To πυρηνικό υποβρύχιο “ειδικού σκοπού” ‘Belgorod’ (Project 09852) ετοιμάζεται να αποπλεύσει για πρώτη φορά για δοκιμές εν πλω. Το υποβρύχιο ανήκει στο πιο φιλόδοξο ίσως πρόγραμμα υποβρυχίων του Ρωσικού Ναυτικού. Ταυτόχρονα, αποτελεί και ένα πλοίο που περιβάλλεται από μυστήριο και αιχμηρά ερωτηματικά.
Μέρος του προγράμματος κλάσης υποβρυχίων ‘Oscar II’ (κατά την κωδικοποίηση του ΝΑΤΟ), το ‘Belgorod’ ξεκίνησε να ναυπηγείται τον Ιούλιο του 1992 λίγο μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και σε μια περίοδο μεγάλων αναζητήσεων και προβλημάτων για το Ναυτικό. Η οικονομική στενότητα αλλά κυρίως οι αλλαγές που λάμβαναν χώρα τότε στις τάξεις του άφησαν το κύτος ημιτελές με τις εργασίες να σταματούν το 1997 κι ενώ ήταν έτοιμο κατά 75%. Το επόμενο έτος το πλήρωμα, που είχε ήδη ξεκινήσει την εκπαίδευσή του, διαλύθηκε αλλά για καλή του τύχη, τον Σεπτέμβριο του 2000, μετά τη βύθιση του ‘Kursk’, αποφασίστηκε η συνέχιση της ναυπήγησής του. Η πορεία του ακολούθησε την ιστορία του σύγχρονου ρωσικού ναυτικού με διαρκείς αλλαγές και αναχαιτίσεις προγραμμάτων λόγω οικονομικών δυσκολιών.
Αφού πέρασε από τη διαδικασία παγώματος και επανεκκίνησης άλλες τρεις φορές (το 2006, το 2009 και το 2012) και απέφυγε την πώληση στην Ινδία μόλις την τελευταία στιγμή, αποφασίστηκε τελικά το επόμενο έτος να ολοκληρωθεί ως υποβρύχιο “ειδικού σκοπού”. Ουσιαστικά το υποβρύχιο επανασχεδιάστηκε ως στρατηγική πλατφόρμα εξοπλισμένη με νέας τεχνολογίας αισθητήρες για μεγάλα βάθη και εξαπόλυσης και ελέγχου Μη-Επανδρωμένων Υποβρυχίων με σημαντικότερο το “Ωκεάνειο Σύστημα Πολλαπλών Ρόλων Status-6”, γνωστό ως “Poseidon” (Статус-6 Посейдон) ή “Kanyon”, όπως το αποκαλεί η CIA.
Έτοιμη ως το 2022 η νέα πυρηνική τορπίλη Poseidon της Ρωσίας
Ήδη, πηγές εντός Ρωσίας αμφισβητούν την αξία της επένδυσης. Το K-329 ‘Belgorod’ είναι ένα σκαρί ιστορίας 27 ετών ήδη χωρίς ακόμα να έχει πέσει στη θάλασσα και από τη στιγμή που επανασχεδιάστηκε ως “ειδικού σκοπού” σημαίνει πως θα είναι μόνο του. Η ομοιότητά του με τα -επίσης παλιά- υποβρύχια Project 949A ‘Antey’ (Oscar II) είναι μόνο στο επίπεδο της εξωτερικής εμφάνισης με ό,τι σημαίνει αυτό για την υποστήριξή του. Το Ρωσικό Ναυτικό παραλαμβάνει πλέον επιθετικά υποβρύχια πυραύλων cruise κλάσεων ‘Yasen’ και ‘Yasen-M’ (Ρrojects 885 και 885M αντίστοιχα) καθώς και υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων ‘Borey’ και ‘Borey-A’ (Ρrojects 955 και 955A). “Γιατί λοιπόν χρειάζεται να επιμένουμε στο ‘Belgorod’;”, ρωτά η εφημερίδα Izvestia.
Αθόρυβα, η Ρωσία σχεδιάζει την 5η γενιά πυρηνικών επιθετικών υποβρυχίων
To ‘Belgorod’ ξεκίνησε την ολική του ανακατασκευή τον Δεκέμβριο του 2012 και πραγματοποίσε τις τελικές δοκιμές στη δεξαμενή πλεύσης στις 23 Απριλίου 2019. Μια αναφορά το ήθελε να γίνεται επιχειρησιακό μέσα στο 2020 αλλά αποδείχθηκε εσφαλμένη. Οι πρώτες του δοκιμές εν πλω θα γίνουν σύντομα και αναμένεται να ενταχθεί -επιτέλους- στη δύναμη του Ρωσικού Ναυτικού προς το τέλος του 2021.
Όπως προαναφέρθηκε, το υποβρύχιο ελάχιστα κοινά έχει πλέον με την κλάση του. Το κύτος κόπηκε και επιμηκύνθηκε κατά 30 μέτρα, κάνοντάς το πλέον το μακρύτερο υποβρύχιο σε υπηρεσία με 184 μέτρα (συγκριτικά, η κλάση αμερικανικών υποβρυχίων ‘Ohio’ έχει 170 μέτρα μήκος και η σοβιετική κλάση ‘Akula’/Typhoon 175 μέτρα). Το τμήμα που προστέθηκε περιλαμβάνει διαμερίσματα που περιέχουν υποβρύχια μη-επανδρωμένα οχήματα που εξαπολύονται και μετά ανασύρονται ξανά.
Το σημαντικότερο από τα τελευταία είναι το στρατηγικό υποβρύχιο μη-επανδρωμένο σκάφος ‘Poseidon’. Αυτό άλλοτε χαρακτηρίζεται τορπίλη κι άλλοτε μη-επανδρωμένο υποβρύχιο, είναι ένα μοναδικό οπλοσύστημα πυρηνικής πρόωσης και πυρηνικής γόμωσης που μπορεί να εξαπολυθεί από το ‘Belgorod’ και να χτυπήσει στόχους που βρίσκονται σχεδόν οπουδήποτε κοντά ή μέσα στη θάλασσα. Το ‘Poseidon’ έχει διάμετρο σχεδόν δύο μέτρα και μεταφέρει πυρηνική κεφαλή αρκετών δεκάδων μεγατόνων και μπορεί να ταξιδέψει με ταχύτητες κοντά στους 100 κόμβους σε αποστάσεις ως 10.000 χλμ. Το ‘Belgorod’ μπορεί να μεταφέρει μέχρι και έξι ‘Poseidon’ και είναι το ένα από τα δύο υποβρύχια που μπορούν να τα εξαπολύσουν (το άλλο υποβρύχιο είναι το ‘Khabarovsk’ που θα ενταχθεί σε υπηρεσία το 2023). Θεωρητικά μια έκρηξη του ‘Poseidon’ κοντά στη Νέα Υόρκη μπορεί να δημιουργήσει παλιρροϊκά κύματα που σε συνδυασμό με την έκλυση ραδιενέργειας να διαλύσουν την πόλη και να μολύνουν μεγάλο κομμάτι της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ.
Το ‘Belgorod’ είναι φορέας κι άλλων στρατηγικών μη-επανδρωμένων υποβρυχίων σκαφών. Το ερευνητικό Klavesin-2R-PM είναι ικανό να λειτουργήσει σε βάθη 6.000 μέτρων και να ερευνήσει λεπτομερώς τον βυθό. Επιπλέον, το Surrogat προορίζεται για ανθυποβρυχιακές επιχερήσεις. Το τελευταίο μπορεί να μιμηθεί ένα υποβρύχιο σε ακουστική και μαγνητική υπογραφή και να παραπλανήσει εχθρικά υποβρύχια, αεροσκάφη και πλοία επιφανείας. Στο στάδιο σχεδιασμού είναι το σύστημα Garmonia, ως σκάφος αναγνώρισης διπλού σκοπού. Στην ειρήνη, μπορεί να ερευνήσει τον βυθό αποκαλύπτοντας εμπόδια που μπορούν να βλάψουν υποθαλάσσια τρύπανα στην έρευνα για υδρογονάνθρακες. Σε πολεμικές επιχειρήσεις, το Garmonia θα δράσει ως ανιχνευτικό για την αποκάλυψη απειλών για τα ρωσικά υποβρύχια.
Πέραν αυτών, το ‘Belgorod’ είναι ικανό να μεταφέρει μια ποικιλία βαθυσκαφών. Αυτά τα μικροσκοπικά υποβρύχια σκάφη μπορούν να εκτελέσουν μια σειρά εργασιών σε πολύ βαθέα ύδατα, περιλαμβανομένων ερευνών για στρατιωτικά υλικά, διαχείριση και τοποθέτηση υποβρυχίων σταθμών μέτρησης, σύνδεση ή καταστροφή υποβρυχίων καλωδίων κλπ. Με όλα αυτά, το ‘Belgorod’ σε καμμία περίπτωση δεν είναι ένα συμβατικό υποβρύχιο αλλά ο ρόλος του σε περίπτωση πολέμου μπορεί να αποδειχθεί σημαντικός. Μεταφέροντας και κατευθύνοντας μικροσκάφη και υποβρύχια UUV μπορεί να ελέγξει κρίσιμα περάσματα και να οργανώσει ένα δίκτυο ελέγχου που θα σώσει πολλά φίλια πλοία επιφανείας και υποβρύχια ενώ αντίστοιχα θα οδηγήσει στην αποκάλυψη και καταστροφή εχθρικών πλοίων.
