Τις τελευταίες εβδομάδες κυκλοφόρησαν πολλά και διάφορα δημοσιεύματα σχετικά με την εξέλιξη του προγράμματος των κορβετών του Πολεμικού μας Ναυτικού. Μάλιστα υπήρξαν “διαρροές” πως το ΠΝ “πιέστηκε” να κινηθεί προς… αμερικανικές LCS. Αυτό δεν ισχύει. Ας βάλουμε ένα ένα τα πράγματα στη θέση τους.
Απόφαση «προμήθειας» νέων κορβετών εδώ και τώρα, πριν τις δημοσιονομικές εξελίξεις…
Για να ηρεμήσουμε λοιπόν τους “LCSσκεπτικιστές”, διαθέσιμα μεταχειρισμένα LCS δεν υπάρχουν, τουλάχιστον τη δεδομένη χρονική στιγμή, για τη χώρα μας. Υπήρξε μια ιδέα κάποια στιγμή, πριν αρκετούς μήνες όμως, να μας προσφερθούν μερικά, σε συνδυασμό με πιθανό εκσυγχρονισμό των ελληνικών ΜΕΚΟ200ΗΝ από το Αμερικανικό Ναυτικό. H όλη ιδέα δεν προχώρησε, ενώ μια τέτοια πρόταση, μεταχειρισμένων δηλαδή και ταυτόχρονα upgunned LCS αντί για κορβέτες, δεν μπήκε ανάμεσα στις προτεινόμενες λύσεις από το ΠΝ (στη σύσκεψη του Ιουνίου).
Το πιθανότερο είναι να υπήρξε κάποια στιγμή και υπαναχώρηση των ίδιων των Αμερικανών, καθώς το πρόγραμμα LCS Freedom έχει λύσει το πρόβλημα του κιβωτίου των σκαφών (έτσι, τα πλοία δεν θα περιορίζονται στους 36 κόμβους αλλά θα μπορούν να αξιοποιούν τη μέγιστη ταχύτητα των 47 κόμβων) και οι Αμερικανοί θα τα αξιοποιήσουν κυρίως σε Περσικό και Μεσόγειο. Ακόμη, αν και το Αμερικανικό Ναυτικό είχε ζητήσει την απόσυρση αρκετών από τα LCS Freedom Flight 0 για λόγους προϋπολογισμού, αυτό σκοντάφτει στο Κογκρέσο, αλλά και στις πιεστικές ανάγκες που υπάρχουν για σύγχρονα πλοία. Άρα LCS σε οποιαδήποτε εκδοχή τους, δεν υπάρχουν για διάθεση, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή που γράφονται αυτές οι λέξεις.
Ναύαρχος Κονιδάρης: Οι νέες κορβέτες πρέπει να έχουν άνω των 100 στελεχών πλήρωμα!
Στη σύσκεψη που έγινε σε ανώτατο επίπεδο τις περασμένες μέρες με συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας (όπου οι σχετικές διαρροές μεταφέρθηκαν λανθασμένα από διάφορα ΜΜΕ) το μόνο που είμαστε σε θέση να αναφέρουμε, είναι ότι έγινε μια συζήτηση αν μπορούμε να προμηθευθούμε μεταχειρισμένα πλοία. Αυτό στη συνέχεια διογκώθηκε από κάποιους πως “το ΠΝ πιέστηκε να πάρει ακατάλληλα σκάφη”. Οπότε ας μην δημιουργούνται εντυπώσεις, κανείς δεν πίεσε κανέναν. Τα κακά νέα είναι πως μεταχειρισμένα πλοία άμεσα διαθέσιμα δεν υπάρχουν. Η μόνη αξιοπρεπής επιλογή, αυτή των Type 23, έχει απορριφθεί εδώ και καιρό, με την αιτιολόγηση της “διαφορετικής φιλοσοφίας πλοίων”. Φοβούμαστε δε, πως οι Type 23 θα καταλήξουν σε Χιλή και Πολωνία, αν όχι και στο μελλοντικό ναυτικό της Ουκρανίας.
Έτσι αυτή τη στιγμή το ΠΝ βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Η δαπάνη 3,3 δις ευρώ για τις 3 φρεγάτες FDI, έχει αφήσει στον “κουμπαρά” κάπου 1,7 δις ευρώ (με αρχικό προϋπολογισμό τα 5 δις κι όχι τα 5,5). Οριακά λοιπόν, κι εφόσον το ΥΠΟΙΚ καταφέρει να τηρήσει την υπόσχεση του για ακόμη 500 εκατ., τότε φθάνουμε τα 2,2 δις. Αν από αυτά αφαιρέσουμε ακόμη 200 εκατ. ως κρατήσεις, και 500 εκατ. ως δεσμευμένα για τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ, τότε για κορβέτες μένουν μόλις 1,5 δις ευρώ.
ΑΠΟΨΗ: Ας τολμήσουμε ελληνικές κορβέτες FCx-30 με πυραύλους ASTER 30 από τις FDI HN
Όπως πρώτοι έχουμε γράψει, όσο μειώνονται τα κονδύλια τόσο δυσκολεύει να ξεκινήσει πρόγραμμα ναυπήγησης στην Ελλάδα. Ο λόγος είναι πως θα απαιτηθούν εξτρά επενδύσεις σε τοπικά ναυπηγεία. Άρα, με το “ζόρι” μπορούμε να έχουμε 3 κορβέτες.
Αυτή τη στιγμή, όπως το έχουμε αναφέρει το φθηνότερο και καλύτερα εξοπλισμένο πλοίο είναι η FCx-30. Οι Fincantieri/ONEX προτείνουν την κατασκευή ενός πλοίου στην Ιταλία και τριών στην Ελευσίνα, με τα όπλα τους, με 2 δις ευρώ, καλύπτοντας τις απαιτήσεις και για σκάφη και για εγχώρια ναυπήγηση. Αλλά άλλο 2 δις, κι άλλα 1,5, υπάρχει χάσμα 500 εκατ. ευρώ.
Sa’ar 6, ποια είναι η πανίσχυρη αντιαεροπορική κορβέτα που “απέρριψε” το Πολεμικό Ναυτικό
Οι Γάλλοι δεν είναι πολύ πιο ακριβοί, κι έχουν και το πλεονέκτημα της ομοιοτυπίας με τις FDI HN. Έτσι η Gowind HN παραμένει ισχυρός διεκδικητής, με επίσης προτεινόμενη ναυπήγηση των 3 από τα 4 πλοία στην Ελλάδα (Σκαραμαγκάς). Πρέπει όμως να πούμε κάτι για την γαλλική πρόταση. Αν φτιάξουμε όλα τα πλοία στο Λοριάν στη Γαλλία, τότε με 2 δις ίσως αγοράζουμε 5 πλοία, ενώ τα 4 θα κοστίσουν γύρω στο 1,6 δις (με εκπτώσεις στους φόρτους των όπλων).
Αλλά αυτό πολιτικά όπως αντιλαμβανόμαστε δεν είναι αποδεκτό, καθώς σημαίνει πως από μια τεράστια παραγγελία 5 δις ευρώ και 7 πλοίων (FDI και Gowind), κανένα πλοίο δεν θα κατασκευαστεί στην Ελλάδα, κάτι που συμβαίνει μόνο σε χώρες όπως τα ΗΑΕ ή η Σαουδική Αραβία! Μπορεί η πολιτική ηγεσία να συμφώνησε με το ΠΝ στις FDI HN, αυτό όμως έχει ξεκαθαριστεί πως για τις κορβέτες, δεν μπορεί να συμβεί.
Θεωρητικά η Naval Group θα μπορούσε να μετακυλίσει υποκατασκευαστικό έργο σε ελληνικές εταιρείες, αλλά έως σήμερα, τέλη Σεπτεμβρίου 2022, τα συμβόλαια από τη κατασκευή των FDI που έχει δώσει σε ελληνικά χέρια είναι ελάχιστα ως μηδενικά. Ενώ ακόμη χειρότερα, δεν υπάρχει καμία συνεργασία στο CMS SETIS. Στo TACTICOS για παράδειγμα, η κατασκευάστρια προχώρησε σε μεγάλες επενδύσεις στη χώρα μας, κι αυτή τη στιγμή το σύστημα συντηρείται μια χαρά στην Ελλάδα. Αυτό δεν προβλέπεται να γίνει με το SETIS, αν και ελπίζουμε ότι στο τέλος η εταιρεία θα θελήσει να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
ThinkOutOfTheBox: Εξοπλισμός των νέων κορβετών με 2 x RAM, χωρίς ESSM, MICA VL ή CAMM/ER
Έτσι η αρχική σκέψη (χωρίς να παίρνεται απόφαση ακόμα) των αρμοδίων ήταν ο περιορισμός του προγράμματος κορβετών σε 3 πλοία αντί 4, καθώς δεν είναι καθόλου σίγουρο πως θα βρεθούν τα 500 επιπλέον εκατομμύρια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το ΠΝ σύντομα θα πρέπει να προχωρήσει σε παραγγελία πυραύλων RAM για τις FDI με αρκετά υψηλό κόστος, ενώ και το ECM τους, όταν κι αν αποφασίσει το γαλλικό ναυτικό να το αναπτύξει και το αγοράσει, θα φθάσει κάπου τα 200 εκατ. ευρώ. Συνεπώς, το πρόγραμμα των FDI HN έχει ακόμη αρκετά έξοδα (“κρυμμένα” μέχρι σήμερα). Οπότε το 1,5 δις για τις κορβέτες δείχνει να είναι το άνω όριο διαθέσιμων κονδυλίων, όσο κι αν μας λυπεί αυτό να το παραδεχτούμε και να το γράψουμε. Όλοι μας θέλουμε ένα ισχυρό ΠΝ.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Κορβέτες/φρεγάτες για το ΠΝ, η ναυμαχία των ναυπηγείων κορυφώνεται
Συνοψίζοντας, έως σήμερα δεν υπάρχει ακύρωση του προγράμματος των κορβετών, αλλά έχει δοθεί χρόνος για να ωριμάσουν κάποιες επιλογές. Έτσι όπως το βλέπουμε εμείς, η ηγεσία του ΥΠΕΘΑ και του ΠΝ αναζητά νέες βελτιωμένες προσφορές, που θα “χωρούν” στον προϋπολογισμό του 1,5 δις. Αν για παράδειγμα, οι Γάλλοι μείνουν στα 1,6 δις ευρώ, αλλά με κατασκευή των 3 από τα 4 στην Ελλάδα, οι υπογραφές είναι κοντά. Το ίδιο ισχύει και για τους Ιταλούς φυσικά. Αν πάλι με 1,5 δις Γάλλοι ή Ιταλοί επιμένουν σε 3 πλοία, αλλά με κατασκευή των 2 στην Ελλάδα, το ΠΝ ίσως και εκεί βρεθεί σύμφωνο.
Αγοράζουμε κορβέτες, φρεγάτες ή ένα οικοσύστημα νέων πλοίων; Ο κίνδυνος της «κουρελούς»
Το περίεργο είναι πως από όσα γνωρίζουμε, στα 1,5 δις μπορεί η Babcock να προσφέρει 3 ΑΗ140ΗΝ κατασκευασμένες στην Ελλάδα (όλες οι προσφορές της Babcock προέβλεπαν εγχώρια κατασκευή), και μάλιστα με μοίρασμα δουλειάς σε όλα τα ναυπηγεία της χώρας και χωρίς μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές. Αλλά το ΠΝ (;) έχει “διαρρεύσει” πως θεωρεί τα πλοία της Babcock μεγάλα για το Αιγαίο, συνεπώς στην άτυπη κατάταξη του ΠΝ η ΑΗ140ΗΝ έπεται των Gowind HN/FCx-30HN/SIGMA10514 αντί να προηγείται! Αυτό είναι κάτι που δεν το έχουμε καταλάβει, οπότε αναμένουμε τις επίσημες εξελίξεις για να τοποθετηθούμε.
Συνεπώς κακώς υπάρχει διάχυτη η εντύπωση πως οι κορβέτες ακυρώθηκαν. Αυτή τη στιγμή, μια ακύρωση του προγράμματος των κορβετών ωφελεί μόνο τη γαλλική πλευρά, καθώς τότε το ΠΝ δεν θα έχει άλλη επιλογή από την παραγγελία της 4ης FDI, ώστε τουλάχιστον να διασφαλίσει 4 νέα πλοία.
ΑΠΟΨΗ: Είναι λύση οι φρεγάτες Type 23, αν γίνουν διαθέσιμες νωρίτερα από το αναμενόμενο;
Για να πούμε την αλήθεια, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως η γαλλική πλευρά, κι εννοούμε το γαλλικό ναυτικό, όχι η ίδια η Naval Group, θα έβλεπε θετικά την πώληση της 1ης FDI στην Ελλάδα. Ακόμη και με “χασούρα” για αυτούς, στην τιμή των 719 εκατ. ευρώ.
Επίσημα η δικαιολογία θα μπορούσε να είναι η κάλυψη των πραγματικά πιεστικών αναγκών του ΠΝ. Ανεπίσημα και πραγματικά θα είναι η μετάβαση του Marine Nationale σε ένα μεγαλύτερο σχέδιο πλοίου. H FDI φτιάχτηκε σαν αντικαταστάτης των La Fayette, δεν προβλεπόταν να είναι πολεμικό πρώτης γραμμής, γιαυτό και η έλλειψη ικανού αριθμού Α/Α πυραύλων και ECM. Αλλά με τα νέα δεδομένα απειλών από Ρωσία και Κίνα, η Γαλλία χρειάζεται κάτι περισσότερο από τις υποεξοπλισμένες FDI. Το λογικό λοιπόν θα ήταν η “μετάβαση” είτε σε μια αναβαθμισμένη/μεγαλύτερη FDI, ή η επιστροφή σε μια FREMM νέας γενιάς, εξοπλισμένη με το ραντάρ SeaFire.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Πάμε «καρφί» για την 4η FDI; Ας μην βιαστούμε να πανηγυρίσουμε…
Αν και έτσι το ΠΝ θα αποκτούσε FDI από τις αρχές του 2024, αυτό θα ήταν τελείως λάθος. Είναι γνωστό πως το πρώτο πλοίο κάθε κλάσης εμφανίζει όλα τα προβλήματα για μετέπειτα διορθώσεις, και συνήθως έχει μειωμένη απόδοση σε σχέση με τα επόμενα. Επίσης, αυτό θα σημαίνει πως το ΠΝ θα γινόταν ο μοναδικός χρήστης μιας γαλλικής κλάσης πλοίων, ενώ θα έπρεπε να πληρώσει από μόνο του τη δημιουργία γραμμής συντήρησης και εξέλιξης. Δεν συζητάμε για το ποιος θα χρεωθεί το “μάρμαρο” του ECM (το οποίο ξαναλέμε πως δεν υπάρχει ακόμη κι όσα έχουν διακινηθεί είναι παραπλανητικά).
Συνεπώς, προτείνουμε οι φίλοι μας να είναι πολύ προσεκτικοί σε ότι αφορά τη διασπορά φημών και την ακόλουθη κυκλοφορία εντυπώσεων που εξυπηρετούν διάφορες, άσχετες με το Ναυτικό, επιδιώξεις. Άλλωστε οι “διαρροές”, τις περισσότερες φορές αφορούν “ακάθαρτα” κι όχι “πόσιμο” νερό. Τα κάπου 5 δις ευρώ για πλοία είναι μεγάλο κονδύλι και δεν θα ξοδευτούν έτσι απλά. Εμείς ελπίζουμε για όσο το δυνατόν περισσότερα πλοία για το Στόλο, διατηρώντας την ανησυχία μας για τις οικονομικές εξελίξεις που μπορεί να επηρεάσουν την σχετική επένδυση. Τέλος, προτείνουμε να είμαστε όλοι πολύ προσεκτικοί με απόψεις του στυλ “καλύτερα να μην εκσυγχρονίσουμε τις ΜΕΚΟ” ή “καλύτερα να πάρουμε μικρά πλοία”, καθώς το ΠΝ έχει χώρο ευθύνης τεράστιο από εδώ και πέρα που πρέπει να καλύψει.
