Του Πάνου Ευαγγέλου (από το αρχείο της ΠΤΗΣΗΣ)
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 το Πολεμικό Ναυτικό αποφάσισε την προμήθεια τεσσάρων (τότε) σύγχρονων φρεγατών: η τελική επιλογή του τύπου MEKO 200HN του Γερμανικού Ναυπηγείου Blohm + Voss ανακοινώθηκε στις 18 Απριλίου 1988. Ακολούθησε στις 10 Φεβρουαρίου 1989 η υπογραφή της σύμβασης με κοινοπραξία των γερμανικών εταιριών Blohm + Voss AG (B+V) και Thyssen Rheinstahl Technik GmbH, για τη ναυπήγηση του πρώτου πλοίου σε γερμανικά ναυπηγεία, ενώ τα υπόλοιπα τρία θα ναυπηγούντο στην Ελλάδα με την παροχή υλικών και υπηρεσιών από την κοινοπραξία.
H τρόπιδα της φρεγάτας ΥΔΡΑ τοποθετήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1990: ακολούθησε η καθέλκυση στις 15 Ιουνίου 1991, η ολοκλήρωση της ναυπήγησης, η έναρξη δοκιμών τον Ιούνιο του 1992 και η επίσημη παράδοση στο Π.Ν., ενώ η άφιξη στην Ελλάδα προγραμματίζεται για τα τέλη Ιανουαρίου 1993.
Κάπως έτσι ξεκίνησε η ιστορία των ΜΕΚΟ στην Ελλάδα, που μέχρι την έλευση των νέων φρεγατών FDI, θα παραμείνουν τα πιο αξιόμαχα σκάφη μας. Τα οποία αξίζουν, όπως έχουμε ξαναγράψει την αναβάθμιση τους, καθώς και αρκετά χρόνια ζωής έχουν “μέσα” τους, και καλή είναι η βασική σχεδίαση τους και δεν μας περισσεύουν πλώρες.
Ποιες είναι όμως οι δυνατότητες τους στον πόλεμο επφανείας;
Αρχικά τα ελικόπτερα S-70B-6 του Π.Ν. διέθεταν εξαρχής ικανότητα μεταφοράς και εκτόξευσης ενός Βλήματος Αέρος-Επιφανείας (ASM) PENGUIN Mk2 Mod7 της NFT που εξοπλίζει τα SH-60B του Αμερικανικού Ναυτικού ως AGM-119B. Το βλήμα βάρους 385kg μεταφέρει ημι-διατρητική (SAP) εκρηκτική κεφαλή Mk19 των 120kg με ταχύτητα υψηλότερη των Mach 0,8 σε ακτίνα δράσης 19NM (34km).
Στην ενδιάμεση φάση πτήσης το βλήμα ελέγχεται από Σύστημα Αδρανειακής Αναφοράς (INS), που επιτρέπει μεταβολή πορείας ακόμη και κατά 90ο σε προγραμματισμένο σημείο της διαδρομής για την απόκρυψη της διόπτευσης του φορέα εκτόξευσης, ή την εμπλοκή στόχου πίσω από εμπόδια όπως νησιά.
Στην τελική φάση πτήσης ενεργοποιείται ο παθητικός ερευνητής υπερύθρων IR του βλήματος που παρέχει πεδίο έρευνας επιλεγόμενου μεγέθους και σχήματος, δυνατότητα αγνόησης ορισμένων στόχων για την προσβολή συγκεκριμένων πλοίων ενός σχηματισμού, καθώς και προηγμένα χαρακτηριστικά απόρριψης Αντι-Μέτρων IR (IRCM) και διάκρισης στόχων από θαλάσσιο ή χερσαίο περιβάλλον IR.
3.1 δισεκατομμύρια δολάρια για πυραύλους Harpoon και SLAM για το Ναυτικό των ΗΠΑ
Για τον υπολογισμό και προγραμματισμό των παραπάνω στοιχείων ναυτιλίας και εμπλοκής, το Σύστημα Ελέγχου Βλήματος (MCS) της NFT στον ειδικό βραχίονα ανάρτησης δέχεται δεδομένα στόχου από το σύστημα ASN-150(V) του ελικοπτέρου, τα οποία εξάγονται είτε από το ραντάρ APN-143(V)3, είτε από το σύστημα ALR-606(V)2 ESM.
Στην τελευταία περίπτωση αν και δεν παρέχονται δεδομένα ακτίνας στόχου, συνεπώς η εκτόξευση εκτελείται αποκλειστικά με βάση στοιχεία διόπτευσης (BOL), η διαμόρφωση είναι εντελώς παθητική, ο στόχος δεν προειδοποιείται από εκπομπές ραντάρ για την επικείμενη επίθεση. Ανάλογα χαρακτηριστικά παρουσιάζει η διαμόρφωση εκτόξευσης στη Γραμμή Σκόπευσης (LOS) με οπτική πρόσκτηση στόχου που χρησιμοποιείται σε έκτακτες καταστάσεις.
Εναλλακτικά, δεδομένα στόχου μπορούν να μεταβιβασθούν στο ελικόπτερο από οποιαδήποτε εξωτερική πηγή εφοδιασμένη με συμβατή ζεύξη δεδομένων. Είναι προφανής η μοναδική επιχειρησιακή ευελιξία που παρέχει στις φρεγάτες του Π.Ν. ο εξοπλισμός του οργανικού τους ελικοπτέρου με βλήμα PENGUIN Mk2 Mod7: το S-70B-6 επεκτείνει δραματικά την ακτίνα εμπλοκής στόχων επιφανείας του πλοίου, ενώ μπορεί να εκτελεί ταυτόχρονα αποστολή ASW με εξοπλισμό ενός βλήματος και δύο τορπιλών Mk46 Mod5, συνήθως όμως θα μεταφέρει εξωτερική δεξαμενή καυσίμου αντί της δεύτερης τορπίλης ώστε η αυτονομία να υπερβαίνει τις 3 ώρες παραμονής σε απόσταση 50NM από το πλοίο!
Αξίζει να σημειωθεί πως οι υψηλές επιδόσεις επιχειρησιακής αυτονομίας του S-70B-6 και ο εξοπλισμός του με προηγμένα συστήματα επιτήρησης εξασφαλίζουν στο πλοίο πληρέστερη αντίληψη της τακτικής κατάστασης επιφανείας, πέραν του ορίζοντα ραντάρ που δεν υπερβαίνει τα 11NM (20km). Επιπλέον η μεταβίβαση δεδομένων στόχου από το ραντάρ ή το σύστημα ESM του ελικοπτέρου μέσω της ζεύξης δεδομένων, επιτρέπει την εμπλοκή στόχων πέραν του ορίζοντα ραντάρ του πλοίου με τα Βλήματα Επιφανείας-Επιφανείας (SSM) του τελευταίου.
Οι φρεγάτες κλάσης ΥΔΡΑ διαθέτουν οκτώ βλήματα McDonnell Douglas RGM-84C Harpoon σε δύο τετράδες κυλίνδρων εκτόξευσης Mk141. Το βάρος του βλήματος είναι 694kg και μεταφέρει εκρηκτική κεφαλή τύπου SΑΡ/εκτόνωσης βάρους 221,5kg με ταχύτητα πτήσης Mach 0,85. Στα βλήματα του Block 1C, η μέγιστη ακτίνα δράσης προσεγγίζει τα 80NM (148km)!
Στην τελική φάση πτήσης τον έλεγχο του βλήματος αναλαμβάνει ο ενεργός ερευνητής ραντάρ τύπου Texas Instruments PR-53/DSQ-58, Κu-μπάντας συχνοτήτων -12-18GH – του οποίου η ευελιξία εκπομπής εξασφαλίζει υψηλή αντοχή σε εχθρικά Ηλεκτρονικά Αντι-Μέτρα (ECM) και εξαίρετη ικανότητα διάκρισης στόχων.
Τα βλήματα του Block 1C διαθέτουν βελτιωμένο ερευνητή με ενισχυμένα χαρακτηριστικά Ηλεκτρονικών Αντι-Αντι-Μέτρων (ECCM), ενώ στον τερματικό ελιγμό ανόδου σε ύψος 1.800m και βύθισης υπό γωνία 30ο των προγενέστερων εκδόσεων προστέθηκε η
εναλλακτική δυνατότητα προσέγγισης και προσβολής του στόχου σε εξαιρετικά περιορισμένο ύψος πτήσης (sea skimming).
Επίσης υπάρχει δυνατότητα προγραμματισμού πολλαπλών ενδιάμεσων σημείων μεταβολής της πορείας πτήσης ακόμη και κατά 90ο για την απόκρυψη της θέσης του φορέα εκτόξευσης, την εμπλοκή στόχου πίσω από εμπόδια ή την εκτέλεση συγχρονισμένων επιθέσεων με ταυτόχρονη άφιξη βλημάτων ώστε να κορεσθούν τα αμυντικά συστήματα του στόχου.
Σε ανάλογες εμπλοκές χρησιμοποιείται διαμόρφωση εκτόξευσης με βάση δεδομένα ακτίνας και διόπτευσης στόχου (RBL), ενώ ο ερευνητής ραντάρ ενεργοποιείται το αργότερο δυνατόν ώστε να αποτραπεί η προειδοποίηση των εχθρικών πλοίων. H διαμόρφωση RBL προσφέρει τρία εναλλακτικά μεγέθη πεδίου έρευνας. Υπάρχουν επίσης οι διαμορφώσεις εμπλοκής BOL και LOS με δεδομένα διόπτευσης μόνον, τα οποία παρέχονται αντίστοιχα από το σύστημα ESM του πλοίου και από οπτικά συστήματα σήμανσης στόχων: στις περιπτώσεις αυτές το βλήμα εκτοξεύεται προς την κατεύθυνση του στόχου και ο ερευνητής λειτουργεί σχεδόν στο σύνολο της πτήσης.
O σχεδιασμός εμπλοκών και ο προγραμματισμός των βλημάτων εκτελείται αυτόματα από το Σύστημα Διοίκησης και Εκτόξευσης Harpoon του Πλοίου (HSCLS) AN/SWG-1A(V) που
διασυνδέεται με το σύστημα Cύ για την παροχή δεδομένων στόχου από τα συστήματα του πλοίου ή από οποιαδήποτε εξωτερική πηγή μέσω ζεύξης δεδομένων, για την εμπλοκή στόχων πέραν του ορίζοντα ραντάρ. (Σημείωση 5)
Για την προσβολή στόχων επιφανείας, η φρεγάτα τύπου MEKO 200HN διαθέτει επίσης το κύριο πυροβόλο FMC Mk45 Mod2A των 5in (127mm)/54cal που είναι εγκατεστημένο σε μονάδα IFE. Το Mk45 επιτυγχάνει μέγιστο ρυθμό 20 βολών ανά λεπτό, τόξο μετακίνησης της κάννης από -15ο έως +65ο, ταχύτητες ανύψωσης 20ο/sec και περιστροφής 30ο/sec.
3.1 δισεκατομμύρια δολάρια για πυραύλους Harpoon και SLAM για το Ναυτικό των ΗΠΑ
H μηχανική απλότητα και η εκτεταμένη χρήση κραμάτων αλουμινίου ανέδειξαν το Mk45 στο
συμπαγέστερο και ελαφρύτερο πυροβόλο των 5in με βάρος μόλις 22.226 kg και πλήρωμα 6 ανδρών, κανείς από τους οποίους δεν βρίσκεται στον πυργίσκο: εφόσον απαιτηθεί, ο μοναδικός χειριστής του πίνακα ελέγχου μπορεί να θέσει σε λειτουργία το πυροβόλο και να εξαντλήσει το απόθεμα του τυμπάνου αυτόματης τροφοδοσίας πυρομαχικών που περιέχει είκοσι βλήματα και προωθητικές γομώσεις.
ΑΠΟΨΗ: To ΠΝ γράφει εκ νέου Ιστορία με τους SPIKE NLOS στις κανονιοφόρους του
Στο τύμπανο μπορούν να τοποθετηθούν έξι διαφορετικοί συνδυασμοί βλημάτων, πυροσωλήνων και προωθητικών γομώσεων που επιλέγονται για βολή με οποιαδήποτε σειρά από το Σύστημα Ελέγχου Βολής (FCS) του πλοίου. (Σημείωση 6) Το πυροβόλο χρησιμοποιεί την κάννη Mk19 μήκους 54 διαμετρημάτων, διάρκειας ζωής 7.000 βολών. Το βάρος της προωθητικής γόμωσης είναι 8,3 kg και του βλήματος 31,7kg, ενώ η ταχύτητα εξόδου φθάνει τα 808,25 m/sec: το μέγιστο βεληνεκές είναι 23.680m με ανύψωση 47ο 24′.
Το πυροβόλο χρησιμοποιείται επίσης για την παροχή Ναυτικού Πυρός Υποστήριξης (NGS) εναντίον χερσαίων στόχων: στα καθήκοντα αυτά, το σχετικά βαρύ βλήμα και το εκτεταμένο βεληνεκές εξασφαλίζουν στο Mk45 Mod2A υψηλή αποτελεσματικότητα.
