Του αναγνώστη μας Οδυσσέα Σακκάτου
Η ανανέωση του ΠΝ μετά από 3 δεκαετίες είναι μια δύσκολη εξίσωση η οποία στο τέλος πρέπει πάντα να ισούται με 5,5 δις ευρώ. Όμως μετά από αρκετούς μήνες ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Το πρώτο μέρος της εξίσωσης φαίνεται να μεταβάλλεται διαρκώς στην διαδικασία αναζήτησης νέων μεγάλων μονάδων επιφανείας για την κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών του ΠΝ.
Οι ανακοινώσεις της πολιτικής ηγεσίας από την αρχή αυτού του προγράμματος μπερδεύουν, αφού «κρύβουν» την πραγματική επιθυμία και τον διακαή πόθο του ΠΝ που δεν είναι άλλος από την απόκτηση φρεγατών με αντιαεροπορικές δυνατότητες (ΑΑW). Οι ανθυποβρυχιακές δυνατότητες (ΑSW) είθισται να καλύπτονται από φρεγάτες γενικών καθηκόντων, οπότε η δυσκολία έγκειται στις δυνατότητες AAW σε πλοία αυτής της κατηγορίας τα οποία κοστολογούνται περί το 1 δις έκαστο όπως διαπιστώσαμε στον πρόσφατο διαγωνισμό. Έτσι παρά τις εξαγγελίες για αγορά 4 φρεγατών γενικών καθηκόντων από τον πρωθυπουργό η οποία μόνο… τους Κορεάτες δεν έφερε στην Ελλάδα τελικώς κλείσαμε 3 με δυνατότητες ΑΑW δαπανώντας το 55% των 5,5 δις που διαθέτουμε.
Αυτό το σημείο δείχνει αμέσως ότι αν ο σκοπός ήταν η μόνο η ανανέωση του ΠΝ και η αγορά νέων φρεγατών γενικών καθηκόντων, τότε θα αγοράζαμε 8-10 πλοία (Sigma 10514). Το ΠΝ θέλει όμως ικανότητες AAW στις φρεγάτες κάτι που λείπει από την φαρέτρα του εδώ και πολλά χρόνια αλλά τα χρήματα δεν αρκούν για να αγοράσει 7-9 τέτοια πλοία.
Έτσι προς το τέλος του 2021 αγοράσαμε 3 FDI η οποίες μας καλύπτουν και στους δύο τομείς AAW & ASW και κυρίως αποκτήσαμε το πανίσχυρο ραντάρ SEAFIRE εμβέλειας 300+ χιλιομέτρων. Ενώ άλλες πηγές ανεβάζουν την εμβέλεια στα 350+ χιλιόμετρα ας δεχτούμε τα 300 διότι αποτελεί και το σημείο στο οποίο το ραντάρ μπορεί να εντοπίζει στόχους με RCS 5m2. Δηλαδή μεγάλο πολεμικό αεροσκάφος ενώ στα 200 χλμ. μπορεί να εντοπίζει κοινούς στόχους με RCS 1m2 και το σπουδαιότερο στα 120 χλμ. αποκαλύπτει στόχους με RCS 0,1m2.
Οι πρώτες αντιδράσεις των Τούρκων δείχνουν πως οι FDI οι οποίες υστερούν αριθμητικά (μόνο 3 πλοία) θα αποτελέσουν σίγουρα τον «Νο1» στόχο τις πρώτες ώρες μιας σύγκρουσης. Τα υπόλοιπα πλοία θα αρκεστούν στην άμυνα σημείου ή χειρότερα θα ζητούν βοήθεια από τις FDI και όλοι μαζί από την ΠΑ, η οποία θα πρέπει να μεταμορφωθεί σε «Τιτάνα» για να σηκώσει στους ώμους της εαυτόν, όπως και το Ναυτικό και τον Στρατό Ξηράς. Αυτή η «Αχίλλειος πτέρνα» δεν περνά απαρατήρητη από κανένα, ειδικό και μη, οπότε το ΠΝ αναζητά αξιόλογα στηρίγματα στα 3 πλοία που μόλις παρήγγειλε και όχι πλώρες γενικώς και αορίστως. Αφού η αντιαεροπορική ομπρέλα των FDI στο Αιγαίο είναι επαρκής μεν, έως εξωπραγματική αν συγκριθεί με την υπάρχουσα κατάσταση, αλλά τυχόν απώλεια μιας μονάδας αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό.
Οι κορβέτες Gowind σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα προηγούνται στον άτυπο διαγωνισμό, αφού εξασφαλίζουν ομοιοτυπία σε πολλά συστήματα και με 2 δις μπορούμε να βρεθούμε ακόμα και με 5 μονάδες πετυχαίνοντας την πολυπόθητη ανανέωση του ΠΝ. Όμως ενώ η Gowind έχει αρετές στον κυνήγι υποβρυχίων, η αντιαεροπορική της ομπρέλα αποτελείται από πυραύλους μέσης εμβέλειας ανάλογης των ΜΕΚΟ-ΗΝ.
Σίγουρα η Gowind είναι ικανό πλοίο αλλά ας είμαστε ρεαλιστές. Το ΠΝ δύσκολα θα ρισκάρει να αφήσει όλο τον στόλο να φέρει ταμπέλα Made in France (παρόλο που η ομοιοτυπία είναι θεμιτή), οπότε οι επιλογές μας είναι περισσότερο προς τις SIGMA/DOHA/LCS/TYPE31.
Από το παραπάνω σχεδιάγραμμα προκύπτει μια διόλου ευκαταφρόνητη αντιαεροπορική ομπρέλα με 3FDI, 4 MEKO και έως 6 Gowind, αλλά ο σκοπός του σημερινού άρθρου είναι να δούμε πως μπορεί να γίνει απόκτηση πολεμικών πλοίων με δυνατότητες AAW, αλλά και με διατήρηση οροφής 11-13 μονάδων επιφανείας.
Έτσι η Ελλάδα χρειάζεται τουλάχιστο 7 φρεγάτες με πυραύλους μακράς εμβέλειας προκειμένου να μιλάμε για έναν αξιόλογο αριθμό μεγάλων μονάδων, ο οποίος στο μικρό Αιγαίο να αποτελεί παγίδα θανάτου για όποιον πλησιάσει και να καθιστά την Μεσόγειο δύσκολο πεδίο δράσης για επίδοξους διεκδικητές. Όμως με μόλις 2 δις να περισσεύουν μετά την αγορά των FDI (αφήνουμε 500 εκατομμύρια για την αναβάθμιση των ΜΕΚΟ) πως αποκτάμε άλλες 4 φρεγάτες αυτής της κατηγορίας AAW; Υπάρχουν;
Ναι υπάρχουν και είναι οι ικανότατες FCX-30 της Fincantieri. Το σχέδιο που εμπορικά έγινε γνωστό ως DOHA, δέχτηκε την υποτιμητική κατάταξη ως «κορβέτα», λόγω ανυπαρξίας σόναρ στην έκδοση αυτή. Όμως το συγκεκριμένο πλοίο δεν στερείται της δυνατότητας τοποθέτησης σόναρ πόσο δε μάλιστα συρόμενο. Η τιμή τους βέβαια είναι πιο ακριβή από Gowind/Sigma, αλλά υλοποιεί ένα νέο δόγμα του ΠΝ για στόλο φρεγατών με δυνατότητες Α/Α και χωρά 4 σκάφη στα 2 δις με διαμόρφωση ASW.
Έτσι η κλάση FCX-HN (να κάνουμε τη… βάπτιση) μπορεί να θεωρηθεί αντιαεροπορική φρεγάτα με εκτόπισμα 3.250 τόνων (όσο μια ΜΕΚΟ-ΗΝ) μήκος 107 μέτρων (μόλις 15 μέτρα κοντύτερη από τις FDI) και πλάτος 14,7 μέτρων. Ο υπόλοιπος οπλισμός της FCX-HN είναι πλήρης, όμως το σημαντικό πλεονέκτημα βρίσκεται στην δυνατότητα χρήσης των ASTER 30 οι οποίοι της προσδίδουν δυνατότητες ΑΑW.
OI 16 ASTER 30 σε κάθε FCX-HN κάνουν τα πλοία πραγματικά αδερφάκια των FDI και «σκεπάζουν» το Αιγαίο, ελευθερώνοντας τις λιγοστές FDI από τον φόρτο να αντιμετωπίσουν μόνες τους τον εχθρό. Με γνώμονα ότι το RAM στην έκδοση Βlk2 καλύπτει την ενδιάμεση αμυντική ζώνη σε FDI-ΗΝ/FCX-HN, με επιπλέον την πιθανότητα τοποθέτησης και Phalanx από τις αποσυρόμενες φρεγάτες S για τελική άμυνα, έχουμε ένα απόλυτα ολοκληρωμένο και ισορροπημένο πλοίο για τα επόμενα 40-50 χρόνια. Όμως οι ASTER 30 δεν αρκούν αν δεν υπάρχει ένα αξιόλογο ραντάρ όπως είπαμε στην αρχή. Και εδώ δίνει απάντηση η Fincantieri με το Kronos Grand Naval AESA εμβέλειας 300 χλμ. καθιστώντας τα πλοία το μακρύ χέρι του συστήματος αεράμυνας. Οπότε εκτιμώντας τις 4 FCX-HN στα 2 δις, ας δούμε τι συμβαίνει στον στόλο.
Στο παραπάνω σχήμα προκύπτει μια πλήρη αντιαεροπορική κάλυψη του κατεξοχήν επιχειρησιακού χώρου του Ναυτικού μας, αλλά και του ενιαίου αμυντικού χώρου με την Κύπρο. Η παραπάνω απεικόνιση δίνει εικόνα ενός αυτοδύναμου ΠΝ, το οποίο μπορεί πια να δρα και στην Μεσόγειο δημιουργώντας No Fly Zone, πρωτίστως για ιπτάμενα τάνκερ και ιπτάμενα ραντάρ της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας τα οποία δεν θα μπορούν πια να επιχειρούν εκτός ηπειρωτικής Τουρκίας. Αφήνοντας με την σειρά τους τα τουρκικά μαχητικά χωρίς την δυνατότητα εκτέλεσης αποστολών στην Μεσόγειο μακριά από την βάση τους και χωρίς την δυνατότητα ανεφοδιασμού.
Τι προτείνουν Fincantieri-Onex για Ελευσίνα και κορβέτα για το Πολεμικό Ναυτικό
Επίσης με την αντιαεροπορική ομπρέλα των 7 κύριων μονάδων (7 FDI/FCX-HN) ο ρόλος της ΠΑ γίνεται ευκολότερος και μπορεί να επικεντρωθεί σε αεροπορική υπεροχή και στρατηγική κρούση. Οι ΜΕΚΟ βέβαια είναι απαραίτητες και πρέπει να διατηρηθούν στις κύριες μονάδες επιφανείας, ώστε σε κάθε περίπτωση να διατηρήσουμε 11 πλώρες μεγάλων μονάδων, με τις S να συμπληρώνουν τον αριθμό στις 13, έως το 2030.
Και εδώ βρίσκεται το δεύτερο σημαντικό σημείο που κάνει την επιλογή της FCX-HN σχεδόν μονόδρομο. Όλοι γνωρίζουμε την αξία που προσδίδει στο Ελληνικό οπλοστάσιο η αντιαεροπορική ομπρέλα που διαθέτουμε, βασιζόμενη κυρίως στο σύστημα Patriot. Οι πύραυλοι Patriot με εμβέλεια 120+ χλμ. είναι οι μοναδικοί μακράς εμβέλειας και έως σήμερα δεν υπάρχει σοβαρή δευτερεύουσα εναλλακτική διασυνδεμένη στο σύστημα αεράμυνας. Το ΠΝ επιλέγοντας την φρεγάτα FCX-HN (4 μονάδες) συμπληρωματικά της FDI-HN (3 μονάδες) προσθέτει στην Ελληνική αεράμυνα, με μόλις 7 νέα πλοία, 160 αντιαεροπορικούς πυραύλους μακράς εμβέλειας 120 +χλμ. Η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί αφού τα δύο συστήματα, διασυνδεμένα δικτυοκεντρικά, θα έχουν εκθετική επαύξηση δυνατοτήτων.
Και περνάμε στο τρίτο σημείο διατήρηση οροφών πλοίων με βάση την FCX-HN. Στην προηγούμενη απεικόνιση είχαμε 3 FDI + 4 MEKO+ 4 FCX-HN δηλαδή 11 πλοία ικανότατα. Μπορούμε όμως να έχουμε έως 13 μονάδες επιφανείας εάν αυτό είναι αναγκαίο ενώ έχει ξοδευτεί το ποσό των 5,5δις; Την λύση δίνει το option για την μελλοντική δαπάνη ακόμη 1 δις για την απόκτηση της 4ης FDI-HN. Αυτή η προαίρεση θα πρέπει να μελετηθεί με σκεπτικισμό υπό το πρίσμα της απόκτησης 2 επιπλέον FCX-HN στην θέση της, αφού αυτές οι δύο θα συγκεντρώνουν αθροιστικά την ίδια AAW δύναμη (32 συνολικά ASTER 30) και μεγαλύτερη ισχύ πυρός συγκριτικά με μία FDI (+1 ελικόπτερο + 1 OTO MELARA + 1 RAM) επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερη διασπορά δυνάμεων και διατήρηση οροφών με 9 νέα πλοία + 4 MEKO upg.
Συμπερασματικά, οι μικρές κορβέτες SIGMA10514/Gowind μας κάνουν για να έχουμε 5 νέες πλώρες με 2 δις, αλλά οι δυνατότητές τους είναι σαφώς περιορισμένες στον αντιαεροπορικό αγώνα, ανάλογες των ΜΕΚΟ-ΗΝ της δεκαετίας του ΄90 και δεν θα μπορέσουν στα επόμενα 40 χρόνια να ανταποκριθούν στο επικίνδυνο και υψηλής έντασης περιβάλλον του Αιγαίου πολύ περισσότερο στην Μεσόγειο. Η δυνατότητα των νέων φρεγατών μας να πλήξουν την αντίπαλη αεροπορία από τα 120+ χλμ. το κάθε βλήμα ASTER30 να είναι σχεδόν ανίκητο πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη. Αφού μόνο έτσι θα έχουν δυνατότητα να στερήσουμε «χιλιόμετρα» στην άφεση όπλων της αντιπάλου αεροπορίας.
Επιπλέον, μιλώντας για ομοιοτυπία, αυτή είναι και η ύπαρξη ενός πυραύλου μακράς εμβέλειας σε όλα τα πλοία μας και μάλιστα game changer, τον οποίο το ΠΝ με τον τρόπο αυτό θα εισάγει σε αριθμούς ικανούς να απαιτήσει συμπαραγωγή και επομένως και συντήρηση στην Ελλάδα, αποφεύγοντας την πολυτυπία με ASTER 30/MICA/CAMM κ.λπ. Με την επιλογή αυτή λύνεται εκτός από το επιχειρησιακό πρόβλημα του ΠΝ στο σύγχρονο πεδίο μάχης και ο γόρδιος δεσμός των ναυπηγείων αλλά και η μελλοντική μας ένταξη στην νέα Αμερικανική φρεγάτα αν το θελήσουμε και μπορέσουμε οικονομικά.
Οι TYPE-31 είναι μια εναλλακτική που θα ήθελε κάθε ναυτικό και ξεπερνά την FCX-HN αλλά γεωπολιτικοί λόγοι (κυρίως το ότι προέρχονται εκτός Ε.Ε.) θα σταθούν εμπόδιο στο να δαπανήσει η Ελλάδα τα σχετικά κονδύλια. Τέλος η LCS/MMSC δεν μπορεί να συγκριθεί με την FCX-HN ως φρεγάτα AAW.
