Η μορφή του ναυτικού πολέμου άλλαξε με τη βύθιση του ισραηλινού αντιτορπιλικού INS Eilat από πυραύλους SS-N-2 Styx. Οι πυραυλάκατοι Komar των Αιγυπτίων, από το… λιμάνι τους, εξαπέλυσαν τους πυραύλους τους, που βύθισαν το παλιό αντιτορπιλικό των Ισραηλινών. Το INS Eilat είχε τόσες ελπίδες να γλυτώσει, όσες ένα ιστιοφόρο απέναντι σε μια ατμήλατη κανονιοφόρο. Ελάχιστες.
Οι πύραυλοι επιφανείας-επιφανείας έγιναν must μέσα σε λίγα χρόνια. Τη σκυτάλη πήραν οι ισραηλινοί Gabriel, που βύθισαν ουκ ολίγα αιγυπτιακά και συριακά πλοία. Για την ακρίβεια, αν δεν έχουν χάσει κάποιο μέτρημα, οι Gabriel πρέπει να έχουν βυθίσει σε πολεμικές επιχειρήσεις τα περισσότερα εχθρικά πλοία από κάθε άλλο αντιπλοϊκό πύραυλο στην ιστορία. Αλλά δυστυχώς για τους Ισραηλινούς, την δόξα και τη φήμη, την έχουν οι γαλλικοί Exocet.
Οι βρετανικές απώλειες από Exocet (Sheffield, Atlantic Conveyor) έκαναν γνωστά τα γαλλικά όπλα, και η φήμη του Exocet πλησιάσε αυτή του άλλου γαλλικού brand-name, Mirage. Exocet εκτόξευσαν αρκετούς και οι Ιρακινοί, με σημαντικές επιτυχίες απέναντι σε άοπλα πετρελαιοφόρα, αλλά και μια αμερικανική φρεγάτα (που όμως ΔΕΝ βυθίστηκε). Το θέμα είναι πως οι πύραυλοι εναντίον πλοίων είναι το κύριο μέσο που θα διεξαχθεί μια ναυτική σύγκρουση.
Ναυμαχία της Νταμιέττα: όταν οι Ισραηλινοί νίκησαν και τους Αιγυπτίους, 8 Οκτωβρίου 1973
Φυσικά, οι πύραυλοι, είναι κατά κύριο λόγο υποηχητικοί. Μικροί σε μέγεθος, χαμηλά ιπτάμενοι, αλλά υποηχητικοί, συνεπώς θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με τα “κλασικά” μέσα αντιαεροπορικής άμυνας, όπως οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι και τα αντιαεροπορικά πυροβόλα. Ακόμη και τα 76άρια πυροβόλα, έχουν σενάρια εμπλοκής αντιπλοϊκών πυραύλων. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές, είναι δύσκολο να καταρριφθεί ένας αντιπλοϊκός πύραυλος. Για να γίνει αυτό απαιτείται κάποιο σύστημα CIWS, Close In Weapon System, ή Σύστημα Εγγύς Αεράμυνας.
Τα πρώτα CIWS ήταν το αμερικανικό Phalanx και το σοβιετικό AK-630. To πρώτο είχε, και έχει ακόμη, τη δυνατότητα αυτόνομης εμπλοκής στόχων χάρη στο ραντάρ και την κάμερά του. Αντίθετα, τα περισσότερα CIWS έχουν “ξεχωριστό” ραντάρ. Για παράδειγμα, το ΑΚ-630 έχει το MR-123 για να ελέγχει το όπλο (πως αλλιώς να γίνει η σκόπευση, η ιχνηλάτηση και η κατάρριψη του στόχου).
Σήμερα, δεν νοείται πολεμικό πλοίο πρώτης γραμμής χωρίς κάποιο CIWS. Τα πλέον αξιόπιστα CIWS θεωρούνται πλέον τα πυραυλικά (RAM, C-RAM) αλλά και κάποια από τα Α/Α συστήματα σημείου, όπως ο CAMM. Βέβαια, υπάρχουν κι άλλα που θεωρούνται πως έχουν “ξεπεράσει” κατά πολύ το Phalanx, όπως το Millenium ή το Leonardo Super Rapido STRALES. Το τελευταίο είναι μάλιστα το “επίσημο” CIWS του Ιταλικού Ναυτικού.
Φυσικά και δεν υπάρχει περίπτωση το Ελληνικό ΠΝ να αγοράσει πλοίο χωρίς κάποιο εξελιγμένο CIWS, ακόμη κι αν αυτό έρθει εξοπλισμένο με κορυφαίο… laser. To ΠΝ γνωρίζει πως τα πλοία του θα βρεθούν υπό το καταιγιστικό πυρ επιθέσεων κορεσμού της τουρκικές αεροπορίας. Βλήματα θα καταφτάνουν από παντού, συνεπώς δεν είναι δυνατόν να μείνει στην αντιμετώπισή τους χωρίς σύγχρονα μέσα. Έτσι, όλες, ή μάλλον, σχεδόν όλες οι προτεινόμενες φρεγάτες του ΠΝ φέρουν σύγχρονο CIWS.
To RAM έτσι όπως φαίνεται, είναι το όπλο επιλογής για τους περισσότερους από τους διαγωνιζόμενους. Το φέρουν οι SIGMA 11515HN (που συγκεντρώνει τις συμπάθειες μέχρι στιγμής), οι ArrowHead 140, οι ΜΕΚΟ Α200 (το RAM είναι άλλωστε… γερμανικό), ενώ είναι και η επιλογή για τις MMSC-HN (οι φωτογραφίες που κυκλοφορούν δείχνουν τις σαουδαραβικές MMSC-SA). Τώρα, οι Bergamini φέρουν το STRALES στο πίσω μέρος (ενώ φέρουν πυροβόλο 127 χιλιοστών μπροστά), ενώ η F110 αν και μπορεί να φέρει ικανό φόρτο RAM στους Mk41, μπορεί να εξοπλιστεί με κάποιο εκ των RAM, Millenium, C-RAM στο πίσω μέρος (όταν αποφασίσει τι CIWS θα επιλέξει τελικά το ΠΝ).
Τώρα, όλα επίσης τα πλοία έχουν τη δυνατότητα μετατροπής του κύριου πυροβόλου των 76 χιλιοστών (πλην Bergamini, MEKO A200 και F110 που έχουν πυροβόλο 5 ιντσών) σε STRALES. H MMSC-HN μάλιστα προτείνεται με STRALES από την αρχή, που σημαίνει πως το πλοίο έχει διπλή τελική αεράμυνα, RAM και STRALES. STRALES φέρει και η SIGMA 11515HN προαιρετικά, ενώ ταυτόχρονα φέρει ΚΑΙ RAM. Φυσικά το μηχανισμό STRALES μπορεί να φέρει και η ΑΗ140, καθώς είναι εύκολη η ενσωμάτωσή του στο TACTICOS.
Τώρα, μεγάλη απορία παραμένει το CIWS της πάλαι ποτέ κραταιάς πρότασης για το ΠΝ, της πρώην Belh@rra νυν FDI (πάντα FDI ήταν, απλά η εξαγωγική έκδοση μέχρι πρότινος λεγόταν Belh@rra). Η γαλλική FDI δεν φέρει CIWS, σε μια κάπως αδικαιολόγητη επιλογή του γαλλικού ΠΝ, ενώ, ακόμη χειρότερα, δεν φέρει ούτε καν ECM. Στην πρόσφατη ενημέρωση που έγινε από τη γαλλική εταιρεία, η ΠΤΗΣΗ δεν ήταν καν στην ενημέρωση, προφανώς για να μην γίνουν τίποτα περίεργες “ερωτήσεις” εκ μέρους μας.
Έτσι, λυπούμαστε, αλλά δεν μπορούμε να σας πούμε αν το RAM που φαίνεται στην καλλιτεχνική απεικόνιση υπάρχει και στην τελική πρόταση, ή είναι από το “μοντέλο” της FDI που βλέπουμε συχνά-πυκνά, και οι Γάλλοι περιμένουν να βρεθεί “πελάτης” που θα πληρώσει την πιστοποίηση στην FDI (γιατί ως γνωστόν, ο πελάτης έχει πάντα δίκιο, μόνο αν πληρώσει…). Καθώς όμως απουσίαζε από το τεραστίων διαστάσεων δελτίο τύπου, θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί. Επίσης, δεν γνωρίζουμε αν τελικά το πρωραίο πυροβόλο των 76 χιλιοστών θα φέρει τον μηχανισμό STRALES, και αν οι λύσεις βολής των βλημάτων STRALES είναι ενσωματωμένες στο SETIS. Θεωρητικά γίνεται, αλλά μάλλον με επιπλέον κόστος.
Για να μην είμαστε άδικοι, το SETIS είναι ένα “κλειστής” αρχιτεκτονικής σύστημα, σε αντίθεση με τα TACTICOS, COMBATSS-21 ή CADIZ. Έτσι, η πιστοποίηση των πυραύλων δεν μπορεί να γίνει έτσι “απλά” με μεταφορά κώδικα από παλαιότερα συστήματα. Θα πρέπει δηλαδή να γίνουν δοκιμές, να συλλεχθούν δεδομένα βολών, να ξαναδοκιμαστούν κοκ. Συνεπώς, η αύξηση των ASTER σε 32 μπορεί να είναι μια καλύτερη λύση για επιπλέον όπλα που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε ρόλους CIWS (ASTER 15 αντί του προφανώς ακριβότερου ASTER 30). Ταυτόχρονα, το SeaFire μπορεί να θεωρείται αρκετά ακριβές για την παροχή δεδομένων βολής στο standard Super Rapido 76mm, αλλά αυτό είναι μάλλον ημίμετρο.
Το σίγουρο είναι πως το Αιγαίο είναι μια περιοχή που χρειάζεται όχι μόνο CIWS, αλλά και ότι άλλο έχει να επιδείξει η σύγχρονη πολεμική βιομηχανία για να προστατευθεί ένα asset τόσο ακριβό όσο μια φρεγάτα, που στελεχώνεται από υπερπολύτιμα στελέχη του ΠΝ. Πρέπει να μας γίνει κατανοητό πως το ΠΝ θέλει πάνω στα πλοία του ΚΑΙ αντιαεροπορικούς πυραύλους, ΚΑΙ πυροβόλα, ΚΑΙ Strales, ΚΑΙ CIWS, KAI ECM, KAI όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας (στο μέλλον). Ξαναλέμε κι εμείς με τη σειρά μας πως τα πλοία του ΠΝ θα κινηθούν σε περιοχές υψηλής έντασης επιχειρήσεων, αντιμετωπίζοντας τις κορυφαίες απειλές στον πλανήτη, και δεν θα είναι σε αποστολές “προστασίας του μπακαλιάρου” όπως είπε και ο Ναύαρχος Κονιδάρης.
