Πρέπει να ομολογήσουμε πως έχουμε αμελήσει να παρουσιάσουμε αναλυτικά, την ιταλική πρόταση σε ένα από δεκάδες επεισόδια της ελληνικής “φρεγατιάδας”. Ας είμαστε ειλικρινείς μαζί σας, είναι λάθος . Η ιταλική FREMM-IT, η ιταλική έκδοση της FREMM, και μάλιστα στην έκδοση πολλαπλών ρόλων ή General Purpose (GP), είναι ένα εξαιρετικό πολεμικό πλοίο, πανίσχυρα οπλισμένο, που μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στο Πολεμικό μας Ναυτικό. Φυσικά δεν είναι η πιο φθηνή επιλογή, αλλά το ότι “πέρασε” στο δεύτερο γύρο, αφήνοντας πίσω προτάσεις όπως η F-110, αλλά και η Α300, σημαίνει πως το ΠΝ έχει χώρο στην “καρδιά” για ένα γνήσιο απόγονο του “Μπάρμπα-Γιώργη”.
Εντάξει, το ιταλικό πλοίο δεν είναι άγνωστο σε όλους εμάς. H FREMM είναι ένα πλοίο που “γυροφέρνει” το ΠΝ εδώ και σχεδόν 15 χρόνια. Φυσικά, τότε το ΠΝ δεν κοιτούσε την ιταλική έκδοση, αλλά τη γαλλική. Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό εξοπλιστικό πρόγραμμα 2006-2015 προέβλεπε κονδύλι €2,2 δις για τη ναυπήγηση 6 φρεγατών (Φ/Γ) με διευρυμένες δυνατότητες Διοίκησης & Ελέγχου (C2) και Άμυνας Περιοχής (Area Defense). Στις 12/1/2009 το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε την ανάθεση του ανωτέρω προγράμματος στην DCNS (μετέπειτα Naval Group) για την κατασκευή 4+2 σκαφών FREMM (Fregates Europeennes Multi-Missions) για την κάλυψη της ανωτέρω ανάγκης, αλλά το πρόγραμμα δεν υλοποιήθηκε ποτέ λόγω της οικονομικής κρίσης, αν και επανέκαμψε πολλές φορές μέσω άλλων σεναρίων χρηματοδότησης (μακροχρόνια μίσθωση κ.ά.).
Η γαλλική και η ιταλική FREMM είναι αρκετά διαφορετικά πλοία. Είναι διαφορετικά οπλισμένα, και διαφορετικά εξ-οπλισμένα. Ακόμη και η πρόωση είναι διαφορετική. Πάμε στην τελευταία. Οι Γάλλοι έχουν επιλέξει συνδυασμό CODLOG ενώ οι Ιταλοί CODLAG. Ποια είναι η διαφορά, τι σημαίνει Ο και Α. Λοιπόν, το Ο είναι το Or, ενώ το Α είναι το And. Συνεπώς, η ιταλική έκδοση μπορεί να στείλει ισχύ και με ντίζελ και αεριοστρόβιλο στην ηλεκτρική πρόωση, έτσι το ιταλικό “σκαρί” είναι ταχύτερο αν και βαρύτερο.
Η επιλογή των Ιταλών μπορεί να περιέχει (ή μάλλον περιείχε, σε παρελθόντα χρόνο) έναν μηχανολογικό κίνδυνο “σύμπλεξης” (δηλαδή θα μπορούσε να είχε πάθει τα… καλά της LCS), αλλά τελικά οι Ιταλοί ξέρουν να φτιάχνουν πλοία και κινητήρες. Και μπορεί η FREMM-FR να είναι Peugeot, αλλά η FREMM-IT είναι Alfa Romeo. Όποιος ρωτήσει αν είμαστε “Αλφίστι” εδώ, πρέπει μετά στην ανάκριση να απαντήσει γιατί δεν είναι κι αυτός…
Πόσο κοστίζουν τα 8 ιταλικά πλοία στην Ινδονησία; Οι πρώτες εκτιμήσεις
Οι Ιταλοί όμως όπλισαν πολύ ισχυρότερα τις δικές τους FREMM από τις Γαλλικές. Μπορεί εμείς εδώ στην Ελλάδα να έχουμε “κολλήσει” με τα “κελιά”, και οι Ιταλικές να έχουν “μόλις” 16. Αυτό σημαίνει “μόλις” 16 πυραύλους ASTER 15/30. Αλλά οι ιταλικές είναι πολύ βαριά οπλισμένες, και θα το αποδείξουμε. Είτε η GP έκδοση, είτε η ASW, είναι από τα ελάχιστα πλοία που παραμένουν double-end, δηλαδή έχουν πυροβόλο εμπρός και πίσω. Στις ASW έχει δυο πυροβόλο 76 χιλιοστών, και στις GP έχουν μπροστά ένα πυροβόλο 127 χιλιοστών και πίσω ένα 76άρι STRALES. Είπατε κάτι;
Το 127άρι είναι VULCANO. Τι σημαίνει αυτό; Πως μπορεί να ρίχνει κατευθυνόμενα βλήματα των 127 χιλιοστών σε αποστάσεις μέχρι και 100 χιλιομέτρων. Άσε τον αντίπαλο να σου ρίχνει υποηχητικούς πυραύλους. Αν έχεις εικόνα στα 100 χιλιόμετρα, ρίχνεις 10-15 βλήματα VULCANO, που φτάνουν υπερηχητικά στο στόχο, και κάνουν το εχθρικό πλοίο “σουρωτήρι”. Τα λέμε απλά, γιατί κάποιοι φίλοι πρέπει να καταλάβουν πως τα κελιά δεν είναι πανάκεια. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνεις πόλεμο στη θάλασσα.
Εντάξει, εντάξει, δεν έχει CIWS. CIWS; Τι δεν έχει; Το πυροβόλο των 76 χιλιοστών στη πρύμνη, τη δουλειά κάνει; Είπαμε πως είναι STRALES, άρα έχει κατευθυνόμενα πυρομαχικά, που το κόστος τους είναι, ακόμη κι αν πέσει αρκετά, πολύ μικρότερο από αυτό ενός πυραύλους RIM-116 RAM. Ή ενός CAMM, ή οποιουδήποτε άλλου αντίστοιχου όπλου. Την ίδια στιγμή, είναι ένα πανίσχυρο αντιαεροπορικό πυροβόλο, που μπορεί να βάλει σε μεγάλες αποστάσεις (για όσους ανησυχούν για τα “φθηνά” τουρκικά UAVs).
Πριν πάμε στην υπόλοιπη αντιαεροπορική άμυνα, ας δούμε λίγο το ραντάρ του πλοίου. Για τις ιταλικές FREMM ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να χρησιμοποιηθεί το EMPAR, που είναι ένα ραντάρ PESA και χρησιμοποιείται στην κλάση Horizon, σε συνδυασμό με το ραντάρ VSR SMART-L. Τελικά, επιλέχθηκε ένα ραντάρ AESA που θεωρείται εξέλιξη του EMPAR και λειτουργεί επίσης στη ζώνη συχνοτήτων «C» (4-8 GHz).
Ονομάζεται Kronos και σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Leonardo «είναι το πλέον σύγχρονο ραντάρ 3D στον κόσμο». Πρόκειται για ένα σύστημα που εκτελεί ηλεκτρονική σάρωση σε ανύψωση (σε τομέα +/-60 μοιρών) και σε αζιμούθιο (σε τομέα +/-45 μοιρών), ενώ παράλληλα υλοποιεί και μηχανική σάρωση για την επίτευξη κάλυψης 360 μοιρών. Η κεραία αποτελείται από στοιχεία εκπομπής/λήψης (Tx/Rx) που είναι εύκολα ανταλλάξιμα (plug in) και σχηματίζουν πολλαπλές δέσμες με ανανέωση δεδομένων για στόχους υψηλής προτεραιότητας ανά δευτερόλεπτο.
Ανάλογα όμως με τις ανάγκες ιχνηλάτησης έχει τη δυνατότητα παροχής διαφορετικών ρυθμών ανανέωσης (update rates) και προσφέρει εντοπισμό στόχων (όπως χαμηλά ιπτάμενα UAV, βλήματα κ.ά.) με τη μέθοδο NTCR και εντοπισμό πηγής παρεμβολής. Προσδίδει στο πλοίο τη δυνατότητα ταυτόχρονης εμπλοκής 16 στόχων με βλήματα ASTER και επιπλέον μπορεί να ιχνηλατήσει (dedicated tracking) στόχους μικρού μεγέθους, χαμηλής παρατηρητικότητας, βλήματα pop up ή χαμηλά ιπτάμενους πυραύλους κρούσης κατά πλοίων «sea skimmer»). Διαχειρίζεται αριθμό ιχνών που υπερβαίνουν τα 300 και επιτυγχάνει μέγιστη εμβέλεια 300+ km. Υπολογίζουμε όμως πως το Kronos έχει ανώτερες δυνατότητες από τις δημοσιοποιημένες.
Έτσι, η FREMM-IT Bergamini Class, μπορεί άνετα να “ρίξει” ASTER 30, για όσους έχουν πραγματικά “κολλήσει” με την ιδεατή ανάγκη ενός πυραύλου σαν τον αναφερόμενο. Πιστεύουμε πως πολύ άνετα, η σχεδίαση χωράει 4 Sylver A50, συνεπώς μπορεί να πάρει 32 ASTER 15/30. Αλλά έχουμε μια άλλη υποψία, πολύ σημαντικότερη, και ενδιαφέρουσα. Το πλοίο, λόγω του CMS ATHENA, μπορεί να πιστοποιηθεί για εκτοξευτές Mk41. Τι σημαίνει αυτό;
Όχι, δεν σημαίνει πως πρέπει σώνει και καλά να βάλουμε πυραύλους SM-2. Ας αφήσουμε λίγο στην άκρη τους ASTER 30/SM-2, που ο αστικός μύθος τους θέλει να εξουσιάζουν τον εναέριο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Στην πραγματική ζωή, ο πλοίαρχος μιας φρεγάτας θέλει πυραύλους πολλούς, κι όχι λίγους με μεγάλη ακτίνα δράσης. Που το πάμε; Μα φυσικά στον CAMM-ER. Θα εκπλαγούν αρκετοί, αλλά ο CAMM-ER δεν είναι βρετανική ιδέα, αλλά ιταλική.
Οι Ιταλοί, κατάλαβαν πως ο ASTER 15 είναι ακριβός και βαρύς για αντιμετώπιση επιθέσεων κορεσμού. Ο δε CAMM, είχε μικρή ακτίνα σε περίπτωση που ήθελαν εμπλοκή σε μέση απόσταση. Έτσι δέχτηκαν να χρηματοδοτήσουν την εξέλιξη του CAMM-ER, αν και ακόμη δεν έχουν υιοθετήσει το όπλο. Θεωρείται όμως σίγουρο πως λίαν συντόμως ο CAMM-ER Θα είναι ανάμεσα στις επιλογές οπλισμού των ιταλικών πλοίων. Συνεπώς, θεωρούμε σχεδόν βέβαιο πως οι Ιταλοί θα προσφέρουν τη δυνατότητα οπλισμού των Bergamini με CAMM-ER, είτε σε Mk41 είτε σε μονούς εκτοξευτές (τα περίφημα “μανιτάρια”).
Το CMS ATHENA των Ιταλών, είναι ανοιχτής αρχιτεκτονικής. Συνεπώς, μπορεί να ενσωματώσει εύκολα νέα όπλα, και ο Mk41 δεν είναι και διαστημικής τεχνολογίας. Το θέμα είναι πως το πλοίο είναι τόσο μεγάλο, τόσο ευρύχωρο, που θα μπορούσε να χωρέσει ταυτόχρονα Mk41, Sylver A50 (ASTER 30) αλλά και Sylver A70 (mdCN, SCALP δηλαδή). Φυσικά ούτε θέλουμε να ξέρουμε πόσο θα έφτανε τότε το κόστος, αλλά αυτό θα ήταν ίσως και το απόλυτο πλοίο για την Ελλάδα.
Σε ότι αφορά τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο, τα ιταλικά πλοία μπορούν να φέρουν τον MILAS, έναν πύραυλο ανώτερου του VL-ASROC, που μπορεί να εμπλέξει υποβρύχια σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Αξίζει να δείτε την αναλυτική παρουσίαση που έχει κάνει ο @D_Mitch στην ιστοσελίδα του, navalanalyses.com, εδώ. Θα γίνει αμέσως αντιληπτό το γιατί το πλοίο είναι ακόμη και με την ισχνή ιταλική προσφορά πολύ ψηλά στις προτιμήσεις του ΠΝ. Μεταξύ μας, είναι ανώτερο της Belh@rra παντού, ενώ είναι μια πλήρης λύση, χωρίς ελλείψεις (έχει CIWS, ECM etc). Κι όλα αυτά, σε μια τιμή που εμείς υπολογίζουμε να μην ξεπερνά πολύ τα 700 εκ. ευρώ χωρίς φόρτους όπλων (σίγουρα κάτω από τα 750).
Σε ιταλική υπηρεσία το πλοίο φέρει τους εξαιρετικούς πυραύλους επιφανείας-επιφανείας TΕSEO, αλλά τίποτα δεν απαγορεύει την τοποθέτηση Exocet, HARPOON, NSM, RBS-15, Gabriel. Είναι πολύ απλό, αν και θα πρέπει να πούμε πως δεν θα ήταν κακό να πάρουμε μια προσφορά από τους Ιταλούς για τους TΕSEO. Οι Ιταλοί ανέκαθεν επιθυμούσαν να ανοίξουν την ελληνική αμυντική αγορά, και ότι έχουμε αγοράσει, πλην των C-27J, ήταν μια επιτυχία σε επιδόσεις και μακροζωία.
Θέλουμε να θυμίσουμε πως η FREMM-IT επιλέχτηκε από το USN σαν η νέα FFG-62. Βέβαια οι “βέβηλοι” Αμερικανοί, έβαλαν στη θέση του υπερόπλου των 127 χιλιοστών, ένα πυροβόλο των… 57 χιλιοστών. Εντάξει, απόψεις είναι αυτές, τις δεχόμαστε. Αλλά θέλουμε να έρθει στο μυαλό των αναγνωστών μας το εξής απλό σενάριο. Ανατολική Μεσόγειος, οι Στόλοι ο ένας απέναντι στον άλλο, και παντού κινούνται εμπορικά πλοία. Δηλαδή, η χρήση αντιπλοϊκών πυραύλων είναι απαγορευτική καθώς μπορεί να έχει και απώλειες σε εμπορικά πλοία. Οι Έλληνες στο ΠΝ έχουν πυροβόλα με ακτίνα δράσης 100 χιλιομέτρων, των 127 χιλιοστών, με κατευθυνόμενα βλήματα. Αφήνουμε εσάς τώρα να “κλείσετε” το σενάριο.
Το πρόβλημα με τους Ιταλούς είναι πως δεν έχουν έρθει με πολύ ισχυρή προσφορά. Δηλαδή, δεν ασχολήθηκαν με τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ, ενώ η “ενδιάμεση λύση” τους μέχρι και σήμερα ήταν δυο αρχαιοπρεπείς Maestrale. Επίσης, δεν έχουν λύση για τα ναυπηγεία. Το θέμα είναι πως όλα αυτά έχουν λυθεί με τον ένα τρόπο ή με τον άλλο, συνεπώς, η FREMM-IT έρχεται πλέον ψηλά στο θέμα των δυνατοτήτων, όταν άλλα προγράμματα δεν επηρεάζουν τη συνολική εικόνα.
Αν το USN μείνει ευχαριστημένο από τις FFG, τότε η FREMM-IT Θα κατασκευάζεται μέχρι και το 2050, ενώ δεν αποκλείεται να δούμε τα τελευταία της μοντέλα να πλέουν και τον επόμενο αιώνα σαν μεταχειρισμένα σε κάποιο ναυτικό. Οι Ιταλοί έχουν κάνει το πλοίο πολύ πιο “διαχειρίσιμο” από τους Γάλλους, και είναι προφανές πως ακόμη κι έτσι όπως είναι, έχει ελπίδες. Αν θέλουμε σώνει και καλά 32 ASTER 30, είναι καλύτερο να τους πάρουμε πάνω σε μια Bergamini. H τελευταία δεν είναι απλά ένα ισορροπημένο πλοίο, είναι ένα πλοίο που αλλάζει τους κανόνες αν χρειαστεί. Όπως έκανε και ο Μπαρμπα-Γιώργος πριν 110 χρόνια…
