D-Day 75: Πώς είδαν οι Γερμανοί την μεγάλη Απόβαση  

«Ο λαιμός μου είχε στεγνώσει τόσο που πονούσε και τα χέρια μου άρχισαν να τρέμουν. Δεν ήμουν ο μόνος που είχε επηρεασθεί, ένας από τους πολύ νεαρούς άρχισε να ρεύεται σαν να ήθελε να ξεράσει…» Για τον Χάινριχ Ρούντερ, Panzergrenadier στην Νορμανδία τον Ιούνιο του ’44, το συναίσθημα που ένιωσε στην θέα της συμμαχικής δύναμης εισβολής ήταν «καθαρός φόβος».

Αν και οι Γερμανοί περίμεναν πως αργά ή γρήγορα, οι Σύμμαχοι κάποια στιγμή μέσα στο καλοκαίρι θα επιχειρούσαν απόβαση, τίποτα δεν θα μπορούσε να τους προετοιμάσει για το απίστευτο θέαμα. Μια αρμάδα 7.000 πλοίων και αποβατικών ήταν έτοιμη να εξαπολύσει 156.000 άνδρες και 10.000 οχήματα κάθε τύπου σε πέντε αιγιαλούς αποβάσεως. «Βλέπαμε έναν τεράστιο αριθμό πλοίων. Απολύτως τεράστιο». Η ώρα της εισβολής για την απελευθέρωση της κατεχόμενης Ευρώπης είχε φτάσει.

6 Ιουνίου 1944: Η D-Day ξεκίνησε με μια υγρή, γκρίζα αυγή πάνω από την Μάγχη. Μετά από μια 24ωρη αναβολή λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, το «παράθυρο» ύφεσης του καιρού που προέβλεπαν οι μετεωρολόγοι έκαναν τον Αρχιστράτηγο των συμμαχικών δυνάμεων, Στρατηγό Άϊζενχαουερ, να πάρει την ιστορική απόφαση. «Πάμε…» είπε μετά από πολλή σκέψη. Στόχος της Επιχείρησης Overlord «τίποτε λιγότερο από πλήρη νίκη».

Τα γεγονότα της απόβασης στην Νορμανδία είναι γνωστά και καταγεγραμμένα. Φρόντισαν γι’ αυτό οι νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Άλλωστε οι ηττημένοι δεν έχουν δικαίωμα να ομιλούν. Πώς είδαν και πώς βίωσαν όμως οι Γερμανοί την μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση στην Ιστορία; Οι εμπειρίες που κατέγραψε ο Jonathan Trigg στο βιβλίο του ‘D-Day Through German Eyes: How the Wehrmacht Lost France’ είναι αποκαλυπτικές.

Ο τρομακτικός ναυτικός βομβαρδισμός πριν την απόβαση έδωσε μια γεύση στους υπερασπιστές των ακτών από αυτό που θα ακολουθούσε. Λέγεται ότι στο βρετανικό καταδρομικό HMS Belfast, ναυαρχίδα της Bombardment Force E, οι δονήσεις από τις αλλεπάλληλες ομοβροντίες των πυροβόλων του ράγισαν τις τουαλέτες του πλοίου… «Ένιωθα τις εκρήξεις στα τύμπανα των αυτιών μου, η μύτη μου άρχισε να τρέχει αίμα…» θυμάται ο Ρούντερ.

Το Ναυτικό συνέχιζε να χτυπά ανελέητα τις οχυρές θέσεις των Γερμανών με ό,τι όπλα διέθεταν τα πλοία. «Ένα μεγάλο καταφύγιο πίσω μας χτυπήθηκε από μια ρουκέτα η οποία έκανε το bunker κομμάτια. Οι τοίχοι και η οροφή τινάχτηκαν στον αέρα». Σαν να μην έφθαναν τα ναυτικά πυρά, οι φωλιές πολυβόλων και τα επάκτια πυροβολεία σφυροκοπούντο και από την συμμαχική Αεροπορία.

Ο γερμανικός Στρατός θεωρείτο από τους καλύτερα εξοπλισμένους και εκπαιδευμένους όμως δεν είχε μόνο ψημένους στην μάχη βετεράνους. Στην Νορμανδία πολλές μονάδες ήταν επανδρωμένες με «νέους» ελάχιστης ή καθόλου εμπειρίας, ξένους εθελοντές, ακόμη και με εφήβους. Η τρομακτική δύναμη πυρός που εξαπέλυσαν οι Σύμμαχοι απεδείχθη υπερβολικά πολύ γι’ αυτούς.

Ειδικά οι εμπρηστικές ρουκέτες των αμερικανικών P-47D ξυπνούν ακόμη εφιάλτες σε όσους υπηρέτησαν στην Νορμανδία. Σύμφωνα με τον Χάινριχ Ρούντερ οι ρουκέτες των Thunderbolt διέθεταν ένα εύφλεκτο υλικό αναμεμιγμένο με πίσσα ή καουτσούκ που διασφάλιζε ότι θα παρέμενε κολλημένο στον στόχο ενώ αυτός καιγόταν.

Ο ίδιος θυμάται καλά την στιγμή που μια ρουκέτα χτύπησε το όρυγμα όπου βρισκόταν με τους συντρόφους του –μια στιγμή «απόλυτης κόλασης και χάους» όπως λέει χαρακτηριστικά, με άνδρες να τρέχουν καιόμενοι εδώ κι εκεί αλλόφρονες ή να πέφτουν στις φλόγες και να πεθαίνουν. Ένας άλλος Γερμανός στρατιώτης περιγράφει ένα απευθείας πλήγμα ρουκέτας σε καταφύγιο ως «σκηνή από την κόλαση, ένα απαίσιο θέαμα που με στοιχειώνει μέχρι σήμερα…»

Αντίθετα με τις γερμανικές οχυρώσεις στις άλλες ακτές, αυτές στην Omaha Beach παρέμειναν εν πολλοίς άθικτες. Εκεί ήταν που οι Αμερικανοί είχαν και τις μεγαλύτερες απώλειες. Οι δραματικές σκηνές από την ταινία ‘Saving Private Ryan’ φέρνουν δάκρυα στα μάτια όσων αποβιβάστηκαν στην «ματωμένη Omaha», την ακτή-σφαγείο.

«Οι Αμερικανοί ήταν περίπου 400 μέτρα μακριά μας» θυμάται ο Επιλοχίας Χένρικ Νάουμπε ο οποίος στις 6 Ιουνίου 1944 επάνδρωνε με συναδέλφους του μια φωλεά πολυβόλου . «Στην αρχή δεν τους σκόπευα έναν-έναν αλλά άρχισα να βάλλω στρέφοντας το όπλο από αριστερά προς τα δεξιά κατά μήκος της ακτής.

Αυτό έριχνε μερικούς από τους πρώτους άνδρες κάθε σειράς, το MG42 ήταν τόσο ισχυρό που οι βολίδες συχνά διαπερνούσαν το ανθρώπινο σώμα και χτυπούσαν ο,τιδήποτε βρισκόταν πίσω του. Έτσι, πολλοί χτυπήθηκαν από σφαίρα που ήδη είχε περάσει τον μπροστινό τους ή και δύο άνδρες». Εκείνη την ημέρα το πολυβόλο του έριξε 150.000 σφαίρες.

«Την μοναδική φορά που σταματήσαμε να βάλλουμε ήταν όταν η κάννη άρχισε να υπερθερμαίνεται, δείχνοντας σημάδια αφλογιστίας. Δεν θέλαμε να ρισκάρουμε να χαλάσει και το αφήσαμε να κρυώσει. Αντί γι’ αυτό πήραμε και χρησιμοποιήσαμε τα όπλα μας…»

Ο Καρλ Βέγκνερ βρέθηκε σε παρόμοια θέση. Περιγράφοντας τα συναισθήματά του καθώς τα πολυβόλα θέριζαν τους Αμερικανούς κατά κύματα λέει πως το μυαλό του εκλογίκευε την κατάσταση. «Ήταν πόλεμος. Ωστόσο κι έτσι αφήνει μια ξινή γεύση στο στόμα» λέει.

«Τότε δεν ήταν ώρα να σκεφτείς τι ήταν σωστό και τι λάθος, μόνο την επιβίωση σκεφτόσουν… Μετά τις πρώτες στιγμές το μυαλό μου λειτουργούσε αυτόματα. Όταν το όπλο μου έπαθε εμπλοκή, αποκατέστησα την βλάβη γρήγορα διότι κάθε δευτερόλεπτο μετρούσε…. Τραβώντας το κλείστρο για χιλιοστή φορά, σταμάτησα για να ρίξω μια ματιά στην ακτή.

Είδα Amis (αργκό για τους Αμερικανούς στρατιώτες) να κείτονται παντού. Κάποιοι ήταν νεκροί, άλλοι εντελώς ζωντανοί… Αυτό που είδα με έπεισε ότι προς το παρόν ήταν χειρότερα εκεί κάτω απ’ ότι ήταν για μας εδώ που είμασταν, παρόλο που είχαμε δεχτεί –και συνεχίζαμε να δεχόμαστε– γερό σφυροκόπημα…»

Αρκετοί Γερμανοί κατάφεραν να αντέξουν ολόκληρο το πρωί όμως κατά το μεσημέρι είχαν ξεμείνει πια από πυρομαχικά, λυγίζοντας από την σφοδρότητα και την κλίμακα της επίθεσης των Συμμάχων. Με τους επιτιθέμενους να βρίσκουν σταδιακά εξόδους διαφυγής από τις ζώνες του φονικού πυρός, οι υπερασπιστές του «Τείχους του Ατλαντικού» δεν είχαν άλλη επιλογή από το να παραδοθούν.

Παρά τις αρχικές επιτυχίες στην Ακτή Omaha κατέστη σύντομα σαφές ότι οι γερμανικές δυνάμεις, εν πολλοίς άπειρες και ελλιπώς εξοπλισμένες και χωρίς ικανή ηγεσία αφού ο Στρατάρχης Ρόμμελ ήταν σε άδεια, θα έχαναν την μάχη του προγεφυρώματος. Τα πυρομαχικά τους τελείωναν, ιδίως στις φωλεές πολυβόλων, ενώ μια αντεπίθεση από ενισχύσεις που θα ανέτρεπε την κατάσταση είτε καθυστέρησε είτε απετράπη.

Ο 20χρονος τότε Στέφαν Χάινβες θυμάται τον άνδρα δίπλα του να δέχεται μια σφαίρα στον λαιμό και μια δεύτερη στο στήθος. «Κυριολεκτικά τον έκαναν κομμάτια μπροστά μου». Λίγα λεπτά αργότερα, ένα συμμαχικό αεροσκάφος πολυβόλησε την θέση τους κόβοντας στα δύο έναν Ρώσο που είχε στρατολογηθεί από την Wehrmacht. «Οι υπόλοιποι περάσαμε πάνω από τα κομμάτια του και το βάλαμε στα πόδια» λέει απλά.

Συνειδητοποιώντας ότι όλα ήταν χαμένα, κάποιοι αποφάσισαν ότι ο ηρωικός θάνατος δεν ήταν γι’ αυτούς. Ένας στρατιώτης, ο Χέλμουτ, θυμάται πως μόλις άρχισε η αμερικανική επίθεση οι Πολωνοί και οι Αλσατοί που ήταν στο χαράκωμά του είπαν στον Διοικητή τους να παραδοθεί. Η απάντησή του ήταν πως όποιος αρνηθεί να πολεμήσει θα εκτελεστεί. Οι Πολωνοί τον πυροβόλησαν στο κεφάλι, χτύπησαν τον Χέλμουτ –τον μοναδικό Γερμανό που είχε απομείνει στο χαράκωμα– και έφυγαν τρέχοντας.

Για τον Γιόζεφ Χέγκερ, εκείνη η μια ώρα που πέρασε σε ένα όρυγμα πολεμώντας στην Ακτή Omaha ήταν «η πιο τρομακτική ώρα της ζωής μου». Οι προελαύνοντες Αμερικανοί τον βρήκαν παγιδευμένο σε ένα bunker με 30 ακόμη άτομα. Πολλοί ήταν τραυματίες. Όταν άρχισαν να γεμίζουν με χώμα τις θυρίδες εξαερισμού του καταφυγίου πριν φέρουν φλογοβόλο για να τους βγάλουν, κόντεψε να ξεσπάσει ανταρσία. Τελικά ένας στρατιώτης άρπαξε μια λευκή κουβέρτα από έναν τραυματία, την έδεσε σε ένα μπαστούνι κι άρχισε να την κουνάει εις ένδειξη παράδοσης.

Εν τω μεταξύ, ο Επιλοχίας Νάουμπε, σχεδόν αναίσθητος από την έκρηξη βλήματος όλμου, βρέθηκε αιχμάλωτος των Αμερικανών. Προς μεγάλη του έκπληξη δεν τον σκότωσαν όπως περίμενε. «Όταν σκέφτηκα τι έγινε στην ακτή, τους σωρούς των πτωμάτων εκεί κάτω, νόμιζα ότι θα μας σκότωναν. Θα τους δείχναμε εμείς έλεος αν οι ρόλοι είχαν αντιστραφεί, αν είμασταν εμείς οι επιτιθέμενοι;»

Την πρώτη ημέρα της απόβασης οι συμμαχικές απώλειες ανήλθαν σε 4.414 άνδρες. Ο συνολικός αριθμός των απωλειών παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστος. Εκτιμάται ότι οι Σύμμαχοι έχασαν περίπου 10.000 άνδρες φονευθέντες στην μάχη, τραυματίες ή αγνοούμενους. Από αυτούς, 6.603 ήταν Αμερικανοί, 2.700 Βρετανοί και 946 Καναδοί. Πιστεύεται ότι οι γερμανικές απώλειες έφθασαν τις 9.000 –πολλοί δεν βρέθηκαν ποτέ.

Χιλιάδες ήταν και οι άμαχοι που σκοτώθηκαν από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς. Μόνο από τα μεσάνυχτα της 5^ης Ιουνίου μέχρι τις 08:00 πμ της D-Day τα αεροπλάνα των Συμμάχων πραγματοποίησαν 14.674 εξόδους… Ωστόσο τίποτα δεν είχε κριθεί ακόμη.

Κανείς από τους αντικειμενικούς σκοπούς της δύναμης εισβολής δεν επετεύχθη την πρώτη ημέρα. Αλλά και οι Γερμανοί απέτυχαν να «τους πετάξουν πίσω στην θάλασσα» όπως είχε υποσχεθεί στον Χίτλερ ο Στρατάρχης Ρόμμελ. Από την Νορμανδία, οι Σύμμαχοι άρχισαν αργά την προέλασή τους πολεμώντας εναντίον ενός αντιπάλου που ενδόμυχα ήξερε πως ο πόλεμος χανόταν.

«Μερικοί ηλίθιοι πίστευαν πως η Γερμανία μπορούσε ακόμη να κερδίσει τον πόλεμο αλλά εγώ δεν ήμουν ένας από αυτούς» λέει ο Κλάους Χέρριγκ. «Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Νομίζω ότι οι μισοί από τους συντρόφους μου αισθάνονταν όπως κι εγώ. Ο καθένας μπορούσε να δει ότι δεν είμασταν ανίκητοι, όπως πάντα μας έλεγαν…»

«Περιμέναμε την απόβαση με ανάμικτα συναισθήματα. Ήξερα ότι έπρεπε να κάνω το καθήκον μου ως στρατιώτης όμως βαθιά μέσα μου απλώς ήλπιζα όλο αυτό να τελείωνε» εξομολογείται. Η κρυφή ευχή του, όπως και πολλών άλλων συναδέλφων του, θα γινόταν πραγματικότητα. Ο δρόμος της Ελευθερίας που άνοιξαν οι Σύμμαχοι στην Νορμανδία θα τερματιζόταν ένδεκα μήνες αργότερα στο ερειπωμένο Βερολίνο.

Αλέξανδρος Θεολόγου