Σύμφωνα με ένα πρόσφατο άρθρο του ukdefencejournal.org.uk παραμένει αβέβαιο το μέλλον δύο βρετανικών φρεγατών Type 23, των HMS Argyll και HMS Westminster, κάτι που ίσως παρουσιάζει μια ευκαιρία για το δικό μας Πολεμικό Ναυτικό.
Μαθήματα από τη Χιλή: Πως φτιάχνεται ένα ικανότατο Ναυτικό με ελάχιστα κονδύλια!
Έτσι αν και το HMS Westminster πέρασε 90 μέρες στη θάλασσα το 2022 και μπήκε σε προγραμματισμένη μεγάλη επισκευή, διάρκειας δύο ετών, για να επεκτείνει τον χρόνο υπηρεσίας του μέχρι τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας, αυτή έχει σταματήσει λόγω της κατάστασης του πλοίου. Ενώ φέτος, στην αρχή του χρόνου, υπήρξαν εικασίες ότι τελικά η Westminster ενδέχεται να αποσυρθεί πρόωρα, με το πλήρωμα να παίρνει μετάθεση σε μια νέα φρεγάτα Type 26.
Η Westminster είναι από τις φρεγάτες Type 23 που έχουν ήδη δεχθεί μια αναβάθμιση χρόνου ζωής, που ονομάζεται LIFEX -Life Extension (η οποία κράτησε 2 χρόνια, από τα τέλη του 2014 έως τις αρχές του 2017), λαμβάνοντας νέο ραντάρ Artisan 997 και 32 αντιαεροπορικούς πυραύλους CAMM. Το ενδιαφέρον όμως για το ΠΝ είναι πως το πλοίο έχει ενσωματώσει και το κορυφαίο συρόμενο σόναρ 2087, ουσιαστικά μια βρετανική εκδοχή του πολύ γνωστού σε εμάς, CAPTAS-4. Έτσι το σκάφος με ηλεκτρική πρόωση και το 2087, σαφώς είναι κορυφαίος “θηρευτής” υποβρυχίων.
Εν τω μεταξύ, η άλλη φρεγάτα, η HMS Argyll, είναι η παλαιότερη κλάσης Type 23 σε υπηρεσία στο Βρετανικό Ναυτικό (εντάχθηκε το 1991). Το πλοίο επίσης έχει περάσει από πρώτη LIFEX το 2015-2017, και επίσης διαθέτει το νέο ραντάρ Artisan και τους πυραύλους CAMM. Ενώ επέστρεψε σε δεξαμενή του Κέντρου Υποστήριξης Φρεγατών το Μάιο του 2022 για συντήρηση και επέκταση χρόνου ζωής, ως δεύτερο δηλαδή στάδιο LIFEX. (Εδώ να παρατηρήσουμε πόσο συστηματικά το Βρετανικό Ναυτικό επισκευάζει και “ανανεώνει” την κατάσταση των σκαφών του, με τέτοια προγράμματα μεγάλης συντήρησης).
Η νέα LIFEX της HMS Argyll, αναμενόταν να έχει ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2023, αλλά όπως φαίνεται, και εδώ οι εργασίες διακόπηκαν. Οι σχετικές αναφορές στις αρχές του 2024 υποδηλώνουν ότι παρά την καλή κατάσταση του πλοίου και την εγγύηση της Babcock ότι το έργο θα ολοκληρωθεί επιτυχώς, η φρεγάτα ενδέχεται να μην επιστρέψει σε υπηρεσία, κυρίως λόγω ελλείψεων προσωπικού!
Αυτό είναι από τα μεγάλα ζητήματα του Βρετανικού Ναυτικού τον τελευταίο καιρό, που από τη μια “τρέχει” δύο παράλληλα προγράμματα κατασκευής νέων φρεγατών, των Type 26 και των Type 31, αλλά από την άλλη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στελέχωσης. Έτσι, δεν αποκλείεται και οι δυο φρεγάτες Type 23 που αναφέραμε, με ήδη ένα εκσυγχρονισμό τελειωμένο, και στη μέση ενός νέου προγράμματος μεγάλης συντήρησης, να είναι διαθέσιμες για αποδέσμευση, και μάλιστα άμεσα. Φυσικά ο νέος ιδιοκτήτης θα πρέπει να πληρώσει τις εργασίες ολοκλήρωσης της τρέχουσας συντήρησης και για τα δυο πλοία, κάτι όμως που θα εγγυάται πως τα σκάφη θα παραληφθούν σε πολύ καλή κατάσταση και ηλεγμένα πλήρως. Οπότε δεν θα “κρύβουν” αβαρίες ή σοβαρές φθορές και θα έχουν ακόμη χρόνια υπηρεσίας μπροστά τους.
Γνωρίζοντας τις τιμές που οι Βρετανοί πωλούν τα μεταχειρισμένα πλοία τους, θα λέγαμε πως τα πλοία, χωρίς τους πυραύλους Sea Ceptor (CAMM) θα μπορούσαν να πωληθούν πολύ φθηνά, περίπου στα 100 εκ. ευρώ το κάθε ένα.
Κάπου εδώ θα πρέπει να πούμε πως στη θέση των CAMM μπορούν να τοποθετηθούν μελλοντικά και οι αυξημένης εμβέλειας CAMM-ER. Ακόμη τα πλοία έχουν ικανό εκτόπισμα, 5.000 τόνους, περίσσια ηλεκτρικής ισχύος και χώρου, ακόμη και για τοποθέτηση εκτοξευτή RAM στο πίσω μέρος.
Θα πρέπει να είμαστε σαφείς, πως δεν είναι όλα ρόδινα με τις Type 23. Το μεγαλύτερο πρόβλημα -εκτός από την παλαιότητα- θα λέγαμε πως είναι το σύστημα διαχείρισης μάχης που διαθέτουν, φτιαγμένο ειδικά για Βρετανικό Ναυτικό από τη BAΕ Systems. Ονομάζεται Surface Ship Command System (SSCS) και βασίζεται σε αρχιτεκτονική Ada, με χρήσης επεξεργαστών Intel 80486. Πάντως το SSCS έχει αναβαθμιστεί για να δεχτεί το Sonar 2087 και το σύστημα αντιμέτρων Outfit DLH. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούμε να πούμε πως έχει κάποια σχέση με το TACTICOS, που είναι το στάνταρ σύστημα διαχείρισης μάχης του ΠΝ.
H BAe Systems όμως, έχει εξαιρετική γνώση του TACTICOS, καθώς το έχει ενσωματώσει στις πυραυλακάτους Ρουσσέν του ΠΝ. Αυτό ίσως σημαίνει πως μπορεί να βρεθεί λύση στην περίπτωση που ενδιαφερθούμε για τις Type 23. Αν μάλιστα προχωρήσουμε σε αναβάθμιση των πυραυλακάτων κλάσης Ρουσέν (μια ακόμη ανάγκη μας), ενσωματώνοντας εκεί και ένα πρόγραμμα προσαρμόγης του ΤACTICOS στις βρετανικές φρεγάτες (εφόσον γίνεται και είναι οικονομικό προσιτό).
Ένα άλλο ζήτημα έχει να κάνει με το οργανικό ελικόπτερο ανθυποβρυχιακού πολέμου. Το Βρετανικό Ναυτικό χρησιμοποιεί σε αυτό το ρόλο τα Lynx, και πλέον τα Wildcat, που είναι κατηγορίας 7 τόνων, ενώ το ΠΝ χρησιμοποιεί τα ικανότερα S-70B/B6 και στο μέλλον τα MH-60R, που είναι κατηγορίας 10 τόνων. Το ελικοδρόμιο όμως των πλοίων μπορεί άνετα να δεχτεί ΜH-60R, αφού έχουν φιλοξενήσει μέχρι και ελικόπτερα Merlin (AW101), των 15 τόνων. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι αν μπορεί να φιλοξενηθεί στο υπόστεγο το MH-60R/S-70B, με ή χωρίς μετατροπές.
Πολλοί θα ισχυριστούν πως δεν αξίζει να κάνουμε την οποιαδήποτε “φασαρία” για μόλις 2 πλοία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όπως πως μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, το Βρετανικό Ναυτικό θα αποσύρει όλες τις Type 23, οι οποίες προβλέπεται να έχουν σημαντική ζήτηση από πολλά πολεμικά ναυτικά παγκοσμίως, ως αξιόλογα σκάφη “δεύτερο χέρι”. Ακόμη και η Τουρκία είχε εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον.
Ειδικά τα HMS Argyll & Westminster, έχουν μπει στο “στόχαστρο” της Ουκρανίας εδώ και καιρό καθώς είναι πλοία πρώτης γραμμής και έχουν περάσει εκσυγχρονισμό LIFEX. Με τις ολλανδικές M να βρίσκονται σε κακή κατάσταση, δεν αποκλείουμε να δούμε εκ νέου και την Χιλή να ενδιαφέρεται για τα πλοία. Άλλωστε το Χιλιανό Ναυτικό έχει ήδη τρεις Type 23 σε υπηρεσία, και μάλιστα τις εκσυγχρόνισε με πυραύλους CAMM και ραντάρ Hensoldt TRS-4D.
Έτσι το απόθεμα των Type 23 των Βρετανών θα μπορούσε να ήταν μια ικανή “ενδιάμεση λύση” για το ΠΝ. Η συνήθης αντίρρηση πως έχουν “διαφορετική φιλοσοφία” σε σχέση με τα πλοία που υπηρετούν σήμερα, καταρρίφθηκε με την επιλογή το 2021 των φρεγατών FDI HN, που έδειξε πως ΠΝ -αν το επιθυμεί- μπορεί να ενσωματώσει μια νέα σχεδιαστική και επιχειρησιακή φιλοσοφία. Ενώ βέβαια όλοι γνωρίζουμε πως ελληνικό στόλο αποκλειστικά με νέα σκάφη αποκλείεται να έχουμε, οπότε κάθε αξιόλογο μεταχειρισμένο πρέπει να εξετάζεται, χωρίς τάσεις “νεοπλουτισμού”.
Θα πρέπει κλείνοντας, να πούμε πως οι αξιωματικοί του ΠΝ περνούν κάθε χρόνο πολλά εκπαιδευτικά σχολεία στη Βρετανία, καθώς οι σχέσεις των δυο ναυτικών είναι μακροχρόνιες. Επίσης, οι Type 23 σχεδιάστηκαν με βάση την εμπειρία των Falklands, και θεωρούνται πως έχουν μεγάλη επιβιωσιμότητα, με αντοχή σε πολλαπλά πλήγματα. Τέλος, το Βρετανικό Ναυτικό έχει τεράστια παράδοση και ιστορικό νικηφόρων ναυτικών επιχειρήσεων, κάτι που έχει “ενσωματωθεί” στις σχεδιάσεις πλοίων του όπως και στην γενικότερη φιλοσοφία επιχειρήσεων.
