στην Lockheed Martin να μας πουλήσει το συγκεκριμένο σχέδιο (όπως κάναμε με τις πυραυλακάτους Super Vita) για να δημιουργήσουμε FFG(X)GR, ακόμα και για εξαγωγές. Η Lockheed Martin θα μπορούσε με βάση το ΠΝ να δημιουργήσει ένα πόλο έλξης για τα πλοία της και να επανέλθει στην αγορά, έχοντας επενδύσει στα Ελληνικά ναυπηγεία.
Στον τίτλο του άρθρου έγραψα ότι είμαι «αρνητής». Πράγματι, είμαι αρνητής του να μην εκμεταλλευόμαστε ευκαιρίες. Του να αγοράζουμε αποσπασματικά οπλικά συστήματα για δεκαετίες, χωρίς πρόγραμμα. Να είμαστε εκτός συμπαραγωγών γιατί απλά αγοράσαμε τελευταία στιγμή πριν πέσουν σφαίρες. Ακόμη, είμαι υπέρμαχος των συμμαχιών. Ώστε να έχουμε πάντα μερίδιο και να βρίσκουμε τρόπο να αγοράζουμε εκτός από εμπόρευμα και συμφέροντα. Η πιθανή στρατηγική συμμαχία στα ναυπηγεία (με όρους παραγωγής φρεγατών που θέλει το ΠΝ), με την Lockheed Martin που αναζητά να αναστηθεί στον τομέα κατασκευής φρεγατών θα είναι κοσμογονικό γεγονός (αρκεί να μην ψωνίσουμε απλά για να κάνει διαφήμιση η εταιρία αλλά να απαιτήσουμε την πατέντα και την συμπαραγωγή). Η διαπραγμάτευση ειδικά στα πλαίσια της νέας στρατηγικής αμυντικής συμφωνίας με ΗΠΑ προϋποθέτει να γίνουμε partners από beggars. Και για όποιον θέλει έστω και μια στιγμή να αναρωτηθεί τι σημαίνει να αγοράσουμε ένα τέτοιο το σκάφος με τους όρους μας, να αναφέρω ότι τα “gadget” που μπορεί να μας προμηθεύσει η κατασκευάστρια, όπως ένα όπλο laser, αλλά κυρίως η διαλειτουργικότητα συστημάτων στο πλαίσιο δίκτυοκεντρικού περιβάλλοντος με συνεργασία και διασύνδεση μεταξύ των FFG(X)GR, των ελικοπτέρων Romeo, των ανθυποβρυχιακών αεροσκαφών P3 Orion και των αναβαθμισμένων F16V (όλα είναι Lockheed Martin) – θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν το ΠΝ πολλά χρόνια μπροστά από το Τουρκικό.
Ευχαριστώ και ζητώ συγνώμη για τυχόν λάθη και αστοχίες. Σκοπός μου δεν ήταν μια τεχνική ενημέρωση με λεπτομέρειες και συγκρίσεις, αλλά μια παρουσίαση έστω με λίγη δόση χιούμορ (γιατί κουραστήκαμε όσοι αγωνιούμε για το αύριο της πατρίδας), αυτής της οπτικής πλευράς ενός πλοίου που διαθέτει τα προσόντα -υπό αυτούς τους όρους- να γίνει ραχοκοκαλιά του ΠΝ. Κλείνω λέγοντας, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, ότι από τις τρέχουσες προτάσεις προτιμώ τις ολλανδικές φρεγάτες (…πριν νομίσει κανείς ότι είμαι αναλυτής της LM!).
