Καθώς έχουμε πλέον στα χέρια μας την αμερικανική βεβαίωση για παραχώρηση στην Ελλάδα 4 πλοίων Παρακτίων Επιχειρήσεων κλάσης LCS Freedom, είναι πολύ σημαντική μια εξήγηση και για ιστορικούς λόγους, αλλά και για πολύ πιο ουσιαστικούς, πολιτικούς, διεθνών σχέσεων, αντίληψης του Πολεμικού Ναυτικού και σχετικών επιχειρησιακών επιλογών. Ποια είναι αυτή η εξήγηση; Πως το Πολεμικό Ναυτικό και έβλεπε θετικά εδώ και χρόνια μια τέτοια παραχώρηση, αλλά -και εδώ θα διαψευστούν πολλοί- έχει ζητήσει πάνω από μια φορά επίσημα την αγορά MMSC/HF2, δηλαδή την εξοπλισμένη εκδοχή του σκάφους.
Ας κάνουμε λοιπόν την ιστορική αναδρομή: Η πρώτη αναφορά σε λύση επιπέδου LCS (δηλαδή εξέλιξη του βασικού πλοίου με εξτρά εξοπλισμό) έρχεται το όχι και τόσο μακρινό 2018, όταν η κατασκευάστρια εταιρεία ξεκινά κάποιες παρουσιάσεις στο Πολεμικό Ναυτικό. Ας δούμε το πρώτο άρθρο που δημοσίευση η ΠΤΗΣΗ, στις 16 Δεκεμβρίου 2018. Το πλοίο που παρουσιάζεται εκεί και μας είχε προταθεί, ήταν κοντά σε μια διαμόρφωση που είχε δει και το Ισραήλ. Το οποίο όμως τελικά προτίμησε τις Sa’ar 6, που έχουν ως βάση την γερμανική κορβέτα Κ130.
H Lockheed Martin προτείνει στο ΠΝ φρεγάτες LCS, με κατασκευή όλων των πλοίων στην Ελλάδα!
Η συζήτηση για αυτό το “εξoπλισμένο LCS Freedom” εξελισσόταν παράλληλα με το πρόγραμμα απόκτησης ελικοπτέρων τύπου MH-60R, καθώς το ΠΝ είχε πειστεί πως αυτά ήταν (και παραμένουν) η κεντρική λύση για την αντιμετώπιση των υποβρυχίων κλάσης 214ΤΝ που κατασκεύαζε τότε η Τουρκία. Ενώ ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα των πλοίων με σύστημα μάχης AEGIS (δηλαδή παρόμοιου με αυτό που φέρει και το LCS Freedom), ήταν η ειδική διασύνδεση ελικοπτέρου-πλοίου μέσω τερματικών Hawklink, για πολυστατική ανθυποβρυχιακή έρευνα. Με την ευκαιρία να πούμε πως ουδεμία σχέση υπάρχει μεταξύ Hawklink και Link 16, το πρώτο είναι εξειδικευμένο για επικοινωνία με το ελικόπτερο με πολύ μεγάλη ταχύτητα μετάδοσης δεδομένων.
Οι συζητήσεις λοιπόν για το “εξοπλισμένο LCS” ωρίμασαν αρκετά προς το τέλος του 2019, όταν το ΠΝ είχε αρχίσει να φτιάχνει ένα “ολιστικό σχέδιο ανανέωσης”, που θα βασίζονταν πάνω σε αυτά τα σκάφη. Και η αμερικανική πρόταση πλέον είχε ως βάση το σχεδιασμό της διαμόρφωσης που αγόρασε το ναυτικό της Σαουδικής Αραβίας, δηλαδή την MMSC.
Κάποια στιγμή, εντός του 2020, το ΠΝ σκέφτηκε τη διασύνδεση της προμήθειας των MMSC με τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ. Αυτό ήταν μια σοβαρή εξέλιξη στον σχεδιαζόμενο εκσυγχρονισμό του Στόλου, καθώς οι ΜΕΚΟ200ΗΝ θα αναλάμβαναν ένα σημαντικό κομμάτι της ναυτικής μας ισχύος για τα επόμενα 20 χρόνια τουλάχιστον. Πάλι η ΠΤΗΣΗ ήταν η πρώτη που το έγραψε τον Ιούλιο του 2020.
Βέβαια μπορεί να πει κανείς πως όλα αυτά δεν είναι παρά ενδείξεις ενδιαφέροντος και συζητήσεων από πλευράς Πολεμικού Ναυτικού, χωρίς δέσμευση του. Υπάρχει όμως και πιο επίσημη συνέχεια.
Έτσι, στις 20 Οκτωβρίου 2020, το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο, με ΑΓΕΝ τον Αντιναύαρχο Στυλιανό Πετράκη πήρε την Απόφαση 136. Αυτή προέβλεπε την ενεργοποίηση του προγράμματος Αναβάθμισης των Δυνατοτήτων του Στόλου, με 4 MMSC, εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ και απόκτηση πλοίων Ενδιάμεσης Λύσης. Κρατήστε την ημερομηνία και το θεσμικό όργανο που λαμβάνει την απόφαση, η οποία είναι κομβική. Λίγες μέρες μετά, η ΠΤΗΣΗ δημοσίευσε το παρακάτω άρθρο, αφού είχαμε την σχετική πληροφόρηση.
Για να γίνει κατανοητή η σημασία της παραπάνω απόφασης, δεν μπορεί να υπάρξει ενεργοποίηση προγράμματος αν δεν υπάρξει και κατανομή των απαιτούμενων χρημάτων. Έτσι, προβλεπόταν η διάθεση 5 δις ευρώ (για την ακρίβεια 4,95 δις) σε βάθος δεκαετίας, με τελική αποπληρωμή το 2031. Μετά, καθώς οι αντιδράσεις στη δημόσια σφαίρα άρχισαν να κλιμακώνονται, η ΠΤΗΣΗ δημοσίευσε νέο άρθρο στις 5 Νοεμβρίου 2020, προκειμένου να υποστηριχθεί η απόφαση του ΠΝ, καθώς έτσι κρίναμε πως έπρεπε να γίνει.
ΑΠΑΝΤΑΜΕ: Γιατί το ΠΝ επέλεξε τις MMSC; 12+1 ερωτήσεις για τις LCS/MMSC…
Εδώ να εξηγήσουμε πως ενώ οι MMSC κάλυπταν σε συνεργασία με τα MH-60R τις ανάγκες του ΠΝ σε ανθυποβρυχιακό πόλεμο, το ΠΝ παρέμενε με σοβαρά κενά στην αεράμυνα περιοχής. Έτσι, η απόφαση του ΑΝΣ που μιλούσε για πλοία Ενδιάμεσης Λύσης, αναφέρονταν ουσιαστικά είτε στα αντιτορπιλλικά κλάσης Arleigh Burke, είτε στα καταδρομικά Ticonderoga. Τα Ticonderoga ήταν ήδη στο “τραπέζι”, και αυτό το είχε βεβαιώσει αργότερα, ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ.
Τζ. Πάιατ: FFG(X) και Ticonderoga στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδας-ΗΠΑ!
Η συνέχεια σε επίσημο επίπεδο έχει ως εξής: Στις 22 Μαρτίου 2021, ο τότε ΑΓΕΝ Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης, έστειλε επιστολή μαζί με Letter Of Request στις ΗΠΑ, ζητώντας τις MMSC, εκσυγχρονισμό των 4 φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ, ενδιάμεση λύση με σαφή αναφορά στα Arleigh Burke και συμπαραγωγή στις φρεγάτες FFG(X). Ακόμη υπήρχαν από δικής μας πλευράς και σαφείς απαιτήσεις για τη περαιτέρω διαμόρφωση των MMSC (με σύστημα STRALES στο κύριο πυροβόλο, με προηγμένη σουϊτα ηλεκτρονικού πολέμου). Οπότε το Πολεμικό Ναυτικό εμφανιζόταν να μετέχει ακόμη περισσότερο στην εξέλιξη της όλης υπόθεσης ζητώντας προσθήκες (που οδήγησαν στην παρουσίαση της τελικής διαμόρφωσης HF2).
Ακριβώς 6 μήνες μετά, στις 22 Σεπτεμβρίου 2021, ο ΑΓΕΝ επανήλθε με νέα επιστολή, θα λέγαμε διευκρινιστική της πρώτης. Ήδη οι Αμερικανοί είχαν κάνει σαφές πως αντιτορπιλικά Arleigh Burke δεν είναι άμεσα διαθέσιμα, οπότε το ΠΝ πήγε στην επόμενη επιλογή για Ενδιάμεση Λύση, ζητώντας Ticonderoga. Τότε, και με την ανάγκη για περισσότερες πλώρες, ο ΑΓΕΝ Στυλιανός Πετράκης, αιτήθηκε και την αποδέσμευση μεταχειρισμένων LCS Freedom ως συμπλήρωμα, ενώ επιβεβαίωσε το “έντονο ενδιαφέρον” του ΠΝ για τις φρεγάτες κλάσης Constellation.
Με λίγα λόγια, το ΠΝ σε μια διαδρομή ετών έχει αποφασίσει ομοφώνως να ζητήσει MMSC μέσω του ανωτάτου οργάνου λήψης αποφάσεων, του ΑΝΣ. Τονίζουμε το ομοφώνως για να διαψεύσουμε πάλι διάφορες φήμες που κυκλοφορούν. Ενώ ο ΑΓΕΝ Στυλιανός Πετράκης έστειλε δυο, επιστολές όπου ζητά τα πλοία, όπως και έχει ζητήσει αποδέσμευση μεταχειρισμένων LCS, συν τη εκδήλωσης ενδιαφέροντος για για τις FFG-62 Constellation. Στη συνέχεια, ο επόμενος ΑΓΕΝ, Αντιναύαρχος Ιωάννης Δρυμούσης, πήρε τη σκυτάλη από όλη αυτή την προεργασία (που συνοδεύθηκε και από πολλές συζητήσεις), την εξέλιξε για να την παραδώσει στον επόμενο ΑΓΕΝ.
Κάπου εδώ θα πρέπει να θυμηθούμε και τις αήθεις επιθέσεις που είχε δεχτεί ο πρώην ΑΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, όταν που προσάπταν πίεση για τα αμερικανικά πλοία, τη στιγμή που στο ΣΑΓΕ απλά επικυρώνονται οι αποφάσεις του ΑΝΣ. Ο πρώην ΑΓΕΝ πράγματι προσπάθησε σκληρά για να πετύχει η παραχώρηση των 4 LCS (με απώτερο σκοπό τις 6), ενώ αναμφίβολα και ο νυν ΑΓΕΝ, θα συνεχίσει να προσπαθεί.
Θα ρωτήσει κανείς, πως σε αυτή τη διαδρομή έγινε η παραγγελία των FDI. Η απάντηση είναι γνωστή, το Ναυτικό είχε και τη γαλλική επιλογή εγκρίνει ως κατάλληλη για τις ανάγκες του (χωρίς να συνοδεύεται βέβαια από παραχώρηση μεταχειρισμένων ή ικανοποιητική λύση για αναβάθμιση των ΜΕΚΟ, καθώς δεν υπήρχε η σχετική δυνατότητα, κάτι απόλυτα κατανοητό). Οπότε η τελική απόφαση, όπως έχει πολλές φορές γραφεί, ήταν μια καλή συγκυρία για τη χώρα μας, όπου η γαλλική πλευρά, λόγω συμφωνίας AUKUS “έριξε” σημαντικά την υψηλή τιμή του πλοίου, ενώ βέβαια μέτρησε πάρα πολύ η σύσφιξη των σχέσεων των δύο χωρών με την σημαντική ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία.
Γιατί τα γράφουμε όλα αυτά; Γιατί εδώ και χρόνια, η “φρεγατιάδα” έχει παράγει μια απίθανη (και σε μεγάλο βαθμό πριμοδοτούμενη) ένταση στο δημόσιο λόγο, όπου διακινείται μεγάλος όγκος παραπληροφόρησης, σχετικά με το το έχει συμβεί, με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για πολλούς αξιωματικούς του ΠΝ, αλλά και με παράδοξα “αποθεωτικούς για άλλους (που ούτε και οι ίδιοι τους επιθυμούν). Με την αλήθεια να είναι πολύ πιο απλή: Το Πολεμικό Ναυτικό αναζητούσε την ενίσχυση του και είχε αποφασίσει πως υπάρχουν πάνω από μια λύσεις να το καταφέρει, άλλες “ολικές”, άλλες πιο μονοσήμαντες. Βέβαια αυτή η εξήγηση δεν… αρκεί για πολλούς που έχουν διαλέξει τον οπαδισμό.
Πάντως σήμερα με όσα αναφέρουμε -με στοιχεία και ημερομηνίες και όχι αόριστα- διαψεύδεται το εξής “πολύπτυχο” φημών:
- Το Πολεμικό Ναυτικό ποτέ δεν ήθελε LCS/MMSC/HF2 και τις είχε απορρίψει.
- Το Πολεμικό Ναυτικό ποτέ δεν ζήτησε Ticonderoga/Arleigh Burke, δεν τα ήθελε, τα είχε απορρίψει.
- Το Πολεμικό Ναυτικό ποτέ δεν πήρε απόφαση να ζητήσει σκάφη MMSC/HF2 και η σχετική υπογραφή αιτήματος έγινε “εν αγνοία του” (αυτό είναι και το πιο εξωφρενικό καθώς απαγορεύεται κανονιστικά και βέβαια δεν έχει ποτέ συμβεί).
- Το Πολεμικό Ναυτικό είχε αποφασίσει για MMSC κ.λπ. αλλά αυτό το “έκανε πονηρά για να πάρει καλύτερη τιμή από τους Γάλλους”. Και αυτό είναι λάθος και διακινείται είτε από άγνοια, είτε από πρόθεση να θολωθεί το θέμα. Καθώς όπως είπαμε υπάρχει ομόφωνη απόφαση του Ανωτάτου Ναυτικού Συμβουλίου η οποία βέβαια δεν ταιριάζει με το… υπόλοιπο αφήγημα.
