Οι νέες φρεγάτες FDI HN του Πολεμικού Ναυτικού θα είναι και τα πρώτα σκάφη στο στόλο που θα φέρουν εξαρχής ένα μη επανδρωμένο καθέτου απογειώσεως στον εξοπλισμό τους. Το ποιο μοντέλο θα είναι αυτό δεν είναι ακόμη αποφασισμένο, αν και έχει ακουστεί το ελικόπτερο Camcopter S-100 της αυστριακής Schiebel. Το συγκεκριμένο είναι δοκιμασμένο σε ξένα ναυτικά (όπως το Βρετανικό, το Ιταλικό, το Αυστραλιανό) ενώ έχει κάνει και πωλήσεις σε δυνάμεις ασφαλείας, σε ακτοφυλακές, σε συνοριακά σώματα κ.λπ.
Το S-100 είναι μικρού-μεσαίου μεγέθους, με μέγιστο βάρος απογείωσης τα 200 κιλά ενώ φέρει ωφέλιμο φορτίο 50 κιλών, το οποίο έχει μεγάλη ποικιλία καθώς μπορεί να περιλαμβάνει από ραντάρ επιφανείας (το I-Master της Τhales με εμβέλεια έως 100 χιλιόμετρα για πλοία), προφανώς ηλεκτροοπτικά, έως σύστημα IFF, αποστασιόμετρο laser, ακόμη και κυτίο μεταφοράς, ενώ διαθέτει και γάντζο ανάρτησης. Αυτά έχουν έχει αξία καθώς μπορεί π.χ. ένα πλοίο να στείλει σε ένα διπλανό του, ένα εξάρτημα που το χρειάζεται (ή όποιο άλλο υλικό), χωρίς να χρειαστεί να «κατεβάσει» λέμβο. Ακόμη το ελικόπτερο έχει δοκιμαστεί ως φορέας των μικρών πυραύλων αέρος-επιφανείας Martlet.
Το αεροσκάφος έχει θερμικό κινητήρα 60 ίππων και μπορεί να παραμείνει στο αέρα κάπου 6 ώρες, ενώ με εξωτερικό κάνιστρο καυσίμων (ως φορτίο) μπορεί να ξεπεράσει τις 10. Η ταχύτητα πλεύσης του είναι τα 102 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ η επικοινωνία με το σκάφος φθάνει τα 200 χιλιόμετρα. Το ελικόπτερο έχει μήκος 3,1 μέτρα, πλάτος 1,2 και ύψος 1,1, οπότε χωρά σε όλες τις υπάρχουσες φρεγάτες του Πολεμικού μας Ναυτικού. Μάλιστα το 2021 είχε γίνει και επίδειξη από την εταιρία πάνω στην φρεγάτα «Αιγαίον».
ΒΙΝΤΕΟ: Οι δοκιμές του UAS Camcopter S-100 στη φρεγάτα “ΑΙΓΑΙΟΝ”
Μια ακόμη επιλογή είναι το Skeldar V-200, που κατασκευάζεται από κοινοπραξία της SAAB και της UMS Aero. Λίγο μεγαλύτερο από το S-100 έχει μέγιστο βάρος απογείωσης τα 245 κιλά, ωφέλιμο 40, με μεγίστη ταχύτητα τα 140 χιλιόμετρα την ώρα, και 100+ τυπική, ενώ μπορεί να παραμείνει στον αέρα για πάνω από 6 ώρες. Το μήκος του είναι 4 μέτρα, πλάτος τα 1,2 και ύψος το 1,3. Η εμβέλεια επικοινωνίας είναι πάνω από 100 χιλιόμετρα, ενώ χρησιμοποιεί αεροπορικό καύσιμο για τον κινητήρα του 55 ίππων.
Και το V-200 μπορεί να εφοδιαστεί με ραντάρ συνθετικής απεικόνισης, με αισθητήρα συλλογής ηλεκτρομαγνητικών σημάτων για αποστολές ηλεκτρονικού πολέμου, με ηλεκτροοπτικά, LiDAR, κ.λπ. Και αυτό έχει κάνει διεθνείς πωλήσεις, στο Γερμανικό και Βελγικό Ναυτικό, στο Ολλανδικό και στο Καναδικό.
Τι άλλο προσφέρεται στην διεθνή αγορά; Αρκετά, αλλά εμείς είχαμε παρουσιάσει το VSR 700 της Airbus, που θα το προηθευθεί το Γαλλικό Ναυτικό. Εδώ μιλάμε για άλλη κλάση, καθώς είναι πολύ μεγαλύτερο από τα προηγούμενα, όπου φθάνει στα 700 κιλά μέγιστο βάρος, με ωφέλιμο τα 100, μεγάλη ποικιλία φορτίου και όπλων, μεγάλη εμβέλεια και παραμονή στον αέρα 8 ώρες με πλήρη φόρτο. Βέβαια λόγω μεγέθους, με μήκος 6,2 μέτρα, απαιτεί μεγαλύτερο χώρο στο υπόστεγο μιας φρεγάτας.
Airbus VSR700, το μη επανδρωμένο ελικόπτερο των Belharra, γιατί όχι και των ελληνικών;
Το πρόβλημα, αν μπορεί κανείς να το χαρακτηρίσει έτσι, είναι πως η χώρα μας δεν δείχνει να αναζητά την ομοιοτυπία σε αυτό τον τομέα. Έτσι αν και αναμένεται η απόφαση για τα “ελικοπτεράκια” των FDI HN (να πούμε εδώ πως η χρήση τους σε συνδυασμό με τα μεγάλα οργανικά ελικόπτερα Romeo, με άλλα σκάφη κ.λπ. δίνουν πάρα πολλά σενάρια αξιοποίησης), πέρυσι ανακοινώθηκε η απόκτηση 5 μη επανδρωμένων ελικοπτέρων Α900 από την ισπανική Alpha Unmanned Systems, με την ελληνική εταιρία Altus να αναλαμβάνει το σημαντικό έργο ενσωμάτωσης των αεροσκαφών σε πλοία του ΠΝ, την εκπαίδευση των στελεχών και όλη την υποστήριξη. Το Α900 είναι πολύ μικρότερο από όλα τα προαναφερόμενα, με μέγιστο βάρος απογείωσης τα 25 κιλά, οπότε προσφέρει μόνο παρατήρηση, η οποία βεβαίως είναι κρίσιμη σε περίοδο επιχειρήσεων. Θετικό βέβαια για το συγκεκριμένο μοντέλο ότι “μπαίνει” παντού, σε οποιοδήποτε σκάφος.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Τι το καινούργιο φέρνει το A900 στο Πολεμικό μας Ναυτικό;
Έτσι έχουμε το Πολεμικό Ναυτικό να μελετά την απόκτηση ενός μικρού-μεσαίου μη επανδρωμένου VTOL, να αγοράζει ένα πολύ μικρό, το Α900, ενώ ταυτόχρονα μετέχει στην ανάπτυξη ενός ελληνικής σχεδίασης καθέτου απογειώσεως, του «Αρχύτα», από την εγχώρια εταιρία Ucandrone του ομίλου EFA. Χωρίς όμως αυτός ο «Αρχύτας», που δοκιμάστηκε επιχειρησιακά πάνω σε φρεγάτες, να σχετίζεται με τον ομώνυμο που εξελίσσει η ΕΑΒ σε πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από το υπουργείο Οικονομικών. Μήπως μπερδευτήκατε;
Εντοπίζουμε λοιπόν εδώ το γνωστό φόβο της πολυτυπίας, αν και το όλο θέμα μπορεί να το δει κανείς θετικά: δηλαδή εκεί που δεν υπήρχε μη επανδρωμένο στο ΠΝ, τώρα γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια σε διάφορες κατηγορίες βάρους-ικανοτήτων. Πάντως όποιο επιλεγεί για τις FDI HN, καλό θα ήταν να αγοραστεί και σε περισσότερα αντίτυπα ώστε να «κουμπώσει» και με τις 4 φρεγάτες ΜΕΚΟ και τις 2-3 Kortenaer που θα παραμείνουν στο Ναυτικό σε υπηρεσία. Και βέβαια το ίδιο πρέπει να αγοραστεί και για τις κορβέτες, όταν το αντίστοιχο πρόγραμμα καταλήξει. Ώστε να υπάρχει ένας κύριος τύπος ναυτικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους καθέτου απογειώσεως, για τις μεγάλες μονάδες επιφανείας.
Από εκεί και πέρα ένα εθνικό πρόγραμμα μη επανδρωμένου μικρού μεγέθους, καθέτου απογειώσεως, είναι απαραίτητο καθώς οι ανάγκες μας είναι μεγάλες. Τόσο στο Πολεμικό Ναυτικό, στην Ακτοφυλακή, στους Συνοριοφύλακες, στα Τελωνεία, όσο στο Στρατό και στην Αεροπορία για φύλαξη εγκαταστάσεων, περιπολία, αναγνώριση, στοχοποίηση κ.λπ., στην Πυροσβεστική και ο κατάλογος δεν τελειώνει.
Έτσι βασικό είναι να αποφασίσουμε ως κράτος τι θέλουμε σε μη επανδρωμένα, σε 2-3 κατηγορίες μεγέθους και ικανοτήτων και να στραφούμε εκεί. Με ένταση, με παραγγελίες που θα πετυχαίνουν οικονομίες κλίμακος, με εθνικές σχεδιάσεις-παραγωγές όπου είναι δυνατόν. Ενώ λάθος θα είναι να κάνουμε αποσπασματικές και μικρές παραγγελίες από εσωτερικό και εξωτερικό, με πολυτυπία εντός του ίδιου Κλάδου και με αδυναμία κοινής διακλαδικής επιλογής.
