Ανάμεσα στα διάφορα όπλα και συστήματα που αγοράστηκαν από τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, είναι και οι τορπίλες DM2A4, που επιτέλους θα ενισχύσουν ουσιαστικά τα υποβρύχια μας κλάσης 214ΗΝ. Και στο σημερινό Out Of The Box άρθρο μας, θα δούμε πως λύσεις όπως η τοποθέτηση επάκτιων συστοιχιών τορπιλών, ή ο οπλισμός διαφόρων πλοίων με τορπίλες (όχι αποκλειστικά φρεγάτες ή κορβέτες) του ΠΝ, αναδεικνύεται ως μια αποτελεσματική λύση για την άμυνα του Αιγαίου.
Που υπερτερούν οι οι τορπίλες
Αρχικά μια εγκατάσταση συστοιχιών τορπιλών, είναι πιο εύκολο να αποκρυβεί σε σχέση με τους εκτοξευτές πυραύλων εναντίον πλοίων. Οι τορπίλες μπορούν να εξαπολύονται από απλές παράκτιες εξέδρες, επιφανείας ή και ημι-καταδυόμενες, ή από πλωτά μέσα, όπως βοηθητικά πλοία ή και μετασκευασμένα εμπορικά, καθιστώντας δύσκολο για τον εχθρό να εντοπίσει το ακριβές σημείο -φορέα τους, ειδικά σε ένα αρχιπελαγικό περιβάλλον πυκνής θαλάσσιας κυκλοφορίας.
Αντίθετα, οι εκτοξευτές πυραύλων έχουν ογκώδη φορτηγά-φορείς, συνήθως συνοδεύονται από επίσης ογκώδες ραντάρ και κλωβό τηλεπικοινωνιών, με αρκετό προσωπικό, μονάδα ασφαλείας κ.ο.κ., οπότε είναι πολύ πιο εύκολα εντοπίσιμοι, καθιστώντας τους ευάλωτους σε επιθέσεις, ακόμη και από drones. Ακόμη το βάρος και ο όγκος των οχημάτων περιορίζει την μετακίνηση σε συγκεκριμένους δρόμους, ενώ δεν μπορεί να φιλοξενηθούν εύκολα σε μικρά νησιά ή απομονωμένες περιοχές.
Επίσης, η εκτόξευση, μόνο “κρυφή” δεν θα κρατήσει τη θέση του φορέα. Εδώ η τορπίλη υπερέχει σημαντικά, καθώς η εξαπόλυση της δεν παράγει ίχνος, ακουστικό, θερμικό, οπτικό, ούτε καυσαέρια, ενώ η διαδρομή της είναι αρκετά “σιωπηλή” κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο δε εντοπισμός της μπορεί να γίνει είτε οπτικά, εφόσον όμως το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες (και πλέον είναι κοντά στο πλοίο-στόχο), είτε με εξειδικευμένα sonars, αλλά και εδώ με περιορισμούς. Όπου όσο χειροτερεύει η κατάσταση της θάλασσας ή/και αυξάνει η ταχύτητα του σκάφους, τόσο περιορίζεται η ικανότητα ανίχνευσης οποιουδήποτε sonar τροπίδας.
Οι αντιπλοϊκοί πύραυλοι, από την άλλη πλευρά, πετούν ταχύτατα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, αλλά ένα σύγχρονο ραντάρ μπορεί να τους εντοπίσει στο όριο του ορίζοντα, ώστε να ενεργοποιηθεί η αντιπυραυλική άμυνα του σκάφους, εφόσον βέβαια υπάρχει πλήρης ετοιμότητα. Και εδώ η αναχαίτιση έχει δυσκολίες, ανάλογα το πόσο σύγχρονος είναι ο πύραυλος.
Ο αντιπλοϊκός υπερτερεί βέβαια στην ταχύτητα και την εμβέλεια, αλλά για το “κλειστό” περιβάλλον του Αιγαίου, όπου εντοπίζεται το ενδιαφέρον μας, μια παράκτια εξαπόλυση τορπίλης με εμβέλεια κάπου 40 χιλιομέτρων, καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της θαλάσσιας έκτασης μεταξύ των νησιών μας.
Οι τορπίλες γενικότερα δεν χρειάζονται ιδιαίτερη συντήρηση, γεγονός που τις καθιστά ιδανικές για μακροχρόνια αποθήκευση. Αντίθετα, οι αντιπλοϊκοί πύραυλοι απαιτούν συχνή συντήρηση και έλεγχο, καθώς τα συστήματά τους είναι πιο περίπλοκα και ευαίσθητα. Αυτό αυξάνει σημαντικά το κόστος λειτουργίας τους και περιορίζει τη δυνατότητα μακροπρόθεσμης αποθήκευσής τους. Μην ξεχνάμε πως πύραυλοι σαν τους ΜΜ38 Exocet & Penguin Mk2 “έληξαν”, ενώ οι παλαιότερες ελληνικές τορπίλες SST-4 & SUT με απλές αλλαγές μπαταριών παραμένουν επιχειρησιακές για δεκαετίες (και θα παραμείνουν). Οπότε και αυτό το απόθεμα μπορεί να αξιοποιηθεί σε παράκτιες συστοιχίες, ή ως εξτρά φόρτος σε πλοία “δεύτερης γραμμής”, εμπορικά, μη επανδρωμένα κ.ο.κ.
Τουρκικό υποβρύχιο έκανε βολή της τορπίλης Akya, τοπικής κατασκευής
Διαφορά “ζημιάς”
Μια ακόμη σημαντική διαφορά των δύο όπλων είναι πως μια και μόνο τορπίλη μπορεί να βυθίσει ένα πολεμικό πλοίο, καθώς φέρει μεγάλο φόρτιο εκρηκτικών (κάπου 500 κιλά) και εκρήγνυται κάτω από τη γάστρα του, μεγιστοποιώντας το αποτέλεσμα μιας επιτυχημένης βολής. Φθάνοντας μέχρι και σε “κόψιμο” σκάφους -μεγέθους φρεγάτας- στα δύο, μιας και το ωστικό κύμα στο νερό είναι ικανό να το “σηκώσει”, προκαλώντας δομική του καταστροφή. Αντίθετα, ένας αντιπλοϊκός πύραυλος θα προκαλέσει μεν σημαντικές ζημιές, χωρίς να καταφέρει να βυθίσει ένα μεσαίου μεγέθους σκάφος. Οι βυθίσεις από αντιπλοϊκούς πυραύλους, έχούν συμβεί μετά από τις δευτερογενείς εκρήξεις (που προκάλεσε συνήθως η φωτιά που ξέσπασε στο πλοίο).
Οι ελληνικές τορπίλες DM2A4
Το Πολεμικό Ναυτικό έχει προμηθευτεί 44 τορπίλες DM2A4 για τα υποβρύχια Type 214HN. Οι συγκεκριμένες θεωρούνται από τις κορυφαίες παγκοσμίως, με εμβέλεια άνω των 50 χιλιομέτρων και ταχύτητα που φτάνει ακόμη και τους 50 κόμβους. Ακόμη, λειτουργούν με καθοδήγηση Man-In-The-Loop, δηλαδή υπάρχει παρέμβαση από τον χειριστή τους, που μπορεί να επιλέξει τον τελικό στόχο, απορρίπτοντας κάποιο “ψευδοστόχο” ή άλλον ήσσονος σημασίας.
Να σημειώσουμε πως οι σύγχρονες ελληνικές, διαφέρουν από τις πολύ παλιότερες τουρκικές του ιδίου τύπου, που φέρουν και προηγούμενης τεχνολογίας αισθητήρες, αλλά και διαφορετικής τεχνολογίας μπαταρίες. Επιπλέον, οι νέες DM2A4 διαθέτουν προηγμένα συστήματα καθοδήγησης και αυτόνομης στόχευσης, ενώ είναι ανθεκτικές σε συστήματα αυτοπροστασίας.
Εκτός από τα υποβρύχια, οι DM2A4 μπορούν να φορτωθούν και σε πολλά άλλα πλοία του ΠΝ ή ακόμα και σε εμπορικά. Η εξαπόλυσή γίνεται από στάνταρ τορπιλοσωλήνες των 533 χιλιοστών, που υπάρχουν σε απόθεμα στις αποθήκες του ΠΝ, ενώ είναι εύκολο να αγοραστούν ή και να κατασκευαστούν εγχώρια (είναι σχετικά απλές μηχανολογικές κατασκευές). Μάλιστα υπάρχει ήδη πρόβλεψη για εγκατάσταση τέτοιων τορπιλοσωλήνων και στις πυραυλακάτους κλάσης Ρουσέν, δύο συνολικά, στο πίσω κατάστρωμα.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Ναύαρχος Κονιδάρης, η άγνωστη δυνατότητα των ΤΠΚ Super Vita!
Θα μπορούσαμε λοιπόν να αυξήσουμε το απόθεμα μας, με επιλογή εγκατάστασης συστοιχιών τορπιλών σε επιλεγμένα παράκτια σημεία νησιών μας, όπου θα έχουν σημαντικό “παράθυρο” δράσης μπροστά τους, ενώ το ίδιο μπορεί να γίνει σε μετασκευασμένα εμπορικά, ή και σε παλαιότερα/μικρότερα σκάφη του ΠΝ και του Λιμενικού.
Για λόγους ομοιοτυπίας θα μπορούσαμε να πάμε σε εξτρά προμήθεια DM2A4, αλλά της έκδοσης -ER, με εμβέλεια που ξεπερνά τα 100 χιλιόμετρα, ίσως και περισσότερο αν κινηθούν με οικονομική ταχύτητα (που ούτως ή άλλως πρέπει να κάνουν, για να προσεγγίσουν αθόρυβα το στόχο). Οι DM2A4 ER έχουν μάλιστα σχεδιαστεί για παράκτιες εγκαταστάσεις, και για δράση στα αβαθή. Ο συγκεκριμένος τύπος φέρει και δέκτη που μπορεί να συνδεθεί ασύρματα με παραπλέοντα φιλικά πλοία, σημεία διοίκησης, ραντάρ επιφανείας, ακόμη και UAV/USV, ώστε να πλεύσει σε μεγάλες αποστάσεις χωρίς να κάνει χρήση των δικών της αισθητήρών. Έτσι εντός ενός δικτυοκεντρικού συστήματος μάχης, μπορεί να μετατραπούν σε “μη επανδρωμένο υποβρύχιο όπλο”, με μεγάλη απειλή για κάθε εχθρικό σκάφος.
Οπλισμός μη επανδρωμένων επιφανείας
Επιπλέον, οι τορπίλες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από, ή σε συνδυασμό, με μη επανδρωμένα πλοία επιφανείας (USV). Τα συγκεκριμένα, μικρού μεγέθους, υψηλής ταχύτητας και κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά, είναι δύσκολα στον εντοπισμό. Μπορούν να πλησιάσουν από διάφορες κατευθύνσεις απαρατήρητα εχθρικούς στόλους και να εκτοξεύσουν τορπίλες αλλά και ελαφριούς πυραύλους. Οπότε είτε μπορεί να πετύχουν σημαντικά πλήγματα, είτε να συνεισφέρουν σε κορεσμό του αντιπάλου, αν την ίδια στιγμή γίνεται συνδυασμένη εξαπόλυση όπλων από πλοία, αεροσκάφη και υποβρύχια. Και ήδη έχουμε δει στην Ουκρανία τι χάος μπορεί να προκαλέσουν, χωρίς να μπορεί το Ρωσικό Ναυτικό να τα αντιμετωπίσει.
Τα ουκρανικά USVs αλλάζουν το ναυτικό πόλεμο, τι σημαίνει αυτό για το Αιγαίο;
Εδώ ήδη η Τουρκία έχει αναπτύξει σημαντική τεχνογνωσία, αλλά η δική μας ναυπηγική βιομηχανία, μαζί με συστήματα τηλεκατεύθυνσης και εντοπισμού που ήδη παράγονται στην Ελλάδα, μπορεί να ανταποκριθεί με εξίσου αποτελεσματικές λύσεις.
Εξαπόλυση τορπίλης από τουρκικό μη επανδρωμένο σκάφος επιφανείας
Οικονομικά αποδοτική λύση
Οι τορπίλες συγκρινόμενες με αντιπλοϊκούς πυραύλους είναι φθηνότερες, ενώ φθηνότερη είναι και η εγκατάσταση τους, σε εξέδρα ή σκάφος, χωρίς να απαιτούν και μεγάλο όγκο αισθητήρων κατεύθυνσης. Για παράδειγμα, το κονδύλι για την απόκτηση 100 αντιπλοϊκών πυραύλων θα αποδώσει μέχρι και τις διπλάσιες DM2A4 ή και ακόμη παραπάνω.
Πάντως για να μην υπάρξουν παρανοήσεις, δεν προτείνουμε τη μη αγορά νέων αντιπλοϊκών πυραύλων, αλλά την εξέταση της συνδυασμένης προμήθειας πυραύλων και τορπιλών, για δόμηση μιας σύνθετης παράκτιας άμυνας.
Συμπέρασμα
Οι τορπίλες, είτε οι σύγχρονες DM2A4, είτε οι παλαιότερες του ελληνικού οπλοστασίου αποτελούν μια ελκυστική και αποτελεσματική λύση για την παράκτια άμυνα του Αιγαίου. Η κρυφή εγκατάσταση, η αθέατη προσέγγιση, η καταστροφική δύναμη και η συγκριτικά χαμηλή τιμή τους τις καθιστούν μια εξαιρετική επιλογή. Είτε για έλεγχο θαλάσσιας περιοχής (π.χ. στενά μεταξύ νησιών, ή διαδρόμους κίνησης μεγάλων σκαφών επιφανείας), είτε για αποτροπή αποβατικής ενέργειας, είτε ως δυνατότητα απροσδόκητων επιθέσεων.