Του Αντιναυάρχου ε.α Σπυρίδωνα Κονιδάρη, Επίτιμου Αρχηγού Στόλου
Ενίσχυση του Π.Ν. – Ανάγκη λήψης ορθολογιστικής απόφασης μακριά από «οπαδικές» πιέσεις
Η διαδικασία επιλογής των νέων φρεγατών (Φ/Γ) και της εν γένει ενίσχυσης του Π.Ν., όπως προκύπτει από τα δημοσιεύματα του Τύπου και τις ανακοινώσεις Υπουργών, εκπροσώπων Τύπου, εταιρειών και Πρέσβεων, είναι σε πλήρη εξέλιξη και το Ελληνικό ΥΠΕΘΑ και το ΓΕΝ επεξεργάζονται τις προτεινόμενες λύσεις, άλλες εκ των οποίων είναι ολοκληρωμένες καθώς κάποιες κατασκευάστριες εταιρίες είναι σε επαφή με το Π.Ν. εδώ και πολλούς μήνες, άλλες δε τις συμπληρώνουν λόγω καθυστερημένης πρόσκλησης τους.
Πέρα από τις 4 νέες Φ/Γ, στο «Πρόγραμμα Ενίσχυσης του Ναυτικού» έχουν συμπεριληφθεί και ο Εκσυγχρονισμός Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) των 4 Φ/Γ τ. ΜΕΚΟ και η «ενδιάμεση λύση», ήτοι η πρόσκτηση από το Π.Ν. πλοίων, μεταχειρισμένων μεν αλλά σε καλή κατάσταση και με σημαντικό υπόλοιπο επιχειρησιακού βίου των συστημάτων και των όπλων τους, για την κάλυψη των κενών της επόμενης 10ετίας. Μέχρι δηλαδή να ολοκληρωθεί ο ΕΜΖ των ΜΕΚΟ και να παραδοθούν και να ενταχθούν επιχειρησιακά στον Στόλο οι 4 νέες Φ/Γ.
Σε ότι αφορά την «ενδιάμεση λύση» ο κ. ΥΕΘΑ δήλωσε στην Βουλή ότι αυτή δύναται να αποσυνδεθεί από τις άλλες 2, ενώ μετά την ενημέρωση του κ. Πρωθυπουργού τον Ιούνιο, το Π.Ν. συνεχίζει την αξιολόγηση έξι (6) προτάσεων. Με την συμπλήρωση ενός έτους από την εξαγγελία του Προγράμματος και την «ωρίμανση» του, πλησιάζει η ώρα της απόφασης στην λήψη της οποίας, κατά την ταπεινή μου άποψη, θα πρέπει να βαρύνουν μια σειρά από προϋποθέσεις και παράγοντες ενώ δεν πρέπει να μας διαφύγουν ενέργειες που επιβάλλεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τότε, που θα εξασφαλίσουν την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος με το μεγαλύτερο Ελληνικό όφελος. Σοβαρές προϋποθέσεις και δράσεις που κατά την γνώμη μου (ταπεινή μεν αλλά βασισμένη σε σπουδές, γνώση και εμπειρία) επιβάλλεται να εξασφαλιστούν ή τουλάχιστον να δρομολογηθούν άμεσα, παρατίθενται στην συνέχεια.
α. Επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του καταλόγου των υποψηφίων πλοίων που προσφέρονται από όλους τους υποψηφίους ως «Ενδιάμεση Λύση» και αξιολόγηση αυτών από το Π.Ν. Παράλληλα όμως εξέταση και της παγκόσμιας αγοράς για πλοία διαθέσιμα, σε ενέργεια και σε καλή κατάσταση ώστε, αν δεν μας ικανοποιούν τα προτεινόμενα, να εκκινήσει χωρίς καθυστερήσεις η διαδικασία αγοράς πλοίων από άλλες χώρες, μειώνοντας ανάλογα το διατιθέμενο κονδύλι για τις νέες Φ/Γ και τον ΕΜΖ.
β. Ο ΕΜΖ των 4 Φ/Γ τ. ΜΕΚΟ να είναι προδιαγραμμένος επακριβώς από την Ελληνική πλευρά και η προσφορά κάθε υποψηφίου (ναυπηγείου/ χώρας) να είναι ολοκληρωμένη, λεπτομερής, διάφανη, με χρονοδιάγραμμα και κόστος και με αποδοχή σοβαρών ρητρών, σε περίπτωση “αστοχιών”. Η προσφορά δεν πρέπει να είναι μόνο αναλυτική και φθηνή αλλά πάνω απ’ όλα εκτελέσιμη, καθώς μη εκτελεσμένη “λύση” θα είναι καταστροφική. Επιφυλάσσομαι να επανέλθω στο θέμα αυτό.
γ. Απαιτείται η διασφάλιση της Εγχώριας Βιομηχανικής Συμμετοχής σε όλο το Ναυτικό πρόγραμμα, καθώς η συμμετοχή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας αποτελεί παράγοντα ζωτικής σημασίας. Όχι απλώς για την ενίσχυση του ΑΕΠ, την μείωση της ανεργίας, την διατήρηση και εξέλιξη της εγχώριας παραγωγικής και τεχνολογικής βάσης, αλλά και για την συνεχή υποστήριξη των πανάκριβων συστημάτων των πλοίων με άμεσα διαθέσιμους Έλληνες τεχνικούς και ανταλλακτικά σε όλη την διάρκεια του βίου των πλοίων.
δ. Απαιτείται η ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης τουλάχιστον ενός μεγάλου Ναυπηγείου καθώς είναι προφανές πως ό,τι και αν υπόσχονται τα ξένα Ναυπηγεία (κατασκευή 2 έως και των 4 Φ/Γ στην Ελλάδα) τίποτε δεν μπορεί να εξασφαλιστεί αν δεν έχει δεσμευτεί, στην ίδια συμφωνία με την Ελληνική Κυβέρνηση, τόσο το ξένο Ναυπηγείο όσο και ο νέος ιδιοκτήτης των Ναυπηγείων στην Ελλάδα. Η πρόσφατη ανακοίνωση Εταιρείας συμφερόντων του κυρίου Προκοπίου ως νικητή του διαγωνισμού για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
Αλλά πρέπει να ολοκληρωθεί σύντομα η ιδιωτικοποίηση, καθώς αν δεν έχει συμφωνήσει και δεσμευτεί με σύμβαση και το Ελληνικό Ναυπηγείο, τότε τα πλοία είτε (τελικά) γίνουν στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, θα καθυστερήσουν πολλά χρόνια να παραδοθούν και θα μας στοιχίσουν πανάκριβα καθώς θα απαιτηθούν τροποποιήσεις των αρχικών Συμβάσεων, σοβαρές αλλαγές των προγραμμάτων κατασκευής με μεγάλα επιπλέον πρόστιμα και κόστη. Εξυπακούεται ότι στην απευκταία αυτή περίπτωση, και η συμμετοχή Ελληνικών εταιριών στο πρόγραμμα θα μηδενισθεί και οι όποιες επενδύσεις γίνουν δεν θα αποσβεστούν, οδηγώντας την Ελληνική αμυντική βιομηχανία στην οριστική απαξίωση και καταστροφή.
ε. Σημαντικότατη προϋπόθεση για την συνέχιση εξέτασης κάθε πρότασης είναι η υποβολή από κάθε υποψήφιο, ολοκληρωμένης και δεσμευτικής προσφοράς, επί κοινών για όλους απαιτήσεων (διαφορετικά δεν υπάρχει τρόπος σύγκρισης) και, εκτός από το κόστος πρόσκτησης των νέων Φ/Γ (με τα εγκατεστημένα σε αυτά συστήματα οπλικά, ηλεκτρονικά, μηχανολογικά κλτ), με αναλυτικές τιμές και για τα ακόλουθα:
(1). Τα Κατευθυνόμενα Βλήματα (Κ/Β) κατά αεροσκαφών (Ε-Α) πλοίων (Ε-Ε), Υ/Β (ASROC), τις Τορπίλες, τα πυρομαχικά των πυροβόλων και των συστημάτων αυτοπροστασίας, καθώς και τα αντίμετρα κατά κάθε μορφής απειλή. Και μάλιστα όχι μόλις για ένα φόρτο πλοίου (π.χ. όχι μόνο 32 Κ/Β Ε-Α εάν τόσες είναι οι “θέσεις” στο πλοίο για έτοιμα προς βολή Κ/Β) αλλά τουλάχιστον 1,5 φόρτους. Με τους απλούστερους υπολογισμούς, το κόστος μόνο αγοράς των Κ/Β (και όχι και για την δια βίου υποστήριξή τους που μπορεί να είναι και διπλάσιο), θα υπερβαίνει τα 170 εκατομμύρια ευρώ ανά πλοίο. Το ποσό αυτό δεν είναι δυνατόν να μείνει κάτω από τον «ορίζοντα» και χωρίς δέσμευση των προμηθευτών, λίγο πριν την απόφαση/ επιλογή και πρέπει οπωσδήποτε να συνυπολογιστεί στο κόστος πρόσκτησης εκάστου υποψηφίου πλοίου.
ΝΕΕΣ ΦΡΕΓΑΤΕΣ: Υποδειγματικά προχωρά η διαδικασία αξιολόγησης από το ΓΕΝ
(2). Εκπαίδευση των πληρωμάτων παραλαβής των πλοίων αλλά και των στελεχών των συνεργείων Βάσεως (Ναυστάθμων), θεωρητικής αλλά και πρακτικής, για την πλήρη αξιοποίηση των νέων πλοίων από τις πρώτες μέρες της ένταξής τους στο Στόλο. Αυτό απαιτεί γραπτή και αναλυτική δέσμευση των υποψηφίων για συγκεκριμένο αριθμό (χιλιάδων) ανθρωπο-ημερών εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στις εταιρείες κατασκευής των συστημάτων και φυσικά ανάλυση του κόστους κάθε σχολείου (προτεινόμενου και επιπλέον/ επαναληπτικών), της διαμονής, της σίτισης, των μεταφορικών κτλ.
(3). Υποστήριξη του Λογισμικού (Software) σημαντικών συστημάτων των πλοίων (π.χ. του τακτικού-CMS, του οπλικού, της πρόωσης/ ηλεκτροπαραγωγής, των επικοινωνιών, του Η/Ν Πολέμου) που θα μας επιτρέψει να έχουμε αυτονομία στην συντήρηση/ αναβάθμιση και την μελλοντική ενσωμάτωση νέων υποσυστημάτων ή δυνατοτήτων, σε όλη την ζωή των πλοίων, χωρίς εξάρτηση.
Επιλέγοντας νέες φρεγάτες: Μια απάντηση στον KyrNG περί καινοτομίας και ρίσκου
(4). Προσομοιωτές εκπαίδευσης για διατήρηση του επιπέδου εκπαίδευσης αλλά και την ταχεία ένταξη των μελλοντικών στελεχών/ πληρωμάτων των πλοίων χωρίς την ανάγκη το πλοίο να ταξιδεύει με πολλά επιπλέον ανεκπαίδευτα στελέχη ή το σύστημα να λειτουργεί και να φθείρεται είτε εν όρμω είτε εν πλώ. Αυτοί μπορούν να ανατεθούν εύκολα σε Ελληνικές Εταιρείες.
(5). Υποστήριξη (Integrated Logistic Support – ILS) με ανταλλακτικά και τεχνικούς, προκειμένου να έχουμε τα πλοία και όλα τα συστήματά τους διαθέσιμα/ λειτουργικά συνεχώς και για πολλά χρόνια και όχι να περιμένουμε (μήνες για να παραγγελθούν και να έλθουν τα ανταλλακτικά ή εβδομάδες για να έλθουν οι ξένοι τεχνικοί με απίστευτο κόστος –χιλιάδων ευρώ ανά ημέρα!!!) για τις επισκευές. Ακόμη χειρότερα, να μην έχουμε διακοπή της υποστήριξης 15 έτη αργότερα, λόγω παλαιότητας των συστημάτων. Το νέο Ναυτικό Πρόγραμμα θα πρέπει να αποτελέσει την επιβεβλημένη αρχή της ανάταξης του Εφοδιαστικού μας Συστήματος, το οποίο έχει δεχθεί μεγάλα χτυπήματα λόγω των μνημονίων και των δραματικών περικοπών του λειτουργικού προϋπολογισμού του Π.Ν.
Μπελάδες για τις Belh@rres: Χωρίς σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου οι φρεγάτες FDI μέχρι το 2026
στ. Δέσμευση των υποψηφίων για παράδοση των πλοίων μετά πλήρεις δοκιμές. Όχι παράδοση μόνο του σκάφους αλλά μαζί με αυτό και όλου του οπλικού συστήματος με βολές τόσο των πυροβόλων όσο και των κατευθυνομένων βλημάτων (Κ/Β) του και των λοιπών όπλων του για έλεγχο της ολοκλήρωσης όλων των συνεργαζόμενων συστημάτων και εναλλακτικών τρόπων βολής (Firing Lines). Ομοίως βεβαίως και για τα λοιπά Η/Ν του συστήματα. Το Π.Ν. δεν ζητάει απλώς πλοίο αλλά ένα πλήρως ολοκληρωμένο «Όπλο», δέσμευση την οποία οφείλει να αναλάβει χωρίς επιφυλάξεις και αστερίσκους κάθε υποψήφια Χώρα/ ναυπηγείο. Δεν μπορεί το Π.Ν. να δεχθεί απλώς σκάφος το οποίο φέρει και «άλλα» συστήματα. Όποιος υποψήφιος δεν αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη του ολοκληρωμένου Πλοίου/Όπλου και τις σοβαρές ρήτρες σε κάθε περίπτωση αστοχίας, θα πρέπει άμεσα να αποκλειστεί.
O KyrNG γράφει για τις φρεγάτες: Πρόγραμμα αναβάθμισης Πολεμικού Ναυτικού ή καινοτομία vs ρίσκο
ζ. Στο σημείο αυτό επισημαίνω ότι τα κριτήρια επιτυχών δοκιμών και οι ρήτρες μη συμμόρφωσης, θα πρέπει να έχουν τεθεί από το Ναυτικό και να έχουν γίνει αποδεκτά από τους υποψηφίους πριν την επιλογή του κατασκευαστή/ σκάφους και όχι μετά, τότε που το Π.Ν./ΥΠΕΘΑ δεν θα έχει διαπραγματευτική ισχύ. Αυτά από την προσωπική μου εμπειρία από την συμμετοχή μου σε παραλαβές νέων σκαφών και όπλων. Αρνητική μεν από την άρνηση των κατασκευαστών στην παραλαβή των ΜΕΚΟ (1992) για αυστηρά κριτήρια αποδοχής κάποιων συστημάτων (που κατά την υπογραφή της Σύμβασης είχαν μείνει ανοιχτά «για συμφωνία αργότερα – To Be Determined–TBD»). Θετική, από την αποδοχή πολύ αυστηρών κριτηρίων βολών πυροβόλων από τους Βρετανούς πριν την υπογραφή της Σύμβασης για τα ΤΠΚ τ. ΡΟΥΣΣΕΝ (1999), και επίσης αρνητική από την, για μήνες άρνηση των κατασκευαστών Κ/Β, για βολές αποδοχής (με σοβαρές ρήτρες σε αποτυχίες και όχι βολές επίδειξης χωρίς συνέπειες) από τα ΤΠΚ τ. ΡΟΥΣΣΕΝ. Περισσότερα εάν απαιτηθούν, σε επόμενο άρθρο.
ΑΠΟΨΗ: Ας (ξανα)μιλήσουμε για επιθέσεις κορεσμού στις φρεγάτες του ΠΝ και την καταύγαση στόχων
η. Άμεση υποστήριξη των πλοίων του Στόλου μας από την Ελληνική Κυβέρνηση, με τουλάχιστον διπλασιασμό των κονδυλίων που διατίθενται για τις επισκευές τους και για την προμήθεια ανταλλακτικών, τόσο για το 2021 όσο και τα επόμενα χρόνια. Είναι αστείο, έναντι 5 δις ευρώ που η Κυβέρνηση έχει κοστολογήσει την ενίσχυση του Στόλου με τα 3 προγράμματα που συζητάμε, να διαθέτει μόλις το 0,5 % αυτού (ήτοι μόλις 25 εκατ. ευρώ, μέσω του προϋπολογισμού του Ναυτικού) για την συντήρηση όλων των υπολοίπων πλοίων του (άνω των 75, χωρίς τα βοηθητικά πλοία) με μέση ηλικία τα 25+ έτη, με μόνιμο προσωπικό μειωμένο κατά 20% σε σχέση με το 2010. Και όλα αυτά όταν και οι επιχειρησιακές απαιτήσεις και μέρες εν πλώ (άρα και οι φθορές/ βλάβες) είναι πολύ περισσότερες και γενικά ο προϋπολογισμός όλου του Ναυτικού είναι στο τραγικό 35% αυτού του 2010.
Και είναι επίσης απίστευτο πως, ενώ η λήψης απόφασης “χθες” για τις νέες φρεγάτες έχει τόσους υποστηριχτές (καθηγητές, απόστρατους, ειδικούς και απλούς πολίτες) η άμεση υποστήριξη του Στόλου και των σημερινών άξιων πληρωμάτων του (όπως την έχω παρουσιάσει κατ’ επανάληψη και πάντα από στοιχεία μόνο από ανοικτές πηγές), παραμένει ορφανή από πολίτες και πολιτικούς. Ακόμη και όταν κάποιοι, σε αντίθεση με την επικρατούσα «εκκωφαντική» σιωπή, υψώνουμε την φωνή μας (έστω “φωνή βοώντων εν τη ερήμω”) όχι για να «αποκαλύψουμε» ανεύθυνα αλλά να συνεγείρουμε έντιμα. Κάτι το οποίο δεν μπορεί να γίνει δημόσια από την Στρατιωτική Ηγεσία και από τους Εν Ενεργεία Αξιωματικούς, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να “μάχονται με ότι τους δίνεται”.
Επιλέγοντας φρεγάτες: Πως φθάσαμε εδώ μετά από 15 χρόνια συζητήσεων; Και τι μάθαμε από τη διαδρομή;
Επανερχόμενος στην συνέχιση των συζητήσεων και την ανάγκη συμπλήρωσης των προσφορών αλλά και των δεσμεύσεων των ξένων Χωρών/ναυπηγείων για τα προγράμματα του Π.Ν., επαναλαμβάνω πως ακόμα και η παράταση λήψης απόφασης από την Κυβέρνηση για μερικούς ακόμη μήνες, δεν θα είναι καταστροφική. Μπορεί δε να αποδειχθεί πολύτιμη, εφ΄ όσον βεβαίως ο χρόνος αυτός αξιοποιηθεί ώστε, σύμφωνα και με τις παραπάνω παραμέτρους/ προϋποθέσεις (και τις λοιπές που θα έχουν τεθεί από τους καθ’ ύλην αρμοδίους) : (α) Να δεσμευθούν οι υποψήφιοι ξένοι ανάδοχοι και να παραδώσουν πλήρεις, δεσμευτικές και εκτελέσιμες προσφορές για κάθε ένα από τα τρία προγράμματα, και (β) η Ελληνική πλευρά (Κυβέρνηση, Επιτελείς, ναυπηγεία) να κάνει το καθήκον της με σοβαρότητα, ήθος και σκληρή δουλειά.
ΑΠΟΨΗ: Ιταλικές φρεγάτες FREMM-IT, η ώριμη ισχύς για το Πολεμικό Ναυτικό
Οι μεν Έλληνες Επιτελείς, αξιοποιώντας τις γνώσεις και τις σπουδές τους, τις εμπειρίες, τα μαθήματα και τα παθήματα από παλαιότερα προγράμματα, την πρόσβαση στις πραγματικές προσφορές και τα δεσμευτικά και εμπιστευτικά στοιχεία (και όχι τις δημοσιογραφικές και οπαδικές πληροφορίες και κραυγές του ηλεκτρονικού καφενείου), τα διδάγματα από τις ασκήσεις και τις πραγματικές επιχειρήσεις και με γνώμονα την τιμή τους, να εξασφαλίσουν, να κρίνουν και να προτείνουν. Η δε Κυβέρνηση, συνεκτιμώντας τους λοιπούς παράγοντες δικής της αρμοδιότητας να αποφασίσει και να προκρίνει την πρόταση (Ναυπηγείου/ Χώρας) που θα συνδράμει στον υψηλότερο βαθμό την Εθνική μας Άμυνα και Ασφάλεια και θα εξασφαλίσει, μέσω και ενός σύγχρονου Στόλου (Ναυτικής Ισχύος) την ειρήνη, την πρόοδο και την ευημερία του Λαού και του Έθνους. Του Ελληνικού, φυσικά.
Φρεγάτες για το Πολεμικό μας Ναυτικό. Ποιοι προηγούνται, ποιοι είναι εκτός;
Αντιναύαρχος (ε.α.) Σ. Κονιδάρης Π.Ν. – MSEE, Επίτιμος Υπαρχηγός Στόλου
Ο Αντιναύαρχος (ε.α.) Σπύρος Κονιδάρης Π.Ν. έχει διατελέσει Κυβερνήτης ΤΠΚ και Φ/Γ επί 5 συνολικά έτη, έχει διοικήσει την 2η Μοίρα Φ/Γ, την Διοίκηση Φ/Γ και τον Στόλο ως Διοικητής του εν Πλώ (ως Υπαρχηγός Στόλου) ενώ έχει διατελέσει Κλαδάρχης Επιχειρήσεων/ Σχεδίων/ Πολιτικής/ Πληροφοριών και Επικοινωνιών του ΓΕΝ (ΔΚΑ) και Επικεφαλής της Διεύθυνσης Επιχειρησιακής Αξιολόγησης του Στόλου (ΔΕΠΑ).
Έχει εξειδίκευση στα Οπλικά Συστήματα και είναι κάτοχος Master Ηλεκτρολόγου Μηχανικού (MSEE) με άριστα, από τις ΗΠΑ (NPS MONTEREY).
Αρχηγός της Τάξης του 1982, 1ος Διευθυντής Οπλισμού της Φ/Γ ΥΔΡΑ κατά την παραλαβή της στην Γερμανία και την ενεργοποίηση της, Διευθυντής Οπλικών Πλοίων Επιφανείας της Διεύθυνσης Εξοπλισμών του ΓΕΝ κατά την παραλαβή των 3 τελευταίων Φ/Γ ΜΕΚΟ (1998-2000).
Μέλος ολιγομελών επιτροπών της σύνταξης των προδιαγραφών των νέων ΤΠΚ τ. ΡΟΥΣΣΕΝ και της αξιολόγησης όλων των υποψηφίων πλοίων και των Οπλικών-Η/Ν τους συστημάτων (1988-90), της επιλογής του CIWS (RAM) και των Κ/Β Ε-Ε (EXOCET MM-40) αυτών, και τέλος, υπεύθυνος για την ολοκλήρωση (integration) όλων των Οπλικών και Η/Ν συστημάτων και την εγκατάσταση αυτών στα νέα ΤΠΚ ως Υποδιοικητής και Διευθ. Οπλισμού του Ν. Κλιμακίου Ελευσίνας (2000-2003).
Έχει υπηρετήσει στο Ανώτατο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ (SHAPE-Βέλγιο) ως επιτελής του Επιτελάρχη (2005-08) και ως ο Έλληνας Εθνικός Αντιπρόσωπος (2014-17).
Είναι απόφοιτος της Σχολής Επιτελών και της Ναυτικής Σχολής Πολέμου του Π.Ν., της ΣΕΘΑ, του NATO School και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού Διπλώματος στην Ναυτική Επιστήμη και Στρατηγική.
