Το άρθρο του Βασίλη Νέδου στην “Καθημερινή”, της 7ης Απριλίου 2024, ήταν διαφωτιστικό σε σχέση με όσα σχεδιάζονται στο Πολεμικό μας Ναυτικό. To οποίο έχοντας εξετάσει τα πλοία κλάσης LCS Freedom, είχε καταλήξει πως αν συμφέρει να αποκτήσει κάποια από αυτά, πρέπει να είναι τα LCS 13, 15, 17 και 19, που τώρα υπηρετούν στο Αμερικανικό Ναυτικό. Τα δυο τελευταία μάλιστα ανήκουν στην παρτίδα παραγωγής Flight II, είναι δηλαδή αναβαθμισμένα σε σχέση με τα αρχικά πλοία Flight I.
Τα μεγάλα στοιχήματα του Ναυτικού: Οι επιλογές των επόμενων πλοίων
Τα προηγούμενα σκάφη, τα LCS 5, 7, 9 και 11 που έχουν ήδη αποσυρθεί από το Αμερικανικό Ναυτικό είναι Flight I. Γιατί όμως το ΠΝ δεν έχει πρόβλημα να πάρει τα 13 & 15, αλλά απορρίπτει για παράδειγμα το 11; Το έχουμε ξαναγράψει και το εξηγούμε πάλι: Όταν ένα πλοίο γίνει decommisioned (αποσυρθεί) και περάσει σε εφεδρεία, απαιτεί ένα ποσό περίπου 20 εκατ. δολαρίων για επαναφορά του υπηρεσία, κι αυτό χωρίς να υπολογίσουμε το κόστος κρίσιμων απαρτίων που πιθανά θα έχουν ήδη ξηλωθεί, στα πλαίσια ενός λογικού “κανιβαλισμού” υπέρ άλλων πλοίων της κλάσης.
Έτσι το ΠΝ θέλει πλοία που είναι σε ενεργό υπηρεσία, ακόμη κι αν χρειαστεί να πληρώσει ένα ποσό για την απόκτηση τους. Έχει δε από το 2023 κάνει αντίστοιχη πρόταση στο Αμερικανικό Ναυτικό, προκειμένου να πεισεί ότι συμφέρει και τις δύο πλευρές μια λύση απευθείας παράδοσης, μιας και για τους Αμερικανούς η διαδικασία απόσυρσης κοστίζει και μάλιστα πολλά!
Θεωρούμε όμως πως το ΠΝ έχει “στοχεύσει” ειδικά τα LCS 17 & 19, για πολλούς λόγους. Τα πλοία έχουν το ραντάρ TRS-4D, και θεωρείται από τα κορυφαία περιστρεφόμενα παγκοσμίως, ανώτερο του βρετανικού Artisan 997 ή του NS110. Επίσης, φέρουν εκτοξευτή SeaRAM στη θέση του RAM, σε μια προσπάθεια αύξησης της επιβιωσιμότητας του πλοίου, όπου ακόμη κι αν έχει βγει εκτός μάχης το κύριο ραντάρ, ο εκτοξευτής αυτός με δικό του ραντάρ μπορεί να συνεχίσει να βάλλει κατά αεροπορικών απειλών (αν και εμείς ως συνολική λύση αεράμυνας σημείου πιστεύουμε πως είναι καλύτερο το RAM των 21 πυραύλων). Δεν είναι όμως αυτοί οι μόνοι λόγοι ελληνικού ενδιαφέροντος…
Θεωρούμε πως το ΠΝ, έχοντας πρόσβαση σε απόρρητα στοιχεία, γνωρίζει πως το LCS 17 (και όλα τα LCS μετά από αυτό, όπως το 19), έχουν προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα που επιτρέπουν να επιχειρεί σε κορεσμένα κι επικίνδυνα περιβάλλοντα, όπως ο Περσικός Κόλπος και ο Κόλπος του Άντεν. Και επίσης, ειδικά το LCS 17 έχει μια δυνατότητα, που δεν την έχει επίσημα κανένα άλλο πλοίο δυτικού ναυτικού.
Αυτή είναι ο συντονισμός και η ανάληψη επιχειρήσεων μαζί με μη επανδρωμένα επιφανείας (USV). Θεωρητικά όλα τα πλοία μπορεί να αποκτήσουν τέτοια δυνατότητα, αλλά σε κορεσμένα περιβάλλοντα, με ασφαλή ζεύξη δεδομένων, αλλά και τα USV ενσωματωμένα στο σύστημα διαχείρισης μάχης CMS, μόνο το LCS 17 το έχει ολοκληρώσει. Και τη δυνατότητα αυτή την επέδειξε σχετικά πρόσφατα, σε άσκηση στον Περσικό Κόλπο, απέναντι από το Ιράν.
H άσκηση που συζητάμε, και προσέλκυσε και το ενδιαφέρον του ΠΝ, έγινε στις 27 Νοεμβρίου 2023, ονομαζόταν Digital Talon 2.0 και διεξήχθη από την Κέντρική Διοίκηση Ναυτικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, τη NAVCENT. Η οποία επέλεξε το USS Indianapolis (LCS 17) ως βάση εκτόξευσης όπλων και κέντρο ελέγχου για μια σειρά από συστήματα USV & UAV, στα διεθνή ύδατα του Περσικού Κόλπου.
Στη ΝΑVCENT υπάγεται και ο 5ος Στόλος του Αμερικανικού Ναυτικού, με την περιοχή ευθύνης του να φθάνει τα περίπου 2,5 εκατομύρια τετραγωνικά μίλια, περιλαμβάνοντας τον Περσικό Κόλπο, την Ερυθρά Θάλασσα, τον Κόλπο του Ομάν, τον Κόλπο του Άντεν, την Αραβική Θάλασσα και τμήματα του Ινδικού Ωκεανού. Εκεί υπάρχουν 21 χώρες και τρεις κρίσιμες θαλάσσιες διαβάσεις, τα Στενά του Ορμούζ, η Διώρυγα της Σουέζ και το Στενό του Μπαμπ αλ Μαντέμ στην νότια είσοδο της Ερυθράς.
H Digital Talon 2.0, ήταν η δεύτερη άσκηση του είδους της μέσα σε λίγους μήνες, και επιβεβαίωσε τη συνεργασία “επανδρωμένου-μη επανδρωμένων” συνδυάζοντας το Indianapolis, με τρία αυτόνομα σκάφη επιφάνειας και ένα UAV. Για να δημιουργήσει ένα κοινό επιχειρησιακό πλαίσιο, γνωστό ως “mesh network” παρέχοντας και δεδομένα στόχευσης σε άλλα πλοία που συμμετείχαν στην άσκηση.
Θυμίζουμε πως στη NAVCENT υπάγεται η Task Force 59 (TF59), που είναι μια ειδική μονάδα του Αμερικανικού Ναυτικού, που δοκιμάζει συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, αυτόνομης δράσης και παρόμοιες τεχνολογίες, οπότε η δοκιμή του USS Indianapolis έγινε στο πλαίσιο αυτής της ευρύτερης προσπάθειας και εξέλιξης. Με το συνδυασμό “επανδρωμένων-μη επανδρωμένων” να εντοπίζει, στοχεύει και να καταστρέφει πλοία εχθρικών δυνάμεων.
Έτσι ανάμεσα στα διάφορα σενάρια, ένα μη επανδρωμένο επιφανείας T-38 Devil Ray, εξοπλισμένο με Lethal Miniature Aerial Missile System (ένα μικρού μεγέθους περιφερόμενο πυρομαχικό), κατάφερε να χτυπήσει αρκετές φορές ένα εχθρικό σκάφος. Όπως και στην προηγούμενη άσκηση, Digital Talon 1.0, την απόφαση για εμπλοκή του στόχου την πήρε ένας χειριστής. Αυτός βρισκόταν στο “στρατηγείο” της Task Force 59, αλλά το Τ-38 ήταν σε προωθημένη θέση χάρη στο LCS 17.
Το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό αυτή τη στιγμή στερείται αντίστοιχης δυνατότητας, ενώ ακόμη και οι υπερσύγχρονες FDI HN, δεν έχουν κάτι ανάλογο. Επίσης τα μη επανδρωμένα ελικόπτερα που σχεδιάζει να αγοράσει το ΠΝ, δεν θα ενσωματωθούν τόσο ολοκληρωμένα στο σύστημα μάχης των FDI. Για αυτό και αυτές οι ειδικές δυνατότητες του LCS 17 έχουν προκαλέσει το ελληνικό ενδιαφέρον.
Το θέμα όμως είναι πως τα LCS μετά το 13, αποφασίστηκε πως θα παραμείνουν σε αμερικανική υπηρεσία. Τα πλοία έχουν λύσει το πρόβλημα με το κιβώτιο μετάδοσης (το κόστος επισκευής ήταν ανάμεσα στα 5 με 10 εκατ. δολάρια, ανάλογα με το σκάφος), ενώ καθώς έχουν σχεδιαστεί για επιχειρήσεις στον Περσικό, είναι δύσκολο να φύγουν τη δεδομένη χρονική στιγμή από υπηρεσία.
Από όσο μπορούμε να ξέρουμε, το ΠΝ συνεχίζει να πιέζει για τα συγκεκριμένα, και να μην συζητά για τα παλιότερα LCS 5, 7,9 & 11. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η μεγαλύτερη αμερικανική διευκόλυνση στην Ελλάδα αυτή την εποχή, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, ήταν σκέψη, σχεδιασμός και στρατηγική υλοποίηση δυο ανώτατων αξιωματικών του Πολεμικού μας Ναυτικού. Από τη στιγμή λοιπόν που οι ΗΠΑ καλούνται να καλύψουν τις ελληνικές ανάγκες, το ΠΝ επισημαίνει πως θέλει τα συγκεκριμένα πλοία. Το τι θα συμβεί, θα το μάθουμε -ελπίζουμε- τους επόμενους μήνες.
