ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Μεταχειρισμένες γερμανικές φρεγάτες F122 στο ΠΝ;

 

Εδώ και λίγο καιρό, με μια σειρά άρθρων έχουμε εκφράσει την αγωνία μας για το μέλλον του Πολεμικού μας Ναυτικού. Το τελευταίο, παρά την προσθήκη μικρού αριθμού σύγχρονων πυραυλακάτων κλάσης Super Vita, αλλά και την αποδοχή τελικά των υποβρυχίων κλάσης 214ΗΝ, συνεχίζει να βασίζεται σε φρεγάτες που συμπληρώνουν οσονούπω 40 χρόνια στην θάλασσα. Μιλάμε για τις φρεγάτες κλάσης S, που ξεχνώντας τα αρχικά “Batch”, πλέον υπηρετούν σε δυο “εκδόσεις”, τις εκσυγχρονισμένες και τις μη εκσυγχρονισμένες.

Οι εκσυγχρονισμένες S αριθμούν 6 πλοία, ενώ οι μη εκσυγχρονισμένες μόλις 3. Τα τελευταία πλοία λογικά, οποιοδήποτε άλλο δυτικό ναυτικό θα τις είχε αποσύρει, και δεν θα υποχρέωνε τα πληρώματά τους να πολεμούν με την καθημερινότητα προκειμένου να τα “φέρουν βόλτα”. Δεν συζητάμε τι θα πρέπει να γίνει σε καιρό πολεμικών επιχειρήσεων, όταν οι ναυτικοί μας θα πρέπει να τα βγάλουν πέρα με ένα ΚΠΜ που κατασκευάστηκε πριν από 40+ χρόνια.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Μπορεί το ΠΝ να ενισχυθεί με μεταχειρισμένες φρεγάτες άμεσα; Adelaide και Lafayette οι πρώτες λύσεις;

Πρόσφατα, μετά από ώριμη σκέψη, είχαμε παρουσιάσει τα μόνα πλοία που είναι διαθέσιμα σήμερα, ή έστω, θα είναι σε μικρό χρονικό διάστημα, και η ηλικία τους είναι κοντά στα 20 έτη. Η έρευνά μας είχε αποδείξει πως μόνο οι φρεγάτες κλάσης Adelaide της Αυστραλίας και οι γαλλικές LaFayette θα είχαν ενδιαφέρον για το Πολεμικό μας Ναυτικό, όντας αρκετά νέες (LaFayette) ή αρκετά νέες και ισχυρές (Adelaide) . Φυσικά τα εν λόγω πλοία δεν είναι τα μόνα, υπάρχουν κι άλλα, που όμως δεν τα βάλαμε στην αρχική “λίστα”. Η λογική απλή, παλιά πλοία έχουμε κι εμείς στο ΠΝ, δεν θέλουμε άλλα.

Τα πλοία που θεωρητικά θα μπορούσαν μας ενδιαφέρουν είναι κατά κύριο λόγο οι φρεγάτες κλάσης F122 Bremen του Γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού, ενώ ίσως να είχαν ένα ενδιαφέρον και οι ιταλικές Maestrale (που όμως, όντας μη εκσυγχρονισμένες, και με αρκετά διαφορετικά συστήματα από αυτά που έχει σε υπηρεσία το ΠΝ δεν θα λέγαμε ότι είναι πλέον στη λίστα). Άλλα πλοία, διαθέσιμα πριν από το 2023-2025 απλά δεν υπάρχουν…

Τώρα, σε αντίθεση με τον ελληνικό εκσυγχρονισμό των S, οι φρεγάτες κλάσης Bremen έτυχαν αρκετά εκτενέστερου εκσυγχρονισμού. Αντιγράφουμε από το τεύχος 151…

Οι εκσυγχρονισμένες Bremen

Τα οκτώ σκάφη της κλάσεως Bremen ή Type 122 κατασκευάστηκαν στο διάστημα 1979 έως 1987. Η κατασκευή της κλάσης στηρίχθηκε στη σχεδίαση της κλάσης «S» με ορισμένες διαφοροποιήσεις, αλλά στην ουσία πρόκειται για δύο κλάσεις με ανάλογες δυνατότητες.

Τα σκάφη της κλάσης «Βremen» χρησιμοποιούν διάταξη πρόωσης GODOG έναντι GOGOG  της κλάσεως «S» και σε αυτές χρησιμοποιείται ο κινητήρας LM2500 που χρησιμοποιείται και στις φρεγάτες ΜΕΚΟ 200ΗΝ. Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός των Type 122 περιλαμβάνει: ραντάρ έρευνας αέρος DAO8, επιφανείας 3RM-20 έναντι των LW08 και ZW06 της κλάσης «S» . Και οι δύο κλάσεις χρησιμοποιούν ανάλογο σύστημα ελέγχου βολής «FCS» που  αποτελείται από τα συστήματα WM25/STIR.

Στις διαφορές τους περιλαμβάνονται επίσης η χρήση του συστήματος Mk144 RAM στην κλάση Bremen έναντι των CIWS Phalanx και Goalkeeper των «S»,το σύστημα ESM/ECM FL1800S έναντι της συσκευής ESM Sphinx και ECM ELT511 ή AN/SLQ-503 και το σόναρ DSQS-21BZ(BO) έναντι του SQS-505 της κλάσης «S» . Η κυριότερη πάντως διαφορά  εντοπίζεται στο ολοκληρωμένο Σύστημα Πληροφοριών Μάχης C2 SATIR. Αυτό αποτελεί στην  ουσία μία συμπτυγμένη έκδοση του NTDS που αποτελείται από τους Η/Υ UYK-7 και τις οθόνες UYA-4 και διαθέτει ψηφιακές ζεύξεις για τους αισθητήρες και τα όπλα, ενσωματωμένο σύστημα πλοήγησης και κονσόλα CIC (Combat Information Center) και δυνατότητα αυτόματου εντοπισμού στόχου (Automatic Target Detection). Στα σκάφη αυτά χρησιμοποιείται η ζεύξη SATIR 1 που είναι ανάλογη της Link11. Το σύστημα SATIR εγκαταστάθηκε πρώτη φορά στην κλάση Lutjens (πρόκειται για την κλάση C.F.Adams). Σε αυτά τα σκάφη αργότερα προστέθηκε το σύστημα SYS-1 IADT (Integrated Automatic Detection Tracking) για την ολοκλήρωση διαφορετικών ραντάρ σε ένα σύστημα και στη συνέχεια η μετάδοση των δεδομένων στο TDS.

Οι απαιτήσεις του Γερμανικού Ναυτικού περιστρέφονταν γύρω από την αύξηση των AAW δυνατοτήτων του σκάφους. Τα σημαντικότερα τμήματα του προγράμματος είναι η εγκατάσταση 3D ραντάρ έρευνας και νέου συστήματος διαχείρισης ιχνών. Σε γενικές γραμμές οι απαιτήσεις αυτές περιλάμβαναν:
α) Εκτέλεση διαδικασιών έρευνας /ιχνηλάτησης με μεγαλύτερη ταχύτητα και αξιοπιστία,
β) υψηλή αποτελεσματικότητα σε περιβάλλον έντονων επιστροφών,
γ) διατήρηση των δυνατοτήτων εμβέλειας του 2D DA08,
δ) υψηλή αποτελεσματικότητα εναντίον των βλημάτων ναυτικής κρούσης που προσεγγίζουν πολύ κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας (sea skimmers),
ε) ελάχιστη εμβέλεια για ελικόπτερα 300 μ.

Επίσης αρκετά ενδιαφέρον είναι το πόρισμα για το ραντάρ WM25 και τους περιορισμούς του σε περιβάλλον εντόνου clutter. Για το λόγο αυτό το Γερμανικό Ναυτικό επιθυμούσε ένα ραντάρ για τη γενικότερη αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας των βλημάτων RIM-7M αλλά και του συστήματος RAM.

Το Γερμανικό Ναυτικό αποφάσισε πάντως να διατηρήσει το WM25 και αντί αυτού να αντικαταστήσει το 2D ραντάρ DA08 με ένα 3D ραντάρ που παρέχει δυνατότητες εκτέλεσης και των δύο λειτουργιών έρευνας και ένδειξης στόχων. Τελικά επιλέχθηκε το ραντάρ TRS-3D/32 και το πρόγραμμα ύψους 90 εκ. δολ. Ξεκίνησε το Μάιο  του 1997 και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 1999.

Το ραντάρ TRS-3D/32 είναι ραντάρ C (4-8 GHz) ζώνης συχνοτήτων. Αξιοποιεί όλες τις σύγχρονες τεχνικές: αυτόματο εντοπισμό στόχου, ιχνηλάτηση ενώ συνεχίζεται η έρευνα (TWS), συμπίεση παλμών και προσαρμοζόμενο σταθερό ρυθμό ψευδοσυναγερμών (CFAR).  Διαθέτει προηγμένα χαρακτηριστικά ECCM: χαμηλό επίπεδο πλευρικών λοβών και δυνατότητα απάλειψής τους, υψηλή γωνιακή ανάλυση σε αζιμούθιο και ανύψωση για την αντιμετώπιση παρεμβολέων του κυρίως λοβού, ψευδοτυχαία κατανομή για την επιλογή συχνοτήτων για την αντιμετώπιση των spot jammers και δυνατότητα επιλογής συχνότητας με τα χαμηλότερα επίπεδα παρεμβολών (AJAC Automatic Jammer Avoidance Circuit ). Η κεραία του ραντάρ έχει βάρος 1.545 kg και ολόκληρο το συγκρότημα 2.235 kg.

Η τυπική εμβέλεια για στόχο 1m‚ φθάνει τα 60-75 χλμ. με Pd=05%, για βλήμα επιφανείας- επιφανείας 40 χλμ. και 15-20 χλμ. με Pd =80%. Η μέγιστη κάλυψη ανύψωσης φθάνει τις 70ο και ο μέγιστος αριθμός ιχνών αέρος/ επιφανείας τα 400. H στενή δέσμη του ραντάρ χρησιμοποιεί επεξεργασία doppler. Το TRS-3D/32 λειτουργεί σε τρεις διαμορφώσεις:

α) διαμόρφωση μεγάλης εμβέλειας με μέγιστη θεωρητική εμβέλεια 180 χλμ. και ρυθμό περιστροφής 6 sec

β) διαμόρφωση επιτήρησης (κανονικές συνθήκες clutter) με θεωρητική εμβέλεια 92 χλμ. και ύψος 17 χλμ. (ρυθμός 6 sec)

γ) διαμόρφωση αυτοάμυνας σε συνθήκες ισχυρού clutter και chaff με ρυθμό περιστροφής 3,5 sec. Στην περίπτωση αυτή η ενέργεια διοχετεύεται σε χαμηλές γωνίες κάλυψης ανύψωσης για τη μείωση του χρόνου αντίδρασης

δ) διαμόρφωση αυτοάμυνας με έρευνα σε διάφορες εμβέλειες με υψηλή κάλυψη ανύψωσης για τον πρόωρο εντοπισμό του στόχου (scan rate 2 sec).

Το ραντάρ διαθέτει επίπεδη κεραία που αποτελείται από 32 γραμμικές διατάξεις των 46 στοιχείων η κάθε μία και πομπό TWT .Το ραντάρ εκτελεί μηχανική σάρωση σε αζιμούθιο και ηλεκτρονική σε ανύψωση ενώ η σταθεροποίηση μπορεί να επιτευχθεί μηχανικά με αντιστάθμισμα στις ± 12 (διαμήκη), ± 28 (εγκάρσιο) ή ηλεκτρονικά. Η ανανέωση των στοιχείων θα γίνεται κάθε 2,8 δευτερόλεπτα. Ο επεξεργαστής του TRS-3D χρησιμοποιεί software γραμμένο σε γλώσσα ADA. Για τη μέτρηση των απαιτουμένων στοιχείων του στόχου χρησιμοποιείται η τεχνική LPRF για την υπέρβαση της ασάφειας της ταχύτητας στόχου που προκύπτει σε μεγάλες ταχύτητες. Προαιρετικά μπορεί να τοποθετηθεί κεραία IFF «Χ» ζώνης συχνοτήτων. Στην οικογένεια περιλαμβάνεται και η έκδοση TRS-3D/16 και TRS 3D/16 ES (με ηλεκτρονική σταθεροποίηση) με 16 γραμμικές διατάξεις για FPB/OPV. Έχει εγκατασταθεί στις κλάσεις Standard Flex 300 και Niels Juel.

Το δεύτερο σημαντικό κομμάτι του προγράμματος αφορά την εγκατάσταση του συστήματος TMS (Track Management System) της Norden. To TMS εκτελεί τις διαδικασίες «συγχώνευσης» – συσχέτισης (data fusion) των δεδομένων των ραντάρ του σκάφους (και άλλων αισθητήρων) και μεταδίδει τα δεδομένα στο σύστημα διοίκησης και ελέγχου όπλων του σκάφους. Η διαδικασία data fusion δημιουργεί ένα αρχείο ιχνών από τις πληροφορίες (output) που λαμβάνει από διαφορετικά ραντάρ τα οποία είναι δυνατό να διαφέρουν σε αρκετά χαρακτηριστικά (ρυθμός σάρωσης κ.ά). Με τον τρόπο αυτό επιταχύνονται οι διαδικασίες εμπλοκής και μειώνονται οι απώλειες δεδομένων.

Αποτελεί εξέλιξη των συστημάτων AN/SYS-1 /2 IADT (Integrated Automatic Detection and Tracking) που έχουν κατά καιρούς εγκατασταθεί σε διάφορες κλάσεις με την υιοθέτηση εμπορικών Η/Υ (COTS Commercial Off The Self) ) έναντι των Η/Υ στρατιωτικών προδιαγραφών των παλαιοτέρων συστημάτων: AN/UYK-20 (AN/SYS-1), UYK-44 (AN/SYS2).

Η τάση χρήσης συστημάτων COTS είναι γενικότερη καθώς έχει υπολογιστεί ότι επέρχεται μείωση του κόστους της τάξεως του 40-50%. Έτσι στο σύστημα TMS χρησιμοποιούνται COTS Η/Υ ανάλογα με την επιλογή του χρήστη: Motorola 68040, και Power PC604 (133 MHz) που είναι και η στάνταρ προσφορά. Παράλληλα χρησιμοποιείται software σε γλώσσα υψηλού επιπέδου C (έναντι της χρήσης συμβολομετάφρασης των παλαιοτέρων συστημάτων ) και το λειτουργικό σύστημα Windows NT. Το σύστημα βάρους 150 lb εκτελεί τη διαδικασία της συσχέτισης για τις συσκευές ραντάρ, IFF, ESM και E/O και μπορεί να διαχειρίζεται 1.500 ίχνη με ενημέρωση κάθε 1 sec.

Χρησιμοποιώντας προηγμένους αλγόριθμους εξασφαλίζει μείωση του χρόνου απόκρισης, λειτουργία σε περιβάλλον έντονου clutter, αντιμετώπιση ταχύτερων και μείωση των ψευδοσυναγερμών. Η σχεδίαση και κατασκευή του συστήματος εκτός των Η/Υ στηρίχθηκε σε στρατιωτικές προδιαγραφές (MIL-STD), διαθέτει μηχανισμό ελέγχου λαθών με  υνατότητα άμεση αντικατάστασης της μονάδας που παρουσιάζει βλάβη (Line Replaceable Unit). Διαθέτει επίσης περισσότερες από 63 εισόδους τροφοδότησης και μπορεί να υποστηρίξει διάφορους τύπους Ι/Ο (FFDI, Ethernet). Παρέχει τη δυνατότητα αυτόματης χαρτογράφησης του περιβάλλοντος.

Το πρόγραμμα αναβάθμισης θα συμπληρωθεί από την αναβάθμιση του συστήματος RAM με βλήματα που θα διαθέτουν αισθητήρα IR έναντι του σημερινού που εντοπίζει την ακτινοβολία που εκπέμπει ο στόχος. Έτσι θα είναι δυνατή η αντιμετώπιση στόχων που δε χρησιμοποιούν ανάλογη ακτινοβολία (IIR, laser, TV). Επίσης θα προστεθούν το σύστημα εκπαίδευσης /ανάλυσης C2 SASI και ο εξομοιωτής περιβάλλοντος ραντάρ και ECCM MRES 2000 για τη μελέτη σεναρίων και εκπαίδευση των επιπτώσεων/ φαινομένων του.

Εκτός υπηρεσίας όλα τα Type 212 του Γερμανικού Ναυτικού -Τεράστια προβλήματα διαθεσιμότητας σε όλους τους κλάδους

 

Στο δια ταύτα…

Όπως βλέπουμε από τα παραπάνω, οι Bremen είναι θεωρητικά σε μια πολύ καλύτερη κατάσταση επιχειρησιακά σε σχέση με τις μη εκσυγχρονισμένες S, ενώ πρακτικά είναι ισχυρότερες κι από τις εκσυγχρονισμένες λόγω της ύπαρξης των συστημάτων RAM. Επίσης το ραντάρ τους είναι ικανότερο και προφανώς έχουν ανώτερες δυνατότητες εντοπισμού εναέριων στόχων, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως έχουν και αντίστοιχες δυνατότητες εμπλοκής αυτών των στόχων, καθώς το βασικό Α/Α σύστημα παραμένει ο εκτοξευτής Mk29 και οι πύραυλοι RIM-7M.

Επίσης, τα πλοία έχουν αποσυρθεί όλα, πλην των δυο τελευταίων της κλάσης, που συνεχίζουν να υπηρετούν πιστά στο Γερμανικό Ναυτικό. Το τελευταίο που αποσύρθηκε, το 2017 είναι το F212 Karlsruhe, που όμως έχει κατασκευαστεί το 1984, δηλαδή είναι τόσο παλαιό όσο και οι Kortenaer οι δικές μας. Τα δυο πλοία που υπηρετούν, και πρόκειται να αποσυρθούν, είναι τα F213 Augsburg (μπήκε σε υπηρεσία το 1989) και το F214 Lübeck (1990). To τελευταίο μάλιστα βρίσκεται στο Αιγαίο, στα πλαίσια της διαρκούς αποστολής του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Θεωρητικά, και η προσφάτως αποσυρθείσα F212 Karlsruhe (αποσύρθηκε πέρσι τον Ιούνιο) θα μπορούσε πιθανά να είναι σε καλή κατάσταση, αν και γενικά τα πλοία έχουν χρησοποιηθεί αρκετά, ενώ το Γερμανικό Πολεμικό Ναυτικό δεν φημίζεται για τις υψηλές του διαθεσιμότητες. Εδώ θα πούμε πως η F212 είναι το πλέον καταπονημένο πλοίο της κλάσης, καθώς για πολλά χρόνια έμεινε ανοιχτά της Σομαλίας, και απλά άλλαζε πλήρωμα. Με λίγα λόγια, το πλοίο είχε «λιώσει» στην υπηρεσία.

Το γερμανικό Ναυτικό δεν έχει αρκετά πλοία για να «βγάζει» αποστολές

Θεωρητικά οι δυο τελευταίες φρεγάτες αυτές θα αποσυρθούν του χρόνου, και θα αντικατασταθούν από τις F125. Θεωρητικά λοιπόν τα πλοία θα είχαν ένα ενδιαφέρον για το ΠΝ, καθώς όλα τα παλαιότερα που έχουν αποσυρθεί θα είναι ήδη σε πολύ κακή κατάσταση, και η μόνη αξία τους θα ήταν σαν πηγή ανταλλακτικών. Τυχόν ενδιαφέρον από το ΠΝ, θα βασιζόταν μόνο στο γεγονός ότι το προωστήριο σκεύος είναι όμοιο με τις ΜΕΚΟ200ΗΝ, ότι τα πλοία δεν θα έρχονταν χωρίς βασικά συστήματα αλλά πλήρη (με τους εκτοξευτές RAM και το ραντάρ TRS-3D), με όλο το πακέτο ανταλλακτικών του Γερμανικού Ναυτικού, αλλά και με το ελάχιστο δυνατόν κόστος (λογικά δεν θα μιλάμε για κόστος, αλλά για συμβολικό τίμημα). Και όταν η Γερμανία αγοράζει νέα RAM, δύσκολα θα “χαρίσει” RAM στους Έλληνες…

Νέα συστήματα RAM για το γερμανικό Ναυτικό

Θα πρέπει να επαναλάβουμε πως οι Bremen είναι καλύτερα εξοπλισμένες από τις S, σε οποιαδήποτε έκδοσή τους. Επίσης, η ύπαρξη Link 16 λύνει ένα σημαντικό πρόβλημα μετάδοσης δεδομένων (τα πλοία του ΠΝ έχουν μόνο Link 11). Αν λοιπόν οι Bremen έρθουν άνευ σοβαρού κόστους, και χωρίς να αφαιρεθεί τίποτε από τον εξοπλισμό τους, ίσως έχουν ένα μικρό ενδιαφέρον.

Σε διαφορετική περίπτωση η εισαγωγή δυο (ή και τριών αν υπολογίσουμε την F212) μόνο μεταχειρισμένων πλοίων στο ΠΝ, αρκετά παλαιών, δεν θα είχε κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Θα μπορούσαν υπό ειδικούς όρους να αντικαταστήσουν τις 3 μη εκσυγχρονισμένες S, αλλά πολύ «ειδικούς». Σημειώνουμε εδώ πως εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως το ΠΝ θα πρέπει με κάθε τρόπο και σαν πρώτη προτεραιότητα να αναβαθμίσει τις φρεγάτες MEKO200HN, να αγοράσει σύγχρονες τορπίλες για τα υποβρύχια, και μετά να ψάξει να βρει μεταχειρισμένα πλοία. Αν τώρα, η Γερμανία με τις F122, η Γαλλία με τις LaFayette ή δεν ξέρουμε ποιος άλλος, έρθουν (ή πάμε εμείς) με μια προσφορά τόσο δελεαστική, τότε τα στελέχη του ΠΝ εδώ είναι, ξέρουν τι και πως πρέπει να το κάνουν.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Οι φρεγάτες LaFayette μπορούν ενταχθούν άμεσα στο ΠΝ χωρίς κόστος;

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο αυτό γράφτηκε σαν βάση συζήτησης. Δεν “προωθούμε” τις Bremen, όπως δεν προωθούσαμε τις LaFayette/ Adelaide. Όλα τα άρθρα γράφονται για να έχουν οι αναγνώστες μας την καλύτερη δυνατή ενημέρωση.