H είδηση που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες για το ενδεχόμενο απόκτησης από το Πολεμικό Ναυτικό μεταχειρισμένων LCS από το Αμερικανικό Ναυτικό, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά μια αναμενόμενη εξέλιξη. Σε άρθρο της ιστοσελίδας powergame.gr, βρήκαμε συγκεντρωμένες πληροφορίες για το σχεδιασμό του ΠΝ, που γενικά συνάδουν με τις ειδικές πληροφορίες που φτάνουν και στα δικά μας “ραντάρ”.
ΕΞΕΛΙΞΗ: Εξοπλιστικά προγράμματα του Ναυτικού, τι προχώρα από FDI, κορβέτες, ΜΕΚΟ, Type 214, LCS
Δυστυχώς όμως, επιβεβαιώνονται οι πληροφορίες που υπάρχουν εδώ και αρκετό καιρό, πως το ΠΝ έχει βρεθεί σε αδιέξοδο, λόγω και της εξάντλησης του μεγαλύτερου μέρους του προϋπολογισμού για την αγορά νέων μεγάλων μονάδων επιφανείας, των 3 FDI HN (κλάση “Κίμων”). Ενώ, στο Πολεμικό Ναυτικό ξέρουν πως τα 3,3 δις ευρώ (με τις κρατήσεις), που επενδύθηκαν δεν είναι το τελικό ποσό για αυτά τα 3 πλοία. Καθώς απαιτούνται αρκετές συμπληρωματικές προμήθειες (πύραυλοι RAM, σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου με ECM και καλύτερο ESM, IRST, μη επανδρωμένο ελικόπτερο, ενώ σε λίγα χρόνια θα χρειαστεί νέα σύμβαση υποστήριξης, μακρόχρονη όμως, καθώς η αρχική τέτοια έχει διάρκεια μόλις 3 ετών).
Οπότε ήδη σε μικρό χρονικό διάστημα θα απαιτηθούν νέες δαπάνες για την πραγματική ολοκλήρωση των πλοίων που θα φέρουν το κόστος πολύ παραπάνω (θυμίζουμε πως μόνο η τριετής αρχική σύμβαση υποστήριξης κόστισε 138 εκατ. ευρώ).
Επίσης, το υπό συζήτηση κόστος της αγοράς 3 νέων κορβετών, έχει “ξεφύγει” κι άλλο, και εκτιμάται πλέον στα 2,1 δις ευρώ (!), ενώ το ΠΝ υπολόγιζε κόστος περίπου 1,6 δις!
Αυτό σημαίνει πως αν προχωρήσουν οι κορβέτες, “αυτόματα” σταματά ο εκσυγχρονισμός των 4 ΜΕΚΟ200ΗΝ, αφού θα εξαντληθούν τα κονδύλια που έχει στη διάθεσή του το ΠΝ. Άρα αν διαλέξουμε κορβέτες, το ΠΝ κάπου στα μέσα της επόμενης δεκαετίας θα κινδυνεύει να ξεμείνει με 3 FDI HN και 3 κορβέτες (είτε Gowind 2800, είτε FCx-30), δηλαδή με μόλις 6 μεγάλα σκάφη επιφανείας, εκ των οποίων τα μισά επιπέδου φρεγάτας!
Όλοι θα αναρωτηθούν πως ανέβηκε τόσο πολύ το κόστος για 3 μόλις πλοία επιπέδου κορβέτας. Αυτό συνέβη καθώς το ΠΝ αποφάσισει να μην “κρύψει” κόστη αυτή τη φορά, αλλά να συμπεριλάβει τα πάντα, ευθύς εξαρχής. Για παράδειγμα, με το να μην βάλουμε στην αρχική σύμβαση των FDI, την αγορά των πυραύλων RAM (η κατασκευάστρια τους, η RAM System, είναι κατά 50% θυγατρική της MBDA Deutschland, συνεπώς μπορούσαμε να παραγγείλουμε πυραύλους RAM, όπως αγοράζονται από την MBDA και τα άλλα πυραυλικά όπλα του σκάφους), είχαμε μια “εικονική” μείωση τιμής κατά 100 περίπου εκατ. ευρώ. Aλλά τελικό το… μάρμαρο των RAM πρέπει να πληρωθεί.
Με λίγα λόγια, το ΠΝ επέλεξε πλήρη διαμόρφωση κορβέτας, με πλήρη σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου, εκτοξευτή RAM και απόθεμα πυραύλων για αυτό, σύστημα STRALES για το κύριο πυροβόλο, υψηλής απόδοσης IRST, αλλά και σοβαρή σύμβαση υποστήριξης (FOS – Follow On Support) για αρκετά χρόνια. Όλα αυτά δημιουργούν μια σοβαρή και ετοιμοπόλεμη κορβέτα, αλλά εκτοξεύουν το κόστος στα 700 εκατ. ευρώ αν πλοίο, τη στιγμή που με περίπου ίδιο ποσό ίσως να αγοράζαμε φρεγάτες (π.χ. τη SIGMA 11515).
Προφανώς εδώ είναι εύκολο να μιλήσουμε κι εμείς λαϊκίστικα: Δηλαδή πως η λύση είναι το “βρείτε περισσότερα χρήματα για το ΠΝ”. Πράγματι θα δοθούν περισσότερα χρήματα, αλλά θα πάνε για αγορά νέων υποβρυχίων (ακριβά όσο μια φρεγάτα), για τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων 214ΗΝ, για τον εκσυγχρονισμό των πυραυλακάτων κλάσης Ρουσσέν, πιθανά για νέες πυραυλακάτους (καθώς οι παλαιότερες Combattante κλείνουν τα… 50 χρόνια), για μη επανδρωμένα επιφανείας και αέρος, για νέες επάκτιες πυροβολαρχίες, για νέους πυραύλους και πυρομαχικά κ.ο.κ. Συνεπώς, το ΠΝ θα συνεχίσει να παίρνει τη μερίδα του λέοντος στα εξοπλιστικά, αλλά δεν μπορεί να ζητήσει περισσότερα για μεγάλες μονάδες επιφανείας.
Έχουμε γράψει πολλές φορές πως όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση σε σχέση με το μέλλον του Στόλου, καθώς για πολλά χρόνια κανείς δεν μερίμνησε για τη δημιουργία ενός σοβαρού προγράμματος αντικατάστασης των 10 (τώρα πια 9) φρεγατών κλάσης S. Κάτι είχε πάει “να γίνει” στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας με την έναρξη σχεδίασης μια ελληνικής φρεγάτας/κορβέτας, αλλά το σχέδιο, ενώ ξεκίνησε από το ΠΝ, τελικά υπονομεύτηκε από το ίδιο το ΠΝ και το τέλος της προσπάθειας ήταν πέρσι το καλοκαίρι.
Μερικοί θεωρούν πως ο στόχος και σχεδιασμός για στόλο με 12 φρεγάτες και 6 κορβέτες είναι “υπερβολικός” και “δεν μπορεί το ΠΝ να τα υποστηρίξει”. Πρέπει να γίνει κατανοητό πως οι αριθμοί 12+6, και αντίστοιχα τα 18 ελικόπτερα (11 S-70B/B6 συν 7 MH-60R) δεν είναι τυχαίοι, αλλά έγιναν μετά από επιχειρησιακές μελέτες, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες, οι σημερινές και οι μελλοντικές. Δεν μπορεί ο αντίπαλος να σχεδιάζει (και ήδη να υλοποιεί) έναν τεράστιο στόλο με 14 κορβέτες (Ada και Hisar), 8 φρεγάτες (MEKO και Istanbul), 4 αντιτορπιλικά (TF-2000), 2 ελικοπτεροφόρα (το Anadolu και ένα μεγαλύτερο), ένα πλοίο ηλεκτρονικού πολέμου (Ufuk) και μια αρμάδα από μικρότερα πλοία και μη επανδρωμένα, κι εμείς να μείνουμε με ένα “Μικρό ΠΝ”. Δεν είναι απλά λάθος, είναι πολύ επικίνδυνο.
Πολεμικό Ναυτικό: Στρατηγική ανάγκη για μεγάλα πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο
Έτσι, το ΠΝ αποφάσισε -όπως όλα δείχνουν- να πάει στην αξιοποίηση των 3 FDI HN (με τις συμπληρωματικές προμήθειες), και στον εκσυγχρονισμό των 4 ΜΕΚΟ200ΗΝ με σύστημα μάχης TACTICOS και ραντάρ NS100. Ταυτόχρονα, όπως γνωρίζουμε, ελπίζει στην παραχώρηση από το Αμερικανικό Ναυτικό 4 με 6 πλοίων LCS κλάσης Freedom. Από δικές μας πληροφορίες ξέρουμε πως οι ΗΠΑ συζητούν την αποδέσμευση 4 LCS, ενώ υπάρχει πίεση από ελληνική πλευρά για τουλάχιστον 5 (ιδανικά 6).
Όπως έχουμε γράψει πάρα πολλές φορές, τα LCS Freedom συζητούνται για απόκτηση και από άλλα ναυτικά, όπως της Ρουμανίας, της Ουκρανίας, της Αιγύπτου, των Φιλιπππίνων, της Πολωνίας και της Ταϊβάν. Ενώ τα περί “άρνησης της Ταϊβάν” που διακινήθηκαν, ήταν απλώς μια διάψευση από το εκεί υπουργείο Αμύνης ότι “έχει κλείσει η προμήθεια τους”. Δυστυχώς στην Ελλάδα πολλά και παρεξηγούνται και μετά αναμεταδίδονται.
Ευτυχώς για εμάς, το 2021, η τότε ηγεσία του ΠΝ, στην επιστολή προς ΗΠΑ σχετικά με τα σκάφη HF2, είχε συμπεριλάβει στο ίδιο αίτημα τις κλάσεις Ticonderoga, Arleigh Burke και Freedom. Οπότε το ΓΕΕΘΑ και η νυν ηγεσία του ΠΝ τονίζουν πως η Ελλάδα έχει ζητήσει τα LCS από τότε!
Για την οικονομία της συζήτησης, ας υποθέσουμε πως οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να αποδεσμεύσουν 4-5 ή ακόμη και 6 πλοία (θεωρούμε όμως δύσκολο τα περισσότερα από 4, εκτός αν προσφέρουν τα LCS 1 & 3, που ήταν σκάφη δοκιμών της κλάσης).
Σε τέτοια περίπτωση το ΠΝ έχει υπόψη του να εγκαταστήσει σε αυτά άμεσα αντιπλοϊκούς πυραύλους RGM-84A/B Harpoon, που θα προέλθουν από το απόθεμα των φρεγατών S. Έτσι, αν μη τι άλλο, τα LCS με αντιπλοϊκούς RGM-84, υποδομή για RGM-114L Hellfire και το πυροβόλο των 57 χιλιοστών (και με πολύ σύγχρονα ηλεκτρονικά) θα έχουν δυνατότητες μάχης εναντίον πλοίων επιφανείας, υψηλότερο των φρεγατών S.
Ακόμη σε συνδυασμό με τη δυνατότητα ενσωμάτωσης του ελικοπτέρου MH-60R στο σύστημα μάχης COMBATSS-21, οι δυνατότητες εναντίον υποβρυχίων των LCS επίσης είναι μεγαλύτερες των S (ας μην θεωρεί κανείς πως το 50χρονο σόναρ των S έχει κάποια ελπίδα να εντοπίσει τουρκικό υποβρύχιο 214ΤΝ).
Όμως όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μια τεράστια παρανόηση. Οι LCS Freedom, εφόσον αποκτηθούν, δεν θα αντικαταστήσουν τις φρεγάτες S. Οι φρεγάτες πρέπει να αντικατασταθούν με φρεγάτες. Οι Freedom, έστω και με αναβάθμιση όπλων, θα παίξουν το ρόλο κορβέτας, όχι φρεγάτας.
Αυτό σημαίνει, πως αν υπάρξει επιτυχής διαπραγμάτευση για τις LCS (κατά την άποψή μας δεν είναι σίγουρο), το 2030 το ΠΝ θα διαθέτει 4 ως -το πολύ- 6 τέτοια πλοία, που, υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις πάντα, καλύπτουν τις ανάγκες για έως 6 κορβέτες που προβλέπει η Δομή Δυνάμεων. Με λίγα λόγια, θα καλύψουμε σε αυτό τον τομέα την ανάγκη για “πλώρες”, που διατύπωσε δημοσίως και ο Ναύαρχος Σπυρίδων Κονιδάρης. Αλλά επουδενί δεν μπορούμε να πούμε πως οι LCS είναι “φρεγάτες”.
Έτσι με 3 FDI HN, και 4 εκσυγχρονισμένες -ελπίζουμε- ΜΕΚΟ200ΗΝ, το ΠΝ θα έχει σε βάθος κάποιων ετών 7 φρεγάτες, εκ των οποίων μόνο οι 3 θα έχουν βλήματα αεράμυνας περιοχής. Μπορούν αυτές οι 7 μονάδες να καλύψουν δυνατότητες 12 σύγχρονων φρεγατών; Κατηγορηματικά όχι. Οπότε το ζήτημα παραμένει, το ΠΝ χρειάζεται φρεγάτες (ή μεγαλύτερα πλοία).
Πως μπορούν να έρθουν αυτά; Είναι άγνωστο σε εμάς, καθώς η αγορά των μεταχειρισμένων είναι γνωστή και περιορισμένη (το έχουμε θίξει), ενώ η αγορά των σύγχρονων πλοίων, είναι όπως είδαμε ακριβή υπόθεση. Άρα το Πολεμικό Ναυτικό, αργά ή γρήγορα θα πρέπει να αγοράσει νέες φρεγάτες, καθώς ακόμη κι αν υποθέσουμε πως οι 3 FDI θα αντικαταστήσουν τις 3 μη εκσυγχρονισμένες S, κάπως πρέπει να αντικατασταθούν και οι υπόλοιπες 6.
Καταδρομικά Ticonderoga: Πόσο πραγματικά θα κόστιζε η υποστήριξη τους στην Ελλάδα;
Ακόμη και η αγορά 4ης FDI δεν λύνει το θέμα. Ένα ακόμη πλοίο της κλάσης προφανώς και θα είναι σημαντικό, αλλά χρειαζόμαστε 6 ή 7 και σε βάθος χρόνου 10 ως 11 (όταν θα φεύγουν από υπηρεσία και οι εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ200ΗΝ). Οπότε τέτοιος όγκος σκαφών σε βάθος 15-20 ετών, απαιτεί πρόγραμμα ναυπηγήσεων. Και σίγουρα, τα πλοία που θα επιλεγούν, πρέπει να έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
- Να κατασκευαστούν στην Ελλάδα
- Να έχουν επιλεγεί σε ικανούς αριθμούς από κάποιο “μεγάλο” Ναυτικό
- Να έχουν μέγεθος κατ’ ελάχιστο όσο μια “Κίμων”
- Να έχουν κάποια προηγμένη μορφή πρόωσης για ακόμη πιο αποδοτικό ανθυποβρυχιακό αγώνα.
Τέτοια πλοία που σήμερα καλύπτουν αυτές τις απαιτήσεις είναι λίγα: αναφέρουμε τουλάχιστον τις ιταλικές FREMM (Bergamini) που συζητείται και αναβαθμισμένη εκδοχή τους, τις γαλλικές FREMM επίσης σε μια πιο φρέσκια έκδοση, τις αμερικανικές κλάσης Constellation και τις βρετανικές Type 26. Αν θέλουμε να το “ρισκάρουμε” τότε υπάρχει και η λύση εξέλιξης εγχώριας σχεδίασης (π.χ. σειράς ALS), με όπλα/ηλεκτρονικά που θα μας προσφέρουν είτε οι ΗΠΑ, είτε η Γαλλία με την Ολλανδία είτε το Ισραήλ.
Μέχρι τότε, και για κάλυψη των αναγκών μας στην Ανατολική Μεσόγειο, η σελίδα θα επικαλεστεί τα ουκ ολίγα άρθρα μας για την παραχώρηση των γηρασμένων μεν, ικανοτάτων δε, καταδρομικών Ticonderoga. Αν μάλιστα καταφέρουμε να πάρουμε στο μέλλον και κάποια από τα πρώτα Arleigh Burke που δεν θα εκσυγχρονιστούν, και θα βγουν από υπηρεσία, ακόμη καλύτερα. Οτιδήποτε άλλο, είτε αυτό είναι περισσότερα LCS, είτε κορβέτες, είναι απλά ημίμετρα.
