Η δύναμη των πυραυλακάτων του Πολεμικού μας Ναυτικού -21 σκάφη συνολικά- είναι από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως σε απόλυτους αριθμούς. Κάτι κατανοητό, καθώς το Αιγαίο θεωρείται το ιδανικό περιβάλλον για την διασπορά/ανάπτυξη μικρών, ταχέα κινούμενων σκαφών οπλισμένα με πυραύλους εναντίον πλοίων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το πάντα πρωτοπόρο Πολεμικό Ναυτικό, επέλεξε τις Combattante II και τις ενέταξε στη δύναμη του το μακρινό 1972, και έγινε το πρώτο παγκοσμίως που έβαλε σε υπηρεσία τον αντιπλοϊκό πύραυλο ΜΜ38 Exocet. Ένα όπλο που, μια δεκαετία μετά, θα γινόταν διάσημο βυθίζοντας πλοία του Βασιλικού Ναυτικού της Βρετανίας, στον πόλεμο των Φώκλαντ.
Η επιτυχία των Combattante II (La Combattante αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς) στις τάξεις του ΠΝ ήταν τέτοια, που η Ελλάδα επένδυσε άλλες δυο φορές στον τύπο και την εξέλιξη τους. Πρώτα αγοράζοντας 4 La Combattante IIIA το Σεπτέμβριο του 1974 απευθείας από τη Γαλλία, και αργότερα, κατασκευάζοντας ακόμη 6 La Combattante IIIB στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Οι La Combattante IIIA/B ήταν μια μεγάλη βελτίωση των La Combattante II/S-148, μεγαλύτερες και πολύ καλύτερα οπλισμένες. Έτσι, έφεραν (και φέρουν) τορπίλες αλλά και 2 διπλά 30άρια πυροβόλα, στο πίσω μέρος της υπερκατασκευής.
Για πολλά χρόνια ήταν τα ισχυρότερα οπλισμένα πλοία της κατηγορίας τους παγκοσμίως. Οι ΙΙΙΑ διέθεταν 4 MM38 Exocet, ενώ οι ΙΙΙΒ οπλίστηκαν με 6 Penguin Mk2. Τα πλοία είναι double-end, φέρουν δηλαδή 2 πυροβόλα των 76 χιλιοστών σε πλώρη και πρύμνη, που σημαίνει οτι η ισχύς πυρός τους είναι απίστευτη για την κατηγορία τους.
Βέβαια, οι παλαιοί ΜΜ38 Exocet, αλλά και οι Penguin Mk2 έχουν “λήξει” εδώ και αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα το ΠΝ να τους έχει αντικαταστήσει με κάποιους επίσης “παλαίμαχους” RGM-84A Harpoon. Για να καταλάβουμε που βρέθηκαν οι επιπλέον Harpoon αλλά και οι “Χαρπουνιέρες” (οι αυτόνομης λειτουργίας κονσόλες ελέγχου που τροφοδοτούν τους Harpoon με στοιχεία βολής), θα πούμε πως αφαιρέθηκαν από τα αποσυρθέντα αντιτορπιλικά FRAM, με ούκ ολίγες πατέντες που το ΠΝ μπορεί να κάνει.
Θα πρέπει εδώ να πούμε πως οι 4 πρώτες Combattante IIIA έχουν εκσυγχρονιστεί με την τοποθέτηση Συστήματος Διαχείρισης Μάχης τύπου TACTICOS, όμοιο με αυτό που έχει τοποθετηθεί και στις κανονιοφόρους κλάσης “Μαχητής”. Φέρουν και το ίδιο ραντάρ με αυτό των “Μαχητής” ενώ θεωρούνται πιο σύγχρονες και περισσότερο “συντηρίσιμες” σε σχέση με τις Combattante IIIB.
Ας έρθουμε όμως στο σήμερα. Οι συγκεκριμένες ΤΠΚ, ακόμη και σήμερα, διατηρούνται σε καλή κατάσταση, χάρη στις άοκνες προσπάθειες των στελεχών του ΠΝ. Ειδικά με τα 2 πυροβόλοα Oto Melara, σε μικρές αποστάσεις μπορούν να βυθίσουν ακόμη και εχθρική φρεγάτα. Αρκούν όμως τα δυο πυροβόλα, ή τα επιπλέον 2 διπλά 30άρια Emerlec (ως βοηθητικά) για να προστατεύσουν τα πλοία από τις σύγχρονες απειλές;
Το πρόβλημα είναι πως και οι 9 ΤΠΚ (4 ΙΙΙΑ και 5 ΙΙΙΒ) που ακόμη υπηρετούν, έχουν ως κύριο όπλο επιφανείας τον πύραυλο RGM-84A Harpoon, που δυστυχώς είναι παρωχημένος. Το μεγαλύτερό του πλεονέκτημα είναι η ύπαρξη του κινητήρα τούρμποτζετ Teledyne CAE J402 που επιτρέπει τη διατήρησή του σε υπηρεσία για πολλά χρόνια, χωρίς να “λήξει” όπως έληξαν οι πύραυλοι σταθερών προωθητικών καυσίμων ΜΜ38. Θεωρητικά το όπλο έχει μια ακτίνα δράσης 120 χιλιομέτρων, αλλά στην πραγματικότητα τα περίπου 80 είναι μια πιο ρεαλιστική τιμή.
Όπως έχουμε ξαναγράψει, οι παλιές τακτικές των ΤΠΚ, να αγκιστρώνονται πίσω από μια νησίδα ή μια βραχονησίδα για κάλυψη, δεν προσφέρουν πια μεγάλες ελπίδες επιβίωσης. Καθώς το Αιγαίο σε κρίση θα είναι μια ελεγχόμενη θαλάσσια περιοχή, με τα εκατοντάδες τουρκικά UAV να μην επιτρέπουν την απόκρυψη. Με λίγα λόγια, η μέχρι σήμερα αποστολή των ελληνικών ΤΠΚ είναι υπό σοβαρή αμφισβήτηση, καθώς πλέον οι τακτικές τους έχουν ξεπεραστεί.
Από αυτό ίσως εξαιρούνται οι κλάσης “Ρουσσέν”, που με τους μεγάλης εμβέλειας πυραύλους ΜΜ40 μπορούν να πλήξουν στόχους, ευρισκόμενες κοντά στην ηπειρωτική Ελλάδα, ή σε κάθε περίπτωση, προστατευμένες μέσα στο ευρύτερο πλέγμα αεράμυνας της ΠΑ και του ΕΣ. Ακόμη όμως κι εκτός κάλυψης, χάρη στο ραντάρ MW-08 αλλά και τους αντιαεροπορικούς πυραύλους RAM Block 1, μπορούν να έχουν μια δυνατότητα αυτοάμυνας. Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν με τις Combattante. Ας δούμε λοιπόν μερικές εναλλακτικές εξέλιξης τους, για όσο ακόμη διατηρηθούν σε υπηρεσία.
1η πρόταση αναβάθμισης αλλά για… μεγάλο πορτοφόλι
- Εδώ ξεκινάμε με εκσυγχρονισμό των ηλεκτρονικών, με νέο ικανότερο ραντάρ 3D (όπως το NS50 της Thales).
- Ακολουθεί τοποθέτηση κάποιου ικανού αντιαεροπορικού συστήματος επιπέδου RAM Block 2b, με ίσως αφαίρεση του πίσω πυροβόλου.
- Και χρήση νέων αντιπλοϊκών πυραύλων, επιπέδου MM40 Block 3c.
To πρόβλημα όμως με μια τέτοια πρόταση, είναι πως απογειώνει το κόστος και το φθάνει στα κάπου 100 εκατ. ευρώ ανά πλοίο. Υπενθυμίζουμε πως τα σκάφη είναι από σχεδόν 50 ως 42 ετών, αλουμινένια, με “άπειρα” μίλια στις ελληνικές θάλασσες. Αξίζει τον κόπο λοιπόν, όταν μέχρι πρότινος το ΠΝ ήθελε να αφήσει μέχρι και τις ΜΕΚΟ200ΗΝ χωρίς σοβαρό εκσυγχρονισμό;
2η πρόταση, μετατροπή σε “εξελιγμένες” κανονιοφόρους
- Εδώ σταματάμε να τις θεωρούμε ΤΠΚ. Αλλά διατηρούν τα 2 Oto Melara και τα Emerlec, για ισχύ πυρός διόλου ευκαταφρόνητη.
- Οι παλιότερες, και εκσυγχρονισμένες Combattante IIIA μπορούν παράλληλα ή εναλλακτικά με τους Harpoon, να λάβουν και τους πυραύλους SPIKE NLOS, για ικανότητα κρούσης σε δεκάδες χιλιόμετρα. Άρα, θα έχουν ρόλο στην πρώτη γραμμή με κάλυψη αεροπορίας ή γειτονικού φίλιου σκάφους.
3η πρόταση, μεταμόσχευση συστημάτων
- Εδώ πάμε σε μια άλλη προσέγγιση για τις νεότερες Combattante IIIB. Καθώς το ΠΝ συζητά για εκσυγχρονισμό των ΤΠΚ “Ρουσσέν”, θα μπορούσε να μεταφέρει τα ραντάρ τους (τα MW-08) μαζί με μια περιορισμένων δυνατοτήτων έκδοση του TACTICOS, στις ΙΙΙΒ, προκειμένου να διατηρήσουν την αποστολή ναυτικής κρούσης, με πιο σύγχρονα συστήματα. Έδώ έχουμε βελτίωση των ηλεκτρονικών αλλά τα υπόλοιπα ζητήματα, με το παλαιά βλήματα κατά πλοίων να παραμένουν.
Γενικότερα δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι ΤΠΚ λόγω μικρού μεγέθους δεν μπορούν να εκτοξεύσουν όπλα πάνω από μια συγκεκριμένη “Κατάσταση Θάλασσας”. Έτσι, λανθασμένα κάποιοι θεωρούν ότι μπορούν να συνοδεύσουν σε κάθε συνθήκη τις κύριες μονάδες του Στόλου.
Επίσης, δεν έχουν καμία πρόβλεψη για προστασία απέναντι σε υποβρύχια. Ακόμη και οι εισερχόμενες τορπίλες θα πρέπει να εντοπιστούν από τα έμπειρα “μάτια” του πληρώματος πριν ξεκινήσουν οι βίαιοι ελιγμοί που πιθανότατα να διασώσουν το πλοίο. Με λίγα λόγια, μια ΤΠΚ είναι ακριβώς αυτό που ξέρουμε, η εξέλιξη των τορπιλακάτων του Β’ ΠΠ, που κάποια στιγμή απέκτησαν πυραύλους. Δεν είναι κύρια πλοία επιφανείας, αποτελούν κίνδυνο για τον εχθρό, αλλά σίγουρα δεν είναι κορβέτες. Η Γερμανία, που απέκτησε Combattante σχεδόν μαζί με το ΠΝ, τις αντικατέστησε αργότερα με κορβέτες Κ130, λιγότερες μεν, ικανότερες δε. Μάλλον κάποια στιγμή το ίδιο ακριβώς πρέπει να γίνει και στο ΠΝ. Μέχρι τότε, οι παλαίμαχες Combattante ΙΙΙ μπορεί να προσφέρουν ακόμη, με την πιθανότερη εκδοχή ως κανονιοφόροι, έχοντας περάσει και ένα πρόγραμμα επισκευής σε τοπικά ναυπηγεία.
