Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε αναρωτηθεί αν αξίζει τον κόπο ή όχι να γράψουμε ένα θέμα. Από το 2020, και για 3 συνεχόμενα έτη, έχει ανοίξει «επίσημα» το πρόγραμμα ενίσχυσης του Πολεμικού μας Ναυτικού με μεγάλα πλοία επιφανείας. Έκτοτε, πρέπει να έχουμε γράψει, είτε στο flight.com.gr είτε στο navaldefence.gr ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις σχετικά. Ποια είναι όμως η εξέλιξη έως σήμερα;
Από την πρώτη στιγμή που ξεκινήσε η αναζήτηση για νέα πλοία (που εξελίχθηκε στην γνωστή “φρεγατιάδα”), είχαμε αποφασίσει να υποστηρίξουμε την αμφιλεγόμενη απόφαση για μη διενέργεια διαγωνισμού για την αγορά των πλοίων. Το θεωρήσαμε λογικό, καθώς οι αποφάσεις έπρεπε να είχαν παρθεί κυριολεκτικά… χθες. Και τελικά, καθώς η κυβέρνηση ζήτησε από το ίδιο το ΠΝ να αποφασίσει τι πλοίο θέλει, το τελευταίο πήγε σε 3 φρεγάτες κλάσης FDI HN.
Στα καλά νέα είναι πως η κατασκευάστρια εταιρεία, Naval Group, τρέχει το πρόγραμμα κατασκευής πέρα από κάθε προηγούμενο. Μπορεί οι επιστροφές στην Ελληνική Οικονομία να είναι αστείες για σύμβαση 3,3 δις ευρώ, αλλά οι Γάλλοι διδάσκουν ταχύτητα κατασκευής και αξιοπιστία υλοποίησης. Και αν μόνοι μας καταφέραμε να τινάξουμε στον αέρα όλα τα ναυπηγεία της χώρας, οι Γάλλοι τα δικά τους ναυπηγεία τα διέσωσαν και τώρα φτιάχνουν από ταχύπλοα αναψυχής μέχρι πυρηνοκίνητα αεροπλανοφόρα και υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων. Ναι, με ζήλεια τα γράφουμε όλα αυτά. Ευτυχώς τώρα τελευταία χαιρόμαστε όταν βλέπουμε τη Σύρο να δουλεύει, την Ελευσίνα γεμάτη πλοία για επισκευή και με δεξαμενή λειτουργική, και ακούμε για ανανέωση στον Σκαραμαγκά. Αλλά ένα ταξίδι στο γαλλικό ναυπηγείο στο Λοριάν, εκεί που χτίζονται οι ελληνικές “Κίμων”, μπορεί να σας κάνει να βάλετε τα κλάματα. Ναι, από τη ζήλεια, το ξαναγράφουμε.
Πολεμικό Ναυτικό: “Ηλεκτρικές” οι κορβέτες FCx-30, ολοκληρωμένες οι Gowind, τι γίνεται με τις ΜΕΚΟ
Τώρα, θα μπορούσαμε να πούμε και εμείς πως υπάρχουν νέα από το πρόγραμμα των κορβετών, αλλά δεν θα το κάνουμε. Το οποίο πρόγραμμα στην πραγματικότητα είναι σε μεγάλο μέρος του η 4η φρεγάτα FDI (που δεν παραγγέλθηκε), η οποία ελπίζουμε πως θα γίνει 3 κορβέτες και με εγχώρια κατασκευή των 2. Και δεν είναι πρόγραμμα γενικά «κορβετών», αλλά ένα πρόγραμμα που έπρεπε να αφορούσε 3 Gowind, συμπληρωματικό της αγοράς των 3 φρεγατών. Κάτι απολύτως λογικό κατά την άποψή μας, καθώς οι Γάλλοι:
- Δεν είχαν “Ενδιάμεση Λύση”, οπότε το ΠΝ δεν μπορεί να υπολογίζει σε +2 ή +4 πλοία. Στην αρχική σκέψη του Πολεμικού Ναυτικού ήταν η “Ενδιάμεση Λύση” να αποδώσει έως 4 πλοία, οπότε με τον εκσυγχρονισμό των 4 ΜΕΚΟ200ΗΝ, συν 4 νέα πλοία, να δημιουργηθεί ένας στόλος 10-12 φρεγατών. Εδώ Αμερικανοί, Ολλανδοί και Βρετανοί έδιναν έως 4 μεταχειρισμένα. Οι Γάλλοι έδιναν 2 τελείως παρωχημένα (τις φρεγάτες Cassard 30+ ετών που πλέον αποσύρθηκαν).
- Η FDI έχει δυνατότητες αεράμυνας περιοχής, αλλά είναι πανάκριβη. Έτσι, αναγκαστικά για να συνεχιστεί το πρόγραμμα ενίσχυσης του Στόλου μας, θα έπρεπε να πάρουμε και κάτι μικρότερο και φθηνότερο. Θυμίζουμε πως το ΠΝ αφαίρεσε από το συμβόλαιο όλα όσα ζητούσε από τους άλλους υποψηφίους, επιγραμματικά γράφουμε μόνο το STRALES, το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου (R-ECM, C-ESM, C-UAV), το IRST, την ενσωμάτωση του μη επανδρωμένου ελικοπτέρου, το απόθεμα πυραύλων RAM κ.ο.κ.
- Οι Γάλλοι ήταν οι μόνοι που δεν είχαν ελληνική συμμετοχή. Ακόμη και σήμερα, η ελληνική προστιθέμενη αξία στο πρόγραμμα των FDI παραμένει μικρή. Αντίθετα Ολλανδοί, Αμερικανοί και Βρετανοί ήταν έτοιμοι να κατασκευάσουν και τα 4 πλοία -που πρότειναν- στην Ελλάδα. Οπότε μια ελληνική επιλογή των Gowind HN, θα επέτρεπε την κατασκευή πλοίων στη χώρα μας καλύπτοντας και αυτή την δική μας απαίτηση. Άλλωστε ο ίδιος τύπος σκαφών κατασκευάζεται σε Αίγυπτο και Μαλαισία.
Από τη στιγμή λοιπόν που το ΠΝ, για να λύσει όλα τα «προβλήματα» που παρέμεναν με βάση τις αρχικές του απαιτήσεις (ενίσχυση με πολλά πλοία, εντός κόστους, με εγχώρια κατασκευή) πήγε σε έκτακτη επιλογή λύσης «κορβέτας», το σωστό θα ήταν η άμεση επιλογή των Γαλλικών. Αλλά έτσι όπως το βλέπουμε, οι Γάλλοι είναι ικανοί να «παίζουν μόνοι τους» και να χάσουν! Ο λόγος είναι απλός, βλέποντας πως το ΠΝ “εγκλωβιζόταν” στη λύση Gowind HN, έγιναν αρκετά άκαμπτοι στις διαπραγματεύσεις, βάζοντας υπερβολικό κόστος στην εγχώρια κατασκευή. Αυτό οδήγησε τη ΓΔΑΕΕ να ζητήσει επίσημα προσφορά και από τους Ολλανδούς, ουσιαστικά τους άτυπους «νικητές» της διαδικασίας αξιολόγησης των φρεγατών.
Ν. Δένδιας: Εξετάζουμε για 4η FDI και 4 κορβέτες, ενώ οι όποιες προσφορές θα αξιολογηθούν
Οι Ολλανδοί πρότειναν την πολύ αξιόλογη Sigma 10514ΗΝ. Από ελληνικής πλευράς ζητήθηκε η βελτίωση της προσφοράς και η εξειδίκευση, αλλά οι Ολλανδοί ουσιαστικά δεν απάντησαν…. μετά την πικρή εμπειρία τους με την 11515ΗΝ. Αλλά τουλάχιστον, με την “πόρτα ανοιχτή” στους Ολλανδούς, επανεμφανίστηκαν οι Βρετανοί με ΑΗ140ΗΝ, οι Ιταλοί με FCx-30HN οι Αμερικανοί με μεταχειρισμένες LCS με αναβάθμιση όπλων. Οι τελευταίοι πρότειναν και κορβέτα βασισμένη στο ελληνικό σχέδιο ALS 100 για μελλοντική αγορά, ενώ οι Βρετανοί έφεραν πάλι μεταχειρισμένες Τ23. Και οι δυο προσφορές απορρίφθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες, και τελικά οι Ιταλοί, με την πληρέστατη FCx-30, πέρασαν στον “επόμενο γύρο”.
Μάλιστα, οι Ιταλοί, έχοντας το μειονέκτημα του να προσφέρουν ένα διαφορετικό σύστημα διαχείρισης μάχης, το ΑΤΗΕΝΑ (οπότε δεν εξασφαλιζόταν η ομοιοτυπία με άλλα σκάφη του Ναυτικού), αναγκάστηκαν να δώσουν «γη και ύδωρ», προσφέροντας μέχρι και τους αντιαεροπορικούς πυραύλους CAMM-ER ή ESSM Block 2. Οι Γάλλοι, ξέροντας ότι προηγούνται, έμειναν τελικά «ταμπουρωμένοι» στον πύραυλο MICA, λέγοντας πως ο MICA NG θα ήταν επιλογή στο μέλλον. Στην πραγματικότητα όμως όλη η διαδικασία δείχνει αδιέξοδο, καθώς το ΠΝ βλέπει πως θα πρέπει να ξοδέψει 1,7+ δις ευρώ για 3 πλοία, όταν π.χ. οι Βρετανοί έδιναν ΑΗ140 με 32 CAMM-ER, με λιγότερα.
Σήμερα τα πράγματα είναι μάλλον «παγωμένα». Το ΠΝ, ελλείψει άλλης επιλογής, συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις ελπίζοντας σε ένα θαύμα. Αλλά η αλήθεια είναι πως η αγορά των 3 FDI HN μπορεί -με κρατήσεις- να ξεπεράσει τα 3,6 δις ευρώ (με αγορά ECM, προμήθεια 70 πυραύλων RAM Block 2b, κονσόλες Link 16, συν άλλα έξοδα) ενώ ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ200ΗΝ πλέον εκτιμάται στα 850 εκατ. ευρώ (με εγκατάσταση εκτοξευτή RAM και με εκσυγχρονισμό του κύριου πυροβόλου).
Άρα, το πρόγραμμα των κορβετών είναι ελλειμματικό κατά σχεδόν 1 δις. Όπως είδαμε με βάση τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην Βουλή, υπολογίζονται 2,1 δις ευρώ για κορβέτες (ως πρόβλεψη της ΓΔΑΕΕ), αλλά αυτό είναι για 4 πλοία, τη στιγμή που δύσκολα θα βρεθεί χρηματοδότηση για 2. Με λίγα λόγια το ΠΝ έχει βρεθεί σε αδιέξοδο, και αυτό δεν μπορεί να κρυφτεί πλέον, παρά τα όσα “αισιόδοξα” διακινούνται. Το έχουμε γράψει αρκετές φορές, η νέα ηγεσία θα πρέπει να βρει λύσεις. Το πως, μας είναι άγνωστο, καθώς ο ΑΓΕΝ ακόμη δεν έχει απάντηση από ΗΠΑ ούτε καν για μεταχειρισμένες LCS…
