Για λόγους σύγκρισης με τη σημερινή κατάσταση, αλλά και κατανόηση των εξελίξεων που μας έφεραν έως και σήμερα, θεωρούμε χρήσιμο να παραθέσουμε την ανάλυση που είχαμε κάνει παλαιότερα για το πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού Μέσου Ζωής (ΕΜΖ) του 2019, πριν ανακύψει η απαίτηση για τις τέσσερις καινούργιες φρεγάτες και το «πακέτο» που επιδιώκεται, περιλαμβανομένου του ΕΜΖ των ΜΕΚΟ 200ΗΝ και της «ενδιάμεσης λύσης».
Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης
Να θυμίσουμε ότι ο σχετικός προϋπολογισμός ήταν εξαιρετικά ασφυκτικός, έχοντας ξεκινήσει από τα €100 εκατ. και κλιμακώθηκε στα €150 εκατ,, όπως τουλάχιστον φημολογείτο στις παραμονές της διαδικασίας «ανταγωνιστικού διαλόγου» που θα χρησιμοποιείτο για την επιλογή αναδόχου και η οποία δεν ξεκίνησε ποτέ.
Το ΠΝ είναι καθορίσει τότε ως πλαίσιο 12 συνολικά συστήματα των Φ/Γ θα έπρεπε θα πρέπει να προστεθούν, να αντικατασταθούν ή να αναβαθμιστούν και άλλα 20, που θα διατηρούντο και έπρεπε να ενσωματωθούν στα εκσυγχρονισμένα πλοία, απαιτώντας ίσως τροποποιήσεις η προσθήκες.
Τα 12 συστήματα προς αντικατάσταση ή εκσυγχρονισμό ήταν :
- Αντικατάσταση του υπάρχοντος CMS (Συστήματος Διαχείρισης Μάχης) STACOS Mod2 και του παρελκομένου ΣΕΠ (Συστήματος Ελέγχου Πυρός DDWCS με νέα, στα οποίο θα ενσωματωθεί υποδομή διασύνδεσης Link 16 με δυνατότητα αναβάθμισης στο επίπεδο Link 22.
- Αντικατάσταση του ραντάρ έρευνας επιφανείας DA-08 από νέο σύγχρονο σύστημα 3D.
- Αντικατάσταση του πρωτεύοντος ραντάρ ναυτιλίας Racal Decca 2690BT και ίσως και του δευτερεύοντας ARPA BRIDGEMASTER 252/6.
- Αντικατάσταση του ESM AR700 από νέο, με πιθανή αναβάθμιση και του παρελκόμενου συστήματος ΗΠ APECS II.
- Προσθήκη συστήματος προειδοποίησης προσπίπτουσας ακτινοβολίας λέιζερ LWS (Laser Warning System) ευρέως φάσματος συχνοτήτων με ικανότητα αποκάλυψης/κατηγοριοποίησης απειλών (Laser ESM).
- Προσθήκη δυο σταθμών πυροβόλων μικρού διαμετρήματος (20-30 mm) με δυνατότητα απομακρυσμένου ελέγχου από τη γέφυρα όσο και με διασύνδεση στο CMS.
- Αντικατάσταση με νέο του συστήματος επικοινωνιών MSC2000.
- Αντικατάσταση του συστήματος μηχανικής υποβοήθησης προσνήωσης/ασφάλισης/διαχείρισης του ελικοπτέρου στο ελικοδρόμιο/υπόστεγο.
- Αντικατάσταση του κεντρικού Ναυτικού Συστήματος Αυτοματισμού (NAUTOS) κατασκευής Siemens, που ελέγχει και εποπτεύει όλα τα επιμέρους συστήματα πρόωσης, παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, εξαερισμού/κλιματισμού, προστασίας ΡΒΧΠ, πυρόσβεσης και αντιμετώπισης καταστροφών.
- Αντικατάσταση των υφιστάμενων μετασχηματιστών 400Hz του δικτύου παροχής ηλεκτρικής ισχύος.
- Αντικατάσταση/αναβάθμιση των μονάδων RTU (Re-Transmission Unit)
- Αντικατάσταση/συντήρηση/ανακατασκευή απαρτίων, όπου χρειαστεί στο σύστημα παροχής ψύξης των πλοίων.
Ανάμεσα στους αισθητήρες, υποσυστήματα και εξοπλισμό που παρέμεναν αλλά απαιτούσαν ανακατασκευή/εκσυγχρονισμό/αναβάθμιση/προσαρμογή περιλαμβάνονταν:
- Το ραντάρ έρευνας επιφανείας/αέρος MW-08, του οποίου όμως η λειτουργία θα ενισχύονταν από το νέο σύστημα 3D που θα αντικαθιστούσε το DA-08, τις αυξημένες δυνατότητες των νέων EMS/LWS και την σημαντικά μεγαλύτερη ικανότητα συγχώνευσης δεδομένων και δημιουργίας τακτικής εικόνας (και μέσω διασύνδεσης ζεύξεων) του νέου CMS.
- Το IFF, αν και θα προστεθούν νέες δυνατότητες.
- Οι δυο κατευθυντήρες ελέγχου πυρός STIR, αν και πάλι θα υποβοηθούνται από το νέο ραντάρ έρευνας 3D.
- Οι υποδομές ηλεκτρο-οπτικής πρόσκτησης και εμπλοκής στόχων/ελέγχου βολής.
- Το σύστημα συλλογής πληροφοριών εκπομπών και εύρεσης διόπτευσης απειλών (COMINT DF).
- Τα συστήματα CWI, WECDIS και AIS.
- Το συγκρότημα των δυο συνεργαζόμενων σόναρ DE1160 επί της τρόπιδας (HM) και το συρόμενο μεταβλητού βάθους (VDS). Το ερώτημα εάν το παλαιό αυτό σύστημα είναι πλέον αρκούντως αποδοτικό και κατά πόσο μπορεί να αναβαθμιστεί όσο και να υποστηριχθεί στο μέλλον.
- Όλα τα οπλικά συστήματα (πυροβόλο Mk45, VLS Mk48/ESSM, CIWS Phalanx [με πιθανότητα αναβάθμισης], οι τορπιλοσωλήνες Mk32) και τα συστήματα αντιμέτρων (EW CLS και ΑΝ/SLQ-25 ΝΙΧΙΕ).
Να υπογραμμίσουμε ότι οι σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις τότε το προϋπολογισθέν ποσό δεν θα είναι αρκετό για το συνολικό έργο στις τέσσερις φρεγάτες, ειδικά για αντικατάσταση/αναβάθμιση και των 12 συστημάτων. Σε μια τέτοια περίπτωση προτεραιότητα θα είχαν το ραντάρ με το νέο CMS και όλες οι εργασίες για την ανάκτηση της πλήρους λειτουργικότητας και του εκσυγχρονισμού της πλατφόρμας. Αντίθετα για κάποια άλλα συστήματα θα μπορούσε να υπάρχει η πρόβλεψη δημιουργίας υποδομών με επιλογή την μελλοντική τους εγκατάσταση. («provided for, but not fitted with»).
Η σημερινή προσέγγιση στον επιδιωκόμενο ΕΜΖ είναι λίγο διαφορετική από αυτή του 2019. Πιο συγκεκριμένα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το ΠΝ κατάρτησε έναν αντίστοιχο κατάλογο με περισσότερα από 40 αντικείμενα, χωρίς όμως την παλαιότερη κατηγοριοποίηση σε συστήματα προς αντικατάσταση, εκσυγχρονισμό/αναβάθμιση ή παραμένοντα. Είναι προφανές βέβαια ότι το νέο CMS και ραντάρ όπως και μια σειρά συστημάτων και εργασιών πλατφόρμας παραμένουν ο «πυρήνας» του προγράμματος EMZ και καθορίζουν ένα βασικό κόστος. Πέραν αυτών η υιοθέτηση επιπλέον επιλογών θα προσθέσει στις δυνατότητες αλλά και στον προϋπολογισμό.
Όταν ολοκληρώναμε το παρόν άρθρο έγινε γνωστό ότι οι προσφορές για τον ΕΜΖ κλιμακώθηκαν στο ύψος του €1 δις, κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη, εφόσον αφορά το σύνολο των επιλογών που επιθυμεί το ΠΝ. Το κόστος αυτό, δηλαδή €250 εκατ. ανά πλοίο δεν κρίνεται υπερβολικό για το εύρος των εργασιών. Αντίθετα είναι μάλλον περιορισμένο, εάν συγκριθεί με ΕΜΖ που υλοποιήθηκαν ή επιδιώκονται σε Φ/Γ ΜΕΚΟ 200 άλλων ναυτικών. Παρόλα αυτά θα πρέπει να θεωρείται απίθανο ότι θα υιοθετηθεί στην πλήρη του έκταση και το κρίσιμο ερώτημα, την απάντηση του στο οποίο θα αναζητήσουμε στο μέλλον, είναι τι μέρος των προσφορών είναι οικονομικά ανεκτό και επιχειρησιακά αποδεκτό για το ΠΝ!
Η ΜΕΚΟ 200 αντανακλά περισσότερο από οποιοδήποτε άλλη την επιτυχία τής σχεδιαστικής προσέγγισης και φιλοσοφίας και συγκαταλέγεται εμπορικά στην πιο επιτυχημένη μέχρι σήμερα σειρά σύγχρονων Φ/Γ.
Οι ελληνικές ΜΕΚΟ 200, που ανήκουν στην τρίτη γενιά Mod3, ήταν οι πιο βαριά και καλύτερα εξοπλισμένες φρεγάτες του τύπου, ικανές για κάθε είδους ναυτικό πόλεμο χάρη στον ισορροπημένο οπλισμό και εξοπλισμό τους.
Δεν πρέπει να λησμονείται ότι μπορεί το τέταρτο πλοίο της κλάσης ΥΔΡΑ να εισήλθε σε υπηρεσία το 1998, ο εξοπλισμός όμως τον οποίο φέρει είναι κατασκευής 1990-1991!
Όντας σχεδίαση της δεκαετίας του ’80 και με το παλαιότερο πλοίο της κλάσης να έχει σήμερα 29 χρόνια ενεργού υπηρεσίας, είναι εξαιρετικά κρίσιμο το πρόγραμμα ΕΜΖ να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό.
Αν και πιστεύεται ότι ο προϋπολογισμός του ΕΜΖ των Φ/Γ ΥΔΡΑ κυμαίνεται στα €400-450 εκατ. εάν ασκηθούν όλες οι προβλέψεις που επιθυμεί το Πολεμικό Ναυτικό, το συνολικό πρόγραμμα ίσως ξεπεράσει και το €1 δις.
