Είναι σίγουρα άτοπο να μιλάμε για προμήθεια μειζόνων μονάδων επιφανείας για το Πολεμικό Ναυτικό. Πρόκειται περί αγοράς και μάλιστα ιδιαίτερα καθυστερημένης. Στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναλύσουμε τι σημαίνει η λέξη προμήθεια ώστε να καταστεί σαφές γιατί δεν αφορά το σχετικό πρόγραμμα του Πολεμικού Ναυτικού.
Η λέξη “προμήθεια” προέρχεται εκ του προμηθής, δηλαδή του προνοητικού. Λέξη ομόρριζη του μανθάνω. Προνοητικός, λέξη που εμπεριέχει το Νου, άρα τη σκέψη-κρίση-απόφαση και εν τέλει ενέργεια ή μη ενέργεια κατά περίπτωση. Άρα η Προμήθεια, θα πρέπει να είναι έργο που ολοκληρώνεται με τρόπο λογικό, συνετό και διορατικό. Η προμήθεια προηγείται και προβλέπει την ανάγκη, ειδάλλως προμήθεια εκ των υστέρων αναιρεί το περιεχόμενό της. Και μάλλον δεν είναι προμήθεια, αλλά συμφωνία, παράδοση, αδυναμία ή σπατάλη. Στην καλύτερη περίπτωση καθυστερημένη αγορά ότι αυτό συνεπάγεται.
Σε κάθε περίπτωση ένα πολεμικό πλοίο έχει ζωή 30 έως 35 ετών και, συνήθως όταν φθάσει στην ηλικία των 15 έως 20 ετών περνά ένα μεγάλο πρόγραμμα ανακατασκευής, τον λεγόμενο εκσυγχρονισμό μέσης ζωής. Οι φρεγάτες του Στόλου μας έχουν γεράσει. Η παλαιότερη εντάχθηκε το 1979 και η νεώτερη το 1999. Οι ηλικίες δηλαδή των πλοίων κυμαίνονται από τα 43 έως τα 23 έτη. Και να σημειωθεί ότι από τα 13 πλοία της κατηγορίας αυτής που διαθέτουμε, μόνον έξι από τα παλαιότερα (Τύπου “S”) έχουν υποστεί εκσυγχρονισμό μέσης ζωής περί τα μέσα της δεκαετίας 2001-2010, δηλαδή με αρκετή καθυστέρηση.
Η απόκτηση νέων φρεγατών είχε αποφασισθεί ήδη από το 2007 οπότε υπήρξε σχετική απόφαση του ΚΥΣΕΑ, ενώ οι ναύαρχοι εκείνης της εποχής τόνιζαν ότι πρέπει να εκσυγχρονισθούν το ταχύτερο οι τέσσερις νεώτερες φρεγάτες (τύπου ΜΕΚΟ 200ΗΝ) η ηλικία των οποίων άγγιζε την δεκαπενταετία. Προσέθεταν μάλιστα ότι αν ο εκσυγχρονισμός καθυστερήσει δεν θα έχει πλέον νόημα, αφού τα σκάφη θα γερνούν. Έχουμε 2022 και ακόμη είμαστε το ψάξιμο…
Παρήλθε λοιπόν μια ακόμη δεκαπενταετία για να παραγγελθούν τρεις FDI με προαίρεση για άλλη μια και να ξεκινήσει συζήτηση για τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ 200ΗΝ και την προμήθεια 4 ή 5 κορβετών.
Και επειδή μπορεί να πει κανείς ότι ισχυρισθεί ότι όλα αυτά ακούγονται πολύ τραγικά από την στιγμή που όταν χρειάσθηκε ο Στόλος να βγει στην θάλασσα πάσει δυνάμει το κατάφερε και με το παραπάνω· θα πρέπει να τονισθεί ότι αυτό ήταν αποτέλεσμα της ηγεσίας και της ικανότητος των πληρωμάτων αλλά και της τεχνικής βάσης του ναυστάθμου της Σαλαμίνας. Ας μην έχουμε την ψευδαίσθηση, ούτε ότι ήταν κάτι εύκολο, ούτε ότι μπορεί να επαναλαμβάνεται συχνά. Ο στόλος των φρεγατών χρειάζεται ανανέωση και σίγουρα η άμεση αγορά τριών νέων πλοίων ήταν μια καλή ένεση αλλά δεν είναι η λύση.
Θα έπρεπε να υπάρξει ένα πρόγραμμα αντικαταστάσεως των σημερινών φρεγατών σε βάθος δεκαετίας, διότι ακόμη και στο σενάριο ότι οι τέσσερις ΜΕΚΟ 200ΗΝ θα εκσυγχρονισθούν τώρα, ο χρόνος αυτός απλά θα μπορούσε να επιμηκυνθεί το πολύ κατά μίαν ακόμη πενταετία. Επειδή όμως στον ορίζοντα δεν φαίνεται να υπάρχει πρόγραμμα που αφορά νέες φρεγάτες, όπως όλα δείχνουν η μόνη λύση να παραμείνει ισχυρό το ΠΝ αλλά και να εκσυγχρονισθεί κατά το δυνατόν, είναι η προμήθεια κορβετών και το χτίσιμο επιπλέον πυραυλακάτων Super Vita.
Και πλέον βρισκόμαστε στο στάδιο που η κοινή γνώμη άγεται και φέρεται από έναν ορυμαγδό πληροφοριών που προβάλλουν τα πλεονεκτήματα της μιας ή της άλλης επιλογής σε ότι αφορά τις κορβέτες. Εμείς δεν θα μπούμε σε αυτό το κείμενο, στην διαδικασία των συγκρίσεων, άλλωστε έχουμε αναφερθεί και μέσω της ιστοσελίδας και μέσω του περιοδικού.
Αυτό που θα τονίσουμε είναι ότι πρέπει να ληφθεί μια απόφαση και πρέπει να ληφθεί τώρα για να μην μας προλάβουν οι εξελίξεις. Και όταν λέμε εξελίξεις δεν εννοούμε την προκλητική στάση της Τουρκίας η οποία είναι δεδομένη, αλλά το δύσκολο χειμώνα που έρχεται και τα μέτρα ανακούφισης που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση για τα νοικοκυριά. Και σαφώς και πρέπει να ληφθούν μέτρα, αλλά είναι πολύ πιθανό να πετσοκοφτούν τα κονδύλια που έχουν δεσμευτεί για την άμυνα. Έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν και είναι πάντα η εύκολη «λογιστική» λύση για κάθε κυβέρνηση.
Ωστόσο, στην παρούσα φάση που η προμήθεια κορβετών βρίσκεται προ των πυλών και ήδη υπάρχουν και συζητήσεις για συνεργασίες και μελλοντικό χτίσιμο επιπλέον πλοίων στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την εξεύρεση λύσης για να ναυπηγεία, θα ήταν μεγάλη οπισθοδρόμηση τα πάγωμα της όλης διαδικασίας. Και αυτό διότι περιθώρια για αναβολές δεν υπάρχουν. Ήδη, ενώ η δομή δυνάμεων προβλέπει 14 φρεγάτες, διαθέτουμε μόνο 13. Η μία απεσύρθη χωρίς να υπάρχει δυνατότης επισκευής ή αντικατάστασής της. Ας μην περιμένουμε να συμβεί αυτό σε περισσότερα πλοία.
Ακόμη και αν υπάρξουν πλοία που μπορεί να προταθούν ως «ενδιάμεσες λύσεις» στο πρόγραμμα των κορβετών μέχρις ότου ναυπηγηθούν τα νέα, δεν πρέπει να συνυπολογίζονται στο πρόγραμμα ανανεώσεως. Θα είναι πλοία παλαιά, με απομένοντα χρόνο ζωής περί τα δέκα χρόνια, συνεπώς θα τα υπολογίζουμε ως μια προσωρινή ενίσχυση των επιχειρησιακών μας δυνατοτήτων. Σε κάθε περίπτωση η λήψη απόφασης δεν μπορεί να περιμένει και ελπίζουμε ότι δεν θα προκύψουν δημοσιονομικά εμπόδια. Ήδη έχουμε καθυστερήσει τραγικά…
