Σε μια σημαντική εξέλιξη για την πορεία των Αμερικανο-Τουρκικών σχέσεων, οι εκτοξευτές Mk 41 πιθανότατα δεν θα προσφέρονται πλέον στην Τουρκία. Το αμερικανικό σύστημα κάθετης εκτόξευσης βλημάτων Mark 41 (Vertical Launching System – VLS) αποτελούσε την πρώτη επιλογή στον τομέα του οπλισμού κατευθυνομένων βλημάτων εναντίον αεροσκαφών, πλοίων επιφανείας και υποβρυχίων για το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό (TDK), μεταξύ άλλων και για την υπό ολοκλήρωση αυτή την περίοδο φρεγάτα TCG Istanbul (F-515).
Στις 23 Ιανουαρίου καθελκύεται η πρώτη τουρκική φρεγάτα κλάσης Istanbul
Η ‘Istanbul’, πέμπτο πλοίο του προγράμματος “Εθνικού Πλοίου” MİLGEM και πρώτο πλοίο της κλάσης İSTİF που παρουσιάζει πολεμικό μεγέθους φρεγάτας (τα τέσσερα πρώτα πλοία της κλάσης ‘Ada’ ήταν κατηγορίας κορβέτας), καθελκύστηκε στις 23 Ιανουαρίου 2021. Κεντρικός ομιλητής στην τελετή ήταν ο διευθυντής της Διεύθυνσης Αμυντικών Βιομηχανιών της Τουρκικής Προεδρίας (SSB) İsmail Demir, ο οποιός ανακοίνωσε πως το πλοίο θα εξοπλιστεί με το τουρκικό Εθνικό Σύστημα Κάθετης Εκτόξευσης (MDAS) αντί του αμερικανικού Mk41.
Η ανακοίνωση του Demir έρχεται ως κεραυνός εν αιθρία στο πεδίο των τουρκικών ναυπηγήσεων για δύο σημαντικούς λόγους. Πρώτον, διότι απαιτείται χρόνος για την ανάπτυξη ενός συστήματος μάχης τόσο κομβικού, χρόνος που πιθανότατα θα καθυστερήσει το πρόγραμμα ναυπηγήσεων (ή θα επιβάλει τη φρεγάτα ‘Istanbul’ να πλέει χωρίς κεντρικό σύστημα μάχης). Δεύτερον, διότι αποκαλύπτεται πως οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας, παρεπόμενο της Αμερικανο-Τουρκικής ψύχρανσης στον αμυντικό τομέα μετά το σκάνδαλο των ρωσικών S-400, έχουν αρχίσει να “δαγκώνουν”.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την SSB, η απόφαση για την ανάπτυξη του εγχώριου συστήματος κάθετης εκτόξευσης MDAS ήταν ειλημμένη από καιρό αλλά επιταχύνθηκε με την ανακοίνωση της επιβολής του αμερικανικού εμπάργκο. Μόλις λίγους μήνες πριν, σε συνέντευξή του στο περιοδικό του τουρκικού αμυντικού Τύπου ‘Defence Turkey’ ο Demir δήλωνε πως οι φρεγάτες κλάση ‘Istanbul’ θα εξοπλίζονταν με το Mk. 41 μέχρι την ολοκλήρωση του τουρκικού MDAS. Με βάση την ίδια πηγή, η φρεγάτα TCG Istanbul θα γίνει έτσι το πρώτο πλοίο στο οποίο θα τοποθετηθεί το MDAS.
Η SSB εμφανίζεται αισιόδοξη για την πορεία του προγράμματος. Θεωρεί μάλιστα πως η εξέλιξη είναι ένα θετικό ορόσημο καθώς η Τουρκία σκόπευε να ενσωματώσει τουρκικής ανάπτυξης αντιαεροπορικούς πυραύλους στο σύστημα, οπότε το “ξένο” Mk41 μπορεί να δημιουργούσε προβλήματα πιστοποίησης.
Η Roketsan και η Tubitak-Sage συνεργάζονται αυτή τη στιγμή για την ανάπτυξη αυτών των “εθνικών πυραύλων” -πολύ πιθανόν με “μη εθνική” βοήθεια- αλλά και πάλι οι χρονικές διορίες είναι στενές και θα αποτελέσουν τροχοπέδη έως την πλήρη ένταξη των τουρκικών πολεμικών στη δύναμη του στόλου. Σημειώνεται πως το σύστημα Mk41 VLS είναι πολύ δημοφιλές μεταξύ των ναυτικών των δυτικών κρατών ενώ στο Τουρκικό Ναυτικό είναι σε χρήση τόσο με τις φρεγάτες κλάσης ‘Barbaros’ και ‘Salih Reis’ όσο και με τις εκσυγχρονισμένες αμερικανικές κλάσης ‘G’ (Oliver Hazard Perry) (τέσσερα από τα οκτώ πλοία αναβαθμίστηκαν με τον εκτοξευτή).
Πρόκειται για τουρκικές υπερβολές για να “χρυσώσουν το χάπι” που κέρασε η αμερικανική πλευρά; Αυτό είναι το πιθανότερο. Μάλιστα οι τουρκικές πηγές θεωρούν πως ο στόχος η φρεγάτα ‘Istanbul’, το σύστημα MDAS και οι νέοι πύραυλοι να μπορέσουν να ολοκληρωθούν εως το 2023 είναι ακόμα επιτεύξιμος. Θα μας επιτρέψετε να είμαστε κάπως σκεπτικοί με αυτές τις ανακοινώσεις. Άποψή μας είναι πως παρόλο το ότι η ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος δεν είναι εκτός των δυνατοτήτων των τουρκικών βιομηχανιών, ο χρονικός στόχος είναι πολύ στενός για “εγχώρια” συστήματα. Τα τελευταία, είναι πομποί προβλημάτων αν δεν υπάρχει η κατάλληλη τεχνογνωσία και οι διορίες μπορεί να παραβιαστούν και να αναβληθούν ξανά και ξανά.
