Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον για τα όσα ακολουθούν ότι τη συγκριμένη περίοδο που πάρθηκε η ελληνική απόφαση για αγορά φρεγατών είχαν διαμορφωθεί και «τελικές» τιμές, ή τουλάχιστον κοστολογήσεις, για την επόμενη φάση της διαδικασίας, για την οποία οι γνώμες διίστανται. Κάποιοι (οι περισσότεροι) υποστήριζαν ότι θα υπήρχε «short list» και επιλογή μέχρι το τέλος του 2021, ενώ άλλοι θεωρούσαν ότι η λύση θα ήταν… αμερικανική, χωρίς άλλες διαδικασίες, πλαισιωμένη από την ικανοποίηση των αναγκών για ενδιάμεση λύση.
Πόσο κοστίζει η κάθε Belh@rra, MMSC, Sigma 11515 για το Πολεμικό Ναυτικό; Οι πραγματικές τιμές
Σε ό,τι αφορά στις τιμές των πλοίων, υπήρχαν αρκετές και σημαντικές αλλαγές από όσα είχαν κυκλοφορήσει τους προηγούμενους μήνες. Οικονομικότερη πρόταση, κάτω από τα €650 εκατ. (στο φάσμα των €630-640 εκατ.), παρέμενε η βρετανική Arrowhead 140HN σε διαμόρφωση με ραντάρ NS220, δύο VLS Mk41 (32 CAMM-ER και 32 CAMM) και CAPTAS-2, αφήνοντας ανοικτό το θέμα των (8-16) πυραύλων ναυτικής κρούσης κατά πλοίων.
Στο ίδιο περίπου επίπεδο, αν και ίσως λίγο ψηλότερα, βρισκόταν η ιταλική πρόταση, η οποία αφορούσε την ανθυποβρυχιακή έκδοση της κλάσης Bergamini (ASW variant) με την ιδιαιτερότητα ότι οι Ιταλοί απέκρουαν οποιεσδήποτε αλλαγές στη διαμόρφωση (2 STRALES, 16 ASTER 15/30, 8 Exocet MM40, CAPTAS-4), καθώς ισχυρίζονταν ότι αυτό θα εκτόξευε το κόστος. Από την άλλη, ομολογουμένως, αυτό διαμορφωνόταν εντυπωσιακά χαμηλά (περίπου στα €650 εκατ. ή ίσως λίγο υψηλότερα) για πλοίο αυτής της κατηγορίας.
Οι Γερμανοί, οι οποίοι κρατούσαν εξαρχής κλειστά τα χαρτιά τους (καθώς θεωρούσαν ότι η άγνοια περί της πρότασής τους αποτελούσε ατού), αποκαλύφθηκε ότι είχαν έλθει με μια πολύ «δυνατή» ΜΕΚΟ Α200 που ενσωμάτωνε πυροβόλο Mk45 ή Leonardo των 127 mm, 16 MM40 Exocet ή RBS-15 και 32 MICA VL! Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι το γερμανικό πλοίο είχε τις καλύτερες επιδόσεις σε εμβέλεια/αυτονομία συγκριτικά με όλες τις άλλες υποψηφιότητες. Από την άλλη, η γερμανική πρόταση διέθετε την ιδιαιτερότητα ότι δεν έκανε καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια για αποσαφήνιση του πλαισίου κατασκευής και επαφιόταν σε προσφορά ναυπήγησης ενός πλοίου στη Γερμανία και παράδοση όλων των υλικών για τη ναυπήγηση των τριών άλλων στην Ελλάδα, χωρίς όμως άλλες λεπτομέρειες και φυσικά χωρίς κοστολόγηση.
Αντιναύαρχος (ε.α.) Σπύρος Κονιδάρης: Φρεγάτες και πανηγυρισμοί στις εξέδρες
Είναι χαρακτηριστικό ότι πηγές που γνωρίζουν την πρόταση σχολίαζαν ότι οι «Γερμανοί θα φέρουν τρία πλοία ως πλήρεις συλλογές («kit») στα οποία θα συμπεριλαμβάνονταν και οι λαμαρίνες, και θα άφηναν χώρο στο (όποιο) ελληνικό ναυπηγείο να τα αξιοποιήσει». Το πρόβλημα όμως ήταν ότι μια τέτοια ελλιπής πρόταση δεν επέτρεπε στο ΠΝ να την συγκρίνει με τις υπόλοιπες (έστω και αν και αυτές στο σύνολό τους είχαν επίσης πολλές ασάφειες). Από τους υπολογισμούς που μπορούσαν να γίνουν το κόστος μιας ΜΕΚΟ Α200ΗΝ θα ήταν περίπου €600-650 εκατ., δηλαδή στα ίδια επίπεδα με τη FREMM-IT (ASW) και την Arrowhead 140HN.
Φρεγάτες για το ΠΝ: Πως “κατατάσσονται” SIGMA 11515HN, AH140HN, HF2 και FDI, επιμένουν οι Ιταλοί
Οι Ολλανδοί στη SIGMA 115HN σε διαμόρφωση με δύο Mk41, το εντυπωσιακό «πακέτο» ραντάρ APAR Block II/SM400 και CAPTAS-4, είχαν καταφέρει να συμπιέσουν το κόστος στα €650-710 εκατ. ανά πλοίο, αναλόγως των τελικών ελληνικών επιλογών.
Ακριβότεροι απ’ ό,τι ισχυρίζονταν όλους αυτούς τους μήνες αποδείχθηκαν οι Αμερικανοί με την HF2, η οποία με τις αλλαγές που ζητήθηκαν από το ΠΝ (STRALES, ένα Mk41 με CAMΜ ER, τρία επιπλέον κελιά ExLS για VL-ASROC, NSM, προηγμένη σουίτα EW επόμενης γενιάς ενσωματωμένη πλήρως στο CMS) είχε σκαρφαλώσει στα €720 εκατ. ευρώ.
ΝΕΕΣ ΦΡΕΓΑΤΕΣ: Υποδειγματικά προχωρά η διαδικασία αξιολόγησης από το ΓΕΝ
H τιμή όμως των Αμερικανών ήταν απολύτως τελική και δεσμευτική λόγω FMS κατά τη συμβασιοποίηση (και για όση χρονική διάρκεια θα είχε η πρόταση), ενώ ήταν ενδελεχώς κοστολογημένη έως την τελευταία λεπτομέρεια. Αυτό ίσχυε ειδικά για την υποστήριξη, αφού ήταν η μόνη (με εξαίρεση τις FREMM-IT) που μπορούσε να βασιστεί σε πραγματικά στοιχεία χρήσης, αντλώντας από τις LCS κλάσης Freedom σε υπηρεσία με το US Navy.
Μπελάδες για τις Belh@rres: Χωρίς σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου οι φρεγάτες FDI μέχρι το 2026
Οι Γάλλοι την περίοδο αυτή παρέμεναν οι ακριβότεροι (και με διαφορά), με την FDI να έχει κόστος περίπου €780 εκατ. ανά πλοίο σε διαμόρφωση με 32 ASTER, ένα RAM και υπόσχεση πλήρους ενσωμάτωσης/ολοκλήρωσης στο CMS και στο TEWA, Super Rapido (χωρίς όμως STRALES) και CAPTAS-4. Ας σημειωθεί ότι και οι Γάλλοι, όπως και οι Αμερικανοί, εγγυόνταν ότι η τιμή αυτή θα ήταν τελική. Δηλαδή όλοι, πλην Γάλλων και Αμερικανών, θα μπορούσαν να έχουν αύξηση στις τελικές τιμές προ της συμβασιοποίησης.
O KyrNG γράφει για τις φρεγάτες: Πρόγραμμα αναβάθμισης Πολεμικού Ναυτικού ή καινοτομία vs ρίσκο
Είναι προφανές ότι οι Γάλλοι είχαν «ρίξει» σημαντικά το κόστος της προσφοράς τους, ειδικά σε σχέση με το καλοκαίρι του 2020, όταν οι δύο Belh@rra Hellenique με πολύ «βασικό» πακέτο FOS, όπλα και χωρίς EW είχαν προσφερθεί έναντι €3,4 δις (ενώ η σύμβαση αναμενόταν να ξεπεράσει τα €3,5-3,6 δις). Ουσιαστικά, η FDI HN είναι ένα ακριβό μεν, αλλά πιο προσιτό πλοίο σε σχέση με την αρχική ελληνική Belh@rra. Μέρος της γαλλικής «εξοικονόμησης» προερχόταν από την αλλαγή της προσφοράς σε ό,τι αφορά στις ναυπηγήσεις, από 1+3 πλοία (ένα στη Γαλλία και τρία στην Ελλάδα) σε 2+2 (δύο στη Γαλλία και δύο στην Ελλάδα), με το πρώτο ελληνικής ναυπήγησης να «συμβαδίζει» με το δεύτερο της γαλλικής.
Το ΠΝ θα στραφεί σε κορβέτες μετά τις φρεγάτες, πιστεύει η Israel Shipyards
Οι Γάλλοι όμως φλέρταραν και με την ιδέα των 4+0 (όλα τα πλοία κατασκευασμένα στη Γαλλία), δελεάζοντας το ΠΝ για ακόμη χαμηλότερο κόστος, αφού μπορούν να πετύχουν καλύτερη τιμή φτιάχνοντας όλα τα πλοία σε ένα ναυπηγείο. Το σημείο αυτό χρήζει ιδιαίτερης προσοχής για τη λύση που τελικά να επικρατεί μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, όπως θα δούμε παρακάτω.
Στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή η ΓΕΝ/ΔΕΞ (Γενικό Επιτελείο Ναυτικού/Διεύθυνση Εξοπλισμών) και η ΓΔΑΕΕ είχαν πίνακες που δημιουργήθηκαν κατόπιν επεξεργασίας των προσφορών για το σύνολο των προγραμμάτων. Δηλαδή, υπάρχει η αναγωγή στη μονάδα: για πλοίο με όπλα αλλά χωρίς πυρομαχικά, FOS-Follow On Support, εκπαίδευση κ.ο.κ., αν και φυσικά και οι δύο φορείς ενδιαφέρονται όχι τόσο γι’ αυτή την τιμή όσο για το συνολικό «πακέτο». Οι πίνακες όμως επέτρεπαν την άμεση σύγκριση, τις επεξηγήσεις, τις συμπληρώσεις και τα τυχόν διορθωτικά αιτήματα.
Επιλέγοντας φρεγάτες: Πως φθάσαμε εδώ μετά από 15 χρόνια συζητήσεων; Και τι μάθαμε από τη διαδρομή;
Χωρίς να μπούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες, που πλέον δεν έχουν και καμία ουσιαστική σημασία (εκτός ίσως από ιστορική), εντοπίστηκαν δυο άξονες προβλημάτων. Ο ένας αφορούσε σε όλες τις προτάσεις και ήταν οτιδήποτε σχετίζονταν με το ανάδοχο ναυπηγείο στην Ελλάδα. Ο δεύτερος αφορούσε την Εν Συνεχεία Υποστήριξη (FOS), καθώς πλήρεις προσφορές είχαν υποβάλει μόνο οι Γάλλοι και οι Αμερικανοί.
ΑΠΟΨΗ: Ιταλικές φρεγάτες FREMM-IT, η ώριμη ισχύς για το Πολεμικό Ναυτικό
Οι τελευταίοι, όπως προαναφέρθηκε, παρείχαν μια πολύ αναλυτική FOS, αποτιμώμενη στα €700 εκ. ευρώ και την εγγύηση της «εύρυθμης λειτουργίας» των HF2. Οι Γάλλοι είχαν υποβάλει μια πολύ περιορισμένη προσφορά FOS, για να συμπιέσουν το τελικό κόστος, που κάλυπτε μόλις λίγους μήνες λειτουργίας κι αυτούς για το πρώτο μόνο πλοίο. Οι υπόλοιποι είχαν περιλάβει μόνο «πακέτα» ILS (Initial Logistics Support), με κάποιους εξ’ αυτών να έχουν απλά υποσχεθεί παροχή FOS στην επόμενη φάση αξιολόγησης.
