Στις 25 Μάιου 2018 δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του Πολεμικού Ναυτικού η «πρόσκληση τεχνικού διαλόγου για την προμήθεια τορπιλών βαρέως τύπου και ολοκλήρωση αυτών στα οπλικά συστήματα ISUS 90-15 και ISUS 90-46 των Υ/Β Τ.214 και Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ». Πρόκειται για πρόσκληση παροχής πληροφόρησης RFI (Request for Information) ως πρώτο βήμα μιας διαδικασίας με απώτερο σκοπό τη «νωχελική» επανεκκίνηση του πολύπαθου -πλην όμως εντελώς απαραίτητου- προγράμματος απόκτησης τορπιλών HWT (Heavy Weight Torpedo).
ΑΝΑΛΥΣΗ/Τορπίλες για το ΠΝ
Υποβρύχια του ΠΝ
Σύγχρονες τορπίλες για αναερόβια πρόωση
Του Βασίλη Παπακώστα
Η πρόσκληση τυπικά θα διαρκέσει έως τις 16/07/2018, αλλά το χρονικό περιθώριο αναμένεται να παραταθεί. Να σημειωθεί ότι δεν προβλέπονται εκπλήξεις στις προτάσεις για την ανάληψη του προγράμματος, αφού πιθανότατα θα έχουμε επανεμφάνιση των δύο παλαιότερων υποψηφιοτήτων, από την προηγούμενη απόπειρα ικανοποίησης της σχετικής ανάγκης του ΠΝ στις σύγχρονες εκδόσεις τους: την ιταλική BSA (Black Shark Advanced) και τη γερμανική SeaHake Mod 4. Πιθανώς να εμφανιστεί και η γαλλική F21, η οποία το 2002 δεν υπήρχε και είναι μια εξελιγμένη έκδοση της Black Shark. Ερώτημα αποτελεί η συμμετοχή της αμερικανικής Mk48 στην πλέον εξελιγμένη έκδοση ADCAP Mod 6(ΑΤ) που δεν είχε «διαγωνιστεί» την προηγούμενη φορά.
Στο εν λόγω έγγραφο του ΠΝ περιγράφεται και το περίγραμμα των επιθυμητών επιχειρησιακών χαρακτηριστικών με τη διευκρίνηση ότι αυτές δύναται να τροποποιηθούν:
- Να είναι διπλού ρόλου (εναντίον πλοίων επιφανείας και υποβρυχίων).
- Να είναι αυτoκατευθυνόμενη με δυνατότητα ενεργητικής και παθητικής ακρόασης, καθώς και συνδυασμός αυτών.
- Να είναι τηλεκατευθυνόμενη μέσω αγωγού επικοινωνίας.
- Να είναι εξοπλισμένη με πυροδοτικό μηχανισμό κρουστικό και προσέγγισης.
- Να βάλλεται από βάθος μεγαλύτερο των 400 μέτρων.
- Να έχει μέγιστη ταχύτητα άνω των 50 κόμβων.
- Να έχει δυνατότητα αυτόματης προσαρμογής της ταχύτητας και του βάθους στη φάση της ανακατεύθυνσης/επίθεσης.
- Να έχει δυνατότητα εντοπισμού και προσβολής ακίνητων στόχων επιφανείας και υποβρυχίων.
- Να μπορεί να αναγνωρίζει και να αντιμετωπίζει αντίμετρα.
- Να έχει διάταξη για την προστασία του βάλλοντος Υ/Β.
- Οι συσσωρευτές τορπίλης γυμνασίων θα πρέπει να παρέχουν τουλάχιστον 50 εγγυημένους κύκλους φόρτισης/εκφόρτισης.
- Η τορπίλη γυμνασίων να έχει τη δυνατότητα λεπτομερούς καταγραφής τής συμπεριφοράς της και αποθήκευσης όλων των στοιχείων που απαιτούνται για την ανάλυση της διαδρομής της, καθώς και να είναι εξοπλισμένη με φανό πορείας, φανό ενδείξεως θέσεως και Noise Maker.
Επιπλέον, στο εν λόγω έγγραφο περιλαμβάνεται η απαίτηση πρόβλεψης πιστοποίησης-ολοκλήρωσης των τορπιλών στα δύο συστήματα μάχης που χρησιμοποιούν τα σύγχρονα υποβρύχια του ΠΝ: «Η νέα τορπίλη θα πρέπει να ολοκληρωθεί στα οπλικά συστήματα ISUS 90-15 και ISUS 90-46 των Υ/Β. Ως ολοκλήρωση νοείται η δυνατότητα εκτέλεσης βολών, χειρισμού και κατεύθυνσης των τορπιλών με πλήρη εκμετάλλευση των επιχειρησιακών χαρακτηριστικών του όπλου από τα οπλικά συστήματα ISUS 90-15 και ISUS 90-46 των Υ/Β.»
Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούνιο του 2002 στον σχετικό διαγωνισμό επικράτησε η Black Shark, αλλά η Atlas Elektronik που είναι η κατασκευάστρια του ISUS 90-15 απαίτησε ποσό των €72 εκ. για την ολοκλήρωση της ιταλικής τορπίλης σε αυτό, ενώ το κόστος απόκτησης των 51 τορπιλών έφθανε τα… €58 εκ. (έναντι €98 εκ. των DM2A4)!
Από τα ανωτέρω χαρακτηριστικά η ταχύτητα της τορπίλης είναι καθοριστικός παράγοντας, αφού επιτρέπει στο υποβρύχιο να φθάσει σε θέση βολής κινούμενο με μικρότερη ταχύτητα και συνεπώς παράγοντας λιγότερο θόρυβο, επιτυγχάνει υψηλότερη πιθανότητα πλήγματος σε στόχους που κινούνται με υψηλή ταχύτητα 25-30 κόμβων και δίνει την ευκαιρία στο Υ/Β να εκτελέσει δεύτερη βολή σε μικρό χρόνο. Στο επιχειρησιακό περιβάλλον του Αιγαίου η επίδοση ταχύτητας και η ακρίβεια του αισθητήρα είναι υψηλότερης σπουδαιότητας σε σχέση με την εμβέλεια. Η αυτοκατευθυνόμενη τορπίλη διαθέτει ενεργητική καθοδήγηση (ο ερευνητής δέχεται την αντανάκλαση των ήχων που εκπέμπει) ή/και παθητική όταν «ακούει» τον ήχο που προέρχεται από τον στόχο (κατ’ αντιστοιχία του ενεργού και παθητικού σόναρ). Επίσης, μπορεί να είναι τηλεκατευθυνόμενη από το Υ/Β με χρήση ζεύξης καλωδίου ή οπτικής ίνας που ξετυλίγει πίσω της καθώς κινείται προς τον στόχο.
Το σύστημα πρόωσης είναι το σπουδαιότερο υποσύστημα μιας τορπίλης γιατί είναι αυτό που καθορίζει και τα χαρακτηριστικά της (ταχύτητα, μέγεθος, βεληνεκές, βάθος βολής κ.ά.). Με τη θερμική πρόωση επιτυγχάνονται υψηλή ταχύτητα και ικανοποιητική εμβέλεια, ενώ η ηλεκτρική πρόωση δεν επηρεάζεται από το μεγάλο βάθος αλλά υστερεί τόσο σε ταχύτητα όσο και εμβέλεια. Στη θερμική πρόωση η αύξηση του βάθους στο οποίο κινείται το όπλο οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμου προκειμένου να διατηρηθεί η ισχύς του κινητήρα. Η Mk48 Mod 6 ADCAP (Advanced Capability) θεωρήθηκε πρωτοποριακή για την εποχή της επιτυγχάνοντας μέγιστη ταχύτητα 55 κόμβων (επίδοση δυσεύρετη ακόμη και στις σύγχρονες τορπίλες ηλεκτρικής πρόωσης) και μέγιστη εμβέλεια 50+ km. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας στις μπαταρίες επέτρεψε τη βελτίωση των επιδόσεων εμβέλειας και ταχύτητας. Ωστόσο, οι επιδόσεις της Mk48 είναι εντυπωσιακές και προκαλούν ένα πραγματικό δίλημμα έναντι νεότερων επιλογών, όπως θα δούμε παρακάτω: μέγιστη εμβέλεια 38,7 km με ταχύτητα 55 κόμβων και 50 km με ταχύτητα 40 κόμβων! Πρόκειται για μια ογκώδη τορπίλη με μήκος 5,86 m, βάρος 1.691,5 kg και διάμετρο 532 mm. Η Mk48 σχεδιάστηκε για να βάλλεται από πυρηνοκίνητα Υ/Β (SSN ή SSBN) ή συμβατικά (SSK) με σκοπό την αντιμετώπιση των σοβιετικών επιθετικών υποβρυχίων με αυξημένες δυνατότητες κατάδυσης στη δεκαετία του 70, όπως η κλάση Alpha (που λέγεται ότι είχε βάθος κατάδυσης που έφθανε τα 1000 m!). Η τορπίλη παρέχει πλήρεις δυνατότητες εμπλοκής πολλαπλών στόχων και βολή fire and forget. Στη θερμική πρόωση χρησιμοποιούνται υγρά καύσιμα, όπως το Otto Fuel II, που είναι εξαιρετικά τοξικά, διαβρωτικά και εύφλεκτα. Σύμφωνα με τον ιστότοπο της Raytheon το Otto fuel II είναι ένα αναμεμειγμένο μονοπροωθητικό καύσιμο που βασίζεται σε ενεργό νιτρικό εστέρα. Το καύσιμο είναι χαμηλού κόστους (σε σχέση με τις μπαταρίες και άλλα υγρά καύσιμα) και οι κινητήρες που το χρησιμοποιούν είναι σε υπηρεσία για 30 χρόνια χωρίς να έχει συμβεί κάποιο ατύχημα. Σύμφωνα με την εταιρεία δεν απαιτούνται ειδικές συνθήκες αποθήκευσης ή απομόνωσης και το υγρό μπορεί να παραμείνει στην τορπίλη για διάστημα 10 ετών χωρίς περαιτέρω συντήρηση.
Είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε στο σημείο αυτό ότι η Τουρκία έχει ήδη ενσωματώσει στο οπλοστάσιό της σύγχρονες τορπίλες με την απόκτηση 40 DM2A4 και την επιλογή της Mk48 ADCAP Mod 6AT (Advanced Technology) AUR (All Up Round) για τα U214TN με προοπτική απόκτησης 48 τορπιλών. Δεν θα πρέπει επίσης να απαξιώνουμε την προμήθεια 40+20 τορπιλών Tigerfish Mk24 Mod 2 τη δεκαετία του 90 (παρά το γεγονός ότι το Royal Navy τις απέσυρε το 2004 λόγω προβλημάτων αξιοπιστίας) για τον εξοπλισμό των κλάσεων U209T1/1400 Preveze και U209T2/1400Gur, οι οποίες είναι υπέρτερες των επιδόσεων της SUT. Η Tigerfish μπορεί να βληθεί από βάθος 442 m επιτυγχάνοντας εμβέλεια 39 km με ταχύτητα 24 κόμβων ή 13 km με ταχύτητα 35 κόμβων. Επίσης, σημειώνουμε την ανάπτυξη της εγχώριας HWT τορπίλης AKYA και την πρόθεση εξοπλισμού των τουρκικών Υ/Β με το βλήμα anti-ship ATMACA (που θα τοποθετηθεί και στα πλοία MILGEM και G class) με μέγιστη εμβέλεια 200 km.
Αντίθετα το ΠΝ διαθέτει μόνο το απόθεμα από 112 τορπίλες SUT Mod 0 που απέκτησε στις αρχές της δεκαετίας του 80. Πρόκειται για αξιόπιστο όπλο βάρους 1.414 kg με γόμωση 260 kg, αλλά οι επιδόσεις του σε σχέση με την ταχύτητα και την εμβέλεια υστερούν δραματικά συγκρινόμενες με τις τορπίλες νέας τεχνολογίας: μέγιστη ταχύτητα 35 κόμβοι, στην οποία επιτυγχάνει εμβέλεια 12 km και επεκτείνεται στα 28 km με ταχύτητα 23 κόμβων ή στα 32 km με ταχύτητα 18 κόμβων.
Οι τορπίλες SST-4 που επίσης διαθέτει το ΠΝ περιορίζονται σε ρόλο κατά στόχων επιφανείας έχοντας εμβέλεια 11 km με ταχύτητα 35 κόμβων ή 37 km με ταχύτητα 23 κόμβων. Πέρα από τους περιορισμούς εμβέλειας (η απόσταση αποκάλυψης στόχων του CSU-90 των U214HN υπερβαίνει τα 50 km), οι τορπίλες αυτές ενέχουν σοβαρούς περιορισμούς στη βολή από μεγάλα βάθη και δεν συμβαδίζουν με τις επιδόσεις που επιτυγχάνει το U214HN που υπερβαίνει σε κατάδυση τα 400 m.
Αντε να δουμε.. Να αναψουμε καμια λαμπαδα.. Δεν παει αλλο αυτη η κατασταση
Επί ευκαιρίας να δώσω μία πληροφορία.
Το Π.Ν στην πορεία έχει σκοπό να εξοπλίσει με τορπίλες τις πυραυλακάτους Super Vita.
:O
Τίποτα ελαφρές υποθέτω, έτσι? Mk46 ή για καινούριες MU90/Mk54?
επικουρικα για ανθυποβρυχιακο η πολεμο επιφανειας?σοναρ δεν εχει αρα θα βασιζεται σε datalinks και ελικοπτερα φρεγατων/uav για στοχοποιηση?
Μόνο για προσβολή πλοίων.
Aυτό δεν το γνωρίζω αλλά θα μάθω και θα σου απαντήσω.
Αποκλείω πάντως να αγοραστούν καινούργιες, (για οικονομικούς λόγους) λογικά θα είναι από αυτές που ήδη διαθέτει το ναυτικό μας.
Η αλήθεια είναι ότι και παλαιότερα υπήρξε ανάλογη σκέψη για τις Super Vita, χωρίς να προχωρήσει.
Αυτό το σενάριο φυσικά και δεν αφορά ελαφρές τορπίλες της κατηγορίας Mk.46/54 & MU90
-καθώς αυτές προορίζονται για ανθυποβρυχιακό ρόλο που τα ΤΠΚ, ούτε προβλέπεται, αλλά ούτε και είναι κατάλληλα να επιτελέσουν- αλλά βαριές τορπίλες κατά στόχων επιφανείας, στα πρότυπα των παλαιότερων στις Combattante-II/IIIA/IIIB . Βέβαια αυτό προσκρούει στην έλλειψη σύγχρονων τορπιλών αυτής της κατηγορίας…. Εκτός και αν εννοούν τις SST-4……
Όπως αναφέρει και ο Γ.Μ., παλαιότερα, όταν κατασκευάζονταν οι Ρουσσέν, υπήρξε η πρόθεση αξιοποίησης των τορπιλοσωλήνων των Combattante II (Κονίδης) και την μελλοντική αξιοποίηση των III. Σε αυτό όμως δεν συμφώνησαν οι Βρετανοί που υποστήριξαν ότι θα επηρέαζε τη “συμπεριφορά” του σκάφους. Τι άλλαξε τώρα, δεν γνωρίζω.
Θέλουν να αυξήσουν την δύναμη πυρός τους.
Υπάρχει βέβαια ένα πρόβλημα χώρου στο κατάστρωμα και εξετάζουν σε ποια σημεία του θα τοποθετηθούν οι τορπιλοσωλήνες.
Toρπίλες SST-4 από αυτές που ήδη έχουμε. Είναι βαρέως τύπου για την προσβολή πλοίων. Όταν το πετύχει το κόβει στην μέση…
Παράλληλα εξετάζεται σοβαρά το θέμα για την μελλοντική απόκτηση 25-30 ταχύπλοων τορπιλο-πυραυλακάτων μικρού εκτοπίσματος. Θα φέρουν 4 πυραύλους επιφανείας-επιφανείας και 2 τορπίλες.
Θα είναι παρόμοια σκάφη με αυτά του ναυτικού του Ιράν.
Σε αυτή τη χώρα εκπαιδευόμαστε στον παραλογισμό μα πραγματικά επί τόσα χρόνια να έχεις το πιο σύγχρονο υποβρύχιο με τορπίλες 40ετίας με ξεπερνάει… Μου φαίνεται τόσο απίθανο που πιστεύω ότι το ΠΝ έχει απόρρητα αριθμό σύγχρονων τορπιλων!
Δεν υπάρχουν σύγχρονες τορπίλες στα υποβρύχια μας.
Είναι μια έλλειψη που πρέπει να καλυφθεί άμεσα!!!
Η παλαιοτητα των τορπιλων σε χρηση απο το ΠΝ δεν αφηνει πολλα περιθωρια αισιοδοξιας. Για να γινει κατανοητο τι σημαινει πρεπει να λαβουμε υποψη την λεγομενη (with no chance to escape) killing zone που εχουν αυτα τα οπλα εναντια σε ενα πολεμικο πλοιο συγκρησιμο με μια ανθ/κη φρεγατα γενικων καθηκοντων που μπορει να πλεει με μια μεγιστη διατηρουμενη ταχυτητα 28-30 κομβων, να διαθετει σοναρ γαστρας, ανθ/κο ελικοπτερο, ανθ/κες τορπιλες των 324χλς και συστηματα παραπληνησης τορπιλων. Οπως γινεται ευκολα αντιληπτο προκειται για ενα σκηνικο που ειναι ριζικα διαφορετικο απο εκεινο της περιοδου 1969-1972 οταν αποκτηθηκαν τα ανω οπλα για τα «Γλαυκος» και ο κυριος αντιπαλος και στοχος για «σκοποβολη» για αυτα ηταν τα Fletcher, τα Gearing FRAM 1-2 του ΤΝ. Με τα σημερινα δεδομενα, πραγμα που ισχυει τουλαχιστον απο τα μεσα της δεκαετιας του ’90, οταν το ΤΝ απεκτησε και ενταξε σε υπηρεσια σημαντικο αριθμο απο ΜΕΚΟ200 και OHPerry, η κατασταση ειναι διαφορετικη. Ουτε λιγο ουτε πολυ ενα υποβρυχιο για να εχει 100% σιγουρη την βυθιση μιας φρεγατας με τις «παλαιες» τορπιλες, ή θα την αιφνιδιάσει (σε σταση ενεδρας) και θα την βυθισει πριν καταλαβουν τι συνεβη, ή θα υποχρεωθει να πλησιασει σε μικρη αποσταση, (χονδρικά) της ταξεως του 1 ή 2 νμ για να ειναι σιγουρο οτι η (ηλεκτρικη) γερμανικη τορπιλη θα την καταστρεψει πριν εξαντληθει η μπαταρια της και σβησει ο κινητηρας. Ολα αυτα υπο την βασικη προϋποθεση οτι η τορπιλη δεν θα «ξεγελαστει», ή η φρεγατα δεν θα αντιδρασει με τις «δικες» της τορπιλες των 324χλς και προλαβει και το βυθισει πρωτη.
Λογικο ειναι λοιπον, να αναρωτιωμαστε γιατι μαζι με τα περιπου 2 δις ΕΥΡΩ που δοθηκαν για τα 5 Τ214/Τ209 ΑΙΡ δεν δοθηκαν και 90-100 εκ επιπλεον (αντιπροσωπευουν το 5% της αξιας των δυο συμβολαιων), ετσι ωστε τα ελληνικα υποβρυχια να μπορουν να εκτελουν βολες με αυξημενη επιτυχια βολης εναντια σε μια φρεγατα απο σημαντικα μεγαλυτερες αποστασεις (πχ 5 -6 νμ ή και πολυ περισσοτερο), δηλαδη λιγο πολυ εκτος των οριων της killing zone των Μκ46 των 324χλς που ειναι εφοδιασμενα τα πλοια αμφοτερων των ναυτικων.
Απο την αλλη, δεν μπορει να μην γινει αντιληπτο οτι συστημα μαχης των υποβρυχιων (εχει περιπου 16-18 χρονια απο τοτε που αγοραστηκε) δεν ειναι πλεον state of the art, οπως συνηθιζεται να λεγεται (Δειτε την μπροσουρα του ISUS 100-15 και συγκρηνετε τη με εκεινη του παλαιοτερου).
Εαν τοτε τιθετο ζητημα εταιρικων συμφεροντων προς την μια τορπιλη και εναντια σε αυτη που προτιμουσε το ΠΝ, μετα την εμφανηση του Πορτογαλικου υποβρυχιου, ειναι λιγο δυσκολο να υποστηριχτει και να αποτελεσει «φυλο συκης» για την μην επανεργοποιηση του διαγωνισμου. Οποτε εχουμε περιπου μια δεκαετια που το ΠΝ ειναι στο «περιμενε» χωρις λογο, για κατι εξαιρετικα σημαντικο. Οχι, οτι επαναλαμβανεται το αναλογο σκηνικο που συνεβη και αλλες φορες στο παρελθον με τα αρματα μαχης (χωρις πυρομαχικα των 120χλς), και τα μαχητικα F16 χωρις την παρουσια σημαντικων πολλαπλασιαστων ισχυος (ο νοων νοειτω).
Ετσι λοιπον δημιουργουνται προβληματισμοι, εαν τα νυν και μελλοντα εξοπλιστικα προγραμματα που θα αναγγελθουν (και μονο ο θεος ξερει ποτε θα ολοκληρωθουν) ειναι για να αντιμετωπισουν την απειλη στην νεα μορφη που αναδυεται και εξελισεται μεχρι το 2030 ή απλα πανε και κλεινουν τις «τρυπες» της περιοδου 1996-2005 με υπερδεκαετη καθυστερυση σε σχεση με τις εξελιξεις και τις δυνατοτητες του πιθανου αντιπαλου.
Κυβερνήτες των υποβρυχίων μας λένε ότι μπορεί μεν οι τορπίλες σε αυτά να είναι παλαιές αλλά κάνουν ακόμη πολύ καλή δουλειά. Φυσικά είναι λένε προτιμότερες οι καινούργιες τορπίλες.
Έχει δρομολογηθεί η αγορά τορπιλών. Τα λεφτά επαρκούν για να αγοραστούν 36 τορπίλες και αυτή που προκρίνεται μέχρι στιγμής είναι η ιταλική, με την γαλλική να την ακολουθεί σε πολύ μικρή απόσταση, ενώ η γερμανική δεν προτιμάται για διάφορους λόγους. Ένας είναι ότι την έχει το τουρκικό ναυτικό και οι επιτελείς μας στο ΓΕΝ λένε ότι προτιμούν μία τορπίλη που να μην την έχουν οι τούρκοι. Όπως και να έχει στην αξιολόγηση καλύτερη είναι η ιταλική…
Από τι ακούγεται ο Καμμένος δεν ήθελε να αγοραστούν οι τορπίλες και να μην υπογραφεί η F.O.S για τα ΝΗ-90 (πετάνε 3 από τα 14, κατά τα άλλα τα Καιόβα και τα Σινούκ των 8.000 ωρών πτήσεων μας μάραναν…) γιατί έχει μένος κατά των γερμανών που αρνούνται να μας δώσουν τις πολεμικές αποζημιώσεις.
Σε ότι αφορά τις τορπίλες σε επίσκεψη του σε υποβρύχιο πριν καιρό ρώτησε αν είναι ικανοποιημένοι από τις τορπίλες που έχουν. Του απάντησαν πως είναι παλαιές αλλά κάνουν ακόμη καλή δουλειά. Εκείνος τους είπε ,,τότε δεν χρειάζεστε καινούργιες,,.
Ο κάθε ένας πολιτικός ασκεί προσωπικές πολιτικές και στο τέλος θα μας πάρει και θα μας σηκώσει.
Πάντως θεωρείται δεδομένο ότι μία μέρα το Αιγαίο θα διχοτομηθεί…
Ναι αλλα σκαμε εκατονταδες μυρια για τα αχρηστα Ρ3
Μπράβο στο ΠΝ και τον υπουργο. Αυτοι ξερουν καλυτερα ε?