Του αναγνώστη μας Οδυσσέα Σακκάτου
Αν και τον τελευταίο καιρό μονοπωλούν το… ναυτικό ενδιαφέρον οι «απειλητικές» ειδήσεις για την πιθανολογούμενη προμήθεια των LCS, για το σοκ της καθυστέρησης του προγράμματος των κορβετών, για πιθανή-απίθανη συμμετοχή μας στις FFG Constellation, στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με τις ξεπερασμένες φρεγάτες κλάσης «Έλλη». Καθώς αυτές έχουμε με αυτές θα πολεμήσουμε σήμερα, αλλά μπορούν και στο μέλλον να θωρακίσουν την άμυνα μας. Αυτό που προτείνεται λοιπόν είναι η αξιοποίηση των «Έλλη», πιο ορθά, των όπλων τους, ακόμη και όταν αποσυρθούν. Ένα σχέδιο εντός των Ελληνικών δυνατοτήτων οικονομικά και υλικοτεχνικά, και ως βάση για την επιχειρησιακή διάταξη δυνάμεων που καλούμαστε να διαθέτουμε. Ένα σχέδιο που αναδιαμορφώνει οροφές, δομές και σύνθεση δυνάμεων και εστιάζει πρωτίστως στην αποδοτική και αποτελεσματική άρνηση πρόσβασης επί του συνόλου της Ελληνικής θαλάσσιας επικράτειας και εν συνεχεία στην επίτευξη καίριου πλήγματος σε περίπτωση απειλής. Ας δούμε τώρα τι ρόλο μπορεί να παίξουν αυτά τα συστήματα.
1. Εκτοξευτές αντιαεροπορικών βλημάτων, Μk-29
Σε μια εποχή όπου όλοι ψάχνουν να ενισχύσουν την αντιαεροπορική άμυνά τους ξοδεύοντας δισεκατομμύρια, τα αντιαεροπορικά συστήματα που διαθέτουν τα παλιά σκαριά των φρεγατών δεν πρέπει να μείνουν αναξιοποίητα. Ο εκτοξευτής των οκτώ βλημάτων Mk29 εξακολουθεί να προσφέρει υπηρεσίες μέχρι σήμερα, ακόμα και στο Αμερικανικό Ναυτικό (π.χ. σε αεροπλανοφόρα), φέροντας όμως πυραύλους ESSM εμβέλειας 50 χλμ. οι οποίοι βάλλονται με αναβάθμιση του. Προφανώς εμείς έχοντας να διαθέσουμε… περισσότερα χρήματα για την άμυνα σε σχέση με την Αμερική, θα τους απαξιώσουμε μαζί με την απόσυρση των πλοίων και ταυτόχρονα θα πληρώσουμε δις για αγορά νέου εξωτικού αντιαεροπορικού συστήματος μέσου βεληνεκούς;
Πέρα από την ειρωνεία, είναι γνωστό ότι η αεράμυνα μας δεν διαθέτει συστήματα μέσου βεληνεκούς ή μάλλον αυτά που διαθέτει είναι προς απόσυρση. Οπότε η προσθήκη 10 εκτοξευτών των 8 βλημάτων έκαστος (από τις φρεγάτες), με την χρήση πυραύλων ESSM, θα έδινε στην άμυνα της χώρας τουλάχιστο 80 βλήματα μέσου βεληνεκούς σε άμεση χρήση, με σκοπό να καλύψουν το κενό των πυροβολαρχιών Hawk. Εξάλλου δεν μιλάμε για κάποια εξωτική εφεύρεση την στιγμή που υπηρετεί το σύστημα «Βέλος» στην Πολεμική Αεροπορία με εκτοξευτές βλημάτων Sparrow, και για το οποίο ο όποιος συνειρμός αναβάθμισης με ESSM είναι αυτονόητος.
Προτείνεται λοιπόν η αξιοποίηση του εκτοξευτή Μk-29 επί βαρέως οχήματος (κατά τα σύγχρονα πρότυπα). Κάτι που μπορεί να γίνει από ελληνικές εταιρείες τόσο για το όχημα φορέα όσο και για το όχημα διοίκησης/Κέντρου Βολής/Ραντάρ και για το όχημα αναχορηγίας. Τα κονδύλια υλοποίησης θα αποτελούσαν κλάσμα της αγοράς ενός νέου συστήματος. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα εκκινούσε και μια προσπάθεια για «ελληνικό προϊόν» μέσα από το οποίο θα αποκτηθεί τεχνογνωσία ακόμα και για κατασκευή δικού μας αντιγράφου.
Εικόνα Ανατολικού Αιγαίου με 10 εκτοξευτές Mk-29 συνολικού φόρτου 80 ESSM εμβέλειας 50 χλμ.
Εικόνα Αιγαίου με 16 εκτοξευτές Mk-29 
Η παραπάνω εικόνα τοποθέτησης των ήδη υπαρχόντων εκτοξευτών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δείχνει το μεγάλο κενό που μπορούν να καλύψουν.
Επιπροσθέτως αν το πρόγραμμα αυτό υλοποιηθεί παράλληλα με εκείνο της αναβάθμισης των ΜΕΚΟ, θα μπορούσαμε να πετύχουμε ακόμα μια μεγάλη οικονομία κλίμακας που αφορά στην αποφυγή αγοράς πυραύλων για τους εκτοξευτές Mk-29 (τουλάχιστο σε αρχικό στάδιο), αξιοποιώντας τα βλήματα που φέρονται επί των ΜΕΚΟ. Επιτρέποντας τον εφοδιασμό των τελευταίων με ESSM block2! Επίσης, αν χρειαστούμε περισσότερους εκτοξευτές για αυτή τη μετασκευή σε «εδάφους», το Αμερικανικό Ναυτικό θα μπορούσε να μας προμηθεύσει 4-6 από τα αποθέματά του.
2. Εκτοξευτές Mk-141 με πυραύλους RGM-84 Harpoon
Το δεύτερο κρίσιμο οπλικό σύστημα των φρεγατών «Έλλη» είναι οι περίπου είκοσι τετραπλοί εκτοξευτές κατά στόχων επιφανείας, με τους πυραύλους RGM-84 Harpoon οι οποίοι είναι και αναβαθμίσιμοι, με υποπολλαπλάσιο κόστος από αυτό της απόκτησης νέων.
Το σκεπτικό και σε αυτή την περίπτωση αφορά την αξιοποίηση των εκτοξευτών επί 20+ βαρέων οχημάτων για την δημιουργία ισχυρού δικτύου επάκτιων πυραυλικών συστοιχιών με 4 πυραύλους σε κάθε όχημα (μια ιδέα που ήδη εφαρμόζεται διεθνώς). Και πάλι ένα προϊόν που μπορεί να έχει Ελληνική υπογραφή. Μπορεί τα σημερινά 120 χλμ. μεγίστης εμβέλειας του πυραύλου να υπολείπονται των 180 των Exocet αλλά στο Αιγαίο οι αποστάσεις εκμηδενίζονται λόγω της Αρχιπελαγικής δομής.
Ακόμα και η παρούσα μη αναβαθμισμένη πραγματική εμβέλεια του Harpoon (περί τα 80 χλμ.) επαρκεί, αν και θα ήταν συνετή η αναβάθμιση σε block2 που διαθέτει και αυτόνομη καθοδήγηση πέραν του ορίζοντα. Σε αυτή την περίπτωση η επιχειρησιακή εικόνα ακόμα και με το περιορισμένο βεληνεκές 80 χλμ. των RGM-84, σκεπάζει όλο το εύρος του Αιγαίου και φτάνει να καλύψει σημαντικό μέρος της Ελληνικής διεκδικούμενης ΑΟΖ.
Εικόνα ελληνικού θαλάσσιου χώρου με 22+1 εκτοξευτές Mk-141 με βλήματα Harpoon εμβελείας 80 χλμ.
Η προσθήκη στην παραπάνω εικόνα των επάκτιων εκτοξευτών Exocet καθιστά ναρκοπέδιο το Αιγαίο, το Ιόνιο και μέρος της Ανατολικής Μεσογείου. Σε συνδυασμό με τους εκτοξευτές της Κυπριακής Δημοκρατίας εξαλείφει κάθε αμφιβολία για το ποια είναι η Ελλαδική θάλασσα.
Εικόνα με 22+1 εκτοξευτές Mk-141 και εκτοξευτές Exocet
Αυτό θα πρέπει να είναι κατά τον γράφοντα το νέο δόγμα του ΠΝ. Μια αντίληψη άρνησης πρόσβασης περιοχής σε Αιγαίο, Ιόνιο και Αν. Μεσόγειο αξιοποιώντας ορθολογικά την ισχύ που έφεραν επί καταστρώματος οι φρεγάτες «Έλλη». Σε αυτό το περιβάλλον οι φρεγάτες μας, οι πυραυλάκατοι κ.ο.κ. με διασύνδεση συστημάτων και ένα δικτυοκεντρικό πλέγμα διοίκησης γίνονται οι απόλυτοι κυρίαρχοι της περιοχής. Μια λύση προσιτή οικονομικά, με υλικά που έχουμε στα χέρια μας σήμερα. Ενώ είναι αδύνατο να εξουδετερωθεί ένα τόσο πυκνό, σύνθετο και κινούμενο δίκτυο Harpoon/Exocet, το οποίο με τη σειρά του θα μπορεί να «εξαντλήσει» κάθε επιτιθέμενο πριν εμπλακούν οι μεγάλες μονάδες επιφανείας. Αν στα παραπάνω προστεθούν οι Spike NLOS κάθε πολεμική ενέργεια εναντίον μας θα έχει οδυνηρές συνέπειες για τον επιτιθέμενο.
3. Τορπιλοσωλήνες Mk-32 mod9 με τορπίλες Μk-54
Η προσφορά των φρεγατών «Έλλη» δεν σταματά εδώ. Το κυρίως ανθυποβρυχιακό όπλο τους, οι τορπιλοσωλήνες Mk-32, κι αυτό κινδυνεύει να απαξιωθεί κατά την προσφιλή μας συνήθεια. Οι θυσίες όμως του Ελληνικού λαού δεν πρέπει να αφεθούν στην μέθη του νεοπλουτισμού που διακατέχει, ειδικά τον τελευταίο καιρό, τις αποφάσεις μας, όταν λίαν συντόμως ο πονοκέφαλος μας δεν θα είναι τα Τουρκικά «γιαλαντζί» αεροπλανοφόρα αλλά τα Τουρκικά υποβρύχια, τεχνολογίας AIP.
Οπότε προτείνουμε την τοποθέτηση των τορπιλοσωλήνων από τις αποσυρόμενες φρεγάτες (με ή χωρίς αναβάθμιση), επί σκαφών επιφανείας -κατά προτίμηση με συρόμενο σόναρ- προκειμένου να λύσουμε το γόρδιο δεσμό που μας δημιούργησαν οι «εταίροι μας» Γερμανοί με την πώληση των υποβρυχίων 214 στην Τουρκία. Σε ότι αφορά τυχόν αναβάθμιση, η Babcock έχει ήδη μετατρέψει επιτυχώς για λογαριασμό του Αυστραλιανού ναυτικού τον εκτοξευτή MK-32 Mod9 (ίδιο με των «Έλλη») στα αντιτορπιλικά κλάσης Hobart, για εξαπόλυση της τορπίλης MU90 που θα φέρουν και οι φρεγάτες «Κίμων».
Η Δομή Δυνάμεων του Πολεμικού Ναυτικού που προβλέπει 12 φρεγάτες και 6 κορβέτες, ακόμη και να την υλοποιήσουμε, δεν μπορεί να καλύψει απόλυτα τον επιχειρησιακό χώρο ευθύνης του ΠΝ. Όμως η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία μπορεί να προσφέρει λύσεις μικρών σκαφών (επανδρωμένων ή μη) σε ρόλο ταχέων τορπιλακάτων με σόναρ και UAV/UAS, δορυφορική σύνδεση, και με τοποθέτηση των ήδη υπαρχόντων εκτοξευτών τορπιλών. Ένας αριθμός 10-20 τέτοιων μονάδων με διασύνδεση με τον κυρίως στόλο θα δημιουργούσε καταστάσεις ασφυξίας για οποιοδήποτε υποβρύχιο αλλά και μονάδα επιφανείας που θα επιχειρούσε διείσδυση στο χώρο ευθύνης μας. Να πούμε εδώ πως τέτοια λύση ήδη δοκιμάζει η Τουρκία…
Εξαπόλυση τορπίλης από τουρκικό μη επανδρωμένο σκάφος επιφανείας
Αντί επιλόγου
Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά για το τι μπορεί να γίνει την επόμενη μέρα με τα αντιαεροπορικά πυροβόλα Mk-15 Phalanx των φρεγατών «Έλλη» αλλά ακόμα και τα κύρια πυροβόλα Oto Melara των 76 χιλιοστών. Υπάρχουν και εδώ πολλές συμβατικές και αντισυμβατικές λύσεις και ιδέες, φτάνει να θέλουμε να αξιοποιήσουμε το υλικό. Οι φωτογραφίες μιλούν και δίνουν ιδέες για την αξιοποίηση των Phalanx όχι μόνο επί πλοίων υποστήριξης, αρματαγωγά κ.λπ. αλλά και επί εδάφους, για φύλαξη στόχων υψηλής αξίας (ως C-RAM που ήδη λειτουργεί διεθνώς).
Ειδικά το Oto Melara των 85 βολών ανά λεπτό (το οποίο διαθέτουμε σε αριθμούς) επί οχήματος, ως φθηνή ευέλικτη και αποτελεσματική επάκτια άμυνα θα πρέπει να αποτελέσει ειδικό φάκελο μελέτης. Τη στιγμή που υπήρξε ήδη μετατροπή του από την κατασκευάστρια εταιρεία παλαιότερα, αλλά δεν ευδοκίμησε σε εποχές που η αναζήτηση φθηνών λύσεων σε επιθέσεις κορεσμού ήταν άγνωστη έννοια. Ένα και μόνο Oto Melara με συμβατικά βλήματα και μεγάλη ταχυβολία αρκεί να κάνει αισθητή την διαφορά στο πεδίο επάκτιας αμύνης κατά αποβάσεων και όχι μόνο.
