Ισχυρός βρετανικός στόλος 18 πλοίων της γραμμής και μεταγωγικών καθοδόν προς την Αμερική συναντάται με ισπανική μοίρα 9 πολεμικών, την οποία καταδιώκει συλλαμβάνοντας 4 ισπανικά πλοία, συμπεριλαμβανομένης της ναυαρχίδας τους. Η σύγκρουση έλαβε χώρα στις νότιες ακτές της Πορτογαλίας, κοντά στο πεδίο της ναυμαχίας που δεκαεπτά χρόνια μετά θα λάβει χώρα η ομώνυμη -μεγαλύτερη- σύγκρουση, όπου ο ναύαρχος σερ Τζων Τζέρβις θα κατατροπώσει τον ισπανικό στόλο, ενώ θα διακριθεί και ο ικανός και φιλόδοξος Οράτιος Νέλσων. Φαίνεται πως η περιοχή, που κατά τους αιώνες αποτέλεσε πεδίο μάχης πάνω από δέκα φορές, δεν είναι ιδιαίτερα τυχερή για τους Ισπανούς.
Οι τελευταίοι μετείχαν ενεργά στον πόλεμο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας, όχι ασφαλώς γιατί μοιράζονταν τα αισθήματα των Αμερικανών επαναστατών αλλά διότι προσέβλεπαν στην επανάκτηση του βράχου του Γιβραλτάρ, ενώ η Βρετανία ήταν απασχολημένη σε επιχειρήσεις πέραν του Ατλαντικού. Τον Ιούνιο του 1779 ο ισπανικός στόλος πολιόρκησε τον “Βράχο” σε μια προσπάθεια να εξωθήσει τους υπερασπιστές του να παραδοθούν από την πείνα. Μέχρι τα τέλη του χρόνου είχαν φτάσει πολύ κοντά στο σκοπό τους και η φρουρά καλούσε το Λονδίνο σε βοήθεια. Το τελευταίο οργάνωσε έναν στόλο για τον ανεφοδιασμό του που απέπλευσε στα τέλη Δεκεμβρίου.
Στις 8 Ιανουαρίου 1780, ο στόλος του ναυάρχου σερ Τζώρτζ Ρόντνεϋ εντόπισε ιστία ισπανικών πλοίων τα οποία καταδίωξε και αιχμαλώτισε μαζί με ένα πολεμικό. Το πλοίο επανδρώθηκε με μειωμένο βρετανικό πλήρωμα και εντάχθηκε στη δύναμη του Ρόντνεϋ. Στο μεταξύ, με ένα από τα βρετανικά πλοία να δένει στη Λισαβόνα για επισκευές, οι Βρετανοί ενημερώθηκαν πως ισχυρός ισπανικός στόλος 11 πλοίων κατευθνόταν για να τους αναχαιτίσει. Οι δύο πλευρές συναντήθηκαν στις 16 Ιανουαρίου και αφού έλαβαν σχηματισμούς μάχης άρχισαν κατά τις 16:00 το απόγευμα να εμπλέκονται. Ο κακός χειμερινός καιρός εμπόδιζε την καλή επαφή μεταξύ τους και έκανε τους διοικητές απρόθυμους να λάβουν δραστικές αποφάσεις. Μέχρι τις 18:00 οι δύο στόλοι καλύφθηκαν από το σκοτάδι της νύχτας.
Η σύγκρουση, παρόλα αυτά, δεν είχε τελειώσει! Αποφασίζοντας πως η ευκαιρία ήταν μοναδική, οι Βρετανοί επέλεξαν να συνεχίσουν την καταδίωξη και εμπλοκή του αντιπάλου μέσα στη νύχτα με το φως του φεγγαριού. Σε μια σύγκρουση που κράτησε σχεδόν όλο το βράδυ, οι Ισπανοί έχασαν 4 τουλάχιστον πλοία της γραμμής που παραδόθηκαν στους Βρετανούς με άλλα δύο να είναι αμφισβητούμενα (οι Βρετανοί τα διεκδικούν αλλά δεν εμφανίζονται στις ισπανικές πηγές) ενώ ένα, το Santo Domingo των 74 πυροβόλων εξερράγη. Οι Ισπανοί έχασαν 2.500 άνδρες που σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν έναντι μόλις 134 Βρετανών.
Έτσι ο στόλος του Ρόντνεϋ πέτυχε να εξουδετερώσει την ισπανική απειλή και ανεφοδίασε το Γιβραλτάρ και τη Μινόρκα στις Βαλεαρίδες νήσους, συνεχίζοντας μετά για τις Δυτικές Ινδίες. Στη σύγκρουση σημαντικό ρόλο έπαιξε και η χρήση της τεχνικής επιχάλκωσης των υφάλων (copper clad) των βρετανικών πλοίων, που τους προσέδιδε μεγαλύτερη ταχύτητα και αντοχή από τα παλαιότερα πλοία.
