Πριν 23 χρόνια στις 4 Νοεμβρίου 1996 κατά την διάρκεια της τότε διακλαδικής άσκησης Παρμενίων βυθίστηκε σε περιστατικό μετά από σύγκρουση με το Ε/Γ-Ο/Γ πλοίο Σάμαινα η πυραυλάκατος (ταχύ περιπολικό κατευθυνόμενων πυραύλων – ΤΠΚ) Κωστάκος, κλάσης Combattante IIIb.
Δυστυχώς ως συνέπεια της σύγκρουσης και βύθιση της ΤΠΚ, βρήκαν το θάνατο τέσσερα μέλη του πληρώματος.
Σύμφωνα με το αφιέρωμα του ΠΝ, η εν λόγω πυραυλάκατος ήταν μια από τις έξι της κλάσης (οι υπόλοιπες ήταν οι Καβαλούδης, Ντεγιάννης, Ξένος, Σιμιτζόπουλος και Σταράκης) οι οποίες ναυπηγήθηκαν μετά από παραγγελία του ΓΕΝ στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Έλαβε το όνομα αυτό προς τιμήν του φονευθέντος στη Μάλτα, στις 27 Φεβρουαρίου 1942, αξιωματικού του Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ.
Η παραλαβή της έγινε στις 24 Ιουνίου 1980. Στις 4 Νοεμβρίου 1996 (κυβ. Πχης Κ. Λάζαρης), στα Αυλάκια της Σάμου, προσέκρουσε σε αυτήν το επιβατηγό ΣΑΜΑΙΝΑ, με αποτέλεσμα να βυθιστεί η πυραυλάκατος ΚΩΣΤΑΚΟΣ και να παρασύρει στη βύθιση της 4 άτομα από το πλήρωμα της. Μετά από επίπονες προσπάθειες, το πλοίο ανελκύσθηκε στις 15 Μαρτίου 1997, αλλά δεν κρίθηκε οικονομικά σκόπιμη η επισκευή και ενεργοποίησή του.
Η Κωστάκος με πλήρη οπλισμό είχε αξία, σύμφωνα με την εκτίμηση του πλοιάρχου Κοροβέση (τότε εκπροσώπου Τύπου ΓΕΝ) περί τα είκοσι δισεκατομμύρια δραχμές. Το ποσό αυτό σε δολάρια της εποχής μας κάνει περίπου 83 εκατομμύρια δολάρια (ισοτιμία ~240 δραχμές ανά δολάριο το 1996) που με την σειρά του σε σημερινές τιμές ανέρχεται στο ποσό των ~133 εκατομμυρίων δολαρίων ή ~116 εκατομμυρίων ευρώ.
Η ανέλκυσή του πλοίου που ολοκληρώθηκε πέντε μήνες αργότερα αναφέρεται ότι κόστισε περί τα 870 εκατομμύρια δραχμές, ωστόσο όπως αναφέρθηκε ήδη δεν συνέφερε οικονομικά η επισκευή του.
Οι τεχνικές προδιαγραφές του Κωστάκος, σύμφωνα με την αναφορά στην σελίδα του ΠΝ:
Διαστάσεις: 56 / 7,4 / 2 μέτρα
Εκτόπισμα: 420 τόνους
Πρόωση: 4 MTU 18.000 hp , 4 έλικες
Ταχύτητα: 33 κόμβοι
Οπλισμός: 6 K / B E / E Penguin Mk 2, 2 πυροβόλα OTO Melara 76 χιλ./62, 2 δίδυμα 30 χιλ. EMERLEC, 2 Τ/Σ τηλεκατευθυνόμενων Τ/Λ και σύστημα Δ/Β VEGA.
Δείτε τι είχε γράψει η Π&Δ εκείνη την εποχή (Τεύχος 141, Δεκέμβριος 1996):
ΟΙ… ΝΑΥΜΑΧΙΕΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ
Ενόχλησε, μαθαίνουμε, ορισμένους (ευτυχώς ελάχιστους σε σχέση με αυτούς που ικανοποιήθηκαν) το ρεπορτάζ του προηγούμενου τεύχους για το διεμβολισμό της πυραυλακάτου ΚΩΣΤΑΚΟΣ από το οχηματαγωγό-επιβατηγό ΣΑΜΑΙΝΑ. Καλό θα ήταν μαζί με την ενόχληση να εξεδηλώνετο και μια σταλιά φιλότιμο, μήπως και τεθεί τέρμα στις… ναυμαχίες που γίνονται στο Αιγαίο ανάμεσα στον εγχώριο εμπορικό και πολεμικό στόλο!
Αλλά, δε βαριέσαι, αφού το κράτος δεν ενδιαφέρεται να βάλει κάθε κατεργάρη στον πάγκο του, «τα ίδια Παντελάκη μου τα ίδια Παντελή μου». Η ΠΤΗΣΗ φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας δύο ακόμα παρολίγον συγκρούσεις εμπορικών πλοίων με πολεμικά, στις 22 και 26 Νοεμβρίου, και μάλιστα η πρώτη περίπτωση ήταν κατά τη διάρκεια της πολυεθνικής άσκησης «Νηρηίς 1996» με αποτέλεσμα στο παρά πέντε η χώρα μας να γλιτώσει εκτός των άλλων και το διεθνή διασυρμό.
Σύμφωνα με απολύτως έγκυρες πηγές στις 22 Νοεμβρίου, στις 4 το πρωί, τα πλοία που μετείχαν στην άσκηση (το ρεπορτάζ σε άλλες σελίδες) ετέθησαν σε διαδικασία απάρσεως από το αγκυροβόλιο του λιμανιού της Κω, ανάμεσά τους οι φρεγάτες «ΕΛΛΗ», «ΒΙRΑUΤ», «ΙΝΦΑΝΤΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ» και οι πυραυλάκατοι «ΚΑΒΑΛΟΥΔΗΣ» και «ΜΠΑΤΣΗΣ». Το αντιτορπιλικό «ΦΟΡΜΙΩΝ» και το καταδρομικό «ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΦΙΛΙΠΠΙΝΩΝ» επρόκειτο να αποπλεύσουν στις 4.30. Περίπου στις 4.15, πάντα πρωινή ώρα, οι προαναφερθείσες φρεγάτες και οι πυραυλάκατοι είχαν αποπλεύσει και εκινούντο με πορεία βορειοανατολική προκειμένου στη συνέχεια να κάνουν στροφή ανατολικά με προορισμό τη Ρόδο.
Την ώρα του απόπλου των πλοίων το επιβατηγο-οχηματαγωγό ΠΑΤΜΟΣ προερχόμενο από τη βόρεια πλευρά του στενού ανάμεσα Κω και Τουρκίας προσέγγιζε το αγκυροβόλιο προκειμένου να δέσει. Κατά την προσέγγισή του, αν και τα πολεμικά πλοία «ΕΛΛΗ», «ΒΙRΑUΤ», «ΙΝΦΑΝΤΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ» και «ΜΠΑΤΣΗΣ» άφηναν το αγκυροβόλιο τους και του έδειχναν εμφανώς «κόκκινο», το ΠΑΤΜΟΣ συνέχισε να κινείται με μεγάλη ταχύτητα και μάλιστα παρότι έβρεχε και δεν υπήρχε καλή ορατότητα.
Οι τρεις φρεγάτες για να αποφύγουν τη σύγκρουση με το ποστάλι αναγκάστηκαν να «κρατήσουν», ο «ΜΠΑΤΣΗΣ» να αυξήσει απότομα ταχύτητα, να στρίψει δεξιά και να ενεργοποιήσει τη σειρήνα του. Ο «ΦΟΡΜΙΩΝ» διαπιστώνοντας την επικίνδυνη προσέγγιση του ΠΑΤΜΟΣ χρησιμοποίησε τον προβολέα του προκειμένου να υποδηλώσει την παρουσία του και να ενεργοποιήσει τους ευρισκόμενους στη γέφυρα του οχηματαγωγού, το οποίο πέρασε πολύ κοντά στο αντιτορπιλικό με μεγάλη ταχύτητα.
Τελικά το ΠΑΤΜΟΣ φώτισε το «ΜΠΑΤΣΗΣ» από το οποίο πέρασε σε απόσταση αναπνοής, ίσως και λιγότερο από 30 μέτρα. Ο πλοίαρχος του ΠΑΤΜΟΣ έκανε αναφορά στο λιμεναρχείο, όπου φυσικά δίνει τη δική του εκδοχή, αλλά και σύμφωνα με την οποία προκύπτει ότι πήρε είδηση μόνο την πυραυλάκατο! Καλά κάνει και ζητάει τα ρέστα ο άνθρωπος, το συμφέρον του εξυπηρετεί. Το ερώτημα είναι πού βρίσκεται το κράτος;
ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν επιδεχόμεθα διαψεύσεις, γιατί η νέα παρολίγον πολλαπλή καραμπόλα της θάλασσας είχε και διεθνείς παρατηρητές. Το δεύτερο περιστατικό έγινε στις 26 Νοεμβρίου στις 8 το βράδυ. Η πυραυλάκατος «ΑΝΤΩΝΙΟΥ» απέπλεε από την Κω για το Φαρμακονήσι στις 19.50, αλλά καθώς απομακρυνόταν στην εξωτερική προβλήτα της ΚΩ βρισκόταν το οχηματαγωγό ΜΑΡΙΝΑ, το οποίο απέπλευσε με τη σειρά του στις 8 το βράδυ.
Ο «ΑΝΤΩΝΙΟΥ» αύξησε την ταχύτητά του στους 18 κόμβους για να διέλθει το στενό ανάμεσα στην Κω και την Τουρκία μέχρι απόστασης 1 μιλίου από την Κω στα αβαθή της Αμμόγλωσσας. Στις 20.10 το ΜΑΡΙΝΑ πλησίασε με ίδια ταχύτητα και πορεία πρίμα και δεξιά σε απόσταση 500 γιάρδες από τον «ΑΝΤΩΝΙΟΥ» εκτελώντας ελιγμούς και φωτισμό με προβολέα.
Οι συνεννοήσεις με τον ασύρματο δεν έγιναν, σύμφωνα με πληροφορίες, και σε τόσο ήρεμη ατμόσφαιρα και ενώ συνεχίζονταν και τα δύο πλοία αντάλλασσαν στοιχεία, το οχηματαγωγό αύξησε την ταχύτητα στους 23 κόμβους και εκτέλεσε αριστερή στροφή για να διέλθει πιο κοντά στις ακτές από την απόσταση διέλευσης της πυραυλακάτου.
Ερώτημα αφελούς… ορεσίβιου χωρικού: Πόσα θύματα πρέπει να θρηνήσουμε ακόμα και πόσα δισεκατομμύρια δραχμές να πάνε στο βυθό της θάλασσας για να τηρείται απαρέγκλιτα η ναυτική νομοθεσία, εγχώρια και διεθνής; Τι πρέπει τελικά να γίνει για να πέσουν οι πρώτες γερές καμπάνες στους καθ’ υποτροπήν παρανομούντες;…
Πρώτη δημοσίευση 4/11/2018
Θυμάμαι εκείνη την εποχή μια μίνι υστερία για την τύχη των κρυπτογραφικών του πλοίου γιατί είχε εντοπιστεί τουρκικό υποβρύχιο κοντά στο ναυάγιο και κάποιοι επιπόλαιο ρεπόρτερ έλεγαν ότι θα μας τα έκλεβαν (από το ναυάγιο). Δεν είχε περάσει ούτε ένας χρόνος από τα Ιμια εξάλλου
Με κάτι τέτοια, το Σαμίνα αργότερα και τα παλικάρια του Κανάρη και του Αράχθου αναρωτιέμαι τι έγινε η ναυτοσύνη των Ελλήνων. Και φυσικά με τρομάζει τα πληρώματα του Π.Ν που αντιδρούν σπασμωδικά όταν αλλάζουν οι καταστάσεις – είτε στις επικοινωνίες με τα ποστάλια είτε όπως στο περιστατικό με την κανονιοφόρο που ο/η αξιωματικός φυλακής φέρεται, μετά το συμβάν, να φωνάζει στον Τούρκο πλοίαρχο να γυρίσει πίσω.
Σε καλή μεριά τα αναδρομικά.
Ήταν ένα τραγικό συμβάν.
Για την ιστορία την ευθύνη φέρουν ο πλοίαρχος του Σάμαινα και ο αυτός που ήταν επικεφαλής εκείνη την ώρα στην γέφυρα του Κωστάκος. (αν θυμάμαι καλά ένας σημαιοφόρος)
Επίσης κάτι άλλο που δεν είναι τόσο γνωστό. Ο διοικητής της διοίκησης ταχέων σκαφών στο άκουσμα της είδησης έπαθε καρδιακή προσβολή.
Επίσης έτσι για την ιστορία. Ήταν πάλι μήνας Νοέμβριος που είχε γίνει η βύθιση του οχηματαγωγού Μέρλιν με αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους 44 μέλη του πληρώματος του.
Ενώ μία περίπτωση που εδώ σταθήκαμε τυχεροί και την γλυτώσαμε ήταν το περισταστικό με το αμερικανικό αεροπλανοφόρο Σαρατόγκα και το τουρκικό αντιτορπιλικό Μουαβενέτ που έφαγε ένα ή δύο (τώρα δεν θυμάμαι ακριβώς) πυραύλους Σι Σπάροου από το Σαρατόγκα. Ο πύραυλος το πέτυχε στην γέφυρα του με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο κυβερνήτης του και μερικοί ακόμη αξιωματικοί. (αν θυμάμαι καλά 4 ή 5) Από δικό μας πλοίο στην άσκηση είδαν την λάμψη από την έκρηξη και κατάλαβαν ότι κάτι σοβαρό συνέβη. (δεν θυμάμαι τώρα το όνομα του πλοίου μας) Παραλίγο στην θέση που ήταν το Μουαβενέτ να ήταν το δικό μας πλοίο αλλά τελικά αποφασίστηκε να είναι από την άλλη πλευρά του αεροπλανοφόρου Σαρατόγκα. Αυτό το έσωσε.
Τα βληματα τα εφαγε μεν αλλα θυματα πολυ αμφιβαλω αν υπηρξαν.
Στησανε ενα ατυχημα κ τα κερδη ηταν πολλα.
Παρολο που εγινε εντος των χωρικων υδατων μας η Τουρκια δε δεχθηκε τη βοηθεια μας κ Οι αμερικανοι τους εδωσαν 3 Ανταμς αν δε κανω λαθος προς τον τυπο για αντικατασταση ενος πλοιου το Β π.π.
Adams στην Τουρκία; Είστε σίγουρος; Και τι εννοείτε, πως το έστησαν; Δεν θα εγκριθεί άλλη φορά αντίστοιχο σχόλιο
Απίστευτα πράγματα. Ποια ναυτοσύνη… ποιος επαγγελματισμός…. Το τσαμπουκαλίκι του κάθε κομπλεξικού πληρώνει αυτός ο τόπος….
Να έριχνε προειδοποιητικά πυρά καμιά ΤΠΚ, σε αυτοάμυνα, να τους βάζαν και μέσα….
Δεν ρίχνεις έτσι άκριτα προειδοποιητικά πυρά. Ο ΔΚΑΣ δεν δίνει τέτοιες επιλογές. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι που αναφέρθηκαν στο άρθρο.
Σαν πρώην αξ/κος Ε.Ν. είχα ακούσει από συναδέλφους για τις “κόντρες” που γίνονταν και αναρωτιέμαι γιατί επιτρεπόταν/ται τέτοια συμπεριφορά. Ένα ωραίο ναυτοδικείο και μερικά πρόστιμα θα έκοβαν τον αέρα πολλών.
Δεν είμαι ναυτικός και έτσι δεν ξέρω. Δυστυχώς ούτε ποινές παίξανε στην χώρα που η μαγκιά είναι πολιτισμός…
Διορθώστε με αν κάνω λάθος αλλά ο ΔΚΑΣ (έχω να το διαβάσω πολλά χρόνια) επιρρίπτει ευθύνες και στους δυο για την αποφυγή της σύγκρουσης.
Οσο γιατί επιτρέπονταν τέτοια συμπεριφορά απλό: την εποχή που δέναμε σκυλιά με λουκάνικα υπήρχαν εταιρείες και ένα από τα στοιχεία του marketing των εταιρειών ήταν να δένουν πρώτα τα καράβια τους. Δεν είχαμε και πολλά προβλήματα (είναι μετά να μην πιστεύεις στον Άγιο Νικόλα;) οπότε μια κατάσταση που βόλευε τους πάντες – πελάτες, εταιρείες και κράτος.
Μετά οι εταιρείες όσες επιβίωσαν προτίμησαν να κάνουν οικονομία και οι επιβάτες απλά ανέχονταν την ταλαιπωρία.
Γνωρίζει κάποιος τη δικαστική έκβαση της υποθέσεως;
Αν δεν μπει ένα γερό χέρι στους καπεταναίους των ποσταλιών, που διασκεδάζουν την ανία τους με κόντρες ποιος θα μπει πρώτος στο λιμάνι κλπ. (και εννοώ ποινικό αφανισμό, όχι χάδια) δεν θα δούμε Θεού πρόσωπο … Τα περιστατικά είναι συνεχή, και μόνο από τύχη δεν έχουμε πιο συχνά θύματα.
Το μόνο που βρήκα ήταν αυτό για τα αστικά δικαστήρια https://www.tanea.gr/1997/12/02/greece/876-ekat-gia-toys-4-toy-kwstakos/amp/
Για τις ευθύνες μοιράστηκαν στον αξιωματικό φυλακής, και στον καπετάνιο του Σάμαινα. Ποινές από δικαστήριο δεν βρήκα. Χώρια που τα αποτελέσματα της google έχουν παράσιτα και από το «Σάμινα»
Nαυτικο κατα τυχη
Θελουμε και νεες φρεγατες , πεταμενα λεφτα.
Οι αξιωματικοι του ΠΝ ειναι το λιγοτερο ανεπαρκεις,
εχουμε κανει την καθίζηση στα αβαθη
επισημο σπορ του ΠΝ.
κοίτα γιατι αυτο το ναυτικό και αυτή η αεροπορία έχουν κρατήσει τα σύνορα τοσα χρόνια, δείξε λίγο σεβασμό…. και αεροπλάνα έχουμε χασει λιγο πάνω απο 100 σύνολο θα πεις οτι δεν εχουμε και αεροπόρους μήπως? ετσι είναι οι στρατοί που πολεμάνε.
Το θυμάμαι σα σήμερα, λύπη για όσους χάθηκαν λύπη και για την ναυτοσύνη που προπαγανδίζουμε αλλά όσο κοροϊδεύουμε τους γείτονες άλλο τόσο και εμεις είμαστε…
Όμως αυτό που μου έμεινε από το άρθρο ήταν κάτι που δεν θυμόμουν από εκείνη την εποχή, αλλά ίσως δείχνει και ην διαφορά με σήμερα… Τότε είχαμε καταδρομικό και αντιτορπιλικό (!) (τώρα πάπαλα εκτός και αν έρθει κανένα ΑΒ)