Ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ200ΗΝ είναι ένα πρόγραμμα εξαιρετικά σημαντικό για το ΠΝ, καθώς θα επιτρέψει στα πλοία αυτά να υπηρετούν για πολλά χρόνια επιπλέον, ίσως και 20. Αυτή τη στιγμή το ΠΝ έχει ενημερώσει την «κοινοπραξία» TKMS/Thales Netherlands πως η πρότασή τους είναι η προτιμόμενη, και έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την οριστικοποίηση των λεπτομερειών του εκσυγχρονισμού.
Η γερμανική προσφορά (γερμανοολλανδική για να είμαστε ακριβείς) εμφανίστηκε ως ένα “λογικό” πόσο, μόνο μετά από αφαίρεση -τουλάχιστον- δυο σημαντικών υποσυστημάτων, κρίσιμων για τη μαχητική ικανότητα των πλοίων. Η προσφορά λοιπόν κοστολογήθηκε στα 605 εκατ. ευρώ, αλλά χωρίς τον εκσυγχρονισμό των πυροβόλων Mk45 των 127 χιλιοστών, αλλά και των Phalanx σε επίπεδο Block 1b (digital). Και τα δυο είναι απολύτως απαραίτητα για να καταφέρουν να ολοκληρωθούν σε νέο CMS (Combat Management System). Για να γίνει κατανοητό, το κόστος του εκσυγχρονισμού των Phalanx φτάνει τα 180 εκατ. ευρώ (!) και των πυροβόλων περίπου τα 50 εκατ. ευρώ.
Ξαναγράφουμε, για να γίνει κατανοητό, πως αν δεν γίνει αυτός ο εκσυγχρονισμός, τότε τα δυο αυτά όπλα θα βρεθούν εκτός συντονισμού με το CMS. Αλλιώς, τα Phalanx θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε self protect mode και μόνο. Με λίγα λόγια, το πλήρες “πακέτο” θα ξεπεράσει τα 800 εκατομμύρια ευρώ. Ποσό όμως λογικό για εκσυγχρονισμό φρεγατών, και μάλιστα υψηλής μαχητικής αξίας. Κάπου εδώ να πούμε πως αν τοποθετηθεί και ένα ικανό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου, τότε μιλάμε για ακόμη περισσότερα. Αν θυμίζουν κάτι αυτά τα νούμερα, είναι πως βρίσκονται κοντά σε ότι πρότειναν άλλες εταιρίες, δηλαδή η Lockheed Martin, η Babcock, ακόμη και η Naval Group (που όμως είχε πρόταση για 2+2 πλοία, 2 αναβαθμισμένα και 2 με κάποιες επεμβάσεις για υπηρεσία για λιγότερα χρόνια).
Οι TKMS/Thales NL προσφέρουν πάντως στο κύριο μέρος πλήρη εκσυγχρονισμό με τοποθέτηση του γνωστού στο ΠΝ μας συστήματος μάχης TACTICOS, radar NS100, STIR 1.2, αλλά και πολλούς αυτοματισμούς που θα επιτρέψουν στα πλοία να πλέουν με μικρότερο πλήρωμα από ότι σήμερα. Αν και η TKMS δεν έχει εμπειρία σε τέτοιες προσπάθειες, εντούτοις η Thales έχει, ενώ τα πλοία παραμένουν σε καλή κατάσταση (παρότι το πρώτο της κλάσης, “Ύδρα”, μετράει ήδη 30 έτη προσφοράς).
Στο προσκήνιο οι εκτοξευτές RAM
To νέο όμως στην όλη διαδικασία είναι πως η εταιρία H RAM-System GmbH (RAMSYS) μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στον εκσυγχρονισμό, προσφέροντας 4 νεοκατασκευασθέντα συστήματα RAM επιπέδου Block 2b, με φόρτο 84 πυραύλων Block 2b, για τα σκάφη, με 180 εκατ. ευρώ. Η RAMSYS θα επιμεληθεί και την ολοκλήρωση στο TACTICOS (ούτως ή άλλως, το σύστημα μάχης έχει πλήρεις βιβλιοθήκες για όλες τις εκδόσεις του RAM), αλλά και των πιθανών μετατροπών που θα χρειαστούν να γίνουν πάνω από το ελικοδρόμιο, για να τοποθετηθεί το σύστημα στη θέση του πρυμναίου Phalanx.
Η παρουσίαση της πρότασης έγινε κατά τη διάρκεια της φετινής DEFEA, όπου τα στελέχη της RAMSYS είχαν συνεχείς επαφές με τους επιτελείς του ΓΕΝ. Από πλευράς ΓΕΝ, εκτός του ότι φυσικά θέλουν πολύ κάτι τέτοιο (θα αυξήσει κάθετα τη μαχητική ικανότητα των ΜΕΚΟ200ΗΝ), ζήτησαν -και το βασικότερο, πήραν- και τη δωρεάν αναβάθμιση των 7 εκτοξευτών RAM (αυτών που είναι τοποθετημένοι πάνω στις 7 πυραυλακάτους κλάσης “Ρουσσέν”) σε επίπεδο Block 2b. Κάτι τέτοιο έχει ένα κόστος ανάμεσα στα 10 με 20 εκατ. ευρώ, αναλόγως με την έκταση των αλλαγών που θα γίνουν. Μην ξεχνάμε πως τα πρώτα RAM είναι ήδη 20 έτη στη θάλασσα.
Οι ΜΕΚΟ200ΗΝ έχουν το πρωραίο Phalanx σε μια “ενδιάμεση” κατάσταση αναβάθμισης, ενώ το πρυμναίο όχι. Ο εκσυγχρονισμός τους όμως θα κόστιζε το ίδιο. Οπότε εδώ μπήκαν “σφήνα” οι Γερμανοί πρότεινοντας εναλλακτική με τα RAM και με συνολικά καλύτερη άμυνα σημείου. Οπότε έχουμε μεγάλη βελτίωση και παραμένει στις ΜΕΚΟ200ΗΝ το πρωραίο Phalanx (κι ας μην είναι στο TEWA του CMS).
Εδώ θα πρέπει να πούμε πως το ΠΝ, έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του, τη “μεταμόσχευση” των 4 Phalanx που θα περισσέψουν σε άλλα πλοία του Στόλου, με πρώτη προτεραιότητα τα 4 Γενικής Υποστήριξης, που άτυπα τα λέμε “Μοίρα Λασκαρίδη“! Τα ΠΓΥ είναι υπερπολύτιμα για το Στόλο, και στο ΠΝ εξετάζονται πολλές και ποικίλες λύσεις ενίσχυσής τους με οπλισμό προστασίας, πέρα από τα πολυβόλα που έχουν τοποθετηθεί. Τα 4 Phalanx από τις ΜΕΚΟ200ΗΝ θα ήταν μια εξαιρετική λύση, ενώ αν υπάρξουν περισσότερα Phalanx από υπό απόσυρση S, αυτά θα μπορέσουν να κατευθυνθούν σε άλλα πλοία, όπως τα αρματαγωγά.
Στερνή μου γνώση
Η ηγεσία του ΠΝ, μετά τις αλλαγές των αρχών του χρόνου, προσπαθεί να βελτιώσει διάφορες παλιότερες προδιαγραφές εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ, προσθέτοντας για παράδειγμα την απαίτηση για ένα προηγμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου. Αλλά και με αυτό, τα πλοία φαίνεται πως δεν θα ενισχυθούν με νέα όπλα, όπως είχε γίνει δηλαδή και πριν 20 σχεδόν έτη με την μερική αναβάθμιση 6 φρεγατών κλάσης S. Τότε επιλέχθηκε η διατήρηση της ίδιας ακριβώς μαχητικής ισχύος, κάτι που τελικά προκάλεσε περισσότερα επιχειρησιακά προβλήματα από όσα έλυσε (αφού οι Τούρκοι βελτιώνουν συνεχώς τα δικά τους πλοία).
Για παράδειγμα, η Lockheed Martin, είχε προτείνει την τοποθέτηση 4 εκτοξευτών RAM Block 2(a/b) στην δική της πρόταση, κάτι που θα επέτρεπε την καλύτερη αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού. Τελικά, η γερμανική πρόταση της TKMS δεν είχε αυτή την επιλογή, όχι λόγω αδυναμίας ή άρνησης των Γερμανών, όσο λόγω της αγωνιώδους προσπάθειας να πέσει το κόστος κάτω από τα 600 εκατ. ευρώ. Υποψιαζόμαστε πως αυτό έγινε καθώς η συγκεκριμένη οροφή χρημάτων είχε ανακοινωθεί στη σύσκεψη επιτελών του Ιουνίου του 2022, όταν αποκλείστηκαν οι LM, Babcock & Naval Group λόγω υψηλότερων προσφορών. Αν θυμάστε, μόνο η σελίδα μας, είχε τονίσει τότε πως αυτό έγινε με σύγκριση διαφορετικού εύρους εργασιών, ή επί το ελληνικότερο, «συγκρίνοντας μήλα με πορτοκάλια».
Στο ΠΝ όμως δεν είδαν με ιδιαίτερη συμπάθεια το ότι οι ΜΕΚΟ200ΗΝ θα συνέχιζαν με μόλις 16 αντιαεροπορικούς πυραύλους μέχρι σχεδόν το 2050, και συνέχιζαν να εξετάζουν λύσεις. Η αναβάθμιση των Phalanx είναι μια, αλλά και πάλι, οι επιθέσεις κορεσμού απαιτούν άλλες, αποδοτικότερες μεθόδους. Τελικά τη λύση έρχεται να δώσει η ίδια η RAM-SYS με την προσφορά 4 εκτοξευτών.
Θυμίζουμε πως στη DEFEA 2021, η ίδια εταιρεία είχε παρουσιάσει ένα εξαιρετικό παράθυρο ευκαιρίας στο ΠΝ, για να αποκτούσε με πολύ περιορισμένο κόστος, 4 refurbished εκτοξευτές RAM, και μάλιστα σε επίπεδο Block 2b. Τότε το ΠΝ αδιαφόρησε, και τελικά οι εκτοξευτές αγοράστηκαν από άλλο ευρωπαίο χρήστη του RAM (πιθανά την Ολλανδία).