Το σχέδιο των φρεγατών FREMM, ιταλικών, γαλλικών και στην αμερικανική «μεγάλη» εκδοχή τους ως Constellation, πλέον μπορεί να χαρακτηριστεί κλασικό, καθώς έχει πετύχει και μεγάλες παραγγελίες και συνεχίζει να εξελίσσεται. Στην Ιταλία τώρα, αρχίζει να διαφαίνεται η νέα διαμόρφωση της, ως FREMM EVO, όπου πριν λίγες μέρες η επιτροπή Άμυνας του Ιταλικού Κοινοβουλίου ενέκρινε την παραγγελία 2 τέτοιων σκαφών.
Η Ιταλία ήδη έχει 8 FREMM, θα παραλάβει άλλες 2 σύντομα, τις Spartaco Schergat και Emilio Bianchi, ώστε να φθάσει τις 10, οπότε με τις επόμενες δύο, διαμόρφωσης EVO θα διαθέτει συνολικά 12, ως ο μεγαλύτερος χρήστης του τύπου παγκοσμίως. Αλλά αυτό μόνο για ένα διάστημα, καθώς οι ΗΠΑ έχουν αναγγείλει τη δική τους πρόθεση για προμήθεια 20 φρεγατών Constellation, σε δύο παρτίδες των 10, με τα πρώτα 4 σκάφη να έχουν πάρει και έγκριση χρηματοδότησης. Η Ιταλία πάντως θα είχε ήδη 10 FREMM, αλλά θυμίζουμε πως πούλησε 2, «εκτάκτως», στην Αίγυπτο το 2020.
Τι θα είναι τώρα η FREMM EVO; Η εξέλιξη της με βάση αρχικές πληροφορίες, προβλέπεται σε πολλά σημεία, που καθιστούν το σκάφος σχεδόν ολικά ανανεωμένο, με την επίβλεψη βέβαια των ναυπηγείων Fincantieri και τη Leonardo να έχει την κύρια ευθύνη ηλεκτρονικών και υποσυστήματων:
Αρχικά αλλάζει το κύριο ραντάρ, όπου τη θέση του περιστρεφόμενου Kronos Grand Naval, θα πάρει το νέο σταθερών πάνελ, Kronos Dual Band, 4 όψεων, με διπλό πάνελ σε κάθε όψη, καθώς εκπέμπει σε 2 μπάντες, X και C, προφανώς σε νέο κεντρικό ιστό. Ουσιαστικά η κατασκευάστρια Leonardo περιγράφει το ραντάρ ως διπλό, το Kronos Quad στην μπάντα C (με αντιβαλλιστικές ικανότητες ανίχνευσης, κάτι που έχει αναδειχθεί σε απαίτηση πλέον, ακόμη και για σκάφη μεγέθους φρεγάτας) και το Kronos StarFire στην μπάντα Χ. Και τα δύο συνεργάζονται αλλά και μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα για την αεράμυνα του πλοίου, την κατεύθυνση όπλων (πυραύλων και πυροβόλων), την ανίχνευση χώρου, τόσο αέρος όσο και επιφανείας, με το StarFire να διαθέτει και δυνατότητα ηλεκτρονικού πολέμου, όπως και μεγάλη αντοχή σε παρεμβολές. Η εμβέλεια δηλώνεται στα 300 χιλιόμετρα, αν και μάλλον στη δυνατότητα αρχικής ανίχνευσης θα είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Στο λογισμικό του σκάφους θα υιοθετηθεί η επόμενη έκδοση του συστήματος διαχείρισης μάχης Athena, η SADOC 4, που ήδη έχει βρει εφαρμογή στις φρεγάτες κλάσης PPA του Ιταλικού Ναυτικού, με τις όποιες υπομέρους εξελίξεις της. Το ίδιο λογισμικό θα μπει και στις δύο φρεγάτες αεράμυνας κλάσης Horizon, που έχει εγκριθεί η αναβάθμιση τους, οπότε το Ιταλικό Ναυτικό στοχεύει σε ομοιοτυπία στον τομέα αυτό, στις μεγάλες μονάδες του.
Σε αισθητήρες τα πλοία θα έχουν το συρόμενο σόναρ CAPTAS 4, όπως και σόναρ τρόπιδας, κάμερα ημέρας/νυκτός IRST με δυνατότητα στοχοποίησης και ελέγχου όπλων, ενώ το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου θα είναι η τελευταία έκδοση του Zeus της Elettronica, κατά πάσα πιθανότητα το ίδιο με αυτό που θα λάβουν και οι αναβαθμισμένες Horizon.
Στα πυραυλικά όπλα τώρα, το σκάφος θα διαθέτει έως 32 εκτοξευτές. Δεν έχει διευκρινισθεί αν θα είναι όλοι τύπου Α50, μόνο για Aster, αλλά το πιθανότερο είναι να υπάρχουν 16 για Aster, συν 16 τύπου Α70, για βλήματα cruise μεγάλης εμβελείας 1.000 χιλιομέτρων, όπου θα βρει θέση και το επερχόμενο Future Cruise/ASW, που εξελίσσει η MBDA. Στους Aster θα έχουμε την τελευταία έκδοση τους, την B1 NT με αντιβαλλιστικές ικανότητες, που τώρα είναι στα τελευταία στάδια εξέλιξης. Βέβαια θα υπάρχουν και οι πύραυλοι επιφανείας-επιφανείας Teseo αλλά και αυτοί στην νέα διαμόρφωση τους, την Τeseo EVO (Mk 2/E) με διπλό αισθητήρα, ραντάρ και οπτικό, ικανότητα τερματικών ελιγμών και ενδιάμεσων αλλαγών πορείας και εμβέλεια κάπου στα 200 χιλιόμετρα.
Κύριο πυροβόλο θα είναι το 127 χιλιοστών/62 διαμετρημάτων της Leonardo με χρήση κατευθυνόμενων πυρομαχικών Vulcano, ενώ στην πρύμνη θα υπάρχει το 76 χιλιοστών της ίδιας εταιρίας, με σύστημα STRALES και με πυρομαχικά DART (κατευθυνόμενα) για άμυνα σημείου. Δευτερεύοντα πυροβόλα θα είναι δύο πυργίσκοι Lionfish 30 της Leonardo με δυνατότητα χρήσης θραυσματογόνων/ airburst πυρομαχικών για καλύτερη αντιμετώπιση εναέριων απειλών. Οι συγκεκριμένοι έχουν εμβέλεια 3,5 χιλιομέτρων, ταχυβολία έως 200 βλήματα το λεπτό (με απόθεμα 200 βλημάτων), τόξο βολής από -20 μοίρες έως +70 (καλύπτοντας στόχους επιφανείας και αέρος) ενώ το βάρος τους χωρίς πυρομαχικά είναι 1.450 κιλά. Από την ίδια, σύγχρονη, οικογένεια πυργίσκων, το Ελληνικό Ναυτικό έχει διαλέξει τον Lionfish 20 για τις φρεγάτες FDI HN, αν και κατά την άποψη μας, η έκδοση με το 30αρι πυροβόλο θα ήταν καταλληλότερη γιατί μπορεί να φέρει airburst πυρομαχικά.
Το σκάφος θα έχει βέβαια πλήρες πακέτο ενεργητικών αντιμέτρων, εκτοξευτές δολωμάτων για πυραύλους ODLS-20 όπως και για τορπίλες, εκτοξευτές τορπιλών, ενώ το υπόστεγο ελικοπτέρων θα έχει χώρο για δύο NH-90 όπως και για μη επανδρωμένο. Βελτιώσεις επιμέρους θα γίνουν και σε διάφορα μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά, ψύξης και άλλα συστήματα, ώστε να ενσωματωθούν νέες τεχνολογίες και εξελίξεις.
Να τονίσουμε εδώ πως αρχικά το Ιταλικό Ναυτικό είχε παραγγείλει τις δικές του FREMM σε δύο διαμορφώσεις, μια «γενικών καθηκόντων» με 4 σκάφη και μια «ανθυποβρυχιακή», επίσης με 4 σκάφη. Η διάκριση είχε διαφορές στον εξοπλισμό, π.χ. οι ανθυποβρυχιακές είχαν 4 βλήματα MILAS ειδικά για κρούση υποβρυχίων, ενώ το εμπρόσθιο πυροβόλο ήταν 76 χιλιοστών. Στα δύο τελευταία σκάφη όμως, τα 9 και 10, εγκαταλείπεται αυτή η διαφοροποίηση και πλέον είναι κοινής «ολοκληρωμένης» διαμόρφωσης, και την ίδια λογική θα ακολουθήσουν και οι EVO.
Το κόστος τώρα: Για τα δύο EVO σκάφη έχουν προϋπολογιστεί 1,94 δις ευρώ, στο οποίο περιλαμβάνεται και ο ανασχεδιασμός της κλάσης στο νέο πρότυπο, χωρίς όπλα βέβαια. Αν οι Ιταλοί καταφέρουν να κρατήσουν εκεί το κόστος στην νέα εποχή αυξημένων τιμών, τότε θα έχουν και πρότυπο απόδοσης/κόστους.
Σε κάθε περίπτωση, ένα σκάφος όπως η ιταλική FREMM/Bergamini που ήδη έχει πετύχει την ωριμότητα του, με πλήρες πακέτο αισθητήρων, όπλων, αντιμέτρων, λογισμικού, αποδοτικού κύτους και συστήματος πρόωσης, με μεγάλους χώρους και περιθώριο εξέλιξης, πλέον βαδίζει σε μια ακόμη πιο εντυπωσιακή ολοκλήρωση, πολλαπλής εξέλιξης και προσαρμογής σε σύγχρονες απαιτήσεις.
