ΑΝΑΛΥΣΗ:Φρεγάτες FREMM. Βλήματα ASTER 15/30 και ραντάρ Herakles στο Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το παρόν άρθρο είναι τμήμα της εκτενούς ανάλυσης του Βασίλη Παπακώστα που δημοσιεύτηκε στο τρέχον τεύχος μας. Για περισσότερα, μπορείτε να το βρείτε σε όλα τα περίπτερα!

Θα ξεπεράσουμε την έντονη παραφιλολογία μεγαλεπήβολων εξοπλιστικών προγραμμάτων που εξαγγέλλουν διάφοροι κύκλοι εν μέσω ανανεωμένου ενδιαφέροντος περί αμυντικών θεμάτων, η οποία έχει ενσκήψει τελευταία, και θα υπενθυμίσουμε το δημοσίευμα στις 12/01/2018 από την έγκριτη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Όπως είχαμε σημειώσει τότε και στον ιστότοπο του περιοδικού (www.ptisidiastima.com), η εφημερίδα τοποθέτησε στο κάδρο τής ενίσχυσης του στόλου ελληνικό έγγραφο αίτημα για το ενδεχόμενο απόκτησης 2+2 σκαφών κλάσης FREMM με χρηματοδότηση μέσω των επιστρεφόμενων κερδών των προγραμμάτων SMP και ANFA που αναλογούν στη Γαλλική Κεντρική Τράπεζα και υπολογίζονται σε €1,5 δις.

Συγκεκριμένα, βάσει των προγραμμάτων SMP (Security Market Program) και ANFA (Agreement on Net Financial Assets) η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB) και οι εθνικές Κεντρικές Τράπεζες αγόραζαν από το 2010 και έπειτα, μέσω της δευτερογενούς αγοράς, ελληνικά ομόλογα (προς στήριξη της τιμής) σε τιμές στο 40-50% της ονομαστικής αξίας. Τα ομόλογα αυτά εξαιρέθηκαν από το PSI, συνεπώς στην ωρίμανσή τους αποπληρώνονται στην ονομαστική αξία αποδίδοντας στον κάτοχό τους σημαντικό κέρδος. Το 2012 αποφασίστηκε η επιστροφή των εν λόγω κερδών στην Ελλάδα, αλλά η διαδικασία διακόπηκε τον Ιούνιο του 2015. Έτσι σήμερα εκκρεμεί η επιστροφή των κερδών της περιόδου από το 2015 έως το 2020, που είναι η λήξη των τελευταίων ομολόγων. Οι απόψεις για το ύψος των κερδών αυτών διίστανται, αλλά σε κάθε περίπτωση κυμαίνονται μεταξύ €6,2-7,8 δις.

Για την αξιοποίησή τους έχουν ακουστεί διάφορες εκδοχές: μείωση ελληνικού χρέους, εξόφληση υψηλότοκων δανείων ΔΝΤ κ.ά., χωρίς να αποκλειστεί η πιθανή μερική αξιοποίηση των ανωτέρω κερδών και για άλλους λόγους με τη σύμφωνη γνώμη της ECB αλλά και της Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Ιταλίας που έχουν και τη μερίδα του λέοντος.
Πολύ πριν το δημοσίευμα της «Κ» είχε προηγηθεί μια παρουσίαση στο ΓΕΝ από την (τότε) DCNS για τις νέες γαλλικές φρεγάτες BELH@RRA ή FTI και τις κορβέτες Gowind 2500 τον Δεκέμβριο του 2016. Ακολούθησαν νέες συναντήσεις στις 17/01/2018 και 18/01/2018 στη ΓΔΑΕΕ και το ΓΕΕΘΑ αντίστοιχα, και ακολούθως στις 13/02/2018 στη ΓΔΑΕΕ με τη συμμετοχή των DGA, Naval Group και του Γαλλικού Ναυτικού, στις οποίες, όπως αποκάλυψε η Π&Δ, το αντικείμενο είναι πλέον η απόκτηση 2+2 Φ/Γ FTI.

Για την FTI (Fregates De Toulle Intermediate) υπογράφηκε σύμβαση ύψους €3,8 δις μεταξύ του Γαλλικού Ναυτικού και της DCNS για την ανάπτυξη και κατασκευή πέντε πλοίων προς αντικατάσταση ισάριθμων La Fayette, ενώ τρεις από τις τελευταίες θα αναβαθμιστούν στο διάστημα 2020-2021. Η πρώτη Φ/Γ θα παραδοθεί το 2023 και θα εισέλθει σε υπηρεσία το 2025. Ο προσανατολισμός της κλάσης είναι ο ανθυποβρυχιακός αγώνας (ASW) και για τον λόγο αυτό διαθέτει σόναρ συρόμενης διάταξης CAPTAS-4. Λόγω ακριβώς του ανωτέρω προγράμματος μειώθηκε εκ νέου ο αριθμός των υπό απόκτηση FREMM από το Γαλλικό Ναυτικό από έντεκα σε οκτώ. Σύμφωνα με αναφορές διαφόρων αναλυτών, η γαλλική σχεδίαση αποδίδει ένα πλοίο κατά 20% ελαφρύτερο και το αποτύπωμά του είναι μειωμένο κατά 50% σε σχέση με αντίστοιχα πλοία με ανάλογες δυνατότητες.

Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό εξοπλιστικό πρόγραμμα 2006-2015 προέβλεπε κονδύλι €2,2 δις για τη ναυπήγηση 6 φρεγατών (Φ/Γ) με διευρυμένες δυνατότητες Διοίκησης & Ελέγχου (C2) και Άμυνας Περιοχής (Area Defense). Στις 12/1/2009 το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε την ανάθεση του ανωτέρω προγράμματος στην DCNS για την κατασκευή 4+2 σκαφών FREMM (Fregates Europeennes Multi-Missions) για την κάλυψη της ανωτέρω ανάγκης, αλλά το πρόγραμμα δεν υλοποιήθηκε ποτέ λόγω της οικονομικής κρίσης, αν και επανέκαμψε πολλές φορές μέσω άλλων σεναρίων χρηματοδότησης (μακροχρόνια μίσθωση κ.ά.).

Ωστόσο, στην εξίσωση έχουν έκτοτε προστεθεί και δύο σημαντικές παράμετροι:

• η απειλή που συνιστά το F35A και
• η αναγκαιότητα σταδιακής αντικατάστασης των Φ/Γ κλάσης «S»

Για την αντιμετώπιση του F-35 κρίνεται επιτακτική η ανάγκη απόκτησης Φ/Γ Area Defense ή μεταχειρισμένων Α/Τ από τις ΗΠΑ με ανάλογες δυνατότητες και μάλιστα πλοίων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (ραντάρ MFR χαμηλών συχνοτήτων λειτουργίας ή συνδυασμός ραντάρ VSR (Volume Search Radar) και MFR (Multi-Function Radar) και σημαντικός αριθμός αντιαεροπορικών βλημάτων έτοιμων για βολή.

Σχετικά με την Gowind 2500 θεωρούμε ότι στην παρούσα φάση δεν καλύπτει την άμεση ανάγκη αντιμετώπισης του F-35 ή την επίδειξη σημαίας στην Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ, αν και θα μπορούσε σε μεταγενέστερο χρόνο να αποτελέσει ένα πρόγραμμα ναυπηγήσεων που θα προορίζεται για αντικατάσταση της κλάσης «S» (όπως επισημάναμε στην Π&Δ 381). Έτσι, οι πραγματικές εναλλακτικές λύσεις είναι οι γαλλικές FREMM, FREDA και FTI και υπό προϋποθέσεις οι ιταλικές FREMM (Bergamini class). Σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι η παρουσίαση των τριών κλάσεων (που ειδικά για τις FREMM έχει γίνει κατά κόρον), αλλά η εξέταση του οπλικού συστήματος: ραντάρ MFR και βλημάτων επιφανείας-αέρος, ώστε να αποφανθούμε εάν τα πλοία μπορούν να υπηρετήσουν τον ρόλο της Άμυνας Περιοχής και της αντιμετώπισης της απειλής του F-35A. Το κοινό σημείο όλων των εναλλακτικών προτάσεων είναι το βλήμα ASTER 30 και οι εκτοξευτές Sylver Α50.

Τα βλήματα ASTER 30

Το ASTER 30 είναι ένα βλήμα μήκους 4,9 m, με διάμετρο ατράκτου 0,18 m και συνολικό βάρος 450 κιλά, που διατηρείται σε αποθήκευση με ετοιμότητα άμεσης εκτόξευσης σε ειδικό θύλακα, ο οποίος είναι κοινός με τη μικρότερη έκδοση ASTER 15. Ο φάκελος εμπλοκής του κυμαίνεται σε εμβέλεια μεταξύ 3 και 120+ km και καθ’ ύψος μεταξύ 0 και 20 km, ενώ αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα 4,5 Μach. Το ASTER 30 αποτελείται από δύο τμήματα, τον κινητήρα αρχικής ώθησης/επιταχυντή και το όχημα μάχης.
Ο κινητήρας αρχικής ώθησης χρησιμοποιεί σύστημα διανυσματικού ελέγχου ώσης (TVC) με διπλό ακροφύσιο και εξυπηρετεί την αρχική επιτάχυνση και «τοποθέτηση» του βλήματος στην τροχιά του στόχου στο αρχικό στάδιο της πτήσης (καθώς η καύση του διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση). Το ουραίο τμήμα περιλαμβάνει επίσης τέσσερα αναδιπλούμενα πτερύγια. Μετά την αποκόλληση του κινητήρα-επιταχυντή το βλήμα ζυγίζει περίπου 107 κιλά.

Το όχημα μάχης περιλαμβάνει:

• Το σύστημα PIF-PAF. Πρόκειται για μια ευρεσιτεχνία της MBDA που αποτελείται από υποσύστημα PIF ή DTVC (Direct Thrust Vector Control) τοποθετημένο στο κέντρο βάρους του οχήματος μάχης και περιλαμβάνει πλευρικές μονάδες ώθησης με ακροφύσια που βρίσκονται μπροστά από τις πτέρυγές του και τις επιφάνειες αεροδυναμικού ελέγχου που βρίσκονται στο ουραίο τμήμα (PAF). Το PIF ενεργοποιείται στη φάση της προσέγγισης στον στόχο και προσφέρει άμεση αντίδραση αλλαγής κατεύθυνσης με δυνατότητα εκτέλεσης ελιγμών έως 12 G. Το ουραίο τμήμα αεροδυναμικού ελέγχου παρέχει δυνατότητα εκτέλεσης ελιγμών 50 G. Ανάμεσα στα συστήματα PIF και PAF βρίσκεται ο κινητήρας στερεών καυσίμων που παρέχει ώθηση συντήρησης της πτήσης μετά την απόρριψη του επιταχυντή.
• Τον ερευνητή ενεργού ραντάρ, που βρίσκεται στον κώνο του βλήματος, τεχνολογίας παλμικού ντόπλερ που λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων Ku (12-18 GHz) με υπερετερόδυνο δέκτη.
•  Το τμήμα των ηλεκτρονικών που περιλαμβάνει την αδρανειακή μονάδα πλοήγησης (INS) με γυροσκόπια λέιζερ και τον αυτόματα πιλότο.
• Τη θραυσματογενή κεφαλή βάρους 15 κιλών και τον ηλεκτρομαγνητικό πυροσωλήνα προσέγγισης.
• Την υποδομή ζεύξης δεδομένων.

Μετά την εκτόξευση το ραντάρ ένδειξης στόχων του πλοίου αποστέλλει μέσω της ραδιοζεύξης τις αρχικές πληροφορίες για την αναχαίτιση του εχθρικού ίχνους. Στη συνέχεια το βλήμα εισέρχεται σε τροχιά προς αυτόν και κινείται υπό την καθοδήγηση του αυτόματου πιλότου και του INS με ενδιάμεσες διορθώσεις μέσω ανανέωσης στοιχείων από το ραντάρ του πλοίου. Ακολουθεί η φάση πρόσκτησης με την ενεργοποίηση του ενεργού ερευνητή του ASTER και η φάση του εγκλωβισμού του στόχου με ενεργοποίηση του συστήματος PIF στην τελική φάση εμπλοκής.

Το ASTER 30 μπορεί να βληθεί τόσο από τους εκτοξευτές Sylver A50 (που χρησιμοποιούν οι FREDA με 32 θύλακες, οι FTI με 16 θύλακες και οι ιταλικές FREMM με 16 θύλακες) όσο και τους A70 (που χρησιμοποιούν οι γαλλικές FREMM με 16 θύλακες αλλά προορίζονται και για χρήση από Naval Scalp), αλλά δεν μπορεί να βληθεί από τον εκτοξευτή Sylver A43 που διαθέτουν οι γαλλικές FREMM (16 θύλακες). Αξίζει να σημειωθεί ότι όλοι οι εκτοξευτές Sylver καλύπτουν την ίδια επιφάνεια καταστρώματος ανά μονάδα (module), η οποία φθάνει τα 2,6 m2 αλλά διαφοροποιούνται ως προς το μήκος του θύλακα από το οποίο εξαρτάται και το είδος του βλήματος που μπορούν να δεχθούν (π.χ. ο A50 μπορεί να φιλοξενήσει βλήμα μήκους έως 5 m).

Στα όπλα της FTI αλλά και της νέας ιταλικής Φ/Γ PPA (Pattugliatore Polivalente d’Altura) θα προστεθεί και ο υπό ανάπτυξη ASTER 30B1NT, ο οποίος θα είναι έτοιμος το 2023, συμπίπτοντας με την παράδοση της FTI. Το νέο βλήμα θα προσδώσει ευρύτερες δυνατότητες ATBM συγκριτικά με τον ASTER 30B1 διατηρώντας το μέγεθος, τον όγκο και τον κινητήρα αρχικής προώθησης του τελευταίου. H ουσιαστική αλλαγή είναι η χρήση νέου υπολογιστή ελέγχου του βλήματος και νέου ερευνητή υψηλότερης γωνιακής ανάλυσης και ζώνης συχνοτήτων Ka (26,5-40 GHz), που παρέχει μεγαλύτερη εμβέλεια πρόσκτησης στόχου, αναβαθμίζει την ανθεκτικότητα στα ECM και αυξάνει την πιθανότητα απευθείας πλήγματος στον στόχο (hit-to-kill).

O ASTER 30B1, που χρησιμοποιείται στο χερσαίο σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας SAMP/T, παρείχε τη δυνατότητα αντιμετώπισης βλημάτων TBM κατηγορίας Scud (βεληνεκούς 600 km), ενώ το νέο βλήμα προσθέτει δυνατότητα αντιμετώπισης βλημάτων SRBM και MRBM (βεληνεκούς 1.500 km) ή TBM με κεφαλή RV (Re-entry Vehicle). Είναι προφανές ότι η έκδοση ASTER 30B1NT δεν μπορεί να αξιοποιηθεί πλήρως χωρίς υπόδειξη στόχου (Cueing), κάτι που δεν κάνει το ραντάρ Herakles στις FREMM και FREDA αλλά ούτε και το ραντάρ Kronos στις ιταλικές FREMM. Συνεπώς θα μπορούσε να αποκτηθεί από το ΠΝ ως αντίμετρο στην έντονη δραστηριότητα της Τουρκίας στον τομέα των TBM μόνο στην περίπτωση απόκτησης της FTI.

Η επιλογή του ASTER 15 ως όπλου μικρής εμβέλειας (σε μια λύση μικτού φορτίου) θα ήταν παράλογη για μια Φ/Γ AAW (Anti-Air Warfare), καθώς καταλαμβάνει κελιά του εκτοξευτή A50 και μειώνει τον αριθμό των διαθέσιμων «πολύτιμων» ASTER 30 μεγάλης εμβέλειας. Συμπληρωματικά του ASTER 30 και σε αντικατάσταση του ASTER 15 η MBDA προτείνει επίσης και το βλήμα VL MICA για την κάλυψη της απαίτησης «Άμυνας Σημείου» (Point Defence) αλλά και ως όπλο «Εγγύς Άμυνας» (CIWS). Στην περίπτωση χρήσης του VL MICA ο εκτοξευτής A50 ή Α70 θα μπορούσε να φορτωθεί αποκλειστικά με βλήματα ASTER 30 και ενδεχομένως με Naval Scalp (στην περίπτωση επιλογής της γαλλικής FREMM). Το VL MICA μεταφέρεται σε ένα «έξυπνο κάνιστρο» που χρησιμοποιείται ως εκτοξευτής και μέσο αποθήκευσης και μεταφοράς.

Το κάνιστρο αυτό μπορεί να εγκατασταθεί εύκολα σε διάφορα σημεία του σκάφους (2xA35 εκτοξευτές), όπως πλευρικά του υπόστεγου του οργανικού ελικοπτέρου ή σε οποιοδήποτε πλευρικό σημείο της υπερκατασκευής κτλ. O εκτοξευτής A35 προσφέρεται σε module των 4 ή 8 θυλάκων και μπορεί να φιλοξενήσει και τετραπλό κάνιστρο με το γνωστό μας βλήμα VT-1, που χρησιμοποιεί ήδη το ΠΝ στα συστήματα Crotale-NG, αλλά απαιτεί και άλλες προσθήκες, αφού για την καθοδήγησή του χρειάζεται ραντάρ ιχνηλάτησης ζώνης συχνοτήτων Ku.

Η περίπτωση χρήσης του βλήματος MICA IR -συμπληρωματικά των ASTER ενεργού ραντάρ καθοδήγησης- παρέχει προφανή επιχειρησιακά πλεονεκτήματα και δημιουργεί σημαντικές δυσκολίες στον αμυνόμενο, τόσο για την αντιμετώπιση του συνδυασμού βλημάτων δύο διαφορετικών μεθόδων καθοδήγησης όσο και έγκαιρης προειδοποίησης για την επίθεση που δέχεται από βλήμα οπλισμένο με παθητικό αισθητήρα. Το VL MICA IR αλλά και το VL MICA-RF είναι πλήρως συμβατό με το σύστημα ελέγχου πυρός του PAAMS και η μέγιστη εμβέλεια που επιτυγχάνει υπερβαίνει τα 20+ km (9 km σε ύψος). Το σημαντικότερο μειονέκτημά του είναι η αναγκαιότητα χρήσης ξεχωριστού εκτοξευτή.

Τα ραντάρ

Σε όλα τα πλοία που προαναφέρθηκαν χρησιμοποιούνται ραντάρ ESA (Electronically Scanned Radar), είτε με στοιχειοκεραία ενεργού διάταξης AESA (Active Electronically Scanned Radar) είτε παθητικής διάταξης PESA (Passive Electronically Scanned Radar). Να θυμίσουμε ότι οι στοιχειοκεραίες των ESA μπορούν να σχηματίσουν μία ή περισσότερες δέσμες που αλλάζουν ταχύτατα κατεύθυνση και εκτελούν ηλεκτρονική σάρωση σε αζιμούθιο και ανύψωση. Η αλλαγή κατεύθυνσης επιτυγχάνεται σε διάστημα μικροδευτερολέπτων χάρη στην αλλαγή φάσης κάθε στοιχείου της κεραίας και έτσι σε διάστημα ενός δευτερολέπτου είναι δυνατή η αλλαγή της θέσης της δέσμης με ρυθμό που μπορεί να μετρηθεί σε χιλιάδες φορές.

Στα ραντάρ AESA παρέχεται η δυνατότητα σχηματισμού πολλαπλών ανεξάρτητων κύριων δεσμών που εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες σε αντίθεση με τον χρονικό καταμερισμό που χρησιμοποιείται στην περίπτωση μιας μοναδικής κύριας δέσμης.
Οι εξεταζόμενες κλάσεις (με εξαίρεση τη FREDA) δεν θεωρούνται αμιγώς σκάφη AAW. Έτσι, δεν έχει προκριθεί σε καμία κλάση πλοίων η χρήση ξεχωριστού ραντάρ για έρευνα όγκου VSR (Volume Search Radar). Τα VSR αναλαμβάνουν την έρευνα μέσης και μεγάλης εμβέλειας παρέχοντας τρισδιάστατα ίχνη και δεδομένα IFF. Αντίθετα τα ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών MFR εστιάζουν και σε άλλους τομείς πέραν της ιχνηλάτησης στόχων και καταύγασης βλημάτων:

• προσφέρουν αυξημένες δυνατότητες εντοπισμού βλημάτων sea skimmer και απειλών που προσεγγίζουν από ζώνες υπό μεγάλη ανύψωση (high elevation)
• παρέχουν έλεγχο πυρός για πυροβόλα κατά στόχων επιφανείας
• επιτρέπουν εντοπισμό εκτόξευσης βλήματος προσφέρουν δυνατότητα αναγνώρισης στόχων που δεν ανταποκρίνονται σε σύστημα IFF (Non Cooperative Target Recognition) χάρη στην υψηλή δυνατότητα ανάλυσης.

Ο συνδυασμός ραντάρ MFR και VSR παρέχει δυνατότητα συσχέτισης ιχνών (data fusion), αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού, αυξημένη ακρίβεια ιχνηλάτησης, μείωση χρόνου εμπλοκής και ενισχυμένη ανθεκτικότητα σε ηλεκτρονικά αντίμετρα χάρη στις διαφορετικές ζώνες συχνοτήτων που χρησιμοποιούν.

Στην κλάση FREMM της Γαλλίας και τις FREDA έχει τοποθετηθεί το ραντάρ PESA Herakles. H σχεδίαση και ανάπτυξή του στηρίχθηκε στη φιλοσοφία της υποκατάστασης των διαφορετικών μονάδων VSR και MFR από ένα και μοναδικό ραντάρ που να ικανοποιεί επαρκώς και τις δύο λειτουργίες. Η κεραία του είναι μία μονή τραπεζοειδής διάταξη με 1.761 στοιχεία (module). Η κατασκευάστρια εταιρεία το χαρακτηρίζει ως «ενεργό», αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για μια «υβριδική» διάταξη που μοιάζει περισσότερο με σύστημα «παθητικής» ηλεκτρονικής σάρωσης: χρησιμοποιούνται 40 μικρο-πομποί με ηλεκτρονικά στερεάς κατάστασης μέγιστης συνολικής ισχύος 25 Kw, οι οποίοι όμως δεν βρίσκονται επί της κεραίας αλλά χαμηλότερα στην υπερκατασκευή, και με δυνατότητα σχηματισμού πολλαπλών δεσμών.

Έτσι το Herakles συνδυάζει τις πολλαπλές δέσμες στην έρευνα και τη στενή δέσμη στην ιχνηλάτηση. Σε διαμόρφωση έρευνας παρέχεται η δυνατότητα σχηματισμού τεσσάρων δεσμών, ενώ σε ιχνηλάτηση σχηματίζει μία κύρια δέσμη, μία εφεδρική και δύο επιμέρους δέσμες για τον υπολογισμό τής γωνιακής απόκλισης αζιμούθιου και ανύψωσης.

Υπενθυμίζεται ότι ο ορισμός της «παθητικής» διάταξης ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης καθορίζει την ύπαρξη μοναδικού πομπού που διαχέει την ενέργεια σε πολλά στοιχεία εκπομπής. Αντίθετα ο ορισμός της ενεργής διάταξης καθορίζει την ύπαρξη σε κάθε στοιχείο της κεραίας μετατοπιστή φάσης, μονάδας εκπομπής, λήψης, ελέγχου και μονάδα διασύνδεσης του πομπού και του δέκτη. [Ένα καθαρόαιμο AESA Herakles θα είχε αντίστοιχα 1.761 στοιχεία εκπομπής/λήψης (Τx/Rx module) και όχι τους 40 πομπούς που διαθέτει.]
Από την άλλη, το γαλλικό ραντάρ χρησιμοποιεί διαφορετικές κυματομορφές αναλόγως του στόχου (ελικόπτερα, βλήματα και αεροσκάφη) που να ταιριάζουν στα χαρακτηριστικά τους, και αυτό του προσδίδει υψηλές δυνατότητες κατηγοριοποίησης των ιχνών (μέσω του NCTR-Non Cooperative Target Recognition).

Στην περίπτωση του Herakles δεν χρησιμοποιείται πομπός TWT και έτσι δεν γίνεται χρήση υψηλής τάσης. Όπως προαναφέρθηκε, η κεραία του αποτελείται από 1.761 μετατοπιστές φάσης, ενώ χρησιμοποιούνται 16 (4×4) χοάνες τροφοδοσίας που δημιουργούν τέσσερις δέσμες έρευνας. Οι χοάνες τροφοδοτούνται από τους πολλαπλούς πομπούς που προαναφέραμε. Πρόκειται για πλήρως ψηφιακό ραντάρ με δυνατότητα υποστήριξης διαμορφώσεων IFF Mode 5/S και αυξημένη απόδοση σε παράκτιες περιοχές (littoral performance). Παρέχει επίσης τη δυνατότητα αναπλήρωσης στοιχείων που έχουν υποστεί βλάβη ώστε να συνεχίζεται η λειτουργία του. Το ραντάρ μπορεί να λειτουργεί με το 6% των στοιχείων του να έχουν αστοχήσει (στατιστικά το 5% τίθεται εκτός λειτουργίας ύστερα από πέντε έτη λειτουργίας), ενώ η μείωση της απόδοσης γίνεται σταδιακά (graded degradation).
Το Herakles είναι πλήρως συμβατό με τα βλήματα ASTER 15/30 και σύμφωνα με την Thales μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες του φακέλου εμπλοκής των ASTER 30.

Η συμβατότητα με τα βλήματα ASTER απαιτεί ικανότητα ανανέωσης στοιχείων (track update) ανά δευτερόλεπτο, ανοδική ζεύξη και υψηλή γωνιακή ανάλυση των στόχων. Η αξιολόγηση των απειλών (threat evaluation) όσο και το σχέδιο/έλεγχος της εμπλοκής διεξάγονται με τη συνεργασία του Συστήματος Ελέγχου Μάχης και του WCS (Weapon Control System) του ASTER. Το ραντάρ είναι πολλαπλών λειτουργιών (3D έρευνα, ιχνηλάτηση) και χρησιμοποιεί τη ζώνη συχνοτήτων «S» (2-4 GHz). Η κεραία σαρώνει ηλεκτρονικά τόσο σε αζιμούθιο όσο και σε ανύψωση (70 μοίρες) έως και τα 80.000 πόδια, αλλά για κάλυψη 360 μοιρών περιστρέφεται και μηχανικά με ρυθμό 60 σ.α.λ. με δυνατότητα ενημέρωσης ίχνους ανά δευτερόλεπτο, μπορεί όμως να ρυθμιστεί για ενημέρωση στόχου από 1 έως 4 δευτερόλεπτα ανάλογα με την απειλή.

Η μέγιστη αναφερόμενη εμβέλεια εντοπισμού και ιχνηλάτησης φθάνει τα 250 km για στόχους μεγάλου μεγέθους, όπως ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας. Παράλληλα προσφέρεται η δυνατότητα παροχής ίχνους 2D για στόχο επιφανείας με μέγιστη εμβέλεια τα 80 km και παρέχει έλεγχο πυρός πυροβόλων μέσω αυτόματης ή χειροκίνητης ιχνηλάτησης. Ενδεικτικά αναφέρεται τυπική εμβέλεια αποκάλυψης 150 km για μαχητικό μεγέθους F-16, 23 km για βλήμα κρούσης κατά πλοίων, 40 km για βλήμα ARM κ.ά. Έχει δυνατότητα επεξεργασίας 500+ εναέριων ιχνών πλέον των ιχνών επιφανείας με ταυτόχρονη εμπλοκή 16 στόχων με βλήματα ASTER, εκ των οποίων όμως οι οκτώ θα πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο τόξο αζιμούθιου 90 μοιρών (πρακτικά στον τομέα που κοιτά η στοιχειοκεραία).

Στην κλάση FREDA χρησιμοποιείται μια ενισχυμένη έκδοση που διατηρεί τις ίδιες διαστάσεις αλλά παρέχει υψηλότερη ισχύ μέσω χρήσης περισσότερων στοιχείων εκπομπής, έχει νέο σύστημα ψύξης και μια νέα διαμόρφωση έρευνας (Long Range Mode) με τη μέγιστη εμβέλεια να αυξάνεται στα 300 km. H αναβαθμισμένη έκδοση ωστόσο εξακολουθεί να μην μπορεί να υποστηρίξει αποστολές αντιβαλλιστικής άμυνας (ATBM).

Για τις ιταλικές FREMM ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να χρησιμοποιηθεί το EMPAR, που είναι ένα ραντάρ PESA και χρησιμοποιείται στην κλάση Horizon, σε συνδυασμό με το ραντάρ VSR SMART-L. Τελικά, επιλέχθηκε ένα ραντάρ AESA που θεωρείται εξέλιξη του EMPAR και λειτουργεί επίσης στη ζώνη συχνοτήτων «C» (4-8 GHz). Ονομάζεται Kronos και σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Leonardo «είναι το πλέον σύγχρονο ραντάρ 3D στον κόσμο». Πρόκειται για ένα σύστημα που εκτελεί ηλεκτρονική σάρωση σε ανύψωση (σε τομέα +/-60 μοιρών) και σε αζιμούθιο (σε τομέα +/-45 μοιρών), ενώ παράλληλα υλοποιεί και μηχανική σάρωση για την επίτευξη κάλυψης 360 μοιρών. Η κεραία αποτελείται από στοιχεία εκπομπής/λήψης (Tx/Rx) που είναι εύκολα ανταλλάξιμα (plug in) και σχηματίζουν πολλαπλές δέσμες με ανανέωση δεδομένων για στόχους υψηλής προτεραιότητας ανά δευτερόλεπτο.

Ανάλογα όμως με τις ανάγκες ιχνηλάτησης έχει τη δυνατότητα παροχής διαφορετικών ρυθμών ανανέωσης (update rates) και προσφέρει εντοπισμό στόχων (όπως χαμηλά ιπτάμενα UAV, βλήματα κ.ά.) με τη μέθοδο NTCR και εντοπισμό πηγής παρεμβολής. Προσδίδει στο πλοίο τη δυνατότητα ταυτόχρονης εμπλοκής 16 στόχων με βλήματα ASTER και επιπλέον μπορεί να ιχνηλατήσει (dedicated tracking) στόχους μικρού μεγέθους, χαμηλής παρατηρητικότητας, βλήματα pop up ή χαμηλά ιπτάμενους πυραύλους κρούσης κατά πλοίων «sea skimmer»). Διαχειρίζεται αριθμό ιχνών που υπερβαίνουν τα 300 και επιτυγχάνει μέγιστη εμβέλεια 300+ km.

Χωρίς να παραβλέπουμε το εξαιρετικό ραντάρ Kronos, η πραγματική τεχνολογική «επανάσταση» στο Αιγαίο μπορεί να έλθει μόνο με την έλευση του SF-500 (Sea Fire 500) ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz). Υπενθυμίζεται ότι το σύστημα αυτό προτάθηκε για πρώτη φορά το 2012 στο πλαίσιο του προγράμματος φρεγατών FREMM-ER, αλλά τελικά επιλέχθηκε από το Γαλλικό Ναυτικό η έκδοση FREDA ως πιο συμβατική και χαμηλού κόστους λύση με το ενισχυμένο ραντάρ Herakles. Η γαλλική πλευρά εμμένει στη χρήση της ζώνης συχνοτήτων «S» (2-4 GHz), που χρησιμοποιείται και στο Herakles (αλλά και από το SPY-1D στα πλοία AEGIS του Αμερικανικού Ναυτικού), ως έναν καλό συμβιβασμό για την κάλυψη των απαιτήσεων εμβέλειας αποκάλυψης και ακρίβειας από ραντάρ MFR.

To US Navy χρησιμοποιεί και τη ζώνη «X» για καθοδήγηση βλημάτων SM-2, που δεν είναι ωστόσο απαραίτητη στο ASTER. Συγκρίνοντας με τη ζώνη «X» (8-12 GHz) των APAR και SPY-3, η Thales θεωρεί ότι η ζώνη «S» παρέχει ικανοποιητικές επιδόσεις εμβέλειας αποκάλυψης στόχων (κάτι όμως που πρέπει να εξεταστεί πλέον υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι μπαίνουν στην εικόνα και τα ίχνη stealth, για τα οποία η ζώνη «X» επιτυγχάνει υψηλές επιδόσεις αποκάλυψης). Είναι όμως ικανοποιητική και σε παράκτιο περιβάλλον (littoral) ή κατά χαμηλά ιπτάμενων στόχων σε κατάσταση θάλασσας με μέτριο έως ισχυρό κυματισμό, ενώ αντίθετα η ζώνη «Χ» παρέχει καλύτερες επιδόσεις σε χαμηλό κυματισμό και καλές καιρικές συνθήκες. Σύμφωνα με την Thales, λόγω της χρήσης της ζώνης «S», δεν απαιτείται η παρουσία ραντάρ VSR (L band) κατά τα πρότυπα των πλοίων AEGIS.

Το SF-500 είναι ένα πλήρως ψηφιακό 3D ραντάρ AESA που χρησιμοποιεί τέσσερις σταθερές διατάξεις κεραιών με στοιχεία Tx/Rx κατασκευασμένα από Νιτρίδιο του Γαλλίου (GaN), τα οποία παρέχουν μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σχέση με την «παραδοσιακή» χρήση στοιχείων Αρσενιούχου Γαλλίου (GaAs). Συγκεκριμένα, προσφέρουν μεγαλύτερη ισχύ εξόδου στο ραντάρ με αποτέλεσμα την αύξηση της εμβέλειας εντοπισμού και ιχνηλάτησης που επιτυγχάνεται με μικρότερο μέγεθος ολοκληρωμένου κυκλώματος. Το SF-500 καλύπτει εναέριο χώρο μεγαλύτερο των 500+ km για στόχους TBM ή 400+ km για αεροδυναμικούς στόχους σε τόξο 360 μοιρών (με συνεχή κάλυψη σε αζιμούθιο, αφού σε σύγκριση με τα Herakles και Kronos δεν απαιτείται μηχανική περιστροφή της κεραίας) και 90 μοίρες σε ανύψωση.

Για στόχους επιφανείας η εμβέλεια φθάνει τα 80+ km, ενώ μπορεί να επεξεργάζεται περισσότερα από 800 ίχνη. Κάθε πλαίσιο στοιχειοκεραίας αποτελείται από 12 module με 8 υπομονάδες έκαστο (96 συνολικά) και σχηματίζει περισσότερες από 100 δέσμες εξασφαλίζοντας υψηλό ρυθμό ανανέωσης στοιχείων και πολύ υψηλές δυνατότητες ιχνηλάτησης. Το ραντάρ έχει τρεις διαμορφώσεις: έρευνα όγκου, έρευνα ορίζοντα, ιχνηλάτηση, και παρέχει μεγάλο εύρος ζώνης λειτουργίας, υψηλές επιδόσεις σε παράκτιο περιβάλλον, αντιμετωπίζει UAV, ίχνη χαμηλής ή υπερηχητικής ταχύτητας καθώς και στόχους μικρού RCS. Παρέχει επίσης πλήρη υποστήριξη βολής βλημάτων ASTER 30 και ASTER 30B1NT, προσθέτοντας στις επιδόσεις τού πλοίου-φορέα και ATBM (χωρίς εξωτερική υπόδειξη στόχου-cueing). H σχεδίαση είναι σπονδυλωτή και επεκτάσιμη και έτσι καθιστά εύκολη την αποκατάσταση αστοχιών, τις αναγκαίες αναβαθμίσεις και την παροχή διαφορετικών διαμορφώσεων διάταξης για διάφορα μεγέθη πλοίων: κορβέτες, φρεγάτες ή αντιτορπιλικά. Το πρωτότυπο ραντάρ θα είναι προς παράδοση για δοκιμές το 2018 και έτοιμο να ενσωματωθεί στη νέα κλάση το 2020.